Morgunblaðið - 15.03.1996, Blaðsíða 27
26 FÖSTUDAGUR 15. MARZ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 15. MARZ 1996 27
fKwgisiiÞIafrií
STOFNAÐ 1913
UTGEFANDI
FRAMKVÆMDASTJÓRI
RITSTJÓRAR
Árvakur hf., Reykjavík.
Hallgrímur B. Geirsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
YFIRGANGUR
KÍNVERJA
HERÆFINGAR Kínveija í kringum Tævan undanfarna daga
eru hrein ögrun við umheiminn. Markmið heræfinganna
er að sýna Tævönum og öðrum ríkjum fram á, hver það er sem
fer með völdin í þessum heimshluta.
Kínverjar hafa ávallt litið á Tævan sem hluta af kínverska
ríkinu og tilburðir tævanskra stjórnmálaleiðtoga til að auka
vægi ríkisins á alþjóðavettvangi því verið þeim þyrnir í augum.
Allt frá því að þjóðernissinnar flúðu til Tævan eftir að hafa
beðið ósigur fyrir kommúnistum árið 1949 hefur togstreita átt
sér stað á milli Pekingstjórnarinnar og stjórnar þjóðernissinna
á Tævan, hvor væri hinn rétti fulltrúi Kína. Hinir síðarnefndu
héldu þeirri stöðu í augum umheimsins í tvo áratugi eftir að
þeir biðu lægri hlut í borgarastyijöldinni í Kína en það var ein-
göngu vegna þess, að þeir nutu stuðnings Bandaríkjastjórnar.
Eftir sögufræga ferð Nixons, þáverandi Bandaríkjaforseta, til
Kína og Kissingers, helzta ráðgjafa hans, komust samskipti
Pekingstjórnarinnar og Bandaríkjamanna og þar með allra ann-
arra helztu ríkja heims í eðlilegan farveg. Eftir það hefur Tævan-
stjórnin ekki notið pólitískrar viðurkenningar á alþjóðavett-
vangi. Hins vegar hefur eitt helzta efnahagsundur síðari hluta
aldarinnar orðið á Tævan. Og enn njóta íbúar Tævan verndar
Bandaríkjanna eins og sjá má á flugvélamóðuskipunum, sem
Bandaríkjamenn sendu á þetta svæði fyrir nokkrum dögum.
Með nýrri kynslóð stjórnmálamanna, sem ekki eiga rætur
sínar í stjórnmálum meginlandsins fyrir byltingu, hafa stjórnar-
hættir á Tævan orðið lýðræðislegri. Það er heldur ekki lengur
útilokað að tævönsk stjórnvöld muni komast að þeirri niður-
stöðu að æskilegt sé að lýsa yfir sjáifstæði ríkisins. Stöðugt
fleiri áhrifamenn á Tævan telja það ekki lengur mikilvægt
markmið að endursameinast Kína. Hér er þó ekki allt sem sýn-
ist. Þrátt fyrir hörð pólitísk átök fara gífurlega mikil viðskipti
fram á milli Tævans og meginlandsins og gera má ráð fyrir,
að Pekingstjórnin muni undir engum kringumstæðum sætta sig
við sjálfstæði Tævans.
Kínveijar virðast hins vegar ekki geta sætt sig við lýðræðis-
legar umbætur á þeim svæðum sem þeir telja tilheyra sér. Þeir
hafa sýnt hörku er Bretar hafa reynt að koma á umbótum í
Hong Kong, áður en Kínverjar taka við stjórn þar á næsta ári,
og það er heldur engin tilviljun að „heræfingarnar“ nú skuli
eiga sér stað rétt fyrir forsetakosningarnar á Tævan 23. mars.
Á síðasta áratug hefur Kína verið eitt helsta hagvaxtarsvæði
heims. í fyrra var hagvöxtur í þessu fjölmennasta ríki veraldar
rúm tíu prósent. Þjóðarframleiðslan hefur margfaldast á þeim
tveimur áratugum, sem liðnir eru frá því Kínveijar fengu aðild
að helstu alþjóðastofnunum.
Kínveijar eru öflugt herveldi og hafa upp á síðkastið verið
að stórefla flotastyrk sinn. Það er ekki góðs vísir ef ráðamenn
í Kína þjösnast á nágrannaríkjum sínum.
