Morgunblaðið - 26.11.1993, Blaðsíða 2

2 C
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 26. NÓVEMBER 3993
EDIK EYÐIR ÓLYKT ♦ KARLAR LEITA TIL
ÁLFRÆÐINGA ♦ GALLERÝ NÁTTÚRA ♦
ERTALJÓS OG AÐVENTA ♦ 500 KRÓNUR
MÁNUÐI ♦ BIBLÍA OG BLÓÐGJAFIR ♦
HITT HÚSIÐ
Aðventukransar þurfa
ekki að vera með hefðbundnum hætti
Á SUNNUDAGINN er fyrsta
tjósið tendrað á aðventukrans-
inum. Við köllum fyrsta kertið
sem kveikt er á spádómskerti.
Flestir eiga hefðbundinn krans
með kertum á en það má fara
ótroðnar slóðir og nota ýmislegt
annað en greni og kúlur.
Undanfarin ár hefur færst í
vöxt að fólk noti alla hugsanlega
liti á kransana og eins og sjá má
á myndunum eru það saltkringlur
sem skreyta einn kransinn. Ein-
hveijir sem eiga stóran kökudisk
á tveimur hæðum geta látið litla
kertakubba á neðri diskinn og síð-
an hnetur eða annað jólalegt á
þann efri.
Það er allt
hægt og óþarfi
að fara út í búð
og henda nokkr-
um þúsundum í
aðventukrans sé
lítið í buddunni.
í raun var erfitt
að byrja að vinna aftur
„MÉR LÍKAR þetta mjög vel. Ég er í starfsþjálfun í félagsmiðstöð-
inni Árseli og sinni þar öllu mögulegu, bæði á dag- og kvöldvökt-
um,“ segir Sigurður Ragnarsson, tvítugur Reykvikingur, sem
verið hefur atvinnulaus síðan í október í fyrra fyrir utan það að
hafa fengið 2ja mánaða vinnu í Vesturbæjarlauginni í sumar.
Hann tekur fram að ættí hann sér starfsval myndi hann leita
eftir atvinnu innan tónlistargeirans, sem væri áhugamál númer
eitt, tvö og þrjú.
„Það verður að segjast eins og
er að ég hef svo sem ekki leitað
mikið eftir vinnu eftir að ég varð
atvinnulaus enda fer dijúgur tími
í hljómsveitina sem ég er í, einkum
ef tónleikar eru i aðsigi," segir
Sigurður, sem í fyrra sótti annað
námskeið í Hinu húsinu um starf
með börnum og unglingum. Auk
þess hafi hljómsveitin stöku sinn-
um troðið þar upp.
- Hvernig birtist atvinnuleysið
þér?
„Fyrir mér var atvinnuleysið í
lagi í byrjun því fyrst var þetta
sérstaklega skemmtilegt og þægi-
legt líf. Eg vakti langt fram eftir
nóttu og var sofandi fram eftir
degi. En svo kom að því að það
var orðið hálf leiðigjarnt. Þá fór
maður að haga sér eðlilega með
því að fara að sofa og vakna á
skikkanlegum tímum. Síðan kom
þunglyndið. Maður reyndi þó að
fínna sér eitthvað til að gera og
í raun og veru fannst mér erfitt
að byrja að vinna aftur. Maður
gat orðið gert hvað sem var, hve-
nær sem var,“ segir Sigurður sem
segist búa á Hótel mömmu og
borga heim þegar peningur sé
til.„Annars á ég bíl, sem ég er
að reyna að borga af, og mamma
fær fijáls afnot af honum.“
„Á heildina litið held ég að
þessi starfsþjálfun, sem ég er nú
í, skipti mig persónulega miklu
máli. Áður var ég í fiski, en er nú
í allt annarri vinnu sem hefur
heilmikið með mannleg samskipti
að gera. Ég myndi gjarnan geta
hugsað mér að vera áfram í þess-
ari vinnu, en það er aldrei að vita,
kannski klúðrar maður þessu al-
gjörlega." ■
Kertaljós
er stundum allt
sem þarf til að gera jólalegt
ÞEGAR jólin nálgast og dimma
tekur snemma þá er notalegt að
hafa kertaljós nálægt sér og
stundum þarf ekki nema nokkur
falleg kerti til að fá á húsið jóla-
svip.
Þessa hugmynd rákumst við á í
dönsku tímariti, að setja eitt kerti
í hveija tröppu upp á næstu hæð.
Þetta á að sjálfsögðu ekki við hjá
þeim sem eru með litil börn eða
gæludýr. ■
Skemmtileg hugmynd sem við
rákumst á í dönsku tímariti
Biblían bannar blóð-
gjafir, segja vottar Jehöva
VOTTAR Jehóva hafa skipað nefnd innan safnaðarins, sem annast
samskipti við spítala og fulltrúa heilbrigðiskerfisins. Auk þess stendur
nefndin vörð um þær kröfur votta Jehóva að fá læknismeðferð án blóð-
gjafar. Fulltrúar safnaðarins héldu fyrirlestur á Borgarspítalnum fyr-
ir skömmu og kynntu læknum viðhorf sín og þá ósk að samkskipti
heilbrigðisstétta og votta Jehóva yrðu farsæl í framtíðinni.
í neyðartilfellum gefst hvorki tími né ráðrúm til að kanna hvort
sjúklingur vill blóðgjöf eða ekki, segja læknar.
