Morgunblaðið - 01.09.1976, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 1. SEPTEMBER 1976
15
London:
Allt logaði 1 óeirð-
um í fyrrakvöld
London 31. ág. Reuter.
RÖSKLEGA fjögur hundruð
manns, þar af eitt hundrað og
tuttugu lögreglumenn, slösuðust f
geysilegum ðeirðum i London f
gærkvöldi, þegar út brutust slags-
mál milli innflytjenda frá Vest-
ur-Indfum og lögreglu. Hafa inn-
flytjendurnir verið með þriggja
daga hátfðahöld og hófust óeirð-
irnar þegar iögreglan ætlaði að
Nixon bað
grátandi
um vægð
Houston.Texas, 31. ágúst AP.
LEON Jaworsky, fyrrum sér-
legur saksóknari Watergate-
málsins, segir I bðk, sem gefin
verður út eftir hann um miðj-
an næsta mánuð, að Nixon
fyrrum Bandarfkjaforseti hafi
beðið grátandi um að verða
ekki sóttur tii saka eftir að
hann sagði af sér.
I bókinni The Right and the
Power, sem Readers Digest
gefur út, segir Jawrosky, að
skömmu eftir að Nixon hafi
sagt af sér hafi hann fengið
simhringingu frá James
Eastland, öldungadeildarþing-
manni demókrata frá
Mississippi, þar sem Eastland
hafi beðið hann um fund með
sér. Segist Jaworski hafa fall-
izt á að hitta Eastland og átt
fund með honum og Roman
Hruska, öldungadeildarþing-
manni repúblíkana frá
Nebraska. Þar hafi Eastland
sagzt hafa fengið upphring-
ingu frá Nixon í San Clemente
og að forsetinn hafi verið grát-
andi. Á Nixon að hafa sagt við
Eastland: „Jim, ekki láta þá
sækja mig til saka eins og
Haldeman og Ehrlichman, ég
þoli ekki meira.“ Jaworski seg-
ir að Eastland hafi sagt:
„Leon, forsetinn er illa far-
inn.“ Segir Jaworski að þetta
hafi verið það eina, sem East-
land hafi sagt, hann hafi á
engan hátt reynt að fá sig til að
falla frá málssókn. Nokkrum
dögum síðar, áður en nokkur
ákvörðun var tekin, náðaði
Ford Nixon.
handtaka ungling, sem var grun-
aður um að hafa stundað vasa-
þjófnað.
Trylltust þá allir nærstaddir
sem flestir voru svertingjar og
réðust á lögregluþjónana með
grjótkasti og barst leikurinn fram
og aftur um hverfið Notting Hill í
vesturhluta Lundúnaborgar, en í
þeim borgarhluta eru fjölmennir
innflytjendur frá Vestur-Indíum.
Tókst lögreglu ekki að bæla nið-
ur óeirðir fyrr en áflog höfðu
staðið í fimm klukkustundir og
lágu þá margir sárir eftir eins og i
upphafi fréttar kemur fram.
Lögreglan hefur skýrt frá því,
að 68 manns hafi verið handtekn-
ir og muni þeir þurfa að svara til
saka.
Dans hófst á götum Notting Hill
í morgun, eins og ekkert hefði í
skorizt, en á sjúkrahúsum i
grenndinni var hjúkrunarfólk þá
enn að hlúa að hinum mörgu, sem
slösuðust f látunum.
Ingmar
Bergman
fær Goethe-
verðlaun
Frankfurt 30. ág. Reuter
SÆNSKI leikstjórinn Ingmar
Bergman fékk um helgina
Goethe-verðlaunin árið 1976, sem
eru að upphæð 50 þúsund mörk.
Verðlaun þessi hafa aldrei áður
verið veitt kvikmyndaleikstjóra.
Þau voru stofnuð árið 1927 og
hafa skáld og rithöfundar lang-
oftast fengið þessi verðlaun. Þau
eru veitt á þriggja ára fresti.
Bergman kom til Frankfurt að
veita verðlaununum viðtöku við
athöfn í St. Pálskirkjunni þar í
borg, og hann sagði að þessi verð-
laun væru einnig verðlaun til Svi-
þjóðar, sem væri land friðar,
frelsis og félagslegra umbóta.
Fyrr á þessu ári flutti Bergman
í fússi frá Svíþjóð eins og þá var
frá sagt, vegna ágreinings við
skattayfirvöld þar í landi.
I siðasta mánuði bárust fregnir
af því að hann hefði dvalið i
sumarleyfi sínu i Svíþjóð þrátt
fyrir yfirlýsingar um að hann
myndi ekki hverfa þangað aftur.
Næsta kvikmynd hans mun verða
gerð í Múnchen i V-Þýzkalandi
undir lok þessa árs.
