Morgunblaðið - 11.02.1970, Blaðsíða 12

12
MORlGUNiBLAÐIÐ, MIÐVTKUDAGUR 111.. FEBRÚAR 11970
Norðurlandaráðsfundur í Reykjavík
Norrænn menningarmálasamningur
Samhliða
NORDEK-
samningnum
EITT af mtkilvægutstu mál-
uniutm á fundi NorSurianda-
ráðe á jfundumium í gær, var
samstarf Norðurlanda á sviði
menni ngarmái'a. í nefndar-
áliti, sem men nmgarmá'l a-
nefndin afgreiddi samhljóðia,
er iagt til við riikisstjórn/ir
Norðiurlanda, að þær undir-
riti samieiginlegan iruenniingar
miálajsamning fyrdir 1. janúar
1972. Venjubundin samstarfs
svið eins og að því er snert-
ir mennltun, rannisólknir og
frjálst menniinigariítf, eiga
samkvænrut áliti nefndarinnar
að takast til meðlferðar innan
ramma Slíks samnin/gs.
Mlenniin garmálanief ndin
kveðst ekkert hatfa á móti
því að þeir tveir kafflar í Nor
deksamningnium., sem snerta
mienntun og rannsóknir, verðii
látnir halda gildi sínu, unz
menn in gairmáLasamniingur inn
hatfi tekið gildi, en nefndin
bendir á, að það sé rniikil-
vægt að skapa beztu mögu-
legu forsendumar fyrir fram-
kvæmd samnorrænna áforma
í mennmigarmáluim.. Af háltfu
nefndarinniar er það forsenda,
að saimihliða Nordieksaimningn
um verði gerðar ráðstafanir
tii betni skipulagniingar á
menningarmálasamstarifinu
með samþykkt menningar-
málasamninigs.
í menndnigarmálanefndinni
var fuillkomin eining um máil
ið og er ástæða tii þess að
telja, að Norðurlandaróð
miuni í dag samþykkja tiil-
lögu um, að gerðiur verði sér
stakur menningarmálasamn-
ingur.
*
Alit efnahags-
mála-
nefndarinnar
í áliti efnaihaglsmáílanefnd-
ar Norðurlandaráðs, sem
fram kom í gær, var lagt til
við ríkisstjórnir Norðurlanda
að þær leggi Nordeiksaimning-
inm fyrir þjóðþingin svo
snemma, að unnt verði að
Ijúka meðferð hans þar á
þessu vor.i og að staðfesting-
anskjöiiin verði þá ilögð fram
þegar í stað.
1 nietfnidlaráMtiiniu er enn-
fremur iaigt til, að ríkisstflórn-
ir Nlorðurlaindia talki uipp við-
ræður uim, á hjveirn hátt ís-
land geti orðið aðili að út-
víkfkaðri ruarrænnii eifniaíhiagis-
saaniviinniu.
í álitiniu lýsiir nieifinidiiin yfir
ániaegjiu ytfir, að viðræðiuimiar
uim Nordlek batfi ieitt tii saim-
komiulagis, sem fonsiætisnáð-
herrair lamidlaninia hiafla faflSlizt
á. Segir, að netfndin hiatfi m/ót-
tékið tiflkyrmflinigu firá fionsæt-
iisnáðheimuiniuim uim, að emlb-
ættismiannainiefindinini verði
getfin fyrirmæli umn að ljiúlka
uppfcastiniu að Nordeflcs-sanrun-
inigniufln í Síðasta lagi 7. imiarz
á þesgu ári og að það sé ætfl-
un rJkisetjónnjanmia alð leggjia
ifraim tfnumivönp í hyirjam a:príl
iflyrir þjóðþiinigiin um sitaðfest-
irngu saiminiinigsins.
