Morgunblaðið - 15.11.1995, Blaðsíða 33
MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 15. NÓVEMBER 1995 33
Næsta keppni félagsins er 6 kvölda
Butler-tvímertningur. Tekið er við
skráningu í skrifstofu Bridssambands-
ins í síma 58709360.
Parasveitakeppni á
Austurlandi
Parasveitakeppni Bridssambands
Austurlands var haldin á Reyðarfirði
laugardaginn 11. nóvember 1995.
Til leiks mættu 9 sveitir og urðu
úrslit sem hér segir (miðlungur 864):
Jónína S. Einarsdóttir, 977
(Jónína S. Einarsdóttir, Ólafur Þór Jóhannsson
- Anna S. Karlsdóttir, Þorvaldur Hjarðar)
Heiðrún Finnbogadóttir, BRE 954
(Heiðrún Finnbogadóttir, Búi Birgisson -
Magnea Magnúsdóttir, Þorbergur Hauksson)
Svala Vignisdóttir, BRE 931
(Svala Vignisdóttir, Kristján Kristjánsson
- Ragna Hreinsdóttir, Ásgeir Metúsalemsson).
Hraðsveitakeppni á Skaganum
Hraðsveitakeppni Vesturlands og
Langasands á Akranesi fer fram
laugardaginn 25. nóvember og hefst
kl. 10.
Þátttökugjald verður nálægt
2.000,- krónum á hvern spilara.
Innifalið í þátttökugjaldi: kaffi/með-
læti, matur, kaffi/meðlæti.
Fjöldi spila í leik og annað því
viðkomandi fer eftir íjölda sveita.
Fyrstu verðlaun er þátttökugjald
á Flugleiðamótið og spilað þar í
nafni Langasands. Keppnisstjóri
verður Einar Guðmundsson.
Skráning hjá Hreini í síma
4312585 sem fyrst en til 23. nóv.
kl. 22.00.
Bridsfélag Breiðfirðinga
Nú er lokið 6 umferðum í aðal-
sveitakeppni Bridsfélags Breiðfirð-
inga og sveit Hjörru hefur náð nokk-
urri forystu á aðrar sveitir. Spilarar
í sveit Hjörru eru Hjördís Siguijóns-
dóttir, Ragnheiður Nielsen, Sig-
tryggur Sigurðsson og Hrólfur
Hjaltason. Staða efstu sveita er nú
þannig:
Hjörra 130
Erlingur Örn Arnarsson 109
Bjöm Þorláksson 103
Sveinn R. Eiríksson 103
Anna ívarsdóttir 101
Hvítir hrafnar 98
-is ir \\
Jpllí ÍÉ J'*
Stórhöfða 17, við Gullinbrú,
sími 567 4844
GLÆSILEGAR GJAFAVÖRUR
KR. 4.750
MÖRKINNI 3 • SlMI S88 0640
Strikamerkj alesarar
og handtölvur
^GAGNASTÝRINGhf
Suðurlandsbraut 46 * Simi 586 4900 • Fax 588 3201
AFMÆLI
HINRIK
RAGNARSSON
f DAG, hinn 15. nóv-
ember, er Hinrik
Ragnarsson í Skiþa-
sundinu, Asapabbi
eins og hann hefur
verið kallaður, 75 ára
og ber að óska hon-
um til hamingju með
afmælisdaginn. Það
verður að segjast
eins og er að það
hefur aldrei verið
nein lognmolla ‘í
kringum hann Hin-
rik, enda mikill „hú-
moristi“ af guðs náð
og á mjög auðvelt
með að sjá spaugi-
legu hliðarnar á til-
verunni. Þá hefur
hann lag á að gera
grín að sjálfum sér
sem er list út af fyrir
sig og oft er hann í
aðalhlutverki í þeim
sögum sem hann
segir. Hvar sem Hin-
rik fer safnast ungir sem aldnir að
honum ef vera kynni að eitthvað
sniðugt hrykki nú af vörum hans,
en hann er stöðugt að segja sögur
enda með afbrigðum minnugur,
sérstaklega á skemmtilegar sögur
og hnyttin tilsvör.
