Morgunblaðið - 19.08.1995, Blaðsíða 52

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181,
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG MBL@CENTRUM.IS / AKUREYRI: IIAFNARSTRÆTI 85
LAUGARDAGUR 19. ÁGÚST 1995
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Líf og fjör
ímið-
bænum
ÞAÐ var líflegl um að litast í
miðbæ Reykjavíkur í gær.
Slökkviliðsmenn aðstoðuðu eld-
gleypi, laganna verðir tóku lagið,
yngri kynslóðin fór í skrúðgöngu
og leikarar voru í margvíslegum
gervum í upphafi óháðu lista-
hátíðarinnar.
Tilefnið var ekki aðeins góð-
viðrið í höfuðborginni, heldur
einnig flutningur og formleg opn-
un Hins hússins, menningar- og
upplýsingamiðstöðvar ungs fólks,
á nýjum stað í Geysishúsinu, Aðal-
stræti 2, á afmælisdegi Reykjavík-
urborgar.
Fjöldi fólks lagði leið sína í
miðbæinn. Lokað var fyrir um-
ferð bíla um Laugaveg, Banka-
stræti og Skólavörðustíg, margir
kaupmenn seldu vörur sínar utan
dyra og veitingamenn þjónuðu
gestumog gangandi undir berum
himni. A Ingólfstorgi var fjöl-
breytt dagskrá ailan daginn, og
við Kirkjuhúsið við Laugaveg
voru haldnar helgistundir.
LÚLLI lögga gleymdi að nota
öryggisbeltið, lenti í umferð-
aróhappi og slasaðist, en virð-
ist öruggur í félagsskap Mar-
grétar Sigurbjörnsdóttur.
Morgunblaðið/Golli
ALLUR er varinn góður. Eldgleypirinn tók sér stöðu við slökkvi-
bílinn og sýndi kúnstir sínar.
Ýmis hráefni til iðnframleiðslu hafa hækkað vegna GATT
Áður á undaiiþágn
og lágum tollum
Tollalausar undanþágur í skjóli leyfakerfis landbúnað-
arins, segir Friðrik Sophusson fjármálaráðherra
ÁSTÆÐA þess að ýmis landbúnað-
arhráefni til iðnaðarframleiðslu
hafa hækkað í verði hér á landi
eftir gildistöku laga um fram-
kvæmd GATT-samkomulagsins, er
að þau voru áður bannvara lögum
samkvæmt, en landbúnaðarráðu-
neytið veitti einstökum fyrirtækjum
undanþágur og leyfi til innflutnings
þeirra. Oft var þessi vara flutt inn
á engum eða lágum tolli, og nú er
verndartollar hafa komið í stað inn-
flutningsbanns með tilkomu GATT,
hafa hráefnin hækkað í verði.
Dæmi um þetta eru ostaduft, sem
notað er til að framleiða ostapopp-
korn, kartöfluduft til naslfram-
leiðslu og eggjarauður sem notaðar
eru í majónes. Samtök iðnaðarins
hafa krafizt leiðréttingar á tolla-
hækkunum á þessum vörum.
Morgunblaðinu er kunnugt um
að Ieyfisveitingar landbúnaðarráðu-
neytisins hafi náð til fleiri vara en
landbúnaðarhráefna til iðnaðar.
Þannig sé dæmi þess að heildsala
í Reykjavík hafi fengið leyfi til að
fljdja inn í takmörkuðu magni
franskar kæfur, sem annars voru
bannvara.
Kom á óvart
„Mér virðist að í skjóli leyfakerf-
is landbúnaðarins hafi þrifizt tolla-
lausar undanþágur fyrir einstaka
innflytjendur á einstaka vöruflokk-
um,“ segir Friðrik Sophusson fjár-
málaráðherra. „Þetta kom okkur á
óvart og hefur flækt málið. Til þess
að fara gaumgæfilega yfír þau
vandamál, sem hafa komið upp, hef
ég ákveðið að kalla til fulltrúa iðn-
rekenda og stórkaupmanna, ásamt
fulltrúum landbúnaðar- og iðnaðar-
ráðuneyta. Ég á von á að sá fundur
geti orðið strax eftir helgi.“
Efnahags- og viðskiptanefnd Al-
þingis var í gær kölluð saman til
fundar utn framkvæmd GATT-sam-
komulagsins, að ósk Ágústs Einars-
sonar, þingmanns Þjóðvaka og
varaformanns nefndarinnar. Á
fundinn mættu fulltrúar fjármála-
og landbúnaðarráðuneyta og tals-
menn Samtaka iðnaðarins, Verzlun- •
arráðs og innflutningsfyrirtækja.
Fjögurra tíma
þingnefndarfundur
Fundurinn stóð í fjórar klukku-
stundir og samkvæmt upplýsingum
blaðsins kom fram mikil óánægja
af hálfu athafnamannanna með
framkvæmd samningsins.
Að sögn Ágústs Einarssonar
ákvað nefndin að funda áfram um
málið. Hann sagði vilja meðal
nefndarmanna til að stuðla að því
að framkvæmd GATT yrði betri en
hún hefði verið hingað til.
