Morgunblaðið - 13.10.1989, Blaðsíða 14

'MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 13. OKTOBER 1989
14
*
Asgeir Gunnars
son - Minning
Fæddur 12. nóvember 1941
Dáinn 6. október 1989
Sumarið er liðið, sólarlítið og
fremur drungaiegt, að þessu sinni.
Skil sumars og hausts eru ákveð-
in en ekki ávallt auðsæ. Þó er það
eitt einkenna haustsins sem engum
dylst, þegar lauf fellur af tijám og
gróskumikill gróður lætur undan
síga fyrir nöpram haustnæðingi.
Á þeirri aðfarartíð vetrarins bár-
ust þau sorglegu tíðindi að Ásgeir
Gunnarsson tæknifræðingur væri
látinn. Harmi lostnir og höggdofa
urðu allir þeir er þennan mæta
mann þekktu. Þetta ljúfmenni sem
allra hlut vildi bestan gera og
ávallt var reiðubúinn til hjálpar og
aðstoðar ef einhver þurfti með.
Ásgeir var mikill félagsmálamað-
ur og lagði ýmsum félögum og
stofnunum dijúgt lið. Má þar meðal
margs annars nefna störf hans í
þágu þroskaheftra, umhyggju hans
fyrir blindum og störf hans að góð-
gerðarmálum margvíslegum. Víða
mun skarð fyrir skildi nú að honum
látnum.
Ég varð þeirrar hamingju aðnjót-
andi að kynnast Ásgeiri sem ungum
dreng og að fylgjast með þroska
hans til fullorðinsára. Var sá ferill
gjarnan glæsilegur og benti til
bjartrar framtíðar.
— En haustið kom.
Ásgeir var sonur hjónanna Gunn-
ars Asgeirssonar og Valgerðar
Stefánsdóttur. Næst elstur barna
þeirra mætu hjóna.
Þegar á unga aldri hóf hann
störf við fyrirtæki föður síns og
veitti síðar hluta þeirrar starfsemi
forystu. Víst er að þeir sem þar
unnu undir hans stjórn gátu vart
valið sér betri húsbónda. Þeim var
hann öllum hollvinur og þeim þótti
vænt um hann.^
Ungur gekk Ásgeir að eiga eftir-
lifandi konu sína, Guðlaugu Kon-
ráðsdóttur, hina ágætustu konu.
Með þeim var jafnræði.
Að Guðlaugu og einkadóttur
þeirra, Guðrúnu Valgerði, er nú
mikill harmur kveðinn.
Ásgeiri var margt til lista lagt
svo sem lög hans og margt í
bundnu máli sýnir og hönnun hans
á mörgum fögrum gripum, nú síð-
ast hinum svonefnda þríkrossi,
sanna.
Á skammri ævigöngu bar Ásgeir
með sér yl og birtu hvar sem hann
fór.
Minningin um hann er kær og
ljós þau er hann tendraði lýsa, nú
á haustdögum og ævinlega, þeim
sem mestum harmi eru lostnir.
Föðursystkini hans, frændfólk og
vinir kveðja góðan dreng, fágætan
förunaut. Þau biðja hann er himin-
inn skóp að leggja syrgjendum líkn
með þraut.
Frá öllum heimsins hönnum,
svo hægt í friðarömium
þú hvílir hels við lín.
Nú ertu af þeim borinn
hin allra síðustu sporin
sem með þér unnu og minnast þín.
(E. Ben.)
B.S.
Hér fara á eftir nokkur fátækleg
kveðjuorð vegna sviplegs fráfalls
ljúfs og listræns hugsjónamanns.
Ásgeir Gunnarsson andaðist á
heimili sínu föstudaginn 6. þ.m.,
aðeins 48 ára að aldri.