Hinrik er fæddur og uppalinn á
Hellissandi, þar sem hann kynntist
spemma sjósókn á árabátum og
hinum óblíðu faðmlögum náttúr-
unnar. Hann var að sögn snemma
mikill fyrir sér, enda bráðþroska
og nokkuð stríðinn. Þessi stríðni
og ærslagangur hefur fylgt honum
alla tíð, þó hin síðari ár hafi hann
heldur róast, en það fylgir víst
aldrinum. Margar kersknisögur eru
til af Hinrik frá uppvaxtarárunum
á Hellissandi en of langt mál væri
að ri§a þær allar upp hér. Þó er
ekki hægt annað en að koma með
eina sögu. Á þessum árum voru
formenn á bátum þeir sem réðu
og þeirra var valdið. Þannig vöktu
þeir iðulega áhöfn bátsins, enda
stutt á milli húsa og vöknuðu þeir
ávallt fyrstir. Einhveiju sinni fann
Hinrik það út að formaðurinn not-
aði birtuna sem vekjaraklukku.
Gerði hann sér lítið fyrir og málaði
rúðuna á herbergi formannsins
svarta þegar formaðurinn hafði
gengið til náða. Formaðurinn svaf
fram undir hádegi.
Þegar Hinrik var 18 ára brennd-
ist hann illa í húsbruna og munaði
litlu að illa færi. Alla ævi hefur
hann þurft að glíma við afleiðingar
þessa slyss og sýnt fádæma þraut-
seigju og kjark. Það sýndi hann
m.a. þegar hann fór til Danmerkur
i aðgerð til að láta laga barkakýlið
og þar með röddina. Ekki bugaði
þetta Hinrik og hélt hann áfram
að vera glaður í hjarta og gaman-
samur. Hinrik gerði vörubílaakstur
að ævistarfi og stundaði hann vöru-
bílaakstur þar til fyrir nokkrum
árum. Dugnaður, útsjónarsemi og
kapp átti Hinrik í ríkum mæli á
þeim tíma, enda var keppst við
þegar verkefni lágu fyrir. Unnið
var dag og nótt og jafnvel ekki
tekið hlé til að matast þegar svo
stóð á. Alla vega mátti hann stund-
um ekki vera að því að bíða eftir
matnum, væri hann ekki tilbúinn
þegar hann kom. Þó mikið væri
að gera hugsaði Hinrik ávallt vel
um vörubílana sína og var til þess
tekið. Hann var ekki sínkur á við-
hald ef þess þurfti við. Á þessu ári
seldi hann síðasta vörubílinn sinn,
Benzinn, sem var orðinn 22 ára, en
í toppstandi og hefur sá er keypti
ekki verið svikinn.af þeim viðsk-
iuptum.
Hinrik komst ungur í kynni við
hesta og hafði af þeim gaman.
Stundaði hann hestamennsku hér
í Reykjavík eftir að hann gerðist
vörubílstjóri. Frægasti hestur hans
var Asi, en hann var jafnframt
landsfrægur gæðingur, sem vann
til fjölda verðlauna. Þannig vann
hann til 17 verðlauna á sínum tíma
sem verður að teljast mikið, en þá
voru hestamót ekki eins algeng og
nú er. Asi varð fyrstur til að vinna
í töltkeppni hér á landi 1977 en
þá var haldið eins konar Evrópu-
mót. Knapi var Johannes Hoyos,
þekktur knapi á íslenskum hestum.
Asi var augasteinn eiganda síns,
enda hlaut hann einstakt atlæti og
var dekrað við hann í orðsins fyllstu
merkingu. Fáir hestar litu jafnvel
út og Asi, enda var honum kembt
reglulega og hann þveginn. Þá átti
Hinrik það til að bera á hann „old
spice“ svona við hátíðleg tækifæri.
Einnig var reglulega farið með Asa
í klippingu til Ástvalds Guðmunds-
sonar rakarameistara á Dalbraut
1. Komið var með Asa á stéttina
fyrir utan rakarastofuna og hann
klipptur. Fjöldi fólks flykktist
stundum að til að fylgjast með. Þá
hugsaði Hinrik ávallt vel um hófana
á honum Asa sínum, en reglulega
var borin á þá hóffeiti og hófamir
pússaðir með skóbursta. Þetta
vakti athygli því á þessum tíma
voru menn yfirleitt ekki að nostra
við hófana á hestunum.
