Tíminn - 01.09.1965, Blaðsíða 5

ME9VIKUDAGUR 1. september 1965
Otgefandi: FRAMSOKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benedlktsson Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson Fulltrúi ritstjórnar- Tómas Karlsson Aug
lýsingastj : Steingrímur Gjslason Ritstj skrifstoíur i Eddu
húsinu, símar 18300—18305 Skrifstofur Bankastræti 7 Af
greiðslusími 12323 Auglýsingasimi 19523 Aðrar skrifstofur,
sími 18300 Áskriftargjald kr 90.00 á mán innanlands — í
lausasölu kr. 5.00 eint — Prentsmiðjan EDDA b.f
Ráðherraskipti
Þau mannaskipti, sem tilkynnt hefur verið, að fara
muni fram í ráðuneyti Bjarna Benediktssonar þessa dag-
ana, munu ekki hafa í för með sér neina breytingu á
stefnu stjórnarinnar eða stjórnarfari. Hér er aðeins um
það að ræða, að Guðmundur í. Guðmundsson óskar að
draga sig í hlé frá ráðherrastörfum, en hyggst tryggja
sér sendiherraembætti í Lundúnum. Er þar farin slóð,
sem fleiri Alþýðuflokksráðherrar hafa gengið. Guðmund-
ur hefur verið utanríkisráðherra í níu ár, eða lengur en
nokkur maður annar.
Þótt Emil Jónsson taki við utanríkismálunum, mun
horfi Guðmundar vafalaust verða haldið nokkurn veg-
inn, en meiri reisn mætti þó færast yfir þau mál.
Eggert Þorsteinsson er enn ungur maður og hefur
ekki staðið í pólitískum stórræðum. Skal því engu spáð
um það, hversu honum muni farast æðsta stjórn þeirra
málaflokka, félagsmála og sjávarútvegsmála, sem hon-
um verða falin. Þótt hann sé að ýmsu leyti sæmilega
farsæll í daglegu starfi, er varla að vænta af honum
þeirra átaka, sem til þess þarf að lyfta þessum málum
úr því íhaldsfari, sem þau sitja nú í, enda ræður þar
hinn sterki ófarnaðarandi allrar ríkisstjórnarinnar.
Kalhjálpín
Kalnefndin svonefnda mun hafa skilað tillögum sín-
um til landbúnaðarráðuneytisins eftir könnun mála á
Austurlandi- Þótt álit nefndarinnar hafi ekki verið birt
opinberlega enn, er ljóst, að hún leggur til, að bændum
eystra sé útvegað það hey, sem þeir þurfa til þess að
sjá borgið bústofni sínum, svo að ekki þurfi að koma til
verulegrar skerðingar. Ekki er þó enn alveg ljóst, hve
mikið þetta heymagn sem vantar, er, en það mun vera
mikið.
Þetta er eðlileg niðurstaða, en að henni hefðu stjórn-
arvöld landsins þurft að komast fyrr og hefja markviss-
an undirbúning að framkvæmdum. Svo virðist af frásögn
Morgunblaðsins í gær, að fyrstu viðbrögð landbúnaðar-
ráðherra við tillögum kalnefndarinnar hafi verið þau
að biðja Búnaðarfélag íslands að kanna út um sveitir
hv-> mikið hey bændur vilja gefa til Austurlands.
Þótt ekki sé við því amazt, að þetta sé kannað, er
hætt við, að það verði nokkuð seinvirk hjálp. sem byggð
yrði eingöngu á slíkum úrræðum. Þess ber að minnast,
að bændur á Austurlandi verða að hafa fengið um það
skýr svör um miðjan september, hvaða úrræði þeir
eiga vís af opinberri hálfu, því að um það leyti verður
að taka ákvörðun um slátrun. Færi t.d. svo, að bændur
yrðu að fækka mjög fé, er það raunar of seint fjnir
sláturhúsin eystra að búast til svo mikillar slátrunar, sem
þá hefði þurft að hefja fyrr.
