Morgunblaðið - 14.02.1992, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 14. FEBRÚAR 1992
Minning:
Guðbjörg Ámadóttir
frá Gunnarsstöðum
Fædd 29. september 1899
Dáin 4. febrúar 1992
Látin er í háiri elli móðursystir
mín, Guðbjörg Árnadóttir, fyrrum
spítalaráðskona. Mig langar að
minnast hennar fáum. orðum og
þakka fyrir allt það góða sem hún
gaf mér og mínum. Hún fæddist á
Gunnarsstöðum í Þistilfirði 29.
september 1899. Foreldrar hennar
voru Ambjörg Jóhannesdóttir og
Ámi Davíðsson búendur á Gunnars-
stöðum.
Þau hjón áttu átta böm, sem upp
komust. Elst var Ingiríður hús-
freyja í Holti í Þistilfirði. 2. Þuríður
húsfreyja á Gunnarsstöðum. 3. Jó-
hannes bóndi á Gunnarsstöðum. 4.
Davíð rafvirki, lengst af starfsmað-
ur hjá Ríkisútvarpinu. 5. Sigríður
húsfreyja á Grýtubakka í Höfða-
hverfi. 6. Guðbjörg sem hér er
minnst. 7. Gunnar, hann var skrif-
stofustjóri Búnaðarfélags íslands
allan sinn starfsaldur. Hann er nú
einn á lífi af þessum systkinahóp.
8. Margrét húsmóðir í Reykjavík.
Þegar Guðbjörg er níu ára deyr
móðir hennar og fjórum ámm
seinna missir hún föður sinn. Það
kom í hlut þeirra eldri systkinanna,
Þuríðar og Jóhannesar, að taka við
búsforráðum á þessu stóra heimili
þrátt fyrir ungan aldur. Þuríður er
tvítug þegar móðir þeirra deyr, en
Jóhannes er tuttugu og tveggja ára
þegar faðir þeirra feilur frá. En líf-
ið hélt áfram og reynt var að koma
hópnum til manns.
Þegar Guðbjörg var 18 ára fór
hún í Kennaraskólann í Reykjavík.
En sú dvöl varð styttri en ætlað
var. Hún veiktist af lömunarveiki
og lá lengi mjög veik. Hún náði sér
aldrei fullkomlega og var alltaf
hölt eftir það. Með hjálp frá góðu
fólki gat hún unnið fyrir sér næstu
ár, en möguleikar á meira námi
vom brostnir. 1930 giftist Guðbjörg
ungum lækni, Jóni Karlssyni, en
hann deyr eftir tæplega fimm ára
sambúð. Þá héraðslæknir í Ámesi
á Ströndum.
Þó Guðbjörg væri Iítil og einstak-
lega fíngerð var hún hörkudugleg.
Þegar hún var orðin ekkja ræður
hún sig að Reykjum í Mosfellssveit
til Bjarna Ásgeirssonar og sér um
mötuneytið á búinu. Þar er hún í
nokkur ár. Síðar fer hún og gerist
matráðskona við Garðyrkjuskóla
ríkisins og er þar í tólf ár. Enn
söðlar hún um og ræður sig ráðs-
konu við spítalann á Akranesi og
þar er hún í nítján ár og hættir þá
fyrir aldurs sakir. Þegar starfmu
lauk á Akranesi flutti hún til
Reykjavíkur í litla íbúð í Eskihlíð,
sem hún var búin að kaupa sér og
láta gera upp. 1 Eskihlíðinni leið
Guðbjörgu vel. Þangað komum við
systkinabömin hennar með litlu
bömin okkar, sem hún umvafði með
elsku og hlýju, og þau dáðu hana
og virtu.
Guðbjörg átti það til að koma í
heimsókn og hjálpa í sláturgerð á
haustin. Þá gat ég ekki annað en
dáðst að hveiju þessi litia og fín-
gerða kona gat áorkað. Og eins
hvað hún var vinnuglöð og óverk-
kv-íðin. Hún var einstaklega lagvirk.
