Morgunblaðið - 11.06.1993, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 11. JÚNÍ 1993
Varað við
blóðbaði í
Kambódíu
UPPI eru hótanir um blóðbað
í Kambódíu vegna úrslita kosn-
inganna sem fram fóru í lok
síðasta mánaðar. Þjóðarflokk-
urinn fékk ekki þann fjölda
þingsæta sem flokksmenn töldu
sig eiga skilinn og hefur Hun
Sen, forsætisráðherra og leið-
togi flokksins, haldið fast við
ásakanir sínar um svindl og
krafist rannsóknar á fram-
kvæmd kosninganna. Hann
segist ekki geta tryggt að frið-
ur ríki í landinu að öðrum kosti.
Hun Sen skýrði frá því að leið-
togar í nokkrum héruðum
landsins hygðust „lýsa yfir
sjálfstæði og skella skollaeyr-
um við úrtölum af öllu tagi.
Það er afskaplega erfítt að ráða
við þetta,“ sagði Sen.
Mengnð vatns-
ból valda sýk-
ingum
BRESKIR vísindamenn hafa
varað við þörungablóma í vötn-
um og tjörnum í landinu. Fram
kemur í læknatímaritinu Lanc-
et að uppsölur, sýkingar í aug-
um, húðkvillar, niðurgangur og
lungnabólga gætu orðið fylgi-
kvillar sundspretta sumarsins.
Þörungablómi hefur aukist í
kjölfar aukinnar mengunar og
er talið ýmsar bakteríur lifí nú
góðu lífi í vötnum og vatnsból-
um. Upp hafa komið tilfelli á
borð við lifrarbólgu og sýkingar
í meltingarfærum eftir neyslu
mengaðs vatns.
Auglýsing
Benetton
bönnuð
NÝJASTA auglýsing Benetton-
fyrirtækisins ítalska hefur nú
verið bönnuð í Bretlandi á þeim
forsendum að hún stríði gegn
lögum um klámfengið efni.
Umrædd auglýsing sýnir kyn-
færi barna og fullorðinna, karla
og kvenna, og eru myndimar
58 talsins í allt. Auglýsingaher-
ferð fyrirtækisins hefur oft
gengið fram af neytendum og
vöktu ljósmyndir af deyjandi
eyðnisjúklingi og nýfæddu
barni, blóði þöktu með óklippt-
an naflastreng sterk viðbrögð
á sínum tíma.
Forsætisráðherra Breta stendur höllum fæti eftir gagnrým Lamonts
Dagblöð spá framboði gegn
Major á flokksþingi í haust
Lundúnum. Reuter.
BRESK dagblöð voru flest þeirrar skoðunar
í gær að John Major, forsætisráðherra Bret-
lands, stæði afar höllum fæti og ætti yfir
höfði sér mótframboð á flokksþingi íhalds-
manna í haust.
Blöðin vöruðu íhaldsflokkinn við því að hann
yrði að vinna bug á þeim veikleikum sem Nor-
man Lamont, fyrrverandi fjármálaráðherra, vakti
máls á í þingræðu í fyrradag. Ella ætti flokkur-
inn á hættu að hrökklast frá völdum. í ræðunni
sakaði Lamont stjórn Majors um að „sitja en
stjóma ekki“ og gagnrýndi hana fyrir skammsýn-
ar ákvarðanir, sem einkenndust af hræðslu við
skoðanakannanir.
„Bitur hefnd stefnir framtíð Majors í hættu,“
sagði í forsíðufyrirsögn The Times. „Líkurnar á
falli Johns Majors jukust í gær,“ hélt blaðið áfram
í forystugrein.
„Með annan fótinn í gröfinni“
Staða Majors var veik fyrir vegna alvarlegs
ágreinings innan íhaldsflokksins um aukinn sam-
runa ríkja Evrópubandalagsins og vandræðalegra
kúvendinga og mistaka í veigamiklum málum.
Samkvæmt könnunum er Major nú óvinsælasti
forsætisráðherrann í sex áratuga sögu skoðanak-
annana í landinu.
Eftir þingræðu Lamonts hafa jafnvel blöð sem
styðja íhaldsflokkinn hvað mest snúist gegn for-
sætisráðherranum. Dagblaðið Sun sagði að Major
væri með „annan fótinn í gröfínni".
„Ekki hæfur til að stjóma,“ sagði í fyrirsögn
Daily Mirror, sem sagði Major vafra stefnulaust
Reuter
Major í vanda
JOHN Major, forsætisráðherra Bretlands, á
nú I vök að verjast vegna gagnrýni Nor-
mans Lamonts, fyrrverandi fjármálaráð-
herra, og er óvinsælasti forsætisráðherra
landsins í sex áratugi, ef marka má skoðana-
kannanir.
um eins og „kraminn broddgöltur á veginum".
Mirror sagði að Major væri búinn að vera sem
forsætisráðherra; innan íhaldsflokksins væri að-
eins ágreiningur um hvort hann félli í ár eða á
næsta ári.
Innbyrðis átök gætu orðið íhaldsmönnum
að falli
„Með því að gagnrýna fyrrverandi leiðtoga
sinn með þessum hætti hefur Lamont skaðað
Major svo mikið að það er ekkert sem forsætisráð-
herrann getur gert sjálfur til að bæta stöðu sína
og stjómarinnar," sagði dagblaðið The Independ-
ent. Blaðið taldi líkur á að íhaldsmenn losuðu
sig við Major, líkt og þegar Geoffrey Howe, þá-
verandi utanríkisráðherra, sagði af sér árið 1990.
