Morgunblaðið - 26.10.1994, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
MIÐVIKUDAGUR 26. OKTÓBER 1994 35
G UÐBRAND UR GUÐBJARTSSON
orð Davíðs í 2. Samúelsbók 3.38:
„Vitið þér ekki að höfðingi og mik-
ill maður er í dag fallinn í ísrael.“
Fyrstu kynni mín af Þórði,
Bjarna bróður hans og móður
þeirra, voru fyrir u.þ.b. 45 árum.
Þau bjuggu þá öll á Fálkagötu 10
í Reykjavík, en þar átti Þórður
heima æ síðan.
Móðir mín þurfti á þeim tíma
að sinna erindum í bænum, en ég
að þreyta próf við ónefndan skóla
hér í Reykjavík. Leitaði hún þá til
vinkonu sinnar, er bjó hér í borg
og bað hana að útvega okkur her-
bergi, um stuttan tíma, eða nánar
tiltekið u.þ.b. þrjár vikur. Kona
þessi var Ólína heitin Einarsdóttir,
djörf og heilsteypt kristin kona,
sem nú er látin fyrir allmörgum
árum. Ólína leitaði til Þórðar, sem
gekk úr herbergi sínu fyrir okkur
og bjó hjá bróður sínum þennan
tíma.
Engan fengum við reikning fyr-
ir, en sérstök vinátta hefir varað
síðan í sameiginlegri trú á Drottinn
Jesúm Krist.
Það er ekki ætlun mín að rekja
æviferil Þórðar, það munu aðrir
gera sem færari eru til þess en ég.
Eg veit að hans verður sérstaklega
minnst vegna sjómannatrúboðsins,
hversu hann var vakinn og sofínn
í því að dreifa Orði Guðs, Bibl-
íunni, og smáritum í skipin. Það
kom jafnvel fyrir, eftir að hann var
orðinn aldurhniginn, að hann
hringdi og þáði það að einhver
kéyrði hann til þess að hann gæti
komið orði Guðs í skip og bát. Trú-
boðsstarf hans var þó miklu víð-
tækara. Hann gat vitnað um Drott-
in sinn hvort heldur var á vinnu-
stöðum á torgum úti eða hvar sem
hann kom. „Sá sem kannast við
mig fyrir mönnum, við hann mun
ég einnig kannast fyrir föður mín-
um á himnum," segir Jesús í Matt.
10.32. Fáa hefi ég vitað jafn síauð-
uga í verki Drottins. Ef hann kom
í heimsókn dreifði hann smáritum
og myndum til ungra og eldri.
Margt er ótalið í sambandi við
hans starf, enda lét hann ekki blása
í básúnur fyrir sér. Þó vil ég aðeins
nefna að hann var þátttakandi í
hjálparstarfi í Indlandi um árarað-
ir, og veit ég ekki betur en að þar
sé hjálparstöð, sem ber nafn hans.
Hann kostaði uppeldi einhverra
indverskra barna. Ein slík „upp-
eldisdóttir" hans er gift og búsett
í Færeyjum. Önnur dvaldi hér á
íslandi um tíma, en er nú gift og
búsett á Indlandi.
Þórður varð þeirrar ánægju að-
njótandi að ferðast, jafnvel alla leið
til Indlands og sjá það starf, sem
hann og aðrir stóðu að þar.
Vissulega hlaut Þórður oft þakk-
læti fyrir sín verk, en hann hlífði
sér aldrei við því að taka á sig
„vanvirðu Krists". „Sá sem niður-
lægir sjálfan sig mun upphafinn
verða,“ segir Jesús. Það gilda allt
aðrar reglur í ríki Guðs en þær sem
menn búa til hér í heimi. Því er sem
hljómi fyrir eyrum mínum: „Gott
þú góði og trúi þjónn, gakk inn til
fagnaðar Herra þíns.“
Slíkra Guðs þjóna er gott að
minnast. Ekki veit ég hvort ég
hefi aðstöðu til þess að fylgja Þórði
síðasta spölinn, en dætrum hans,
Svövu og Fríðu, og fjölskyldum
þeirra sendi ég samúðarkveðjur og
blessunaróskir.