í upphafi þessa árs hringdi Ás-
geir til mín á skrifstofu Blindrafé-
lagsins og orðaði við mig hugmynd
sem mætti verða til framdráttar
Blindrafélaginu og málefnum
blindra og sjóriskertra hérlendis og
erlendis. Nokkru síðar heimsótti
hann mig að Hamrahlíð 17 og
sýndi mér frumsmíði grips sem síð-
ar hefur fengið nafnið Gullni þrí-
krossinn.
Ég og þeir sem til voru kvaddir
hrifumst þegar í stað af látlausri
fegurð krossins og þeirri hugmynd
sem að baki lá. Hið höfðinglega boð
Ásgeirs var þegið og horium heitið
fullum stuðningi og samvinnu af
hálfu Blindrafélagsins.
Þau stuttu en nánu kynni sem
ég hafði af Ásgeiri næstu mánuðina
voru ævintýri Iíkust, og eitt eftir-
minnilegasta tímabil ævi minnar.
Ég kynntist manni með mikla og
sterka trúarþörf, leitandi sál sem
öllum vildi vel. Á einni vorblíðri viku
veittu þau þijú, Vigdís forseti ís-
lands, herra Pétur þáverandi biskup
og Jóhannes Páll páfi, krossi Ás-
geirs viðtöku og lögðu blessun sína
yfir þá hugmynd hans að sala kross-
ins tengdist fjáröflun til blindra og
sjónskertra hérlendis og erlendis. Á
þessum björtu vordögum kynntist
ég ljóðasmiðnum Ásgeiri með sínar
sterku hugsjónir og viðkvæmu lund.
Eftir sumar kemur haust og
mennirnir eru misjafnlega undir það
búnir að standa af sér hausthretin,
einkum og sér í lagi þeir sem
hugsa meira um hag annarra en
sinn eiginn.
En eftir vetur kemur ætíð vor.
Ásgeir er að vísu horfinn frá okkur
um sinn, en hugsjón hans mun lifa
og minningin um góðan dreng mun
veita þann styrk sem til þarf að
hrinda henni í framkvæmd.
Ég tel við hæfi að geta þess hér
að á undanförnum áratugum hefur
Ásgeir, og þau fyrirtæki sem hann
var tengdur, veitt Blindrafélaginu
ómældan fjárhagslegan stuðning.
Ég er försjóninni þakklátur fyrir
kynni mín af Ásgeiri og bið Guð
að blessa minningu hans og veita
eiginkonu hans, dóttur og fjölskyldu
allri, sinn styrk og blessun á erfiðr/
stund.
Halldóg Sveinn Rafnar
Þú hvaifst ei frá marki, er hafðir þér sett,
ef hjartað þér sagði að gott væri og rétt.
I íslenzkri fortið það æðstur var hróður,
sem ómar þér látnum: hann drengur var góður.
(R. Beck)
Kynni mín af Ásgeiri Gunnars-
syni voru þannig að ég tel mér
skylt að minnast hans við þessi
tímamót, votta honum virðingu
mína og þökk.
Forfeður okkar til forna töldu það
eina hina mestu hamingju manns-
ins, að ávinna sér, lífs og liðinn,
gott mannorð og minningar. Þeir
töluðu um „einn er aldrei deyr: dóm-
ur um dauðan hvern“. Slíkur ódauð-
leiki er íslendingum enn að skapi,
eigi síður fyrir það, þótt þeir sem
kristnir menn trúi á líf sálarinnar
eftir dauðann. Að Ásgeiri stóðu
traustir stofnar norðlenzkir og vest-
firzkir og hefir hann vafalaust hlot-
ið að erfðum frá ættmennum sínum
ýmis skapeinkenni og það viðhorf
við lífinu, sem svipmerkti hann um
annað fram. Ásgeir var einn af
góðgerðasömustu og glaðværustu
mönnum. Enginn kom á skrifstofu
Ásgeirs hryggur eða glaður, svo
ekki færi hann þaðan glaðari og
hressari í bragði. Ásgeir hafði alltaf
einhver ráð ineð að leysa úr vand-
ræðum manna. Enginn sem kynnst
hefur Ásgeiri, mun bera honum
annað, en að hann hafi ávallt
reynst raungóður og ósérhlífinn og
kosið heldur að reisa á fætur en
fella þann sem umkomulítill var.