Það kann að vera að aðgerðirnar gegn Tævan séu liður í
valdabaráttu um arftaka Dengs Xiaopings. Hugsanlega telja
kínversk stjórnvöld það sér í hag að að hamra á utanaðkom-
andi óvini á sama tíma og hinn hugmyndafræðilegi grunnur
stjórnarinnar er að molna.
Sé þetta hins vegar tákn um það sem koma skal er ástæða til
að hafa áhyggjur. Ekki má útiloka að Kínveijar séu að hefja
sókn til að festa sig í sessi sem öflugasta ríki þessa heimshluta
og jafnvel taka við hlutverki Bandaríkjanna sem mikilvægasta
flotaveldi Kyrrahafsins. Þá er hætta á að Tævandeilan sé upphaf-
ið að frekari átökum, sem gætu raskað valdajafnvægi Asíu og
ógnað þeim einstaka efnahagsárangri sem þar hefur orðið síð-
ustu áratugina.
BRÁÐABIRGÐALÖG
Sjö þingmenn úr fjórum stjórnmálaflokkum hafa lagt fram á
Alþingi frumvarp til stjórnskipunarlaga, sem felur í sér
þrengingu á heimild til útgáfu bráðabirgðalaga. Frumvarpið er
nokkurt skref til réttrar áttar. Við nútímaaðstæður er auðvelt
að kalla Alþingi saman með eins til tveggja sólarhringa fyrir-
vara. Á það 'hefur verið bent, að með svo víðtækri heimild til
setningar bráðabirgðalaga, sem nú er í gildi, væri löggjafinn,
Alþingi, að afsala sér allt of miklu valdi til framkvæmdavalds-
ins. Það myndi og auka aga í starfsháttum stjórnmálamanna
og annarra, sem treyst hafa á það að þeir gætu skorið úr
ágreiningi á síðustu stundu með bráðabirgðalögum, ef heimildin
yrði afnumin.
Útgáfa bráðabirgðalaga er hvorki heimil í Finnlandi né Sví-
þjóð. í Danmörku er þröng heimild til útgáfu bráðabirgðalaga,
en henni hefur ekki verið beitt í marga áratugi. Morgunblaðið er
á hinn bóginn þeirrar skoðunar, og vísar í því efni til gjör-
breyttra aðstæðna í þjóðfélaginu og breyttra starfshátta Alþing-
is, að tímabært sé að stíga þetta skref til fulls og fella heimild-
ina alveg niður, enda snýst þetta mál um hornstein lýðræðis-
ins, það er að efla sjálfstæði löggjafans gagnvart framkvæmda-
valdinu.
Aðalfundur Flugleiða hf. var haldinn í gær •Hægt að auka umsvif verulega án þess að fastur kostnaður aukist að sama marki
Komið að nýj-
um kaflaskilum
Stefnt er að því að ný framtíðarsýn Flugleiða,
markmiðssetning og nýtt skipulag liggi fyrír í
öllum meginþáttum áður en hafist verður handa
um áætlanagerð ársins 1997. Þetta kom fram í
ræðu Harðar Sigurgestssonar, stjómarformanns.
MIKLAR breytingar hafa
orðið í rekstri Flugleiða á
undanförnum tíu árum og
margt unnist. Allri þjón-
ustu félagsins og ásýnd hefur verið
breytt með markmiðssetningu og í kjöl-
farið öflugu átaki og endumýjun á
flestum sviðum rekstrarins, að því er
fram kom í upphafsorðum Harðar Sig-
urgestssonar, stjómarformanns Flug-
leiða, á aðalfundinum í gær.
Hörður vék sérstaklega að útflutn-
ingi fyrirtækisins á þjónustu sinni og
sagði m.a.: „Fá íslensk fyrirtæki eru
jafn alþjóðleg í starfsemi sinni og Flug-
leiðir. Arið 1995 komu liðlega 50% af
heildartekjum fyrirtækisins og um 72%
af tekjum alþjóðaflugs af erlendum
markaði. Stefnir í, að þetta hlutfall
eigi enn eftir að hækka. Félagið rekur
nú tíu söluskrifstofur í eigin nafni er-
lendis, er þátttakandi í rekstri fyrir-
tækja seip sérhæfa sig í sölu Islands-
ferða í flómm löndum og dreifir og
selur þjónustu sína í gegnum alþjóðleg
tölvukerfi sem spanna allan heiminn.