J.K.
Ég fyrirverð mig ekki fyrir fagnaðarerindið,
það er kraftur Guðs til hjálpræðis hveijum
þeim sem trúir. (Róm. 1. 16.)
Þessi orð hafa hljómað í huga
mér síðan ég heyrði að vinur minn
Þórður M. Jóhannesson væri látinn.
Um ætt og uppruna hans ætla ég
ekki að skrifa enda ekki kunnug
þar um. Ég hef þekkt hann hátt í
þrjá áratugi og haft mikið og gott
samstarf við hann allt frá því að
krislilegt sjómannastarf hóf göngu
sína árið 1968. Þar störfuðum við
bæði þótt segja megi að Þórður
liafi starfað en ég horft á og fylgst
með. Á unga aldri eignaðist Þórður
lifandi trú á frelsarann Jesú Krist,
sem leiddi til þess að Drottinn kall-
aði hann til starfs meðal sjómanna.
Eitt sinn sagði hann mér frá því
hvernig það hefði gerst að hann
fékk þessa köllun en ég man ekki
nógu vel þá sögu til að segja hana
hér. En eitt veit ég Þórður hlýddi
þessu kalli og hóf strax störf með-
al sjómanna, sem hann sinnti með-
an líf og heilsa entist. Hann var
óþreytandi í að boða þeim fagnað-
arerindið, sem er kraftur Guðs eins
og ég vitnaði til í upphafi. Ég minn-
ist þess að meðan sjómannastofan
var á Vesturgötu 19 kom Þórður
hvern dag á hjólinu sínu er hann
hafði lokið störfum, tók saman
smárit og annað kristilegt efni á
þeim tungumálum sem til þurfti
hveiju sinni og hjólaði síðan með
þetta í tösku á bögglaberanum til
að setja í skipin. Ef gott var veður
tók hann gjarnan með sér harmon-
ikkuna sína, spilaði og söng kristi-
lega söngva fyrir sjómennina.
Þannig var hann óþreytandi að
boða Orðið í tíma og ótíma. Það
ver ávallt gleðilegt að sjá hann
þegar hann kom til baka, það geisl-
aði þá af honum gleði og friður,
þá sagði hann frá því hvað hann
hefði farið í mörg skip og bætti
gjarnan við með bamslegu brosi á
vör: „Blessaðir mennirnir, þeir tóku
mér svo ósköp vel, mér var meira
að segja boðið upp á kaffi í einu
skipinu.“
Þannig var Þórður ávallt þetta
hlýja viðmót, engum hallmælt, en
færði allt til betri. vegar. Ég man
líka hvað hann var oft hryggur
þegar hann fór í rússnesk skip með
smárit sem ekki var tekið við, þá
voru þeir afsakaðir „blessaðir
mennirnir", þeir máttu áreiðanlega
ekki taka við þeim. Söm var gleðin
þegar hann á seinni árum mátti
óhindrað afhenda þeim ritin.
Ótaldar voru líka Biblíurnar sem
hann lét í skipin. Ég veit að í mörg
ár var honum gefin ein Biblía í
mánuði, sem hann smíðaði kassa
utan um, fór með í skipin og fékk
að hengja upp í borðsal skipsins
og glaður var hann ef hann fékk
að vita að sumir hefðu lesið þær.
Sunnudagaskóla hafði Þórður um
árabil og bænastundir einu sinni í
viku. Þar voru stundum fáir. Eitt
sinn spurði ég hann hvort þær
væru vel sóttar. SvaMð var: „Ó,
nei, stundum erum við bara tveir,
ég og Drottinn."
Það var ekki bara sjómanna-
starfið sem Þórður sinnti, hans
hlýja hjarta fann til með öllum sem
voru minnimáttar. Þeir eru ótaldir
sem hafa notið þess. Margir áttu
athvarf hjá honum fyrr og síðar
og þeir munu óefað sakna vinar í
stað þegar hann er horfinn. Þá var
hann einnig hjálparhella fjölskyldu
á Indlandi, en henni’ sendi hann
alltaf peninga, fatnað og fleira.