Mannlífið í Reykjavík hefir orðið
sviphýrara og ánægjulegra fyrir
það, að Ásgeir átti hér aðsetur.
Ásgeir var vel metinn í starfi sínu
og hinn liðtækasti. Ásgeir var við-
kvæmur maður og bar harm sinn
í hljóði, hinar þungu búsifjar ævinn-
ar. Honum blæddi inni. Fyrir stuttu
sýndi hann mér nýtt áhugamál,
ljóðagerðina sína, ýmis þýð kvæði
og falleg. Má á kvæðum þessum
sjá aðaleinkenni Ásgeirs, hljóm-
fegurð og þýðleik, málmýkt og lip-
urð.
Kvæði hans eru áferðarfögur,
auðsætt, að honum var létt um að
yrkja. Ásgeir bar í bijósti bjarg-
fasta Guðs og eilífðartrú, spíritism-
inn, hin háleita lífsskoðun, mun
létta honum gönguna á Paradísar-
sviðinu.
Þökk fyrir sól og sumartrúna björtu:
sjónum þú 'lyftir yfir gröf og hel.
Söngvanna fræ, er sáðir þú í hjörtu
samferðamanna, geyma nafn þitt vel.
(E.P. Jónsson)
Ég votta eiginkonu hans, Guð-
laugu Konráðsdóttur, dóttur hans,
Guðrúnu Valgerði, foreldrum,
tengdaforeldrum, systkinum, mína
dýpstu samúð. Full þörf er fyrir
bróðurhendur, til þess að létta byrð-
ina eftir föngum. En bezt mun nú
duga sú föðurhönd, sem gert hefir
dauðann að engu.
Helgi Vigfússon
Laugardaginn 7. október sl. sat
undirritaður ásamt fjölskyldu sinni
við kvöldverðarborðið til að halda
upp á afmæli sitt þegar í miðju
borðhaldi síminn hringdi og mér
tilkynnt að vinur minn Ásgeit'
Gunnarssonar væri allur. Á svip-
stundu skipti gleðin sæti við systur
sfna. Minningarnar hrönnuðust upp.
Ásgeir var óvenjulega fjölhæfur og
vel gerður maður, sem kom vinum
sínum sífellt á óvart með nýjum og
ólíklegustu hæfileikum. Við fráfall
vinar okkar samdi Ásgeir einstak-
lega fallegt lag við ljóð eftir Davíð
Stefánsson og ég man að ég sagði
við hann að mér fyndist gæði lags-
ins til jafns við þetta fallega ljóð.
En ljóð Ásgeirs voru ekki síðri.
Minning:
Eggert Gíslason
framkvæmdastjóri
Fæddur 14.janúar 1904
Dáinn 4. október 1989
Eggert Gunnlaugur Gíslason,
tengdafaðir minn, fæddíst 14. jan-
úar 1904 að Sölvabakka í Engihlíð-
arhreppi í Austur-Húnavatnssýslu.
Foreldrar hans voru Gísli Guð-
mundsson, bóndi á Sölvabakka, og
Anna Bessadóttir Þorleifssonar en
móðir Önnur var Guðrún Einars-
dóttir skálds í Bólu Andréssonar.
Áður en þau fluttust að Sölva-
bakka byggðu Guðrún og Bessi eitt
fyrsta tómthúsið á Siglufirði 1866
og ráku þar veitingasölu en Bessi
stundaði einnig hákarlaveiðar. Guð-
rún var vinsæil gestgjafi,: gáfukona
fræg að orðfimi, og Anna dóttir
hennar hefur væntanlega sótt til
móður sinnar, því að Sölvabakki var
víðkunnur fyrir fjör og gestrisni,
að sögn Eggerts og systra hans.
Þar var nóg að borða og stundum
var dansað og sungið og spilað á
fiðlu.
