Morgunblaðið - 08.09.1968, Blaðsíða 14

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 8. SEPTEMBER >066
Sendisveinn óskast
að Borgarspítalanurn nú þegar. Þarf að hafa hjól
með hjálparvél.
Upplýsingar í síma 81200.
Sjúkrahusnefnd Reykjavíkur.
íbúð til leigu
Glæsileg 5 herbergja íbúð í Háaleitishverfi til leigu
í 1 ár. íbúðin er teppalögð og með viðarinnréttingum.
Fyrirframgreiðsla æskileg.
Upplýsingar í síma 30356 eftir kl. 5 í dag, sunnudag.
Notið frístundirnar
Vélritunar- og hrað-
ritunarskóli
Pitman hraðritun á ensku og ísienzku.
Vélritun — blindskrift, uppsetning og
frágangur verzlunarbréfa, samninga o.fL
Dag- og kvöldtímar. Upplýsingar og
innritun í síma 21768.
Hildigunnur Eggertsdóttir — Stórholti 27, sími 21768.
BÓKAMENN
Úrval bóka í handunnu bandi. — Þar á meðal1;
Þjóðsögur Jóns Ámasonar I.—II.
Þjóðsögur Ólafs Davíðssonar I.—H.
Iðnsaga fslands
Annáll nítjándu aldar
Annálar 1400—1800
íslenzkar geAÚskrár
Menn og minjar
íslenzkir sagnaþættir I.—XII.
íslenzkir guðfræðingar
Andvökur, úrval
Eirspennill
Hauksbók
Grágás.
FORNBÓKAVERZLUNIN, Garðastraeti 14.
Söngmenn
Karlakórinn
FÓSTBRÆÐUR
óskar eftir fáeinum nýjum söngmönnum
á þessu hausti.
Aðeins verulega góðar raddir koma til greina.
Upplýsingar veitir Þorsteinn Helgason,
símar 2-44-50 og 1-61-14 (heima).
— Tjdningafrelsi
Framhald af bls. 11
Háværar kröfur um aukin rétt
indi leiddu til þess -<ð innan-
ríkisráðuneytið í Prag lofaði að
endurskoða reglur um starf og
valdasvið lögreglunnar. Josef
Smrkovsky sagði, að tékknesk-
um borgurum yrði leyft að ferð-
ast að vild til útlanda og sagði,
að samskipti við erlend ríki yrðu
aukin á alla lund.
Alexander Dubcek boðaði að
dregið yrði úr skriffinnsku í
opinberu lífi, og frjálsræði auk-
ið í atvinnulífinu. Dr. Ota Sik,
efnahagsmálasérfræðingur hafði
sig mjög í frammi ag sagði að
því aðeins bæru fyrirhugaðar
Cestmir Cisar,
umbætur árangur, að öllum
gömlum íhaldsseggjum yrði sóp
að burt úr ráðuneytunum.
Blöðin nutu ekki hvað sízt
góðs af hinu nýfengna frelsi og
blaðamenn virtust vera í hálf-
gerðri upplýsingavímu. Sam-
keppni þeirra minnti nánast á
samkeppni blaða í kapitalisk-
um löndum og náði thámarki dag
inn sem Antonin Novotny sagði
af sér forsetaembætti „af heiisu-
farsástæðum." Þá gáfu blöðin út
margar aukaútgáfur þar sem
nýjustu fréttir voru birtar jafn
óðum. Það vakti athygli, hversu
fljótt blöðin hristu af sér hlekk-
ina og áttuðu sig á kröfum hins
frjálsa framtaks.
Menn veltu því fyrir sér,
hversu lengi þettta frelsi myndi
hálidiast. Gneiniiíliegit var, að efitiir-
lit var enn haft, en breytingin
var eftir sem áður ótrúleg.
Undir gömlu kommúnista-
stjórninni hafði tékkneska „press
an“ verið þrautleiðinleg og þurr.