Heildargjaldeyristekjur ferðaþjón-
ustunnar árið 1995 voru 18,7 milljarð-
ar en gjaldeyristekjur Flugleiða einna
vom um 7 milljarðar. Félagið er því
útflutningsfyrirtæki í fremstu röð.“
Nýir áfangastaðir vestan hafs
Flugleiðir hafa ákveðið að hefja flug
til tveggja nýrra áfangastaða vestan
hafs á þessu ári, Boston í Massachu-
setts og Halifax í Nova Scotia. Hörður
benti á að við uppbyggingu þessara
nýju áfangastaða væri enn byggt á
því leiðakerfi Flugleiða sem skapað
hefði verið á síðastliðnum sex árum
með því að tengja flest flug saman í
skiptistöðinni í Keflavík.
„Með samtengingunni á Keflavík-
urflugvelli er unnt að selja flug til
þessara nýju áfangastaða vestanhafs,
á íslandi og á sautján markaðssvæðum
í Evrópu. Eftir gamla leiðakerfinu hefði
aðeins verið unnt að selja það á þrem-
ur stöðum, vestan hafs, á íslandi ög
væntanlega í Lúxemborg. Með teng-
ingu Ameríku- og Evrópuflugs er far-
þegum frá öllum viðkomustöðum í
Bandaríkjunum safnað saman í Kefla-
vík snemma morguns og þeir dreifast
á flugvélar á leið til allra viðkomustaða
í Evrópu. Dæmið snýst svo við seinni-
part dags. Þá koma farþegar frá Evr-
ópu allir til Keflavíkur og dreifast á
vélar á leið vestur um haf. Tekjugrunn-
ur nýrra leiða verður því mun styrkari
en oi'ðið hefði með hinu gamla leiða-
kerfi.
Á þessu ári gerir félagið ráð fyrir
að flytja samtals 36 þúsund farþega á
þessum nýju áætlunarleiðum og að
auki liðlega l.OOO tonn af vöru, mest
ferskan fisk frá ísiandi vestur. Með
þessari viðbót eru áfangastaðimir vest-
anhafs samtals orðnir sex og í Evrópu
og Grænlandi verða þeir átján á þessu
sumri en tíu yfir veturinn."
Innanlands-
flugvöllur á
heima í
Reykjavík
FLUGLEIÐIR hafa beint því til
stjórnvalda að nú þegar verði hafist
handa um að endurbæta Reykjavík-
urflugvöll. Þetta kom fram í svari
Sigurðar Helgasonar, forstjóra, við
fyrirspum Guðjóns Andréssonar á
aðalfundinum.
„Við höfum vissulega miklar
áhyggjur af þeirri umræðu og stöðu
Reykjavíkurflugvallar,“ sagði Sig-
urður. „Við höfum beint því til fjár-
veitingavaldsins og samgönguráð-
herra og þeirra aðila sem málið
skiptir að nú þegar verði hafist
handa um að endurbæta Reykjavík-
urflugvöll og vitum að það er á
áætlun, Við erum sammála því að
það þurfi að vera hér mjög sterkur
innanlandsflugvöllur og að hann eigi
heima í Reykjavík en ekki Keflavík,
þá sérstaklega vegna hagsmuna
okkar viðskiptavina úti á landi. Við
munum berjast fyrir því að Reykja-
víkurflugvöllur verði endumýjaður
varanlega og að hann verði áfram
miðstöð okkar innanlandsflugs því
það er til hagsbóta fyrir okkar við-
skiptavini."