Rannsókn fyrirskipuð
á árekstri kafbáts-
ins og freigátunnar
Washington 31. ágúst
AP—Reuter
BANDARÍSKA varnar-
málaráðuneytið hefur
fyrirskipað rannsókn á
Tillögur EBE
væntanlegar
um 15. sept.
Fiskveiðinefnd Efnahagsbanda-
lags Evrópu mun væntanlega
kynna tillögur sínar i landhelgis-
málum um 15. september nk. að
þvi er talsmaður EBE sagði i sim-
tali við Mbl. f gær. Sagði tals-
maðurinn að ekkert væri hægt að
segja um málið á þessu stigi, en
unnið hefði verið að þvf af fullum
krafti sí. vikur.
árekstrinum, sem varð
milli bandarískrar frei-
gátu úr 6. flota Banda-
rfkjahers og sovézks kjarn-
orkukafbáts á Miðjarðar-
hafi sl. laugardag. 1 til-
kynningu Bandaríkja-
manna um atburöinn, sem
ekki var gefin út fyrr en í
gær, er ekkert sagt hvorum
sé um að kenna.
Freigátan, sem er 3400 lestir, og
kafbáturinn 5600 lestir skemmd-
ust mikið við áreksturinn, en
komust áfram fyrir eigin vélaafli.
Aðeins er vitað um einn sjóliða
um borð i bandariska skipinu hafi
slasazt, en ekki er vitað um áhöfn
kafbátsins, en bátar sem þessir
hafa 100 manna áhöfrj. Kafbátur-
inn kom upp á yfifborðið eftir
áreksturinn, en stjórnturn hans
rakst í hægri síðu freigátunnar.
Þingkosningar í Svíþjóð 19. septembe
Thorbjörn Fælldin formaður
Miðflokksins og forsætisráð-
herraefni borgaraflokkanna.
Olof Palme
nærri sér og þingið hefur
nýlega afgreitt nýja kosninga-
löggjöf sem kveður á um að í
kosningunum nú skuli valið um
349 þingmenn, eða einum færri
en verið hefur.
VINSTRIFLOKKUR
KOMMUNISTA
Jafnaðarmenn hafa sl. 3 ár
verið háðir Vinstriflokki
kommúnista í stjónarsamstarf-
inu og ef úrslit kosninganna
verða jöfn verður Palme áfram
að reiða sig á stuðning
kommúnista. Þess vegna er það
mjög mikilvægt fyrir jafnaðar-
menn að kommúnistar eigi
áfram fulltrúa á þingi.
Skoðanakannanir, sem gerðar
Tvísýnustu kosningar
í þingsögu landsins
Stokkhólmi 31. ágúst NTB.
Þingkosningarnar, sem fram
fara f Svfþjóð 19. september
n.k. verða hreint uppgjör um
hvort jafnaðarmenn eða
borgaraflokkarnir fara með
völd f landinu næstu 4 ár að þvf
er haft er eftir feiðtogum allra
stærstu stjórnmálaflokka
landsins. Kosningabaráttan
einkennist mjög af þvf þessa
dagana, að lokaspretturinn er
hafinn. Eftir þróuninni að
dæma telja stjórnmálafréttarit-
arar einsýnt að þessar
kosningar verði einhverjar þær
tvfsýnustu og mest spennandi f
þingsögu landsins. þar sem
möguleikar eru nú taldir á þvf
að jafnaðarmenn, sem sfðustu
árin hafa stjórnað með
suðningi kommúnista, tapi
kosningunum og að stjórn
Palmes verði að fara frá.
Leiðtogar þriggja stærstu
borgaraflokkanna í landinu,
Miðflokksins, Frjálslynda
þjóðarflokksins og Hægfara
sameiningarflokksins, sem er
fhaldsflokkur, hafa gert 5.9
milljón kjósendum landsins
það Ijóst að þeir hafi f hyggju
að mynda samsteypustjórn með
Thorbjörn Fælldin, formann
Miðflokksins, sem forsætis-
ráðherra.
