Morgunblaðið - 07.02.1997, Blaðsíða 36

36 FÖSTUDAGUR 7. FEBRÚAR 1997
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
Vilhjálmur
Kristinn Hall-
grímsson rafvirkja-
meistari var fædd-
ur í Miðeyjarhólmi
í Landeyjum. Hann
lést í Reylqavík 28.
janúar síðastliðinn.
Vilhjálmur átti 14
systkini og eru þrjú
þeirra á lífi: Elísa-
bet, f. 4.4. 1905,
Jón, f. 21.4. 1910,
og Oskar Maríus, f.
18.3. 1922. Foreldr-
ar hans voru Hall-
grímur Bryi\jólfs-
son frá Litluheiði í Mýrdal,
bóndi á Felli í Mýrdal, og kona
hans Sigurveig Sveinsdóttir,
Miðeykjarhólmi, ættuð frá
Hlíðarenda í Fljótshlíð. Hann
flutti til Reykjavíkur 1929 og
lauk prófi í rafvirkjun 1933.
Vilhjálmur var rafvirkjameist-
ari í Reykjavík frá 1933 til
1960. Hann var rafmagnseft-
v irlitsmaður frá 1960 til 1970
Látinn er tengdafaðir minn Vil-
hjálmur Kristinn Hallgrímsson tæp-
lega 98 ára gamall fv. rafvirkja-
meistari og fv. starfsmaður Raf-
magnseftirlits ríkisins, síðast til
heimilis í Lönguhiíð 3 og áður í
Nóatúni 28. Ekki bar á öðru en að
hann væri hraustur fram á síðasta
ár, en þá var hann farinn að missa
bæði sjón og heyrn. Á þessu ári fór
'‘heilsu hans hrakandi, sem loks dró
hann til dauða. Aldrei kvartaði hann
þó á hveiju sem gekk, alltaf leið
honum vel. Þó er ljóst að hann bar
söknuð í hjarta við andlát konu
sinnar frú Huldu Jónsdóttur meira
en sjá mátti.
Þegar ég kynntist Ragnhildi dótt-
ur þeirra tóku þau mér strax vel og
sambandið milli foreldra okkar var
alltaf mjög gott og var þá oft tekið
í spil. Vilhjálmur og Hulda voru
bæði fædd og uppalin í Mýrdalnum,
en allt fólk þeirra var mikið afburða-
fólk og á ég margs góðs að minnast
frá ólíkum samkomum bæði heima
í Bjarmalandi og annars staðar.
Tryggð alls þessa fólks var með ein-
^læmum og að öllum ólöstuðum
minnist ég bróður Vilhjálms, Jóns,
og konu hans Sigríðar.
Vilhjálmur var mjög hagmæltur
og söngelskur eins og þeir bræður
allir. Vilhjálmur varð enn listfeng-
ari, en það kom ekki í ljós fyrr en
við vist hans í Lönguhlíð. Þar fór
hann að mála með vatnslitum með
ótrúlegum árangri ásamt meira
föndri. Sjálfsagt hefur þetta blundað
í honum lengi. í Lönguhlíð fékk
hann uppörvunina og þar hélt hann
mjög upp á allt starfsfólkið en vildi
þó sem minnst trufla það í dagsins
önn. Þessu fólki færum við hinar
bestu þakkir.
Hulda kona hans var mjög falleg
jfc.ona og góð og færi ég þeim báðum
innilegar þakkir fyrir mig, börn okk-
ar og barnabörn. Far þú í friði, góði
vinur, eftir rúmlega 40 ára samveru.
Guðmundur Þór Pálsson.
Þegar ég sest niður og hugsa til
baka um þau rúm 40 ár sem liðin
eru síðan ég kynntist Vilhjálmi
tengdaföður mínum, verður mér á
að hugsa sem aldrei fyrr, hve tíminn
er afstæður. Upp í hugann koma
minningar um hve gaman var að
koma með börnin í heimsókn í Nóa-
Aúnið, hve Hulda og Villi voru sam-
taka í að taka vel á móti gestum,
og hve gott var að vera nálægt þeim.
Og ekki fannst börnunum verra ef
þau fengu að koma við hjá afa í
vinnunni þegar hann gætti banka-
hólfa við Samvinnubankann í
Bankastræti, og ævinlega leyndist
,gott fyrir litla munna í hólfi ein-
"’hvers staðar, og jafnvel fyrir stóra
og starfaði við Sam-
vinnubankann frá
1970-1981.