Þungamiðja rekstrarins í
markaðs- og sölustarfið
í ræðu sinni fjallaði Hörður nokkuð
um þróunina meðal alþjóðaflugfélaga
og sagði hugmyndir um stækkun ein-
inga og samstarf flugfélaga hafa
breyst. „Ekki er lengur sama áhersla
og fyn- á sameiningu félaga eða að þau
eigi hlut hvert í öðru. Þess í stað leggja
stór flugfélög áherslu á að ná hag-
kvæmni stærðar með öflugu markaðs-
samstarfi, samtengingu leiðaneta og
samstarfi á flugvöllum. Þannig tengja
hin stærri flugfélög í dag saman mark-
aði í Evrópu, Ameríku og Asíu. Jafn-
framt er það viðurkennt að minni flug-
félög með sérstöðu eiga sjálfstæðan
rekstrar- og tilverugrundvöll. Árangur
þeirra er því betri sem sérstaða þeirra
er meiri. Sérstaða Flugleiða er, að þær
ei-u íslenskt fyrirtæki; það þjónar ís-
lendingum, nýtir séretöðu sína til að
skapa markaði fyrir erlenda ferðamenn
á Islandi, og legu landsins til að vera
skiptistöð í alþjóðaflugi yfir Atlantshaf-
ið.“
Stokka þarf spilin upp á nýtt
„Árið 1990 settu Flugleiðir fram
formlega framtíðarsýn sína og höfuð-
markmið. Að baki lá mikil vinna og
undirbúningur að breytingum. Flest af
þeim markmiðum sem þá voru sett,
hafa náðst. Þessi stefnumörkun varð
grundvöllur þess árangurs sem náðst
hefur í rekstrinum síðan.
Nú er komið að nýjum kaflaskilum.
Ný framtíð grundvallast á þeim ár-
angri sem náðst hefur, en í ljósi harðn-
andi samkeppni og breyttra kringum-
stæðna á mörkuðum er nú nauðsynlegt
að marka nýja stefnu. Stokka spilin
upp á nýtt. Nýta frekar þá sérstöðu
sem Flugleiðir hafa í alþjóðaflugi.
Það er ljóst að ný stefna mun taka
mið af því að flytja þungamiðju rekstr-
arins í vaxandi mæli í mai'kaðs- og
sölustarfið og til þess verður beitt nýju
skipulagi, stjórnunaraðferðum og upp-
lýsingatækni. Áhersla verður lögð á
að nálgast viðskiptavininn mun meira
en fyrr. Stefnt er að því að skipta fyrir-
tækinu í skýrar afmarkaðar rekstrar-
einingar og setja gleggri markmið um
árangur og afltomu einstakra þátta.
Það á við bæði um markaðseiningar
og framleiðslueiningar félagsins. Jafn-
framt þessu verða sett ný Ijárhagsleg
markmið um arðsemi og efnahag fyrir-
tækisins í heild.“
Nýta þarf frekar
samkeppnisforskot íslands
„Flugleiðir hafa alla tíð tekið virkan
þátt í uppbyggingu ferðaþjónustunnar
og átt verulegan þátt í örum vexti henn-
ar,“ sagði Hörður ennfremur. „Á árinu
1995 komu um 189 þúsund ferðamenn
til landsins og má ætla að hátt í 150
þúsund þeirra hafi ferðast með Flugleið-
Morgunblaðið/Sverrir
FRÁ aðalfundi Flugleiða. Á myndinni sjást nokkrir af stjórnendum Flugleiða, þeir Ólafur Ó. Johnson,
Grétar Br. Kristjánsson, Sigurður Helgason, Hörður Sigurgestsson og Páll Þorsteinsson.
Hluthafar
Hlutafé, þús.kr.
Hlutfall, %
1. Burðarás hf. 31.12.95 699.795
15.3.95 699.795
2. Lífeyrissj. verslunarm. 126.788
129.790
34,02
34,02%
3. Sjóvá Almennar hf.
4. Garðaeinir sf.
124.213
122.600
40.493
41.993
5. Hlutabréfasjóðurinn hf. 39.341
41.541
6. Anna Kristjánsdóttir
30.460
31.460
7. Grjétar B. Kristjánsson 27.000
28.000
8. Lífeyrissj. Austurlands 26.915 F
9. Birkir Baldvinsson hf.
46.022 I 12.24%
10. Auðlind hf.
11. íslenski hlutabréfasj. hf. 19.570
21.882
17.413
F
P
11,06%
0,85%
0,95%
17.034 B 0,83%
12. Draupnissjóðurinn hf. 17.706 [H 0,86%
13. Hlutabréfasj. VÍB hf.
14. Sigurður Helgason
15. Lífeyrissj. IMorðurlands 16.144 [_! 0,79%
16.856
16.856
0,82%
0,82%
15 stærstu
hluthafar
Flugleiða hf.