Handavinnan hennar var sérlega
falleg og smekklega unnin. Hún
vílaði aldrei fyrir sér það sem þurfti
að vinna. Einu sinni kom Guðbjörg
í heimsókn til mín, hún var þá á
Akranesi. Eg var að búa mig og
bömin í sumarfrí norður í Gunnars-
staði. Ég var að vandræðast að ég
ætti ekki saumavél sem gerði
hnappagöt. Henni fannst þetta ekk-
ert mál, hún skyldi gera hnappagöt
í höndunum. Hún sat svo fram á
kvöld og gerði þessi fínu „Kvenna-
skóla hnappagöt" þau urðu víst
fímmtán áður en yfir lauk og engin
var sælli en hún. Nokkmm mánuð-
um seinna hringdi Guðbjörg í mig,
þá stödd í Reykjavík og bað mig
verða ekki vonda þótt kæmi héma
Faðir okkar og tengdafaðir,
INGIMUNDUR EINARSSON,
Dvalarheimili aldraðra, Borgarnesi,
sem lést 4. þessa mánaðar, verður jarðsunginn frá Borgarnes-
kirkju laugardaginn 15. febrúar kl. 14 síðdegis.
Guðmundur Ingimundarson, Ingibjörg Eiðsdóttir,
Einar Ingimundarson, Gisella Ingimundarson
Steinar Ingimundarson, Sigrún Guðbjarnardóttir,
Grétar Ingimundarson, Ingigerður Jónsdóttir,
Ingi Ingimundarson, Jónína Ingólfsdóttir,
Jóhann Ingimundarson,
barnabörn og barnabarnabörn.
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir, afi og langafi,
HRÓBJARTUR PÉTURSSON,
Lambafelli,
Austur-Eyjafjallahreppi,
er lést í Sjúkrahúsi Suðurlands þann 10. þ.m., verður jarðsunginn
frá Ásholtsskálakirkju, V-Eyjafjallahreppi, laugardaginn 15. febrú-
ar kl. 14.00.
Ingibjörg Jónsdóttir,
Guðsteinn P. Hróbjartsson, Árný Hilmarsdóttir,
Þór Hróbjartsson, Ingveldur Sigurðardóttir,
Einar J. Hróbjartsson, Ólafia Oddsdóttir,
Unnur Hróbjartsdóttir, Helgi Haraldsson,
Ólafur Hróbjartsson, Kristfn G. Geirsdóttir,
Kristín Hróbjartsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
Móðir okkar og tengdamóðir.
KLARA NEILSEN,
dvalarheimilinu Hlíð, Akureyri,
áðurtil heimilis á Norðurgötu 30,
er lést 9. febrúar, verður jarðsungin frá Akureyrarkirkju í dag,
föstudaginn 14. febrúar, kl. 10.30.
Sólveig Bjartmarz,
Magnúsína Sigurðardóttir,
Siguróli M. Sigurðsson,
Valgarður Sigurðsson,
Inga Sigurðardóttir,
Klara Sveinbjörnsdóttir,
Gunnar Bjartmarz,
Vilhjálmur Vilhjálmsson,
Sigurlaug Jónsdóttir,
Alda Aradóttir,
Finnur Óskarsson,
Helgi Vaigeirsson.
drengur með pakka. Ég mætti alls
ekki gera drenginn afturreka með
pakkann, ég yrði að taka við hon-
um. Rétt þegar símtalinu lauk
hringir dyrabjallan hjá mér og úti
stendur bíll merktur Ásbirni Olafs-
syni og ungur drengur með sauma-
vél í fanginu, merkta mér með
heimilisfangi og símanúmeri, svo
ekki fór á milli mála að gripinn
átti ég. Ég varð aldeilis dolfallin.
Þegar ég svo hringdi til að þakka
fyrir mig skemmti Guðbjörg sér
konunglega yfír viðbrögðum mínum
og sagðist muna hnagpagatagerð-
ina frá liðnu sumri. Ég veit ekki
hvor var glaðari ég eða hún. Ég
hef aldrei þekkt glaðari gjafara.
Við systkinabömin hennar, bömin
okkar og makar eigum henni svo
ótalmargt að þakka. Við gátum svo
margt af henni lært. Aldrei heyrði
ég hana tala styggðaryrði til nokk-
urs manns og ef hún heyrði ein-
hveijum hallmælt reyndi hún að
finna eitthvað til að milda umtalið.