■ Flutt inn um göt/6
Atlantic Princess í Hafnarfjarðarhöfn
Þrír grunaðir um nauðgun
TVEIR skipvetjar af skipinu Atl-
antic Princess hafa verið úrskurðað-
ir í gæsluvarðhald vegna ákæru
tveggja kvenna um nauðgun, sem
átti sér stað um borð í skipinu um
miðjan júnímánuð. Grunur leikur á
að þriðji skipverjinn eigi einnig hlut
að máli.
Gæsluvarðhaldsúrskurðurinn var
kveðinn upp fyrir nokkru síðan og
gildir út mánuðinn, en hann er með-
al annars grundvallaður á niðurstöðu
DNA-rannsóknar á blóðsýnum úr
mönnunum. Samkvæmt upplýsing-
um lögreglu liggur játning mann-
anna ekki fyrir og er málið enn til
rannsóknar.
Málavextir eru þeir að tvær kon-
ur, 38 og 48 ára gamlar, fóru um
borð í skipið að kvöldi fimmtudags-
ins 15. júni. Eftir að þær komu frá
borði aðfaranótt föstudagsins lögðu
þær fram kæru um nauðgun á hend-
ur skipveijum. í framhaldinu efndi
lögregla til sakbendingar í Hafnar-
fjarðarhöfn meðal skipveija, sem eru
um sjötíu talsins af rússnesku, ge-
orgísku og færeysku bergi brotnir.
Niðurstaðan varð sú að þrír menn
voru færðir til yfirheyrslna og var
þeim sleppt að þeim loknum.
I kjölfarið var blóðsýni úr sautján
skipverjum sent til DNA rannsóknar
í Noregi með samþykki þeirra.
Niðurstöður þeirra rannsókna liggja
að hluta til fyrir, en málið er ennþá
til rannsóknar eins og fyrr sagði.
Mennirnir sem úrskurðaðir hafa ver-
ið í gæsluvarðhald eru Georgíumenn.
Skipverjar á Barða NK-120 frá Neskaupstað fundu fleira en karfa á Reykjaneshrygg
Yaðandi túnfiskur
djúpt út af Reykjanesi
SKIPVERJAR á Barða NK-120 frá
Neskaupstað urðu varir við mikið
af túnfiski á karfamiðunum djúpt
suðvestur af Reykjanesi í sumar.
Sveinn Benediktsson, skipstjóri á
Barða, sagði að ekkert mál hefði
verið að fylla skipið af túnfisk því
að þama hefðu verið fleiri þúsund
stykki. Vaðan hefði stefnt til vest-
Ekki er algengt að íslensk físki-
skip verði vör við túnfisk í miklu
magni. Vitað er þó að túnfískur
hefur komið upp undir íslensku
landhelgina. Nýlega bárust fregnir
um að japanskt skip væri að tún-
fiskveiðum djúpt suðvestur af ís-
landi. Skipið boðaði fyrir skömmu
komu sína til landsins til ap taka
vistir. Komu skipsins til íslands
hefur reyndar verið frestað og er
það að sögn vegna mikillar veiði.
„Það var lítið að hafa þegar við
komum á karfamiðin svo að við
fórum að leita fyrir okkur. Við fór-
um einar 60-70 mílur suður fyrir
flotann og þar sáum við þetta fyrir
hreina tilviljun. Ég hélt fyrst að
þetta væri smáhveli, líklega hnísa,
því ég er ekki svo kunnugur tún-
fiski. Þegar við fórum að kanna
þetta betur sáum við að þetta var
túnfiskur.
Túnfiskur langi
suður í hafi
■y
Við skoðuðum fískinn lengi úr
kíki og okkur sýndist hann vera á
mjög stóru svæði; alveg frá skipinu
og eins langt og við sáum. Ég giska
á að þetta hafi verið þúsundir fiska,
sem óðu þarna í yfírborði sjávar-
ins,“ sagði Sveinn.
Er skipveijar á Barða sáu tún-
fískinn var skipið um 330 sjómílur
suðaustur af Hvarfi eða nærri 500
sjómílur suðvestur af Reykjanesi.
Jóhann Siguijónsson, sjávarlíf-
fræðingur, sagði að sér kæmi ekki
á óvart að heyra af því að túnfisk-
ur fyndist á þessum slóðum. Tún-
físk væri að fínna í talsverðu magni
suður af landinu, en menn þyrftu
að fara ansi langt til að fínna hann.
Hann sagðist ekki treysta sér til
að ráðleggja íslenskum skipum um
túnfiskveiðar, en nauðsynlegt væri
að afla góðra upplýsinga um veiði
og veiðiaðferðir áður en menn
reyndu veiðar.
Túnfiskur er uppsjávarfiskur,
1-1,2 metrar að lengd, sem fyrir-
finnst í talsverðu magni í Atlants-
hafi. Hann heldur sig í hlýjum sjó,
það er sjó sem er að minnta kosti
10 gráður. Spánveijar, Frakkar og
Japanir eru helstu veiðiþjóðir í Atl-
antshafi.