Morgunblaðið - 23.01.1992, Blaðsíða 1
56 SIÐUR B
STOFNAÐ 1913
18. tbl. 80. árg.
FIMMTUDAGUR 23. JANUAR 1992
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Vopnahlésbrot í Georgíu:
Arás á hermenn
Gamsakhúrdía
Poti. Reuter.
HERSVEITIR nýju valdhafanna í Georgíu gerðu árás á bæinn Poti
við Svartahaf í gærkvöldi og brutu þar með vopnahléssamkomulag
sem gert hafði verið við hermenn hliðholla Zvíad Gamsakhúrdía,
fyrrverandi forseta lýðveldisins.
Fréttaritari Reuters var í bænum
og sagði að hersveitir hliðhollar
herráðinu, sem fer nú með völd í
Georgíu, hefðu gert stórskotaárás
og sótt fram í átt að bænum. Hann
sagði að hersveitimar væru í um
Júgóslavía:
Aætlun um
sambands-
ríki hafnað
Belgrad, Róm. Rcuter.
STJORNVÖLD í júgóslavnesku
lýðveldunum Bosníu-Herzegovínu
og Makedóníu hafa hafnað áætlun
Serba um nýtt sambandsríki og
segja hana marklausa.
Ejup Ganic, sem sæti á í forsætis-
nefnd Bosníu, sagði að tillögur Serba
um nýtt sambandsríki væru „of seint
fram komnar og því marklausar".
Sagði hann, að efnt hefði verið til
fundar í Sarajevo í síðustu viku um
samstarf týðveldanna en þá hefðu
Serbar ekki haft fyrir því að mæta.
„Alija Izetbegovic, forseti Bosníu,
og Kiro Kligorov, forseti Makedóníu,
hafa ekki um annað að semja en
efnahagslegt samstarf,“ sagði Ganic
og haft er eftir makedónskum emb-
ættismönnum, að ekki verði rætt við
Serba um neins konar samstarf fyrr
en lýðveldið er orðið sjálfstætt ríki.
Þá samþykkti makedónska þingið í
gær að kalla heim 42 fulltrúa sína
af júgóslavneska þinginu og skoraði
jafnframt á makedónska hermenn
og embættismenn í þjónustu alríkis-
ins að hætta henni nú þegar.
400 metra fjarlægð frá bænum en
frekari framrás yrði erfið þar sem
önnur af tveimur brúm á veginum
til bæjarins hefði verið sprengd í
loft upp.
Poti er einn af fáum bæjum sem
stuðningsmenn Gamsakhúrdía hafa
enn á valdi sínu- í vesturhluta lýð-
veldisins. Átök brutust þar út er
Gamsakhúrdía kom þangað í síð-
ustu viku og hvatti stuðningsmenn
sína til borgarastyijaldar. Sam-
komulag náðist um vopnahlé í
fyrradag en Jaba Ioseliani, formað-
ur herráðsins, sagði síðdegis í gær
að frekari friðarviðræður hefðu
runnið út um sandinn í gær. „Stríð
er óhjákvæmilegt, það er engin
önnur leið,“ sagði hann.
euter
George Bush Bandaríkjaforseti setur ráðstefnu 47 ríkja og sjö alþjóðasamtaka um hvernig standa skuli
að aðstoð við fyrrverandi lýðveldi Sovétríkjanna. Til hægri sitja James Baker, utanríkisráðherra Banda-
ríkjanna, og Michio Watabe, utanríkisráðherra Japans.
Alþjóðleg ráðstefna í Washington um stuðning við fyrrverandi sovétlýðveldi:
Bush lofar ankimii aðstoð
upp á 645 milljónir dala
Washington. Reuter, The Daily Telegraph.
GEORGE Bush Bandaríkjaforseti svaraði í gær gagnrýni í Evrópu-
löndum um að hann hefði ekki gert nóg til að aðstoða fyrrverandi
lýðveldi Sovétríkjanna með því að lofa þeim viðbótaraðstoð upp á
645 milljónir dala, tæpa 37 milljarða ÍSK. Hann tilkynnti ákvörðun
sína er hann setti ráðstefnu 47 ríkja og sjö alþjóðastofnana um
hvernig standa skuli að aðstoð við sovétlýðveldin fyrrverandi.
