Morgunblaðið - 05.10.1978, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAOIÐ, FIMMTUDAGUR 5. OKTÓBER 1978
raöauglýsingar — raöauglýsingar — raöauglýsingar
Höfum til
einkasölumeðferðar
87 tonna eikarskip smíöaár 1962. Aöalvél
Callesen árgerö 1977. 575—625 hestöfl.
Skipið er vel búiö siglinga- og fiskleitar-
tækjum. Reknetahristari. Kraftblökk.
Aðalskipasalan
Vesturgötu 17
símar 26560 og 28888
Heimasími 51119.
Flugvél til sölu
að 1/6 hluta. Upplýsingar í síma 35657 eftir
kl. 7 á kvöldin.
Byggingafélag alþýðu
Til sölu 2ja herbergja íbúö í I. bygginga-
flokki. Umsóknir berist skrifstofu félagsins
Bræöraborgarstíg 47, R. fyrir 11. október
n.k.
Stjórnin.
Iðnaðarhúsnæði
Til leigu er 460 fm húsnæöi í Skeifunni meö
tveimur stórum innkeyrsludyrum, lofthæð
6,5 metrar. Mjög gott skrifstofuhúsnæði
fylgir. Ásigkomulag allt 1. flokks. Ákjósan-
leg bílastæöi.
Tilboö skilist á Mbl. fyrir helgi merkt:
„Iðnaður — 1910“.
6. leikvika — leikir 30. sept. 1978.
Vinningsröö: 2X2— 111 — 212 — X12
1. vinningur: 12 réttir — kr. 740.000-
4291 (Reykjavík)
2. vinningur: 11 réttir — kr. 21.100-
581 6014 33820 34269 40591
3544+ 31074(2/11) 34003 34279 40930
4259 33797 34252 40241
Kærufrestur er til 23. október kl. 12 á
hádegi. Kærur skulu vera skriflegar.
Kærueyöublöö fást hjá umboösmönnum og
aöalskrifstofunni. Vinningsupphæöir geta
lækkaö, ef kærur veröa teknar til greina.
Handhafi nafnlauss seöils (+) veröur aö
framvísa stofni eöa senda stofninn og fullar
upplýsingar um nafn og heimilisfang til
Getrauna fyrir greiösludag vinninga.
GETRAUNIR — í þróttamiöstööin — REYKJAVÍK
\
Herdís Hermóósdóttir:
Lög—eða ólög
„LÍKLEGT að þessi skattur fái
staðist“, segir Sijíurður Líndal um
hina nýju skattheimtu ríkis-
stjórnarinnar, heitir j;rein í Vísi
miðvikudatiinn 13. september.
Las ég Kreinina vandlejja eins og
aðrar (jreinar hans áfíætar. En við
lestur þessarar Kreinar er ekki
laust við, að mér renni kalt vatn
rnilli skinns og hörunda, og sú
spurnint; vakni, hvort við séum nú
þet;ar komin austur fyrir járn-
tjald. Það leiddi svo aftur af sér
umhut;sun um endurflutt frum-
varp til lat;a um umboðsmann
Alþintíis, sem flutt var af Pétri
Sitrurðssyni ok Sverri Hermans-
syni í febrúar 1977.
En hver er orðinn réttarstaða
íslenzkra borgara, þet;ar alþingis-
menn sjálfir viðurkenna jafn
t;reinilet;a ot; slíkt frv. ber með sér,
að sérstaklega þurfi að stofna slíkt
embætti til að t;æta réttarstöðu of!
öryKRÍs hins almanna borgara
t;at;nvart opinberri stjórnsýlu,
opinberum stjórnvöldum oj;
starfsmönnum.
Hann virðist réttlaus íslenzki
bort;arinn ofz orðinn þræll þeirra
valdníðint;a, sem hika ekki við að
beita hann slíkum fjárþvint;unum,
sem hin nýja skattheimta ríkis-
stjórnarinnar er í raun.
Prófessorinn set;ir, að í
stjórnarskránni séu ent;ar reglur
um afturvirkni laga og dómstólar
hafi því engin ákveðin fyrirmæli
við að styðjast.
Sjáifsagt er það rétt að nokkru
leyti. En stjórnarskrá leyfir það
ekki heldur, og þeir sem upphafs-
menn voru að þeirri stjórnarskrá
sem við búum við hafa sjálfsagt
aldrei látið sér til hugar koma, að
nokkur ríkisstjórn myndi grípa til
slíkra bragða og því ekki reist við
því skorður með sérstakri klásúlu
|)ar um eins og t.d. Norðmenn hafa
gert.