Hiutdeild: 60,63%
Heildarhlutafé,
kr. 2.056.540.000
um. Þegar litið er til kynningar- og
sölustarfs erlendis á íslenskri ferðaþjón-
ustu er hlutur Flugleiða jafnvel enn
veigameiri. Liður í stefnumótun félags-
ins nú er m.a. að meta með hvaða
hætti megi samhæfa enn betur en gert
hefur verið hinn eiginlega flugrekstur
og rekstur annarra greina ferðaþjónustu
með eflingu eigin starfsemi og með
nánara samstarfi við aðra innlenda að-
ila. Markmiðið væri að styrkja félagið
og innlenda samstarfsaðila þess með
samstarfí í samkeppni á alþjóðlegum
ferðamarkaði. Nýta enn frekar þá sér-
stöðu og samkeppnisforskot sem Island
skapar."
Þá sagði Hörður ennfremur að það
hlyti að verða þáttur í nýrri framtíðar-
sýn Flugleiða nú, að marka einnig skýra
stefnu varðandi markaðssetningu og
sölu á eigin þjónustu félagsins og ann-
arri íslenskri ferðaþjónustu á erlendum
markaði. „Samkeppni um sölu íslands-
ferða er hörð og fer vaxandi. Við erum
ekki ein í heiminum. Félagið þarf að
láta reyna á, að mun stærri hluti af
markaðssetningu og söiu íslensku ferða-
þjónustunnar á erlendum mörkuðum
verði í íslenskum höndum á þeim mark-
aðssvæðum sem skipta mestu máli,
bæði austan hafs og vestan.
Stefnt er að því að ný framtíðarsýn
Flugleiða, markmiðssetning og nýtt
skipulag liggi fyrir í ölium meginþáttum
áður en hafist verður handa um áætl-
anagerð ársins 1997.“
Hægt að auka umsvif verulega
Hörður Sigurgestsson sagði að brýnt
væri fyrir félagið að nýta betur fasta-
kostnað. „Því er þörf á vexti. Það á
að vera hægt að auka verulega umsvif
fyrirtækisins í millilandaflugi, án þess
að auka fastakostnaðinn að sama
marki. Flugleiðir hafa sett sér mark-
mið um 15% fjölgun farþega í alþjóða-
flugi nú á milli ára. Félagið hefur tek-
ið Boeing 757-200 flugvél á langtíma-
leigu til að sinna nýjum flugleiðum
vestur um haf og til að auka tíðni í
ferðum til Evrópu. Þotur í rekstri fé-
lagsins eru þar með orðnar átta. í reynd
þýðir þessi aukning á umsvifum Flug-
leiða að velta fyrirtækisins í heild mun
aukast um 10% á milli ára.“
Um flugflota félagsins sagði Hörður
að áfram yrði fylgst náið með verðþró-
un á flugvélamarkaði og það metið
hvort skynsamlegt yrði að selja fleiri
flugvélar af núverandi flugflota. Jafn-
framt er þegar fylgst með þróun nýrra
tegunda með endumýjun flugflotans í
huga.
Stjórn heimilað að kaupa
10% í félaginu sjálfu
Á aðalfundinum var samþykkt að
greiða 7% arð af nafnvirði hlutafjárins
en jafnframt var stjóm félagsins heim-
ilað að gefa út ný hlutabréf í félaginu
fyrir allt að 250 milljónum króna. Ef
sú heimild verður fulinýtt þýðir það
um 12% aukningu á heildarhlutafé.
Þá var samþykkt tillaga um að stjóm
félagsins verði heimilt að eiga allt að
10% af eigin bréfum. Má kaupverð
bréfanna verða allt að 10% yfir meðal-
söluverði, skráðu hjá Verðbréfaþingi
Islands á síðasta tveggja vikna tíma-
bili áður en kaupin em gerð. í þessu
skyni er félagsstjóm heimilt að ráð-
stafa allt að 615 milljónum.
„Stjóminni þykir eðlilegt að hún
hafí heimild til að kaupa hiutafé í félag-
inu, ef einhveijar þær kringumstæður
koma upp að það séu hagsmunir félags-
ins að það verði gert,“ sagði Hörður í
umsögn sinni um tillöguna.
Stjóm Flugleiða var endurkjörin á
fundinum en í henni eru auk Harðar
þeir Grétar Br. Kristjánsson, Ámi Vil-
hjáimsson, Benedikt Sveinsson, Halldór
Þór Halldórsson, Haukur Aifreðsson,
Indriði Pálsson, Ólafur Ó. Johnson og
Páll Þorsteinsson.