Úr þessari fjölskyldu kom til hans
ung stúlka sem hann annaðist í
nokkurn tíma eða þar til hún gift-
ist og flutti til Færeyja, en nokkru
síðar kom systir hennar. Einnig
hana tók hann að sér þar til hún
fór aftur heim til Indlands.
. Ég sakna Þórðar, hann var
tryggur vinur sem ég hefði_ ekki
viíjað missa af að kynnast. Ávallt
þegar ég hringdi til hans voru
kveðjuorðin þessi: „Vertu blessuð,
góða, ég man alltaf eftir að biðja
fynr þér og manninum þínum, já,
og allri fjölskyldunni.“ Þær bænir
hafa áreiðanlega venð heyrðar.
Mig langar að enda þessi kveðju-
orð með síðustu ljóðlínum úr kvæði
eftir Þórð, sem hann nefndi Yfir
öldurnar.
Yfir hafið ég heim kominn er,
frá hafróti lífsins og neyð,
því Guðsonur greiddi mér leið,
hann greiða vill eins fyrir þér.
í himinshæðum munt brátt,
þinn herra og lausnara sjá,
og Ijóma þar líkt og Hann er,
og lifa Honum alla tíð hjá.
(Þ.M.J.)
Blessuð sé minning'Þórðar Matt-
híasar Jóhannessonar. Ég veit að
nú hefur hann fengið að líta sinn
herra og lausnara og hlotið hvílc
eftir vel unnin störf.
Helga.
+ Guðbrandur Guðbjartsson,
fyrrverandi hreppstjóri í
Ólafsvík, fæddist á Hjarðarfelli
í Miklaholtshreppi á Snæfells-
nesi 23. apríl 1907. Hann lést á
elli- og hjúkrunarheimilinu
Grund 10. ágúst síðastliðinn og
fór útför hans fram frá Ólafs-
víkurkirkju 17. ágúst.
Guðbrandur Guðbjartsson ólst
upp á heimili foreldra sinna, hjón-
anna Guðbröndu Þorbjargar Guð-
brandsdóttur og Guðbjarts Krist-
jánssonar, við almenn sveitastörf. Á
búskaparárum foreldra hans varð
Hjarðarfell eitt af merkustu menn-
ingarheimilum sýslunnar. Þar hafði
frá alda öðli venð gestkvæmt, því
bænnn stendur við þjóðleið milli
sveita, leiðina um Kerlingarskarð.
Guðbrandur fór í íþróttaskóla árið
1926 og útsknfaðist þaðan. Eftir
námið fór hann um sveitir Dala-
sýslu og Snæfellsness og kenndi
íþróttir og þjóðdansa. í einni af
þeim ferðum kom hann til Ólafsvík-
ur og kynntist þar konuefni sínu,
Knstjönu Sigþórsdóttur frá Kletta-
koti, dóttur Kristbjargar Gísladótt-
ur og Sigþórs Péturssonar skip-
stjóra. Gengu þau í hjónaband 18.
október 1930. Eignuðust þau fímm
börn, en misstu tvö þeirra ung.
Eftirlifandi börn þeirra Guð-
brands og Knstjönu eru öll gáfuð
og glæsileg, enda af góðum ættum.
Fyrsta barn þeirra hjóna Pétur Þór
fæddist í Klettaholti 3.2. 1932.
Þegar hann var rúmlega 11 mán-
aða, veiktist hann skyndilega líkast
til af botnlangabólgu. Þegar þetta
gerðist var ofsaleysing og allar ár
óbrúaðar og harðófærar. Guðbrand-
ur barðist hetjubaráttu við náttúru-
öflin til að ná til læknis, en það
tókst ekki í tæka tíð og lézt barnið
hinn 22. janúar 1933. Eftir þetta
áfall fluttust hjónin til Ólafsvíkur.
Þar dundi yfir þau annað áfall.