Síðustu árin urðu frænku minni
mjög erfíð, þá lá hún rúmföst, al-
gerlega þrotin líkamlegum kröftum,
en andlegu þreki hélt hún nokkuð
vel. Ég kveð frænku mína með
þökk og virðingu. Blessuð sé minn-
ing hennar.
Dóra.
Sumarið 1939 er .eitthvert hið
besta á þessari öld. Það vor tók
Garðyrkjuskóli ríkisins á Reykjum
til starfa. Innritast höfðu "23 nem-
endur og garðyrkjukennarar voru
5, auk skólastjóra, Unnsteins Ólafs-
sonar. Þegar hér var komið sögu,
hafði ráðskona staðarins, Salome
Bjömsdóttir, fest ráð sitt, og flutt
burt með manni sínum, Hálfdáni
Hannibalssyni búfræðingi.
Nú var vandi fyrir skólastjóra
að fínna ráðskonu til að sjá um
þetta stóra skólaheimili á Reykjum.
Er skemmst frá því að segja, að
svó lánsamur var Unnsteinn, að
honum tókst að ráða til sín frú
Guðbjörgu Ámadóttur frá Gunnars-
stöðum í Þistilfírði.
Ég vil minnast lítillega þessarar
konu, sem er til moldar borin í dag.
Þegar Guðbjörg hafði dvalist
nokkum tíma við stjóm þessa stóra
heimilis, urðu nemendur fljótt þess
varir að umhyggja fyrir þeim var
mikil af hendi ráðskonu. Állt hafði
sinn tíma. Allt geislaði af gleði og
kátínu þar sem hún fór. Á síðkvöld-
um lék Guðbjörg „fjárlögin“ og
aðra hljóma á orgel skólans. Mikið
var sungið, samheldnin var alger.
Eitt útvarp fyrir alla í setustofu og
rabbað saman fram eftir kvöldum.
Af hjálparstúlkum sínum í eldhúsi
og við önnur störf, krafðist hún
alúðar og trúmennsku. Stjómsemin
fórst Guðbjörgu vel úr hendi. Sá
þáttur tilverunnar fór fram með
bros á vör.
Guðbiörg dvaldist á Reykjum á
þriðja áratug. Er hún kvaddi Reyki/
gjörðist hún ráðskona á Sjúkrahúsi
Akraness. Var hún þar við störf
þar til eftirlaunaaldri var náð. Þá
fluttist hún til Reykjavíkur og bjó
lengst í Eskihlíð 8.
Guðbjörg fæddist 29. september
1899. Tíu urðu böm hjónanna á
Gunnarsstöðum. Af þeim komust
átta upp.
Guðbjörg giftist 23. ágúst 1930
Jóni Karlssyni lækni. Hann lést 11.
júní 1935. Þau vom barnlaus.
Guðbjörg náði 92ja ára aldri.
Bróðir hennar, Gunnar árnason,
fyrrv. búfræðiráðunautur, lifir nú
einn þeirra systkina.
Sá sem þetta skrifar á Guðbjörgu
svo ótalmargt að þakka. Kveðjur
hennar á hátíð frelsarans um fjölda
ára. Einnig er ég dvaldist í annarri
heimsálfu.
Þegar Guðbjörg kvaddi gáska-
fulla hópinn sinn vorið 1941, færði
hún hveijum og einum grænan
silkiklút. Hún hafði saumað (bród-
erað) orðin „Kveðja frá Reykjum"
í hvern klút.
Það var mikið happ að fá að
kynnast þvílíkri konu. Hún unni
landi sínu og vann meðan dagur
entist.
Við, skólasystkini úr fyrsta nem-
endahópi Garðyrkjuskólans munum
ekki gleyma Guðbjörgu. Þegar ég
hugsa til þessara liðnu daga er eins
og tekið sé undir við undirspil henn-
ar á orgelið á Reykjum:
0, blessuð vertu fagra fold
og fjöldin þinna bama.
Blessuð sé minning hennar.
Halldór O. Jónsson.
í dag verður útför Guðbjargar
afasystur minnar gerð frá Hall-
grímskirkju. Þessi vistaskipti hafði
frænka mín þráð um nokkurt skeið,
enda farsælu dagsverki lokið og lík-
aminn orðinn þreyttur. Guðbjörg
fæddist á Gunnarsstöðum þann 29.
september 1899, sjötta af átta börn-
um þeirra hjóna Ambjargar Jó-
hannesdóttur og Árna Davíðssonar
er fluttust í Gunnarsstaði 1888.