Sögð er sú saga af Hinriki og
Asa að einhveiju sinni þegar Hin-
rik var að „dekra“ við Asa uppi í
Efri-Fákshúsunum hafí þar borið
að bónda norðan úr landi sem var
að forvitnast um byggingu húsanna
er hann rakst á Hinrik. Þeir tóku
tal saman og m.a. spurði bóndinn
Hinrik hvort ekki væri dýrt að
hafa hesta í fóðri hjá Fáki. Hinrik
kvað það ekki dýrt en sagði það
vera dýrt að gefa hestunum auka-
bitann og fleygði um leið 500 króna
seðli sem hann hafði í vasanum í
jötuna til Asa. Asi þakkaði pent
fyrir sig og hvarf seðillinn ofan í
hestinn. Upp frá þessu komst sú
saga á kreik að hestamir í Fáki
væru fóðraðir á fimmhundruð köll-
um.
Asi varð 25 vetra gamail en
gamaflækja varð honum að aldur-
tila. Hins vegar mun Asa verða
minnst um ókomna tíð en einn af
keppnisvöllum Fáks ber nafn hans
og er nefndur Asavöllur.
Þó hestamennskan hafí hrifíð
Hinrik og veitt honum mikla
ánægju hefur hún heillað afkom-
endur hans sem allir eru á kafi í
hestamennsku. Fylgist Hinrik
grannt með því sem er að gerast
frá stjórnstöðinni í Skipasundinu
með tilheyrandi athugasemdum, en
Hinrik heldur því fram að hæfileiki
sinn liggi í því að framleiða knapa.
Bauð hann Svium þessa þjónustu
sína á síðasta Evrópumóti í Sví-
þjóð. Ekki er vitað á þessari stundu
um árangur.
Megirðu Hinrik njóta áranna
sem eftir eru glaður i hjarta og
með húmorinn í lagi. Verði hann
frá þér tekinn er lífið búið. Til ham-
ingju með daginn.
Helgi Sigurðsson.
Sjónarhorn
Kaffi og
kólesteról
Margir telja sig ekki geta vaknað fullkomlega
á morgnana nema við bolla af rjúkandi kaffí.
Máli skiptir hvemig hellt er upp á kaffið, í
kaffiolíum hafa fundist efni sem geta aukið
kólesteról í blóði. Margrét Þorvaldsdóttir
kannaði áhrif kaffidrykkju og óvæntar
afleiðingar kólesteróls á líkamann.
Sjálfvirk
kaffikanna
Frönsk
pressa
Mokka
kaffikanna
Á SÍÐASTA ári greindu hol-
lenskir vísindamenn við land-
búnaðarháskólann í Wagening-
en tvö efnasambönd (cafestol
og kahwesol) í kaffiolíum sem
eru sagðar geta aukið kóleste-
rólmagn í blóði. Rannsakaðar
voru hinar ýmsu aðferðir við að
laga kaffí í 10 löndum í Evrópu
og Afríku. Kannað var venjulegt
kaffí, koffeinlaust kaffí og
þurrkað kaffi (instant). í ljós
kom að þurrkaða kaffið innihélt
aðeins örlítið magn þessara
efna, en espressó- eða mok-
kakaffi innihélt aftur á móti
mest af þessum efnum eða 6-12
mg af cafestol í 150 millilítra
af löguðu kaffi. En vegna þess
að venjulegir skammtar af es-
pressó-kaffi eru litlir er magn
þessara efna lítið miðað við það
sem fínnst í kaffi eins og það
er lagað á flestum heimilum á
Norðurlöndunum, Tyrklandi og
í Grikklandi, segir grein í ágúst-
blaði tímaritsins Agricultural
and Food Chemistry þar sem
niðurstöður þessara rannsókna
voru kynntar.