Ráðherra-
nefndin
fȇ kiom entntfneimur fraim
uppkast að áliti frá laganefnd
urflainidaráðs. Vieirlkeflnii rálð-
hemaineflnidianininiar verður
einkuim að samræma sam-
stoitfið mdflili rikilsstjómianinla
og að gneiða flyrir samstairtf-
iniu málii rJkiissttjóimiannia Og
Norðuniainidiaráðs. Þá heifun
ákipufllagsnieflnidin edinnig laigt
áhenzfllu á, áð ráðbenra-
rueflmdin eigd að verðia
frtuimlkivöðuflfl. að máluim. Ráð-
hemanieflnidlin á að hafla um-
boð til þess að takia áikivanðan
Framlag til
íslenzks
æskufólks
Norræn
eldfjallastofnun
f»á Ikomu tfraim neifndarálit
frá menndngamriálaneflndinni
Frá fundi NorðurlandaráSs í gær. — I ræðustól er frú Ingrid Segerstedt Wiberg frá Svíþjóð,
en fyrir miðju borðinu situr Jens Otto Krag, sem þama er forseti fundarins. Til vinstri við
hann situr Gustav Petrén frá Svíþjóð en til hægri Friðjón Sigurðsson, skrifstofustj. Alþingis
Norðuirfanidiairéðs. í nieflndar-
áliltimiu segir, að morrænia
skipulaigsnieflnidliin hatfi tafllið
það óæslkilegtt, að saimþykktin
um Norðuirfanidiairáð verði tek-
in uipp í löggjiötf einstakra
Norðurlanidia. í stað þess
leggur hún tö, að gerð verðd
saimþyikklt tum saimviininu miflli
Danimieikiuir, Finmfliamtdis, ís-
lamidis, Naregs og Svíþjóðar,
sem hatfi að geymia fynri sam-
þýkikt uim samisflairf Norðuir-
landa jlaflntfnaimit sam.þykktiina
um Narðurlamdaráð og á-
kvæði uim ráðherrainietfmd Norð
uirfanidá.
Þá gerir skipulagsnieflnidlim
ráð fyrir því, að tJil viðbóitar
hiniu aflimiemina samkamulagi
verðd uinmt að gena sanmnimigia
varðamidli samvimmiu á sérstölk-
umi sviðum ag yirðii þar fyrst
ag fremist um Nardeksamm-
imginm að ræða.
Skipulagsrueifindin leggur til,
að kömið verði á flót ráð-
herranefnd sfltíipuð ráðberra
frá hverju Norðurlandanna.
Ráðh'eirraineflnid Skiipuð ráð-
berra frá hverju Narðurland-
anmia. RáðflueirramieÆndim á að
hafa umlboð til þess að fjiaflla
uim samistartf Narðuriandiamina
I heild og á mefndimmi á að
h'víla ábyrgðin, að því er
sniertir samvinnu miilflá rifltís-
stjóma Norðurfandiamna Og
imiilli rJkisstjómnanma og Narð-
ir í þeim mæli, sem samkamu
lag verðuir geirt um mieð sér-
stalkri saimþykkt. Ákvarðanir
eiga — að undiantoknum þeim
sem smerta mieðflerð mála —
að ver'ða samíhijóða og bimd-
andi fyrir aðiildiarfandim.
Akvarðanir, sem samlkvæmt
stjómarskrá einhveiris aðildiar-
lamdainna útheimita samþykki
þjöðþimigsims, eiiga þó ekki að
verða bindandi, íynr en siíkt
samþykki lliggiur fyrir.
Neflmdin er þeiirar skioðun-
ar, að ákvæðiri í samstairfs-
saimþykktinni flrá 1962 (Helis-
ingfarssamniinignium), sam -
þykktin um Norðurlamdaráð
og álkvæðin um norræna ráð-
hernamiefimd mieð umbóð að því
er sniertir saimistarf Norður-
larnda á ölflum sviðum, eigi að
felia í heild inn í samþykkt
sem verði þanmig eimmiig á við
grundvöilur þeimrar starflsemi,
sem tengir Narðurföndin sam-
an.
I áliti sínu ieggur iagaimetfnd
Norðunlandairáðs til við rífltís-
stjómirmar, að gerð verði emd
urskoðun á Helsinigforssamn -
ingnurn, sem byggtð verði á til
lögum norrænu skipulagls-
nefndiarininar, þammig að kostn
aður vegna Norðurlandaráðs
skiptist millii aðildarfaindanina
I samræmi við ákvæði sam-
þyk’ktar Samieinuðu þjóðanna
um sama etfni.
flöndum og kemur þar fraim,
að jáflcvæð aflstaða riki um að
veita íslen2íku æskufóiki miögu
leika til sérnáms í þeim mæli,
sem óskað er etftir. í tilkynn-
ingunni er teltíð fram enn-
fremur, að tframlög hafa verið
eða verða látin í té í Dan-
mörk, Noregi og Svíþjóð til
slJks náms. í Finnlandi hetfur
efcki verið leyst úr því, 'hvern
ig tfara skuli um styrfd til
náms fyrir íslenzkt æSkúfólk
þar.
í. áliti nefndarinnar er tekið
fraim, að framfcvæmd þessa
máls skipti miáli í því skyni
að treysta böndin milli ís-
lands og annarra Norðurianda
og lætur netfndin í ljós þá ósflc,
að á Norðurlöndum verði lát
in í té tfjárframlög tifl. náms-
sityrkja fyrir íslenzkt æsku-
fóik, sem leggja viifl stund á
sérnám í öðru Norðurland-
anna.