Nokkur aðildarríki Evrópu- I Bandaríkjastjóm fyrir að hafa
bandalagsins hafa gagnrýnt | ekki lagt nógu mikið af mörkum
til aðstoðar sovétlýðveldunum
fýrrverandi og Bush kom óbeint
inn á þennan ágreining í setning-
arræðu sinni. „Við komum saman
sem bandamenn á sögulegu tíma-
bili, á tímamótum í nútímasög-
unni,“ sagði hann og lagði ríka
áherslu á að iðnríki heims þyrftu
öll að leggja sitt af mörkum til
EB selur matvæli í Rússlandi
Moskvu. Reuter.
Evrópubandalagið (EB) hefur hafið sölu á matvælum í Moskvu
og Pétursborg með það að markmiði að auka framboðið og
draga úr verðbólgunni í Rússlandi.
Bandalagið hyggst selja þús-
undir tonna af kjöti, mjólkur-
dufti, smjöri og öðrum matvælum
fyrir 240 milljónir dala, tæpa 14
milljarða ÍSK. Áætlað er að mat-
vælin endist til loka mars og að
þau samsvari um þriðjungi neysl-
unnar í borgunum tveimur. Ráð-
gert er að selja þau við vægu
verði samkvæmt samkomulagi
við rússnesk stjómvöld til að
draga úr verðbólgunni, sem fór
úr böndunum eftir að verðlag var
gefíð fijálst í Rússlandi 2. jan-
úar. Ágóðinn af sölunni rennur
í sérstakan sjóð, sem notaður
verður til að aðstoða þá sem eru
hjálpar þurfi.
Sérfræðingum á vegum
bandalagsins hefur verið falið að
hafa eftirlit með matvæladreif-
ingunni á öllum stigum hennar.
Þeir velja verslanirnar, fylgjast
með flutningi varningsins og því
hvemig sölu hans er háttað.
Matvæli hafa hækkað um
300-3000% frá áramótum þótt
laun hafí að mestu staðið í stað
og margir hafa spáð því að verð-
bólgan kunni að leiða til óeirða
út um allt lýðveldið. Námamenn
í kolanámum Kúzbass í Síberíu
hvöttu í gær Borís Jeltsín Rúss-
landsforseta til að bæta lífskjörin
og verkfallsnefnd námamanna í
Vorkúta hótaði verkfalli fyrir
Keuter
Moskvubúar kaupa matvæli í verslun á vegum Evrópubandalagsins.
helgi. Þá hótuðu hermenn innan- ekki yrði gengið að kröfu þeirra
ríkisráðuneytisins í Hvíta-Rúss- Um þreföld laun.
landi því að láta fanga lausa ef
að stuðla að áframhaldandi lýð-
ræðisþróun í nýju ríkjunum í
austri.
Bush fór einnig lofsamlegum
orðum um Evrópubandalagið og
„höfðinglega" aðstoð þess við sov-
étlýðveldin fyrrverandi. Hann
minntist á Þjóðveija sérstaklega í
þessu sambandi og sagði Japani
einnig hafa veitt mikilvæga að-
stoð.
Forsetinn tilkynnti að Banda-
ríkjastjórn hygðist veija um 645
milljónum dala til matvæla- og
tækniaðstoðar við nýju ríkin. Þetta
er beinn styrkur, en áður hafði
stjórnin aðallega boðið ríkjunum
lán til kaupa á bandarískum land-
búnaðarafurðum sem verða endur-
greidd. Með þeim nemur heild-
araðstoð Bandaríkjamanna við
lýðveldin fímm milljörðum dala,
285 milljörðum ÍSK. Bush þarf að
fá samþykki Bandaríkjaþings við
nýju aðstoðinni og þingmenn dem-
ókrata sögðu í gær að það væri
erfitt að sjá hvernig forsetinn ætl-
aði að fjármagna hana án þess
að auka enn fjárlagahallann.
Ráðstefnan stendur í tvo daga
og hundruð utanríkisráðherra og
annarra háttsettra embættis-
manna taka þátt í henni. Jón Sig-
urðsson viðskiptaráðherra situr
hana fyrir hönd utanríkisráðu-
neytisins.
Sjá „Þak á ríkisábyrgðir...“
á bls. 23.