Það, sem fyrst og fremst vantar nú þegar af hálfu
landbúnaðarráðherra, er skýlaus yfirlýsing um það,
hvaða hjálp ríkið ætlar að veita, og að það hey verði út-
vegað með kaupum, ef þarf. Þess er líka að minnast, að
heyflutningar austur mega ekki dragast úr hömlu, því
að enginn veit, hvenær vetur lokar leiðum, hvort sem er
frá höfnum eystra eða landleiðina austur. Hér þarf skjót-
ari úrræða en nú virðast tiltæk, ef vel á að fara.
TÍMINN
Sven’Erik Tychsen:

Setur brezka stjórnin höml-
ur á innflutning þeldökkra?
Þeldökkir íbúar í Bretlandi
eru um ein milljón að tölu,
negrar, Pakistanar, Indverjar
og Kínverjar. Langflestir
þeirra eru innfluttir frá Sam-
veldislöndunum. Innflytjend-
urnir hafa flykkzt svo ört að
á undanförnum árum, að sér-
fræðingar hafa spáð, að Þel-
döfckir þegnar yrðu orðnir 3
milljónir talsins um aldamót.
En þessu var spáð áður en
ríkisstjórn Verkamannaflokks-
ins gaf út sína hvítu bók um
Eólksinnflutninginn. Takist
ríkisstjórninni að framkvæma
fyrirætlanír sínar ætti að
draga það mikið úr innflytj
endaflóðinu að það mætti heita
seitl eitt- Þá yrðu ekki þrjár
miUjónir þeldökkra manna í
landinu um aldamót, heldur
aðeins tvær miljónir, ef ekki
minna.
Verkamannafl.stjórnin hyggst
minnka innflutning þeldökka
fólksum nálega tvo þriðju.Árið
sem leið var 20824 þeldökk-
um mönnum veitt atvinnuleyfi,
en framvegis á ekki að veita
nema 7500 slík atvinnuleyfi
á ári. Innflytjendum er leyft
að taka eiginkonur sínar með,
ásamt börnum innan 16 ára
aldurs. Heildartala Þeldökkra
innflytjenda ætti því í sam-
ræmi við þetta að lækka úr
75 þúsundum á árí í 25—30
þúsund.
í HINNI hvítu bók er að
vísu ekki getið um hörunds-
dökka innflytjendur, heldur
innflytjendur frá Samveldis-
löndunum. En í framkvæmd
er enginn munur á þessu
tvennu, þar sem heita má, að
engir hvítir innflytjendur komi
frá Samveldislöndunum. Verði
tillögur stjórnarinnar gerðar
að lögum eru Bretar þar með
í raun og veru búnir að reisa
varnarmúr gegn innflutningi
þeldökkra manna.
Fyrirætlanir stjórnarinnar
hafa sætt harðri gagnrýni. í
vikublaðinu Spectator, sem
fylgir fhaldsmönnum að mál
um, eru þær nefndar „hræsni
og uppgjöf fyrir kynÞáttafor-
dómunum." Nokkur kurr er
einnig meðal fylgjenda Verka
mannaflokksins sjálfs og tveir
af þingmönnum flokksins í
neðri málstofunni hafa hótað
að greiða atkvæði gegn tiUög
um ríkisstjómarinnar, þegar
þær verða lagðar fyrir þing
ið. Andmælum rignir einnig
yfír frá Samveldislöndunum.
Til dæmis kom stjórnarnefnd
frá Jamaica til London 16-
þessa mánaðar til þess að and
mæla stefnu Verkamannaflokks
ins í þessum málum.
Þegar deilt var um fyrstu
innflytjendalögin í neðri mál-
stofunni haustið 1961 sagði
Hugh Gaitskell, leiðtogi Verka
nannaflokksíns: „íhaldsmenn
vilja verjast innflytjendunum
if því að þeir eru dökkir á
hörund og af Því að þeir ótt-
ast kynþáttaóeirðir" En nú
íefir Verkamannafiokkurinn
tekið upp stefnu íhaldsmanna.
VÍÐA hefir verið á það bent,
að Bretland hafi ekki efni á
að hindra innflutning þel-
Þannig var oft aS Ijta yfir hóp innflyt|enda, sem komu
sklpum eða flugvélum frá samveldislöndunum til Bretlands.
dökkra. Farin eru að koma í
ljós ýmis einkenni of mikillar
atvinnu og James Gallaghan
fjármálaráðherra hefir látið
svo um mælt, að skortur verði
á vinnuafli á næstu árum. Marg
ir aðrir sérfræðingar gera ráð
fyrir, að eftir 5 ár vanti orðið
300 þús. verkamenn.
f ritstjórnargrein brezka viku
blaðsins The Economist 7.