Kristjana Milla Thorsteinsson, fyrrverandi stjórnarmaður
Afstýra máttí flugfreyju-
verkfalli með góðum vilja
KRISTJANA Milla Thorsteinsson, fyrrver-
andi stjómarmaður í Fiugleiðum, gagn-
rýndi harðlega afstöðu stjómenda félagsins
gagnvart verkfalli flugfreyja á síðasta ári á
aðalfundinum í gær. Benti hún á að samningar
flugfreyja hefðu verið búnir að vera lausir í tvö
ár þegar sest var niður til að semja við þær.
Skynsamlegra hefði verið hjá yfirmönnum fé-
iagsins að taka sér eina viku í það á þessum
tveimur árum að reyna að semja við flugfreyj-
umar áður en allt var farið í óefni.
„Síðan tóku yfirmennirnir sér frí í hálfan
mánuð til að þjálfa sig til að vera um borð í
vélunum og vinna síðan í verkfallinu," sagði
Kristjana. „Það finnst mér sóun á vinnuafli að
geta ekki sest niður á tveimur árum og leyst
úr þessu eina máli, í staðinn fyrir að láta þetta
ganga svona langt og vera svo að hrósa sér
af því að ganga inn í störf flugfreyjanna. Ef
þetta hefði verið einhver önnur stétt, t.d. flug-
virkjar eða flugmenn sem eru sérhæfðir, skrif-
stofustúlkur eða tölvumenn, þá hefði engum
dottið í hug að haga sér svona. Þetta finnst
mér sýna að það hefði mátt hugsa málið betur
og fara í þessa samninga fyrr. .
Þegar litið er á reikningana þá eru 70 milljón-
ir hiægilegur hluti af fjórum milljörðum sem
er kostnaðurinn við flugreksturinn í félaginu.
Á sama tíma og verkfallið var hjá flugfreyjun-
um var samið við flugmennina og flugvirkjana.
Það hefði mátt semja við flugfreyjurnar með
góðum vilja.
Þá er ekki verið að tína til önnur mistök sem"
aðrir starfsmenn gera. Það eru allir mannlegir
og ég býst við því að oft hafi komið fyrir mistök
í fyrirtækinu, sem hafa kostað það milljónir,
sem enginn fær að vita um. Þess vegna finnst
Kröfur frá Flugfreyju-
félaginu komu stjórn-
endum í opna skjöldu
mér þetta nokkuð furðulegt og skrýtið að nefna
flugfreyjurnar, þetta er eins og dropi í hafið
og hefði mátt koma í veg fyrir,“ sagði hún.
Sigurður Helgason, forstjóri, sagði í svari
sínu til Kristjönu að margir fundir hefðu verið
haldnir með flugfreyjum. „Kröfur frá Flug-
freyjufélaginu komu okkur gjörsamlega í opna
skjöldu og voru það háar, að við áttum engra
kosta völ að samþykkja þær eða ganga að þeim.
í þrjá daga voru hér 25 stjórnendur Plugleiða
á námskeiði, dag og nótt, og gátu haldið uppi
samgöngum að meira eða minna leyti til Evr-
ópu. Eg held að það hafi bætt mjög hag félags-
ins og aukið hróður þess.
Þetta er ekki í fýrsta skipti sem yfirmenn
félagsins fara í störf annarra í verkfalli. Það
er mjög alvarlegt þegar svona fyrirtæki er not-
að í verkfaiii til að knýja fram launahækkanir,
sérstaklega hjá stéttum sem hafa töluvert góð
laun miðað við marga aðra. Við munum tapa
mjög miklum peningum ef fyrirtækið stoppar.
Vorið 1988 fóru verslunarmenn í verkfall þann-
ig„ að afgreiðslufólk í Leifsstöð hætti vinnu.
Nokkrir yfirmenn sáu um að innrita fólkið.
Við munum halda áfrarn að grípa þannig inn
í störf ef aðilar fara í verkfall hjá félaginu. Það
er plgjöi'lega löglegt og fyrir því er hæstaréttar-
dómur. Ef við ráðum við að halda fyrirtækinu
gangandi þegar stéttir fara í verkföll þá munum
við halda þyí áfram. Við hugsum um hag fyrir-
tækisins, hag hluthafanna og hag okkar við-
skiptavina. Þetta er lítið land, samgöngur eru
mjög mikilvægar fyrir landið og það má alls
ekki stöðva þær. Það nær engri átt að örfáir
litlir þrýstihópar geti gert það.