Hitt nefndarálitið fjialflaði
um það, að komið verði á flót
norræninli eldfjallastotfmm á
íslandi. í álitinu sagiir, að
nlefnd niorrænna sérfræðiwga,
sem ti'Inieflnd hatfi veirið til þess
aið vinna að greiniairgerð um
Slífca stotfniun, hafi efcltí enn
Skilað áliti símu.. Leggur menn
injgairmíálanietfnidin því til, að
þetta mál verði tefcið fyrir að
nýju á næsta fundi Norður-
landaráðs.
Annadagur
í dag
Dagurinin í dag er einn
ainnaríkiasti og mifcilvæga3ti
dagur á þinigfi Narðurlanda-
ráðs. Þá verða afgreidd ýmis
miikiJivægustu miálin, eins og
slkýrsla norrænu ráðherra-
nietfnidarinniar um samstarf á
sviði efniahagsmála og skýrsl-
an um norræma menninigar-
málasjóðinn.
í tveimur máium í gær, sem
snerta ísland sérstalkllega. Ann
að þeirra er um ályktun varð-
andi sémám íslenzks æsflcu-
fólks annars staðar á Norður-
Fyrirspurnir og
afgreiðsla mála
FUNDUM Norðurlandaráðs
var haldið áfram í Þjóðleik-
húsinu í gær kl. 15. í upp-
hafi lögðu þingmenn fram
fyrirspumir fyrir ráðherra
um framgang ýmissa mála,
sem ráðið hefur tekið afstöðu
til á fyrri fundum. Þá voru
tillögur teknar til afgreiðslu.
Fjöldi þingmanna tók tll
máls og var fundi slitið rúm
lega 18.
Fyrinspurnir þingmannanna
snerust einkum um sam-
göngumál. Þá kamu fram
spumingar um náttúruvernd.
Helge Seip, sveitarstjórniar-
ráðherra svaraði fyrirspum
um vemdun amarins í Nor-
egi. Og spunt var um ráðistaf
anír gegn oLíumiemgun og auk
inni hættu af henni vegna
flerða risa-oMuskipa um
Eystrasalt.
Margar tillögur lágu fyrir
fundin.um tiil afgreiðslu. Sam
þýkkt var að fala ríkisstjóm
unum að kanna, hvemig
unnt sé að taka frekara tit-
li,t til hagSTnuna bamsins við
ákvörðun rfkisborgararéttar.
Auk þess sem ekki skuM gerð
ur gneinarmiuniuir á réttar-
sitöðu karlls og konu við á-
lcvörðun rílkisbortgararéttar.
Samþýkktar voru tiflflögur um
samstarf á sviði útvarpsmála
einkum varðandi sjónvarp.
Þá var fjallað um herskyldu
og tók fjöldi þingmanna til
máls í þeim umiræðum.
Þá var ein.nig rætft um sam
gönigurháil yfir Eyrarsund
milflii Kauipmiannahatfnar og
Darumerkur, eiin'kum með til-
liti til stórs ftugvaliar í Sallt-
hólmanum. Gerðu samgöngu
málaráðherrar Svílþjóðar og
Danmeirfcur grein fyrir því,
hverniig málið stendur nú. Ax
el Iyarfen hvatti eindnegið til
þess, að mál þetta verði tekið
af umræðustiiginu til fram-
kvæmdar. Frekari umiræður
urðu um samgöngumál.
Hömlur
á skæruliða
í Jórdaníu
Amman, 10. febr. — AP,
JÓRDANÍUSTJÓRN ákvað á
skyndifundi í dag að banna að
vopn verði borin á götnm í
Amman og öðrum borgum og gaf
út ýmsar affrar tilskipanir, sem
er augljóslega beint gegn palest-
ínskum skæruliðum. — Meðal
annars eru opinberar samkomur
og mótmælaaðgerðir bannaðar,
og bannað er að skjóta upp í
Ioftið, en það hafa félagar i
skæruliðasamtökunum FDELP
gert undanfarna fjóra daga. —
Kunnugir benda á að hér sé um
að ræða hótun um að setja her-
lög í gildi og geti það valdið
alvarlegum árekstrum milli
stjórnarinnar og skæruliða.
Talar um þjóðskrána
ÍSLENZKA manniflræðitfélaigiJð
hefldiuir flund í 1. kenruslustaflu
HáiSlcólains á mongun, 12. flebrú-
ar kl. 20.30. Átoi Péturssan,
dieildairstjári talair um reikBtur
þjóðslcrárininiar, gagruaisöflniun
henniar o.fll. Frjálsair umuræíSur
verða á eftir, en öfldum er heiim-
JIil aiðganlgiuir.