ágúst var að Þessu atriði vikið
og sagði þar m. a.:
„Gert hafði verið ráð fyrir
að Samveldíslöndin bættu að
nokkru úr þessum skorti og
efldu brezkt athafnalíf til sams
konar grózku og innfluttir
menn hafa valdið annars stað
ar í Evrópu. Senilega hafa önn
ur lönd tryggt sér forgangs-
rétt að fáanlegu vinnuafli frá
Miðjarðarhafsströnd Evrópu og
SÍÐARI HLUTI
frá Litlu - Asíu, jafnvel þó að
líðast kynni að leggja til, að
hvítleitum verkamönnum leyfð
íst að koma til Bretlands, þó
að blakkir eða brúnleitir menn
megi það ekki.
Satt er að vísu, að vinnuafl
er illa nýtt í Bretlandi. En
þetta snertir ekki meginatriði
rökræðnanna um ínnflytjend-
urna frá Samveldislöndunum-
Jafnvel þó að 100 þúsund
verkamenn kæmu á ári frá Sam
veldislöndunum væri það efna
hagslega mikilvægasta atriðið
í sambandi víð þá, hve hreyfan
legt vinnuafl þeir eru, eða
vilji þeirra til að flytjast held
ur til staða, þar sem skortur
er á vinnuafli, en að sætta sig
við rétt sinn eftír númeraröð
til takmarkaðra:- vinnu, þar
sem atvinna er of lítil fyrir
21 milljón vinnufærra manna.“
Báðir stóru stjórnmálaflokk
arnir staðhæfa, að þeir séu
fylgjandi tílveru margra þjóð-
erna í Bretlandi og geri aðeins
ráð fyrir takmörkunum inn-
flutnings sem hentugum var-
meS
úðarráðstöfunum, meðan ekki
eru til íbúðir, skólar og sjúkra
hús fyrir alla þá Afríku og
Asíubúa, sem vilja koma og
setjast að í landinu.
Reynslan hefir leitt í ljós,
að torvelt er að gera hömuds
dökka innflytjendur að Bret-
um Þeim hættir til að vera út
af fyrir sig, og sama er að
segja um Bretana sjálfa. Inn-
flytjendurnir hópast saman í
ákveðnum borgum, til dæmis
London, Birmingham og Manc
hester og búa þar í fátækra-
hverfum, sem aðrir íbúar forð
ast.
FJÖLMENNUSTU kynþætt-
irnír Þrír, Vestur-Indíamenn,
(um hálf miUjón að tölu), Pak
istanar og Indverjar, eru jafn
frábrugðnir hver öðrum og hin
um hvítu íbúum. Samt sem g
áður er til sameiginleg stofn
un innflytjenda, „samtök gegn
kynþáttamisrétti", sem stofnað
var til þegar Martin Luther
Kíng var á ferðinni í Bretlandi
í fyrra haust. Þessi samtök
fylgja hófsamlegri stefnu í
anda Martin Luther King.
Eftir atburði þá, sem orðið
hafa síðustu vikumar, hafa
margir blökkumenn, eínkum
þó Vestur-Indíamenn, tekið að
hallast að öðrum og herskárri
samtökum, undir forustu negra
eíns frá Vestur-Indíum, Mic-
hael de Freitas að nafni. Hann
var áður góðvinur hins banda- 8
ríska leiðtoga Svartra múham-
eðstrúarmanna, Malcolm X, og
áhangendur hans nefna hann
því stundum Michael X.
Hvort verður svo ofan á?
Flykkjast hörnudsdökkir íbúar
Bretlands um hina hógværu
leiðtoga, sem starfa í anda
Martin Luther King, eða leita
þeír trausts hjá mönnum eins
og Michael X? Nýjustu viðburð
irnir í Los Angeles hafa fært
mönnum heim sanninn um
mikilvægi þessarrar spuming
ar og í framtíðinni veltur sam-
búð kynÞáttanna í Bretlandi á
svarínu við henni.
i