Við höfum hvatt hið opinbera til að breyta
vinnulöggjöfinni og vonumst til þess að það
verði gert. Við munum standa fast á því að
líða ekki verkföll sem eni óraunhæf. Við mun-
um ekki taka á móti eða ganga að 50-60%
kaupkröfum og ekki láta stilla okkur upp við
vegg.“
Góðar horfur í
rekstri Flug-
leiða á þessu ári,
HORFUR í rekstri Flugleiða eru
góðar á þessu ári og rekstrar-
áætlun gerir ráð fyrir hagnaði.
Á síðasta ári flutti félagið fleiri far-
þega en nokkru sinni fyrr og gert
er ráð fyrir aukningu á þessu ári, að
því er fram kom hjá Sigurði Helga-
syni, forstjóra Flugleiða á aðalfundin-
um í gær.
í skýrslu sinni á
fundinum benti Sigurð-
ur á að hagnaður hefði
orðið af rekstri Flug-
leiða árið 1995 annað
árið í röð en tap hafði
verið á rekstrinum
næstu tvö árin þar á
undan. „Þó rekstrarár-
ángur síðustu tveggja
ára hafi verið jákvæður
má lítið út af bera.
Stjórnendur Flugleiða
notuðu því árið 1995
öðru fremur til að huga
að stefnumótun. Staða
og möguleikar Flug-
leiöa hafa verið vegin
og metin með tilliti til
áætlaðrar þróunar í alþjóðaflugrekstri
fram til ársins 2005. Með þessu verð-
ur lagður grunnur að framtíðarþróun
leiðakerfis og flugflota ásamt
ákvörðunum um framtíðarmarkaði.“
Flugfreyjuverkfallið
kostaði 70 milljónir
Heildarhagnaður Flugleiða á síð-
asta ári var tæplega 656 milljónir
króna. „Afkoma félagsins batnar um
32 milljónir króna á milli ára þrátt
fyrir um 70 milljóna króna kostnað
vegna verkfalls Flugfreyjufélags ís-
lands og undirbúning fýrir flug á
nýja áfangastaði í áætlunarflugi á
árinu 1996,“ sagði Sigurður.
Hann rakti fýrir fundarmönnum
helstu niðurstöður ársreiknings og
kom fram að hagnaður af reglulegri
starfsemi án fjármagnsliða og skatta
var 1.023 milljónir og rekstrarhagn-
aður var því tæplega 6,4% af veltu.
Á árinu 1994 var rekstrarhagnaður
af reglulegri starfsemi án sömu liða
rúmlega 1.190 milljónir króna eða
8,1% af veltu þess árs. Rekstrarhagn-
aður sem hlutfall af veltu minnkar
því um 1,7 prósentustig á milli ára.
Ástæðu þessarar lækkunar er að leita
í sölu og endurleigu tveggja elstu
Boeing 737-400 flugvéla félagsins
um áramótin 1994-1995. Við þá
aðgerð hækkuðu rekstrargjöld félags-
ins vegna ieigugjalda en fjármagns-
gjöld lækka sökum þess að andvirði
seldu flugvélanna var notað til að
greiða upp langtímalán tengd flugvél-
unum.
Bókfært eigið fé hækkar
um 700 milljónir
Rekstrariekjur voru um 15,9 millj-
arðar króna og hækkuðu um 8% frá
árinu 1994. Aukninguna má einkum
rekja til meiri tekna af farþegaflutn-
ingum í áætlunarflugi milli landa.
Rekstrargjöld voru 14,9 milljarðar
króna og hækkuðu þau urn 9,9% á
milli ára vegna aukinna umsvifa,
hærri leigugjalda og verkfalls Flug-
freyjufélags íslands. Þá féll til kostn-
aður við undirbúning að opnun nýrra
áfangastaða vestanhafs í vor.