Ámi Davíðsson var sonur Davíðs
Jónssonar Sigurðssonar frá Lund-
arbrekku í Bárðardal og konu hans,
Þuríðar Árnadóttur Arasonar frá
Sveinsströnd í Mývatnssveit. Þau
bjuggu fyrst í Bárðardal en fluttust
síðár að Heiði á Langanesi.
Af þeim Gunnarsstaðasystkinum
er Gunnar einn eftirlifandi, fyirum
skrifstofustjóri hjá Búnaðarfélagi
Islands. Hann stendur á níræðu vel
ern og brennandi í andanum. Kona
hans, Olga Ámason, er látin. Önnur
böm þeirra Áma og Ambjargar
vom eftir aldursröð: Ingiríður, gift
Kristjáni Þórarinssyni bónda í Holti
Þistilfírði; Þuríður Stefanía, gift
Halldóri Ólasyni bónda á Gunnars-
stöðum; Jóhannes bóndi á Gunnars-
stöðum, tvíkvæntur, fyrri kona
Anna Guðrún Stefánsdóttir, seinni
kona Aðalbjörg Vilhjálmsdóttir ljós-
móðir; Davíð, starfsmaður Ríkisút-
varpsins, tvíkvæntur, fyrri kona
Þórhalla Benediktsdóttir, seinni
kona Þóra Steinadóttir sem lifir
mann sinn og býr í Eskihlíð 12;
Sigríður, gift Ara Bjamasyni bónda
á Grýtubakka í Höfðahverfí; Mar-
grét, gift Gísla Guðmundssyni al-
þingismanni, þau bjuggu í Reykja-
vík og á Hóli á Langanesi.
Þau Ámi og Ambjörg urðu ekki
langlíf og vom yngstu systkinin í
barnæsku þegar foreldrar þeirra
létust. Guðbjörg og systkini hennar
hjálpuðust að, þau vom samhent
og miklir kærleikar með þeim alla
tíð. Oft blés í fang og máttu þau
takast á við sjúkdóma og missi
ungra ástvina.
Guðbjörg frænka fór til Reykja-
víkur fulltíða stúlka og hélt heimili
með Margréti, Davíð og bömum
hans. Hún saumaði fyrir hannyrða-
verslun til að drýgja tekjumar. Hún
aflaði sér menntunar á ýmsum
námsskeiðum, fór í orgeltíma og
keypti sér orgel, las bækur, sótti
fundi og skemmtamr eftir því sem
fjárhagur leyfði. Árið 1930 giftist
frænka Jóni Karlssyni lækni og
fluttust þau að Ámesi á Ströndum
þar sem hann var læknir. Þeim
varð ekki bama auðið og lést Jón
eftir aðeins fímm ára hjúskap. Við
fráfall Jóns fluttist frænka til
Reykjavíkur og hóf skömmu síðar
störf sem ráðskona við búið á
Reykjum hjá Bjama Ásgeirssyni.
Við stofnun Garðyrkjuskóla ríkisins
í Hveragerði varð frænka matráðs-
kona þar, og talaði hún oft með
hlýhug um árin í Hveragerði.
Lengsta starfstíma sinn átti frænka
sem matráðskona við sjúkrahúsið á
Akranesi. Þar vann hún óeigin-
gjamt starf og eignaðist fjölda vina
og góða starfsfélaga. Þar sem
frænka stjórnaði var altæk gæða-
stjórnun í fyrirrúmi, allir voru virk-
ir og enginn ónauðsynlegur. Móðir
mín, Sigríður Jóhannesdóttir á
Gunnarsstöðum, var mikið samvist-
um við frænku á uppvaxtarárum
sínum. Hún dvaldi að miklu leyti í
skjóli frænku eftir að móðir hennar
féll frá og vann með henni í Hvera-
gerði sín ungdómsár. Með þeim var
afar kært og geymast dýrmætar
minningar frá þeim ámm. Það var
gaman að fá frænku heim í Gunn-
arsstaði í sumarfrí. Alltaf kom hún
með eitthvað nýtt og skemmtilegt
í sveitina. Frænka var í essinu sínu
ef skíra þurfti bam eða halda veislu.