Haft var eftir ritstjóra einum að
„það tæki því ekki einu sinni
að freista þess að lesa milli lín-
anna“ Fyrir síðustu heimsstyrj-
öld þóttu tékkneskar fréttastofn
anir standa mjög framarlega,
hvað snerti menningarlega og
frjálslynda blaðamennsku. Nú
höfðu blöðin um árabil lotið
harðri og miskunnarlausri rit-
skoðun, sem sogið hafði úr þeim
allan þrótt. Gáfaðir frétttamenn
og aðrir starfemennn, sem marg
ir hverjir höfðu hlotið þjálfun
ag menntun erlendis, urðu sýknt
og heilagt að hafa tilvitnanir úr
Pravda, Tass og öðrum frétta-
stofnunum sovézkum á harð-
bergi. En í janúar öðluðust tékk-
nesku fréttastofnanirnar frelsi.
Róttækustu breytingarnar
fyrst í stað voru í tékkneska
sjónvarpinu. í stað heimsókna í
verksmiðjur og samyrkjubú, þar
sem verkamenn héldu ræðustúf
um ágæti kerfisins, kpmu nú létt
og fjörug viðtöl um allt milli
himins ag jarðar. Áður höfðu
íþróttir verið vinsælasta efni sjón
varpsins. Nú urðu þær að þoka
fyrir fréttunum. Geysilega at-
hygli vakti, er þekktur lögreglu
stjóri kom fram í sjónvarpi
og játaði, að lögreglan hefði sýnt
óþarflega mikla hörku í viður-
eign við stúdenta vorið áður. Að
sjálfeögðu hafði hvergi verið
minnzt á þau átök í fréttastofn-
unum áður.
Ivan Klima
Sjónvarpið fór að unga út
stjörnum í vesturlandas-tíl. Duna
Havlickova, ljóshærð og snagg-
araleg blaðakona varð brátt
eftirlæti sjónvarpsáhorfenda.
Hún kom sovézka varnarmálaráð
herranum Greöho, gersamlega í
opna skjöldu, er hann sté út úr
flugvél á flugvellin-um í Prag.
Með hljóðnema í höndum og
myndatök-umann á hælunum
gekk ungfrúin rakleitt til ráð-
herrans og spurði hann hvort
Opinber stoinun
óskar að ráða lögfræðing til að starfa að samninga-
gerðum og öðrum lögfræðistörfum þ.á.m. innheimtu.
Laun Skv. launakerfi opinberra starfsmanna.
Umsóknir sendast Morgunbl. merkt: „2328“ fyrir
16. sept. n.k.
FRÖNSKU SNYRTIVÖRURNAR FRÁ
agademie scientifique de beauté
eru komnar.
SNYRTISTOFAN IIVERFISGÖTU 50, sími: 10658
Fanney Halldórsdóttir
snyrtisérfraeðingur.
það væri sat-t, að sovézkt herlið
myndi hugsanlega grípa til her-
íhlutunar í Tékkóslóvakíu. Ráð
herranum tdkst að stynja upp fá-
einum orðum eins og „þvætting
ur . . . lygi . .“ Nokkrum dögum
síðar kom Alexei Kosygin til
Tékkkóslóvakíu „sér til heilsu-
bótar.“ Duna Havlickova linnti
ekki látunum, fyrr en hann féllst
á stutt sjónvarpsviðtal við hana.
En blaðamennirnir gerðust
fljótlega einum of djarfir í skrif
um og gættu ekki hófe í gleði
sinni yfir þessu kærkomna
frelsi. Langár greinar vor-u skrif
aðar um ruddaskap og spillingu
Novotnystjómarinnnar og gömlu
ráðamannanna. Þess var kraf-
isit, aið ýmisium fánnarOiöimbum
Stalínstímans yrði veitt fullkom
in uppreisn æru. Útbreiðsla dag-
blaðanna jókst hröðum skrefum,
til dæmis jókst upplag Pragtolaðs
ins Svabodne Slovo um 50 prós-
ent á þremur mánuðum. Literar-
nk Listy, sem áður var gefið út I
120 þúsund eintökum komst upp
í 300 þúsund og Rude Pra-vo,
flokksmál-gagnið komst upp í
milljón eintök á dag.