Hrein fjármagnsgjöld voru tæplega
761 milljón en voru 944 milljónir á
árinu 1994. Hagnaður af reglulegri
starfsemi, þ.e.a.s. rekstrarliagnaður
að frádregnum hreinum fjármagns-
gjöldum, var 262 milljónir á árinu
1995 samanborið við 246 milljónir á
árinu 1994. Þar við bætist 359 millj-
óna söluhagnaður og hlutdeild í hagn-
aði dótturfélaga. Á fundinum var
upplýst að hluti Flugleiða í hagnaði
Úrvais var 29 milljónir, hagnaður af
Kynnisferðum 24 milljónir og hagn-
aður Amadeus ísland rúmlega 5 millj-
ónir.
Heildareignir Fiugleiða voru bók-
færðar á tæplega 20 milljarða króna
um síðustu áramót. Bókfært eigið fé
var jákvætt um tæplega 5,3 milljarða
og hefur staða félagsins batnað um
700 milljónir frá fyrra ári
vegna rekstrarhagnaðar
og sölu flugvélar. Eig-
iníjárhlutfall hefur því
hækkað úr 21% í rúmlega
26%. Handbært fé frá
rekstri var rúmlega 2,1
milljarður króna á árinu
1995 en var tæplega 2
milljarðar á árinu 1994.
Tap af rekstri
innanlandsflugs
Sigurður sagði að enn
væri nokkurt tap af
rekstri innanlandsflugsins
en einingin skilaði sem
fyrr framlegð til sameig-
inlegs rekstrarkostnaðar
Flugleiða. „Á árinu var
rekstur innanlandsflugsins gerður
sjálfstæðari innan heildarstarfsemi
félagsins. Með því er stefnt að því
að auðvelda aðlögun að aukinni sam-
keppni sem blasir við á árinu 1997.
Þá gengur í garð lokakaflinn í flug-
málalöggjöf Evrópusambandsins sem **-
heimilar öllum þeim sem uppfylla
grundvallarskilyrði til flugrekstrar að
hefja flug á flugleiðum með yfir 12
þúsund farþega. Jafnframt er unnið
að því að fínna leiðir til að styrkja
þá þætti í rekstri innanlandsflugsins
sem veikja samkeppnisstöðu þess,“
sagði Sigurður.
I umræðum á fundinum benti hann
á að markaður innanlandsflugsins
færi minnkandi eftir því sem vega-
sambandið færi batnandi. Bíllinn
væri meginsamkeppnisaðilinn í inn-
anlandsfluginu. Vestmannaeyjaflugið
hefði gengið illa og þar væri félagið
að keppa við feiju sem væri niður-
greidd af ríkinu. „Við búumst við að
afkoman batni töluvert á þessu ári,1
en í fyrra gerum við ráð fyrir að
hafi verið yfir 100 milljóna tap af
innanlandsfluginu þrátt fyrir fram-
legð upp í sameiginlegan kostnað.
Við verðum að ná hagnaði út úr inn-
anlandsfiuginu. Sem betur fer þá eig-
um við ekki þessar vélar, sérstaklega
í ljósi þess að Fokker-verksmiðjumar
eru líklega að fara á hausinn þessa
dagana. Við emm með þær á leigu
og getum skilað einni vélinni eftir
rúmt ár. Okkur sýnist að það geti
verið skynsamlegt að skila einni
Fokker-50 vélinni og vera eingöngu
með þijár vélar.“
Viðræður við SAS
um viðhaldsverkefni v
Hann vék jafnframt í ræðu sinni
að viðhaldsdeild félagsins og benti á
að hún hefði náð verulegum árangri
í öflun viðhaldsverkefna frá erlendum
aðilum. „Markmið viðhaldsdeildar
hefur verið að sérhæfa sig í verkefn-
um tengdum Fokker 50 flugvélum
og miðar vel að því marki. Á árinu
náðust samningar við SAS-Commut-
er um stórskoðanir á þremur af Fokk-
er 50 flugvélum félagsins. Skoðanir
voru gerðar á sumarmánuðum og
gengu mjög vel.
Flugfloti SAS-Commuter saman-
stendur af 22 Fokker 50 flugvélum
og eru Flugleiðir í viðræðum um stór-
skoðanir á öllum flotanum. Þá gerði
viðhaldsdeild félagsins skoðanir á
tveimur Fokker 50 flugvélum fyrir
Maersk Air ásamt því sem félagið
hefur tekið að sér viðgerðir á vara-
lilutum fyrir aðra rekstraraðila Fokk- T
er 50 flugvéla."
Sigurður
Helgason