Ástæða þess að vottar Jehóva vilja
ekki blóðgjafir er trúarlegs eðlis.
Máli sínu til stuðnings vitna þeir m.
a. í 1. Mósebók þar sem stendur
„Aðeins hold sem sálin, það er blóð-
ið, er /, skuluð þér ekki eta. “ Þá vitna
þeir í Postulasögu þar sem segir að
menn skuli halda sig frá saurlifnaði,
kjöti af köfnuðum dýrum og blóði.
Þessi orð túlka þeir á þann veg að
þau útiloki að þeir þiggi heilablóð,
rauðkomaþykkni, blóðvökva, hvít-
korn og blóðflögur.
Eigin blóð má ekki geyma
I máli votta Jehóva kom fram að
sumir þeirra sætta sig við ákveðna
þætti blóðs og gera þá upp við sjálfa
sig og samvisku sína hvort þeir
þiggja þau lyf sem „leyfileg11 eru.
Það er vart fyrir fáfróða að skilja
að úr Biblíunni megi t.d. lesa að
Guði sé sama þó við fáum beinmerg,
en honum sé ekki þóknanlegt að við
fáum hvítkomaþykkni.
Vottamir sögðu að margir safnað-
armenn leyfðu blóðvökvaaukningu í
aðgerð -ef blóðið væri í hringrás og
ekki geymt utan líkamans. Þeir vildu
sem sagt ekki að blóð væri tekið úr
þeim fyrir aðgerð og síðan gefið aft-
ur í aðgerð. Bentu þeir einnig á sýk-
ingarhættu sem getur fylgt blóðgjöf.
Þeir greindu frá alþjóðlegri upplýs-
ingaþjónustu votta Jehóva sem hefur
93 útibú í heiminum. I hveiju útibúi
er starfandi spítalasamskiptanefnd
eins og hér á landi. í gegnum þessa
aðila gefst læknum og sjúklingum
kostur á að fá upplýsingar um lækna
sem eru reiðubúnir að starfa eftir
óskum votta Jehóva, hér og erlendis.
Upplýsingaþjónustan safnar og
fræðigreinum um lækningar án blóð-
gjafar.
Þegar lífið iiggur við
Nokkrar umræður spunnust að
loknum fyrirlestri og voru einkum
tvö atriði til umræðu: hvort afstaða
votta Jehóva gilti ef þeir væru með-
vitundarlausir og í bráðri hættu og
hvort læknum bæri að annast böm
þeirra án blóðgjafar. Fullveðja vottar
Jehóva bera á sér upplýsingaspjald
þar sem fram kemur að þeir þiggi
ekki blóð undir nokkrum kringum-
stæðum.
Einn lækna benti á að aðstæður
gætu hugsanlega breytt viðhorfum.
Vottur Jehóva gæti eins og annað
fólk lent í slysum og ef t.d. dauðvona
fjölskyldumaður ætti kost á að halda
Iífi með því að þiggja blóðgjöf, væri
óvíst að hann neitaði henni, enda
væri fyrri ákvörðun tekin og yfirlýs-
ing gefin við aðrar aðstæður. Lækn-
ar bentu á að í neyðartilvikum gæf-
ist sjaldnast tími eða ráðrúm til að
kanna hvort sjúklingur vildi blóðgjöf
eða ekki. Siðaráð landlæknis telur
að fyrri yfirlýsing votts Jehóva setji
lækni ekki þær skyldur að fara alfar-
ið eftir henni, sé sjúklingur t.d. með-
vitundarlaus og í bráðri lífshættu.
Ólafur ólafsson landlæknir sagði
við Daglegt líf að dæmi væru um
að sjúklingur með fullri meðvitund
hefði neitað blóðgjöf og hefði læknir
bá þurft að sæta bví.
Eins og nauðgun
Vottar Jehóva líta svo á að þar
sem þeir em forsjáraðilar barna
sinna sé í þeirra verkahring að velja
þá læknisaðferð sem þeir telja bami
sínu til mestra bóta. Þeir kjósa því
aðgerðir án blóðgjafar, en siðaráð
landlæknis hefur bent á að læknir
geti óskað eftir að dómari úrskurði
tímabundna forsjársviptingu undir
ákveðnum kringumstæðum. Það sé
viðtekin venja þegar um líf bams eða
dauða sé að tefla.
Líklega hugðust fulltrúar votta
Jehóva skerpa skilning viðstaddra á
viðhorfum sínum er þeir vitnuðu í
ummæli ungrar trúsvstur sinnar.
sem sagðist líta á blóðgjöf án sam-
þykkis eins og nauðgun. Landlæknir
kvað samanburðinn óviðeigandi og
ósmekklegt að bera saman nauðgara
og lækni sem gæfi blóð til lífsbjargar.
Vottar Jehóva greindu frá tilfelli
er kona úr söfnuði þeirra fékk blóð-
gjöf í aðgerð og þjáðist af þunglyndi
í kjölfarið. Þeir voru þá spurðir
hvernig söfnuðurinn brygðist við og
með hvaða hætti hann aðstoðaði trú-
systkyni sem fengju blóðgjöf. Sögðu
þeir að ekki hefðu verið gerðar ráð-
stafanir varðandi aðstoð, en ekki
væri brottrekstrarsök úr söfnuðinum
að fá blóðgjöf óviljandi. ■
Brynjn Tomer