Þá líkaði henni Iífíð. Frænka þekkti
hveija þúfu og þótti gaman að fara
í gönguferðir, fótabað í Garðá eða
fara fram í Mylludal þar sem hún
í bemsku lét sig dreyma um fram-
tíðina. Það var gaman að fara með
henni í þessar gönguferðir og alltaf
var frænka að leiðbeina og fræða.
Allt var svo ósköp fallegt og nauð-
synlegt, svo sem eins <0g gamla
myllan hafði verið á sínum tíma,
og sömu einkunn fengu kiðakofínn,
Borgarskurðurinn, Krókurinn og
Flóinn.
Við fengum fallegar gjafir á jól-
um, oftast hafði frænka útbúið þær
sjálf eða þá að hún sendi bók sem
með fylgdu hvatningar um að skrifa
og láta vita hvernig bókin væri.
Við skrifuðumst á af og til þegar
ég var krakki. Það var gott að fá
bréf eða kort frá frænku, oft var
sagt skemmtilega frá einhveiju sem
gerðist í þéttbýlinu, ferðalögum og
leikhúsferðum, smeygt var ýmsum
hollráðum til ungrar manneskju í
hvert bréf. Þegar við Ólafur hófum
búskap var erfitt að fá húsnæði í
Reykjavík. Þá var frænka nýbúin
að festa sér íbúð í Eskihlíðinni við
hlið Þóru og Davíðs bróður síns.
Við fórum á fund frænku sem þá
vann enn á Akranesi og Ieigði hún
okkur og skaut skjólshúsi yfir elsta
soninn sem þurfti húsaskjól í
Reykjavík um tíma. Frænka flutti
í Eskihlíð 12a, árið 1971 þegar hún
hætti að vinna rúmlega sjötug. Þar
átti Mn mörg góð ár í nábýli við
Davíð og Þóru og stutt var til Gunn-
ars og Margrétar. Síðustu árin í
Eskihlíðinni kom kona frá heimilis-
hjálpinni, Unnur Pétursdóttir, til að
hjálpa frænku. Urðu þær góðar vin-
konur og reyndist Unnur henni sér-
staklega vel.
Margar ánægjulegar minningar
eru tengdar frænku, það var svo
gefandi að vera í návist hennar.
Það var aldeilis ekki lognmolla yfír
sumarfríinu þegar fjölskylda mín
bjó í Kanada um tíma og amma og
frænka komu til okkar í sumarleyfi.
Frænka átti stóran hóp vanda-
manna sem hún lét sér annt um
og við erum mörg sem áttum hana
að. Hún var okkar eina og sanna
frænka síðari árin. Hún gaf okkur
öllum úr gildum sjóði hjarta síns.
Ég kom til hennar viku fyrir andlát-
ið, þá gladdist hún yfír litlum dreng
sem fæddist 10. desember, syni
Aðalbjargar frá Gunnarsstöðum.
Svo spurði hún hvort þau væru
dugleg að syngja bömin á Gunnars-
stöðum. Ég sagðist halda að það
væri í góðu meðallagi og þau spil-
uðu talsvert á hljóðfæri. Þessar
fréttir glöddu hana mikið og bað
hún Guð að blessa þau öll og sjá
til þess að þau yrðu nýtar manneskj-
ur. Síðustu árin dvaldist frænka á
langlegudeild í Hátúni.
Starfsfólkið reyndist henni vel
og á það þakkir skildar fyrir góða
umönnun. Gunnari bróður hennar,
Þóru mágkonu og öðrum aðstamj-
endum sem þótti svo undur vænt
um hana sendi ég innilegar samúð-
arkveðjur. Ef fínnst lykt í himnaríki
gæti ég trúað að þar yrði lykt af
Hólslummum í dag, og svo verður
örugglega sungið og spjallað eins
og á síðsumarkvöldi á Gunnarsstöð-
um.
„Sérhver gefi eins og hann hefír ásett
sér í hjarta sínu, ekki með élund eða með
nauðung, því að Guð elskar glaðan gjaf-
ara.“ 2. Kor. 9.7.
Kristín Sigfúsdóttir,
Akureyri.