Þeim Önnu og Gísla varð sex
barna auðið en elsta barnið dó í
æsku. Næstelsta barnið var Bessi
Bakkmann, Iengi skipstjóri og
seinna framkvæmdastjóri í Háfn-
arfirði, en þar dó hann í fyrra.
Þriðja var Eggert; og svo- komu
þijár stúlkur, Rakel Sigríður, Val-
gerður Jónína, sem andaðist fyrir
allmörgum árum, og Guðríður.
Systkinin ólust upp hjá foreldrum
sínum á Sölvabakka en fluttust svo
suður til að vinna og stofna heim-
ili. Guðríður á enn heima í Reykja-
vík og Rakel Sigríður býr á Seltjarn-
arnesi.
Eggert stundaði sjó strax frá
unglingsárum en sem strákur var
hann líka þekktur fyrir íþróttir á
landi. Hann var sprettharður og
þolinn hlaupari og hljóp með boð
milli bæja í sveitinni. Drengurinn
var einnig góð skytta og veiddi fugl
og sel á matborð heimilisins. En
allt frá æskuárum hafði Eggert
áhuga á dýralífi, sérstaklega fugla-
lífi, var viðkvæmur fyrir náttúr-
unnar ríki, og leið vel utan dyra.
Hann naut þeirrar Iistar og frelsis
sem birtast í flugi fugla og þótti
sérstaklega vænt um kríuna; í vor
og sumar, þegar hann Var orðinn
veikur, glaðnaði yfir honum þegar
hann sá kríur út um gluggann.
Eggert réðst ungur í róðra og
stundaði sjó á mótorbátum, línu-
veiðui-um og togurum. Sumarið
1927 var hann, ásamt bróður sín-
um, á enskum togara, Imperialist,
á lúðuveiðum við Grænland. Hann
gekk í Stýrimannaskólann í Reykja-
vík 1929' og lauk þaðan stýri-
mannaprófi árið 1930. Sama árið
kvæntist hann frænku sinni og
sveitunga, Þrúði Gunnarsdóttur, en
hún fæddist að Yzta-Gili, Langad-
al. Guðríður móðir Þrúðar var dótt-
ir Einars í Bólu og hálfsystir Guð-
rúnar ömmu Eggerts.' Þrúður hafði
numið hárgreiðslu í Ameríku og
vann sem hárgreiðslukona í Reykja-
vík. Um hríð starfrækti. hún nokkr-
ar stofur. Að loknu prófi var Eg-
gert stýrimaður á líriuveiðaranum
Sæbjörgu frá Hafnarfirði og stýri-
rnaður á Fáfni frá Reykjavík en
hvarf svo frá sjómennsku.
Árið 1933 stofriáði Eggert ásamt
öðrum verslunina Málningu & járn-
vörur á Laugavegi 23 og var fram-
kvæmdastjóri hennar með tnági sín-
um, Gunnbirni Björnssyni, þar til
verslunin var seld árið 1978. Síðar,
eða 1942, var hann einn af stofn-
endum umboðs- og heildverslunar-
innar íslenzka verzlunarfélagið hf.
og var framkvæmdastjóri fyrirtæk-
isins frá upphafi þar til hann seldi
Hann átti auðvelt með að yrkja og
notaði þá fjölbreytilegustu bragar-
hætti. Ásgeir var einnig góður
söngmaður. Handverk hans voru
líka með einstaklega fáguðu sniði
svo af bar. Það var vandað til orðs
og verks. En það voru manngæsku-
og mannræktarkostir hans sem
fyrst og fremst lyftu honum langt
upp úr mannhafinu. Öll hans verk
voru einnig til styrktar ýmsum
mannúðarmálefnum og hafa þar
margir notið góðs af, fæst af því
hefur verið borið til torgs. Til að
nefna aðeins eitt dæmi þá ákvað
hann að blindir skyldu njóta góðs
af hans snilldarlega hugverki og
hönnun, þríkrossinum, sem lengi á
eftir að halda uppi nafni hans.