í bók Bjarna Benediktssonar
„Land og lýðveldi" segir frá
ályktun Alþjóðanefndar logfræð-
inga, sem haldið var í Aþenu í
Grikklandi árið 1955, svohljóð-
andi: „Við frjálsir lögfræðingar
frá 48 löndum, sem komum saman
í Aþenu í boði Alþjóðanefndar
lögfræðinga, er helgar sig réttar-
öryggi, sem á rætur að rekja til
einstaklingsréttinda. sem þróazt
hafa í aldalangri baráttu mann-
kyns fyrir frelsi. Þessi réttindi
hafa að geyma málfrelsi, ritfrelsi,
frúfrelsi og frjálsan kosningarétt,
til þesS' að Iðg ' séu sett af
réttkjörnum fulltrúum fólksins og
veiti öllum jafna vernd. Við lýsum
áhygtíjum okkar yfir virðingar-
leysi fyrir lögunum í mörgum
heimshlutum og erum sannfærðir
um, að varðveizla meginþátta
réttlætisins sé forsendur fyrir
varanlegum friði um víða veröld.
Við lýsum því yfir:
1) Ríkið skal lúta lögum.
2) Ríkisstjórnir skulu virða rétt
einstaklinganna í samræmi við
réttarreglurpt; leggja sig fram um
að hrinda þeim í framkvæmd.
3) Dómarar skulu fara að lögum,
gæta þeirra og framkvæma af
djörfunt; og óvilhilli og standa
gegn allri ásókn ríkisstjórna og
stjórnmálaflokka til að takmarka
sjálfstæði þeirra sem dómara.
1) Lögfræðingar um heim allan
skulu varðveita sjálfstæði starfs-
stéttar sinnar, treysta rétt ein-
staklingsins í skjóli laganna og
krefjast þess að sérhver sakborn-
ingur njóti sanngjarnrar máls-
meðferðar.
Við hvetjum alla dómara og
lögfræðinga til að gæta þessara
meginreglna og förum þess á leit
við Alþjóðanefnd lögfræðinga, að
hún helgi sig baráttunni fyrir
alþjóðlegri viðurkenningu þessara
reglna og fletti ofan af og afneiti
öllum aðgerðum, sem beinast gegn
réttaröryggi."
Eg tel, að ef við berum saman
það, sem í þessari ályktun felst og
svo í orðum lagaprófessorsins
íslenzka, er að verða illa komið
fyrir réttaröryggi okkar íslend-
inga. Og spursmál, hvort ekki væri
rétt að kæra lagasetningu sem
þessi skattalög núverandi ríkis-
stjórnar fyrir mannréttindadóm-
stóli Sameinuðu þjóðanna og teldi
ég það ekki ómerkara en hunda-
málið forðum að fela þeim til
umsagnar, ef innlendir lagapró-
fessorar geta ekki komið sér
saman um hvað rétt sé að rangt í
þessu tilviki.
Eg virði svo, að aðgerðir sem
þessar beinist sannarlega gegn
réttaröryggi landsmanna. Því til
sönnunar vil ég nefna það, sem
mér virðist hættulegast í áliti og
orðum prófessorsins. Hann segir,
að það sem raunverulega hafi
gerzt í þjóðfélaginu sc, að lögin
væru að verða eitt helzta „stjórn-
tæki“ við rekstur þjóðfélagsins,
ekki sízt við stjórn efnahagsmála.
Það þýðir í raun það, að óprúttin
stjórnvöld skammta sjálfum sér
rétt til að brjóta lögin og knésetja
einstaklinginn þegar þau telja sér
það henta. Og þá eru í landinu
engin lög, heldur hnefarétturinn.
Réttur hins sterka til að traðka á
rétti smælingjans ef honum þykir
koma sér betur að sitja yfir hlut
hans. Og þá um leið réttur til að
féfletta hann ef honum verður
fjárvant.
Prófessorinn segir, að þegar
grundvöllurrnn var lagður að þeim
stjórnskipunarlögum sem við bú-
um við, hafi verið vandalítið að
hafa í heiðri þá reglu að íþyngj-
andi lög skyldu aldrei verða aftur
fyrir sig, vegna minni umsvifa
ríkisins.
Þar með viðurkennir hann, að sú
regla hafi gilt hér, sem sé óskráð
lög.
En hann segir annað og meira,
sem ekki veldur minni hrolli.
Hann telur, að dómstólar taki mið
af þessum breyttu aðstæðum.-Með
öðrum orðum: Hann telur líklegt.
að íslenzkir dómarar brjóti allar 4
greinar ál.vktunar Alþjóðanefndar
lögfræðinga frá Aþenufundinum
1955.
En þá um leið eru engin lög til í
landinu, segi ég enn og aftur, og'
áhyggjur fundarmanna á þeim
fundi um vaxandi virðingarleysi
f.vrir lögunum á rökum reist ar hér
á landi.