Vorið 1940, er þau bjuggu að
Fögrubrekku í Ólafsvík, veiktist
Guðbrandur og dætumar tvær, sem
þau áttu, af óþekktum sjúkdómi,
sem líkast til hefur venð heila-
himnubólga. Húsið var sett í sóttkví
og allt beint samneyti við umheim-
inn útilokað. Mat fengu þau á tröpp-
urnar. Það var hjartagott fólk, sem
kom með matinn. Guðbrandur og
systurnar voru með óráði. Húsbónd-
inn og dæturnar lágu milli heims
og helju. Hinn 10. júní lézt yngri
dóttirin, Bryndís. Knstjana fékk
kistu inn um glugga, bjó um barn-
ið, og rétti svo kistuna út um
gluggann aftur. Það er enginn, sem
veit, hvaða áfall þetta var fyrir
hjónin. Þessu verður ekki lýst með
orðum. Þessi veikindi eftirlétu sár
á líkama og sál þeirra hjóna. En
hjónin og hin unga náfrænka mín
Kristbjörg voru sterk í sinni trú á
Knst frelsara. Það hjálpaði þeim.
Það andar oft köldu undir Jökli,
þó að fólkið sé gott og náttúran
fögur. Guðbrandur gegndi ýmsum
trúnaðarstörfum fyrir samfélag sitt
samhliða hreppstjóraembættinu,
því embætti gegndi hann í hálfa
öld. Hann var jafnframt formaður
skattanefndar lengi og síðar um-
boðsmaður skattstjóra, í kjörstjórn
og formaður kjörstjórnar og ýmsum
öðrum nefnda- og trúnaðarstörfum
gegndi hann um lengri og skemmri
tíma. Enn er þó ógetið um störf
hans og þeirra hjóna að málefnum
kirkjunnar. Kristjana náfrænka mín
hafði hafið organleik í Brimils-
vallnakirkju ánð 1919 þá á þrett-
ánda ári. Síðan og allt fram á árið
1978 annaðist hún tónlistarflutning
við _þá kirkju og eftir að þau fluttu
til Ólafsvíkur varð hún organisti við
kirkjuna þar einnig. Guðbrandur
hafði afar góða söngrödd og hann
varð því virkur þátttakandi í kirkju-
kór Ólafsvíkur og hafði forsöng á
hendi í Vallnakirkju. Þess utan
starfaði hann að málefnum safnað-
arins og þau hjón bæði hafa tekið
fullan og virkan þátt í safnaðar-
starfi í Olafsvík meðan þau höfðu
heilsu og krafta til.
Guðbrandur var maður góðlynd-
ur og blíðlyndur, góður eiginmaður,
góður faðir, reiddist aldrei, gerði
allt með lempni, hann talaði þá
bezjtu íslenzku, sem ég hef heyrt.
Ég lærði mikið bara við að hlusta
á hann. Ég vil vona að ég gleymi
aldrei þeirri íslenzku, sem hann
kenndi mér. Gestrisni þeirra hjóna
var algerlega takmarkalaus. Eng-
inn fór svangur frá þeirra húsi. Eg
man eftir því, að þegar ég lék við
Guðbrand Þorkel og Sigþór dag
einn, þá komu allt í einu gestir ríð-
andi frá Breiðuvík og Staðarsveit.
Allir fengu lambakjöt og súpu, ofan
í þetta „Jönufrænkupönnukökur"
með þeyttum rjóma og rabarbara-
sultu og auðvitað kaffi! íslenzk
gestnsni!
Oft á sunnudögum komu Krist-
jana og Guðbrandur til okkar á
Fornu Fróðá til þess að hjálpa okk-
ur með heysláttinn, rökun eða hey-
bindingu. Ég horfði ætíð með að-
dáun á armvöðva Guðbrands, þegar
hann lék sér að töglum og högldum
og batt svo fast, að ég naumlega
gat leyst reipin í hlöðunni í Ólafsvík.
Um jólin var okkur - afa mínum
Sigþóri Péturssyni, og ömmu minni,
Kristbjörgu Gísladóttur, og mér -
ávallt boðið til Kristjönu og Guð-
brands. Við fengum ætíð prýðismat
og góðar gjafir.