En hinum frjáslyndu leiðtog-
um fór ekki að verða um sel,
vegna hinnar áköfu gagnrýni á
Sovétríkin ag vegna and-sovézks
anda, sem birtist hvarvetna. Þeg
ar Kreml-stjórnin tók þá ákvörð
un að banna nokkrum sinnum
sölu á Rude Pravo í Moskvu,
vaknaði sá ótti, að Sovétmjenn
væru smám saman að fá í hend
ur afeökun til að hlutast til um
málefni Tékkóslóvakíu.
Cestmir Cisar, hugmyndafræð
ingur Dubceks-stjórnarinnnar og
einn dáðasti stjórnmálamaður
l'andsinis, kialilaði aliia ritetjóra og
frétttastjóra á sinn fund. Hann
'hvaitti þá til að sýnia medlni gætoi
og stillingu í skrifum einkum
um það er að Sovétríkjunum
sneri og reyndi að gera þeim
ljóst, hverjar afleiðingar það
gæti haift, ef lengiria væri gerygið
í þá átt að níða sovézku leiðtog-
ana. Samt sem áður vissu allir,
að Ciisiar taOldi ri'tskoðruin ósæmi-
lega og ekki samboðna í sósial-
isku þjóðfélagi. Hvatning Cis-
ars bar þó ekki tilætluð áhrif,
þó að heliduir hafi dregið úr hait-
uirisskritfiunium fymst í stað.
Einn þeirra manna, sem b'eitti
sér mijög fynir aukimum „anidleg-
uim réttiinldum" var Goldstuoker,
prófesssor og forseti rithöfunda-
sambándsins tékkneska. í apríl
átti hann viðtal við þýzka blað-
ið „der Spiegel" og er hann var
spurður að því, hvort hann teldi
að það sem áunnizt hefði í frelsis
áitt kynnii að gfflaistast að nýju,
sagði hann m.a.: „Hvorki sagan.
né mannnslífið veitir fullkomna
tryggingu fyrir nernul Hvort-
tveggja skapar aðeins möguleika.
Möguleika ber hins vegar að not
færa sér og möguleikar akkar
feliaist í því, aið þessii freflisiishireytf-
ing geti að vísu í versta falli orð
ið fyrir átföMluim, en aldirei fair.ið
út um þúfur. Það verður ekki
uinnit að þuinrkia haraa úr sögh
unni héðan í frá.“
Á blaðamannafundi skömmu
Síðar skýrði Goldstucker nánar
stefnumörk hinnar nýju flokks-
forystu almennt, varðandi stjórn
arfyrirkomulag landsins. Hann
'hé'lt fast við, að tími væri ekki
kominn til að leyfðar yrðu frjáLs
ar ikosningar í landinu, þar sem
kommúnistaflokknum væri nauð
synlegt að hatfa vöMim í sínuim
höndum áfram. Óbjákvæmilegt
væri hiras vegar að sikiaipa imira-
an þeirra takmarka stjórnartfyr-
irkomulag, sem útilokaði hvers
HAPPDRÆTTI HASKOLA ISLANDS
Á þriðjudag verður dregið í 9. flokki.
2.300 vinningar að fjárhæð 6.500.000 krónur.
Á morgun eru síðustu forvöð að endurnýja.
Happdrætti Háskóia Ísiands
9. flokkur.
2 á 500.000 kir. .. 1.000.000 kir.
2 - 100.000 — . . 200.000 —
90 - 10.000 — . . 900.000 —
302 - 5.000 — . . 1.510.000 —
1.900 - 1.500 — . . 2.850.000 —
Aukavinningar:
4 á 10.000 tor. .. 40.000 kr.
2.300 6.500.000 kir.