Hvernig hugmyndin varð til og
hvernig staðið var að því máli til
kynningar var verk sem aðeins
menn eins og Ásgeir Gunnarsson
geta skilað frá mér. Þar sameinað-
ist reynsla og þekking í óvenju-
snjöllum hæfileikum.
En fyrst og fremst . mun ég
minnst hans sem JC-manns. Þar
skárust leiðir okkar fyrst saman og
í heilt starfsár hittumst við næstuni
því á hveijum degi. Þá var mótuð
sú JC-stefna, sem lengi vel reyndist
farsæl og enn betur ef lengur hefði
verið fylgt. Su vinna, framsýni og
einstök vandvirkni, sem vinur minn
Ásgeir Gunnarsson, lagði JC-hreyf-
ingunni til þá varð JC-félögum
ómetanleg um aldur og ævi. Saman
unnum/við að svokallaðri Grænu
bók, en það var kynningarbók um
JC-hreyfinguna og fékk sú bók
fyrstu alþjóðaviðurkenningu, sem
JC-hreyfingin hafði þá fengið. Var
sú bók þá talin vera besta kynning-
arbók um JC-hreyfingunaj sem til
var í heiminum. Þáttur Ásgeirs í
þeirri bók var mikill og ytri hönnun
þótti vel unnin, ekki síður en inni-
haldið og var hönnunin alfarið verk
Ásgeirs.
Marga innlenda og erlenda vini
eignuðumst við í þessu starfi og
sendir einn þeirra, Mike Ashton og
frú hans, bestu og innilegustu sam-
úðarkveðjur til fjölskyldu hans og
JC-hreyfingarinnar. Ásgeir Gunn-
arsson hafði hlotið alla þá viður-
kenningu, sem JC-hreyfingin veitir
einum einstaklingi og verða störf
hans seint fullþökkuð og nú aðeins
í minningunni.
Hann átti sér djúpa og einlæga
trú. Margar einverustundit' sat hann
á helgum stað og í líkamskyrrð
hugleiðslunnar sveif andi hans til
annarra heima, þar var hann einn
á ferð og enginn til frásagnar.
Elsku Gulla, Gunna Vala, foreldr-
ar, systkini og aðrir vandamenn.
Við Rósa sendum innilegar kveðjur.
Minningin um frábæran, ljúfan og
vel gerðan dreng mun að lokum
sorgina sigra.
Reynir Þorgrímsson
það árið 1983.
Einkasonur Eggerts og Þrúðar
er Þráinn sem er prófessor í hag-
fræði við Háskóla íslands. Fjöl-
skyldan bjó fyrst á Hverfisgötu 39,
þar sem Þráinn fæddist 1941, en
fluttist síðar að Rauðalæk 26.
í Reykjavík hélt Eggert áfram
að stunda íþróttir, einkum hand-
knattleik og sund. Hann var félagi
í IOOF. Eggert ferðaðist mikið og
hlakkaði alltaf til ferðanna. Árið
1947 fóru þau hjónin í ævintýra-
lega Ameríkuför f tvo mánuði um
Kanada og Bandaríkin. Síðar ferð-
aðist Eggert með Þrúði og Þráni
m.a. víða um Evrópu og Miðaustur-
lönd. Síðasta utanlandsferðin lá til
Majorku í desember 1988, en þá
var hann 84 ára gamall.
Þrúður átti við vanheilsu að
stríða um árabil og dó 1977. Á efri
árum bjó Eggert einn á Rauðalæk
þar til hann veiktist um síðustu
áramót úti á Majorku. Hann átti
ekki afturkvæmt á heimili sitt.
Eggert var einstaklega snotur
maður, listfengur og mildur. Hann
hafði gaman af því að lesa, var
mjög þægilegur við börn, og skildi
vel annað fólk en var sjálfur held-
ur hulinn öðrum og feiminn. Hann
var ráðhollur og gætinn og kenndi
þeim sem þekktu hann vel mikið
um það sem skiptir máli í lífinu.
Anne Cotterill