EKKI EINING MEÐAL
BORGARA-
FLOKKANNA
Borgaraflokkarnir þrír ganga
hins vegar ekki til kosninganna
með neinar sameiginlegar áætl-
anir. I kosningunum 1973 tókst
þeim að koma sér saman um
sameiginlega yfirlýsingu, sem
þeir lögðu fyrir kjósendur en i
dag eru þeirsundraðir í ýmsum
málum. Einkum á það við um
afstöðu til byggingar kjarn-
orkuvera og samstaða er heldur
ekki fyrir hendi í skattamálum
og fjölskyldumálum. Það er
einkum Miðflokkurinn, sem
leggur mikla áherzlu á kjarn-
orkuveramálið. Flokkurinn
hefur ætíð verið andvfgur bygg-
ingu kjarnorkuvera, en vikið
sér undan þvi að svara
spurningum um málið á undan-
förnum vikum þar til i siðustu
viku, að Fælldin flokksfor-
maður lýsti þvf yfir, að flokkur-
inn setti það skilyrði að hætt
yrði við byggingu kjarnorku-
vera i Svíþjóð eftir 1975 og að
þegar yrði hafizt handa við að
fullkomna aðrar leiðir til orku-
vinnslu. Þrátt fyrir þetta er
samsteypustjórn þessara
þriggja flokka liklegasta lausn-
in ef jafnaðarmenn missa
meirihluta sinn. Ekki er talin
möguleiki á stjórnarsamstarfi
milli jafnaðarmanna og Frjáls-
lynda þjóðarflokksins eins og
áður hafi verið rætt um þar
sem síðarnefndi flokkurinn
hefur undir forystu hins unga
formanns síns, Per Ahlmark,
tekið of ákveðna afstöðu gagn-
vart sósíalíseringunni i Svíþjóð
og gengur til kosninga undir
kjörorðinu „Þjóðfélagsum-
bætur án sósíalisma."
HLUTKESTI
Við kosningarnar 1973 fengu
borgaraflokkarnir 175 þingsæti
í þinginu og jafnaðarmenn og
kommúnistar sama fjölda.
Þessi úrslit ollu eðlilega erfið-
leikum i þinginu. Kannanir
sýna að sl. 3 ár hafa atkvæði
fallið jöfn i ýmsum mikilvæg-
um málum og hlutkesti hrein-
lega ráðið úrslitum. Hafa úrslit
orðið stjórninni og stjórnarand-
stöðunni álfka oft i hag. Svíar
virðast þó ekki hafa tekið þetta
voru í júní, sýndu að flokkur-
inn naut stuðnings um 4% kjós-
enda og það nægir til að ná
mönnum á þing.
Sömu niðurstöður er að finna
I skoðanakönnun, sem kunn-
gerð var í morgun, en skv.
henni njóta jafnaðarmenn og
kommúnistar stuðnings 47 %
kjósenda, en borgaraflokkarnir
51%. Jafnaðarmenn hafa
42.5% en kommúnistar 4.5%.
FORSKOT BORGARA-
FLOKKANNA
Þessar nýjustu niðurstöður
gefa til kynna meira fylgi jafn-
aðarmanna og kommúnista, því
i júni höfðu borgaraflokkarnir
10% fram yfir þá. Hins vegar
hefur reynsla undanfarinna
kosninga verið sú, að jafnaðar-
menn hafa bætt mjög vel við sig
á lokasprettinum og því er ekki
hægt að útiloka, að þeim takist
að ná borgaraflokkunum með
harðri kosningabaráttu siðustu
dagana fram að kosningum.
Kosningavél jafnaðarmanna er
jafnan mjög öflug og velsmurð,
en einstaka flokksstarfsmenn
jafnaðarmanna hafa haft orð á
þvi undanfarið að vélin hafi
verið nokkuð þung í vöfum.
Ýmsir stjórnmálafréttaritarar
benda á, að I siðustu tveimur
kosningum, sem báðar voru
ósigur fyrir Palme, hafi borg-
araflokkarnir hreinlega ekki
haft neina trú á því að þeim
tækist að sigra. 1 dag horfir
þetta öðru vfsi við, leiðtogar
flokkanna eru fullir af sjálfs-
trausti og þeir hafa rekið kosn-
ingabaráttu sina af hörku.
Þetta hefur orðið til þess að
setja jafnaðarmenn i varnarað-
stöðu og hugsanlega getur það
loks orðið til að fella Palme.
V ar Kosy gin að
dmkknun kominn?
Moskva 31. ág. Reuter
Ntb.
SOVÉZKIR embættis-
menn neituðu í dag að
staðfesta né heldur vildu
þeir segja neitt um
fréttir um að Alexei
Kosygin, forsætisráð-
herra hefði verið að
drukknun kominn, er
hann var að synda í
Moskvufljóti skammt frá
sveitasetri sínu fyrr í
þessum mánuði.
Fréttir herma að Kos-
ygin hafi fengið snert af
hjartaslagi meðan hann
var að synda sér til
hressingar og engu hafi
mátt muna að tækist að
bjarga honum. Engar
upplýsingar fengust að
öðru leyti um almennt
heilsufar Kosygins og er
þetta ekki ný bóla, þar
sem farið er með heilsu-
far sovézkra ráðamanna
sem hálfgildings
hernaðarleyndarmál.
Það var Lundúnablaðið
Kosygin
Evening News sem birti
fyrst fréttina og þar var
sagt að einn lífvarða
Kosygins hefði bjargað
lífi hans með blástursað-
ferð eftir að tókst að ná
ráðherranum upp á
þurrt.