En það er hart fyrir okkur
Strandgötubúa hér á Eskifirði sem
höfum verið að slást við einn anga
þess kolkrabba sem hin opinbera
ágengni „kerfisins" er orðin í
formi hinna afturverkandi gatna-
gerðargjalda, að vera aðeins ugg-
andi um eitt, en þ.e. að stjórnvöld
séu búin að krefja svo marga um
hin (að okkar dómi) ólögmætu
gjöld, að valdstjórnin löghelgi
gjörninginn og níðist þar með á
einstaklingnum og kollvarpi um
leið upprunalegum tilgangi lag-
anna um að vernda hann. Vernd-
um lítilmagnans gegn hinum
sterka er að engu orðin og um leið
eru að mínu mati forsendur
laganna brostnar, þegar lögin eru
notuð til að auðvelda hinum sterka
að hafa öll ráð hins getuminni í
hendi sér.
En þannig er þetta orðið. Því
miður.
Nærtækasta dæmið er stanzlaus
kröfugerð og heitingar á hendur
hús- og íbúðareigendum, rétt eins
og íbúðarhús væru bara hreinn
lúxus, en ekki lífsnauðsyn. Lög-
gjafinn keppist við að reyna að
gera lögin þannig úr garði, að
hægt sé að nota íbúðarhúsnæði
fólks til fjárþvingunar gegn því,
ekki sízt að kröfu kjörinna „full-
trúa fólksins" heima í héraði, sem
stanzlaust heimta „nýja tekju-
stofna", sem auðvitað þýðir ekki
annað en nýja skatta og auknar
álögur. I því sambandi þykir mér
rétt að benda fólki á að lesa grein í
4. hefti Sveitarstjórnamála 1978
eftir Hauk Harðarson bæjarstjóra
og nefnist „Fasteignamat og
álagning fasteignagjalda". Þar er
lagt til að ný lög um gerð
fasteignaskrár og álagningu fast-
eignagjalda verði samin, en núver-
andi lög úr gildi numin. Það
lagafrumvarp verði samið að
tilhlutan Sambands íslenzkra
sveitarfélaga og félagsmálaráðu-
neytisins. Síðan segir orðrétt:
„Verði frumvarpið vel undirbúið
og sveitafélögin sýna málinu
verulegan áhuga, ætti að vera
unnt að samþykkja það sem lög frá
Alþingi fyrir lok nóvembermánað-
ar næstkomandi, ef allir leggjast á
eitt um að hraða undirbúningi
þess og afgreiðslu". Já, mikið
liggur nú við! En hvernig væri nú
að hinn almenni skattgreiðandi
færi að „sýna málinu verulegan
áhuga“. Er ekki kominn tími til að
fólk fari sjálft að spyrna við fótum
og hætta að láta nýta sig eins og
þræla? Því þó þessir háu herrar
ákveði nýja „framreikninsstuðla"
ár hvert og margfaldi fasteigna-
gjöldin, verður það aldrei nóg, eins
og hefur sýnt sig.
Eða eru Islendingar orönir þær
nátthúfur og heybrækur að ætla
að una því að greiða síhækkandi
fjársektir ævilangt fyrir að koma
upp þaki yfir sig og sína eins og
það sé orðinn stærsti glæpur hins
íslenzka „lýðveldis"!
Að lokum vil ég láta þess getið,
að ég mun ekki virða þessi nýju
skatta-lög. og ekki greiða eina
krónu af þessum viðbótarálögum
fyrr en dómur er fallinn um það,
hvort þau séu löglega sett og
jafnvel ekki þó svo dæmist vera, og
tel mig hafa til þess ekki lakari
rétt að brjóta þau, en ASÍ hafði til
að brjóta þau lög, er sett voru á
síðastliðnum vetri. Og ég trúi ekki
fyrr en ég tek á, að ég rói þar ein á
báti.
Eskifirði. 14/9. 1978.
Fallast á
hvalkvóta
Tokyo, 3. október. Reuter.
JAPANIR ákváðu í dag að
samþykkja aflakvóta þá sem
Alþjóðahvalveiðinefndin (IWC)
hefur ákveðið til vors 1979
samkvæmt áreiðanlegum heimild-
um.
Ákvarðanir IWC á fundi ráðsins
í júlí hafa valdið Japönum miklum
erfiðleikum en þeir eru mesta
hvalveiðiþjóð heims ásamt Rúss-
um.
Japanska stjórnin ætlaði að
krefjast aukinna kvóta á sérstök-
um fundi IWC í Tokyo í desember
en ákvað að fallast á ákvarðanir
nefndarinnar vegna baráttu sem
háð er gegn hvaiveiðum um allan
heim og viðræðna um fiskveiðar
við ríki sem hafa fært út lögsögu
sína í 200 mílur samkvæmt
heimildunum.