Þar segir, að komið hafi á
óvart að kaffi sem lagað er í
sjálfvirkum eða sjálftrekkjandi
kaffikönnum eða kaffívélum
hafði lítið magn af þessum efn-
um, jafnvel þó að þar sé ekki
notaður pappírs-filter. Þar sem
kaffið fer oft í gegnum kaffi-
korginn í körfufilternum við
lögunina er talið að hann virki
eins og sía á þessi efni.
Aftur á móti hefur „frönsk
pressa“, þar sem malaða kaffínu
er þrýst niður á botn könnunar
við kaffilögunin, ekki sömu
áhrif. Þessi kaffipressa, sem
nýtur vaxandi vinsælda, skildi
eftir jafn mikið ogjafnvel meira
af þessum kólesterólaukandi
efnum í kaffínu en hinar aðferð-
imar. Ef menn drekka daglega
5 bolla af kaffí sem lagað er
með frönsku pressuaðferðinni
veldur það 8-10 mg hækkun á
kólesteróli í desilítra af blóði,
en það þyrfti 15 bolla af es-
pressó-kaffí til að hafa sömu
áhrif.
Kólesteról, þunglyndi og
svipleg dauðsföll
í grein í tímaritinu Chemistry
in Britain nú í september segir
að lítið kólesterólmagn í blóði
geti verið gott fyrir hjartað, en
það geti valdið þunglyndi og
aukið hættu á sjálfsvígi. Vitnað
er þar í grein ítalskra vísinda-
mann sem birt var í British
Medical Journal í júní sl. á rann-
sókn sem gerð var við St. Ann
Hospital í Ferrara. Þar rannsök-
uðu vísindamenn kólesteról-
magn í 331 einstaklinga sem
komið var með á sjúkrahúsið
eftir tilraunir til sjálfsvígs. Þar
sem slík áföll lækka kólesteról-
magnið í blóði var það mælt inn-
an 24 tíma eftir komu á sjúkra-
húsið. Rannsóknir leiddu í ljós
að þessir sjúklingar höfðu um-
talsvert lægra kólesterólmagn í
blóði en aðrir sjúklingar í viðmið-
unarhópi. Einnig reyndist vera
áberandi lægra kólesterólmagn
í blóði þeirra sjúklinga sem reynt
höfðu að fyrirfara sér á grófari
hátt eins og með því að drekkja
sér eða hengja. Gallerani, sem
var talsmaður vísindahópsin,
segir að lágt kólesteról geti
minnkað serotonin magnið í
heila, (serotonin er eitt af boð-
efnum í heila). Skortur á sero-
tonin hefur verið tengt þung-
lyndi og hömluleysi þegar kemur
að skyndilegri löngun til að valda
sjálfum sér (eða öðrum) skaða.
Gallerani segir að mögulegt
sé að of lágt kólesteról í blóði
geti leitt til ofbeldisverka og
jafnvel morða. Faraldsfræðileg-
ar rannsóknir hafa tengt dauðs-
föll af völdum sjálfsvíga við
dauðsföll af öðrum sviplegum
orsökum og vísindamenn hafa
bent á að fólk sem deyr af þess-
um orsökum virðist hafa svipað
hegðunarmunstur. Aðrar rann-
sóknir hafa sýnt fram á samband
á milli lágs kólesterólmagns í
blóði og árásargimi.
Rannsóknir þessar eru sagðar
styrkja aðrar niðurstöður, en
þær benda til að fólk sem gjör
breytir mataræðinu og snýr frá
mjög fituríku kólesterólaukandi
fæðutegundum til heilnæmari
fítusnauðs fæðis geti með því
verið að auka hættu á þurtglyndi
og ofbeldi, segir í lok greinarinn-
ar.
Vera má að eitthvað sé til
því sem sumir halda fram — í
spaugi, að besta lækningin til
að létta skapið sé að finna í
kæliskápnum — ekkert lyfti
sálartetrinu betur en fitu- og
kolvetnaríkur munnbiti. Nú
þegar ofbeldi eykst má velta
því fyrir sér hvort hinn mikli
áróður fyrir neyslu fitulítils
fæðis hafi verð tekinn of bók-
staflega. Getur verið að áróður-
inn hafi orðið til að raska
neysluvenjum til hins verra —
á kostnað góðra og gildra kjarn-
mikilla málsverða?