Harkaleg gagnrýni Howes á Margaret Thatcher,
þáverandi forsætisráðherra, olli keðjuverkun sem
endaði með því að Thatcher sagði af sér og John
Major tók við.
„íhaldsflokkurinn stendur frammi fyrir erfíðu
vali; annaðhvort verður hann að binda strax
enda á þjáningar Majors; eða að vona, og það
án góðrar ástæðu, að atburðir komandi mánaða
verði til þess að græða sárin sem Lamont ýfði,“
sagði í forystugrein The Independent.
Nokkur dagblöð, einkum blöð sem styðja
íhaldsflokkinn, sögðu að íhaldsmönnum stafaði
mest hætta af eigin klofningi. „íhaldsmenn beij-
ast eins og hundar innbyrðis og það gæti orðið
þeim öllum að falli,“ sagði The Daily Telegraph.
The Daily Star var á sama máli: „íhaldsmenn
eru of önnum kafnir við að skjóta á hvern annan
til að nokkur geti treyst þeim.“
Hreindýr-
um fækkar
í Grænlandi
Kaupmannahöfn. Frá Nils Jergen Bruun
fréttaritara Morgunblaðsins.
LÍFFRÆÐINGAR liafa lagt til
að hreindýraveiðar verði tak-
markaðar eða jafnvel stöðvað-
ar í Grænlandi vegna fækkun-
ar í hreindýrastofninum.
Montreal-búar fagna sigri
MIKLAR óeirðir blossuðu upp í Montreal í fyrrinótt þegar ísknattleikslið borgarinnar bar sigurorð af liði Los
Angeles og vann þar með 24. Stanley-bikarinn. Þúsundir áhangenda sigurliðsins gengu berserksgang um mið-
borgina, veltu bílum, brutu rúður og létu greipar sópa um verslanir. A myndinni ganga tveir Montreal-búar
framhjá bíl sem velt var í óeirðunum.
Talið er að nú sé um 8.000
hreindýr í Grænlandi en fyrir að-
eins nokkrum árum voru þau talin
vera um 20.000. A ráðstefnu í
Nuuk um ástand grænlenska
hreindýrastofnins héldu líffræð-
ingar því fram að stofninn væri í
útrýmingarhættu nema veiðarnar
yrðu verulega takmarkaðar. Vildu
menn ekki stöðva þær með öllum
um einhver ár mætti veiðin undir
engum kringumstæðum veiða
meira en 650 dýr á ári.
Fimm ný tilfelli dularfullrar veiki við verndarsvæði navajo-indjána
Taliii stafa af hantaan-veiru
sem finnst í saur nagdýra
FIMM ný tilfelh dularfúllrar veiki sem einkum hefur lagst a banda-
ríska indjána á verndarsvæði þeirra á mörkum Nýju Mexikó og
Arizona komu upp í fyrradag, að sögn Reuíers-fréttastofunnar. Um
er að ræða sjúkdóm sem hefur flest einkenni flensu en hefur dregið
11 til dauða. Talið er að hann stafi af sjaldgæfri veiru, hantaan-vír-
us, sem finnst í saur nagdýra.
Talið er að veiran hafi borist í
fólk við uppgufun rottu- eða músa-
saurs, að því er fram kemur í tíma-
ritinu Newsweek. Hefur veikin ver-
ið bundin við verndarsvæði navajo-
indjána á mörkum Nýju Mexíkó og
Arizona en tilfellin sem skýrt var
frá í gær komu upp skammt utan
þeirra. Grunur leikur einnig á að
tveir menn sem haldnir eru ókenni-
legum sjúkdómi í Colorado séu einn-
ig með veikina en það hefur ekki
verið staðfest.
Nú eru Iæknar teknir að nota
lyfíð Rivaviren gegn veikinni en of
snemmt er að segja hvort það dugi.
Fyrstu einkenni veikinnar eru hár
hiti, vöðvaverkir í fótum, mjöðmum
og mjóhrygg, hósti eða blóðhlaupin
augu. Ekki líður á löngu þar til sá
Kallað á andana til aðstoðar
TÖFRALÆKNIR heimsækir sjúklinga á verndarsvæði navajo-indjána.
sýkti á við verulega öndunarerfíð-
leika að stríða og kafnar.
Mannskæð veiki í Asíu
Ekki er vitað til þess að menn
hafi sýkst af völdum hantaan-veiru
í Bandaríkjunum fyrr. Hún er al-
geng í nagdýrasaur í Kína og
Kóreu. Árlega veikjast hundruð
þúsunda manna af hennar völdum
í Asíu, fá veiki sem svipar til flensu
en getur leitt til innvortis blæðinga;
losts eða orsakað nýmastopp. I
Kína er talið að sjúkdómar sem
raktir eru til hantaan-veirunnar
dragi um 200.000 manns til dauða
á ári og bandarísk heilbrigðisyfir-
völd hafa lengi óttast að veiran
geti náð fótfestu þar í landi. Hefur
hún fundist í nagdýrasaur í Hous-
ton, Fíladelfíu, New Orleans og
Baltimore. Sérfræðingar segja að
veiran, sem hefur engin áhrif á
dýrin sem hún dvelst í, berist með
ryki við uppgufun saurs eða þom-
un. Engin merki hafa komið fram
um að hún berist milli manna.
Verndarsvæði navajo-indjánanna
er kjörland fyrir hantaan-veiruna.
Hagamýs eru þar á hverri þúfu og