Guðbrandur lék á orgelið og Jana
líka. Síðan röbbuðu afi minn Sigþór
og Guðbrandur saman. Amma mín
Knstbjörg var úti í eldhúsi hjá dótt-
ur sinni Knstjönu, sem var við að
búa til góðgæti handa okkur. Við
börnin lékum okkur í því herbergi,
sem orgelið var í.
Ég man eftir því að ég fékk leyfi
til þess að fara upp að Ólafsvíkur-
rétt að hausti einu með frændum t
mínum Guðbrandi Þorkeli og Sig-
þóri. Við vorum afar lengi, alltof
lengi, við réttina. Ég var eldri en
frændur mínir. Jæja, við vorum á
leið heim yfir holtið, þá kemur
Guðbrandur allt í einu á móti okk-
ur. Hann var að leita að okkur.
Mér varð um og ó. Guðbrandur
sagði ekki neitt, en ég sá allt í
augum hans. Ég varð miður mín
og ég skammaðist mín. Ég kafroðn-
aði af skömm. Allt í einu fann ég
mína litlu hönd í hlýrri, mjúkri og
sterkn hendi Guðbrands. Hann
sagði bara: „Birgir minn, stundum
verðum við að hugsa okkur um og
vita, hvað við gerum.“ Mig langaði
til að faðma hann. En ég þorði það
ekki. Ég vissi, að ég myndi bytja
að skæla.
Konu sína missti Guðbrandur í
október 1983. Hann var þá fannn
að heilsu og kröftum og fyrst eftir
lát konu sinnar dvaldi hann hjá
dóttur sinni á Sauðárkróki, en var
síðan um tíma á dvalarheimilinu
Ási í Hveragerði. Síðan flutti hann
á elli- og hjúkrunarheimilið Grund
þar sem hann dvaldist síðan unz
hann lézt.
Alráður veiti hjónunum frið og
vernd í eilífðinni.
Heilög sé minning þessara hjóna
sem voru svo góð við mig og gerðu
svo mikið fynr mig, þegar ég var
að alast upp fyrir vestan.
Birgir Karlsson
frá Fornu Fróðá,
Fróðárhreppi
(nú Árósum Jótlandi).
t
Útför systur minnar,
ÁSLAUGAR HELGADÓTTUR,
Rauðarárstíg 24,
Reykjavík,
fer fram frá Fossvogskirkju fimmtudaginn 27. október kl. 13.30.
Unnur Helgadóttir.
t
Minningarathöfn um móður okkar,
VALBORGU (DIDI) GÍSLADÓTTUR FLODERUS,
Persgatan 7-III,
75320 Uppsala,
sem fórst með ferjunni Estoniu 28. september sl., fer fram frá
Dómkirkjunni í Uppsölum föstudaginn 28. október kl. 14.00.
Anna Floderus,
Ulla Floderus,
Thorbjörn Floderus.
t
Þökkum auösýnda samúð og vinarhug
við fráfall og útför sonar míns, bróður
og mágs,
LÁRUSARHALLDÓRS
JAKOBSSONAR,
Hólagötu 50,
Vestmannaeyjum.
Sérstakar þakkir færum við knattspyrnu-
ráði ÍBV og knattspyrnufélaginu Tý.
Inga Lárusdóttir,
Sigurjón Jakobsson, Ingibjörg Bjarnadóttir.
t
Minningarathöfn um móður okkar og systur,
SIGRÍÐI PÉTURSDÓTTUR FAABERG,
hefur farið fram í Noregi.
Þökkum auðsýnda samúð.
Magnús Faaberg,
Ingibjörg Faaberg,
Guðmundur Pétursson,
Ásgeir Pétursson,
Þorbjörg Pétursdóttir,
Einar Faaberg,
Þorsteinn Faaberg,
Gunnar Már Pétursson,
Stefán Pétursson,
Pétur Pétursson,
tengdabörn, barnabörn og mágkonur.