Kona Vilhjálms
var Hulda Ragn-
heiður Jónsdóttir,
f. 27.6. 1904, d.
1983, dóttir Jóns
Jónssonar sjómanns
í Reykjavík og konu
hans Guðnýjar Guð-
mundsdóttur. Dótt-
ir Vilhjálms og
Huldu er Ragnhild-
ur Auður, maki
Guðmundur Þór
Pálsson. Börn
þeirra eru Vilhjálmur, Páll,
Ragnheiður Þórunn og Andri
Þór. Sonur Vilhjálms er Árni
rafvirki á Húsavík, kvæntur
Helgu Magnúsdóttur. Þeirra
börn eru Ingveldur, Anna
Kristín, Guðrún, Björgvin og
Hulda Ragnheiður.
Útför Vilhjálms fer fram frá
Fossvogskirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 10.30.
munna Iíka ef vel var leitað. Eins
var gaman að koma að Brekku,
austur í Mýrdal, en þar áttu þau
hjón sumarbústað.
Eftir að Hulda lést árið 1983 bjó
Villi einn í íbúðinni þeirra í Nóa-
túni. Það var gaman að sjá hvað
hann lagði metnað sinn í að ekki sæi
án einu frekar en þegar Hulda sá
um húshaldið. Árið sem Villi varð
níræður flutti hann í þjónustuíbúð í
Lönguhlíð 3. Þar undi hann hag sín-
um vel. Þar var eftir sem áður mjög
gestkvæmt og veitingar ekki skornar
við nögl. Oft var gaman að skoða
lausavísur og annan kveðskap ortan
fyrir ýmis tækifæri, innanhúss og
utan, sem honum var mjög létt um
að setja saman.
Villi var kominn hátt á níræðisald-
ur þegar hann hætti störfum, og þá
fór hann að gefa sér meiri tíma til
að koma í heimsókn til Húsavíkur
og stoppa lengur. Hann var alltaf til
í tuskið, hvort sem það var að fara
í útsýnisflug í einhverri smá flugvél-
arrellu um Þingeyjarsýslur, skjótast
til Siglufjarðar, skreppa austur á
firði eða fara upp á Gunnólfsvíkur-
fjall í söngferð, því alltaf var söngur-
inn hans uppáhald. Hann var alltaf
sami höfðinginn, hann hélt áfram
að bjóða í mat og drykk, og oft var
gaman að sjá svipinn á afgreiðslu-
fólkinu þegar hann dró Visa kortið
upp úr jakkavasanum, eins og það
kom fyrir, í engu veski eða svoleiðis
óþarfa.
Þó ártalið segði að Villi væri að
verða 98 ára, varð hann aldrei gam-
all, og alla daga jafnt fylgdist hann
með fjölskyldum barna sinna og því
sem barnabörnin tóku sér fyrir hend-
ur. En þó við söknum Villa sárt,
megum við þó vera Guði þakklát að
hann fékk að deyja með reisn, sáttur
við lífið og tilveruna. Ég vil að lokum
þakka Rögnu dóttur hans fyrir hve
einstaklega vel hún hefur hugsað
um hann og gert honum lífið
ánægjulegt.
Helga Magnúsdóttir.
Villi afi, eins og við kölluðum
hann alltaf, mun alveg örugglega
verða ein af þeim persónum sem við
munum ætíð minnast. Þó að við
værum fædd og uppalin á Húsavík,
en afi byggi í Reykjavík myndaðist
samt náið samband milli okkar og
hans.
Þegar við vorum börn fórum við
oft til Reykjavíkur í heimsóknir, og
þá var alltaf hlýlegt að koma í Nóa-
túnið til ömmu og afa. Eftir því sem
árin liðu kynntumst við afa meira
og meira, við fórum oftar til Reykja-
víkur og hann kom oftar norður eft-
ir að hann hætti að vinna.
Afi gerði ekki miklar kröfur til
okkar, en var þó alltaf mjög þakklát-
ur ef honum var rétt hjálparhönd.
Það var gaman að segja afa tíð-
indin, þegar von var á bami hjá ein-
hverju okkar systkinanna, því hann
gladdist mjög þegar hann sá hve
fjölskyldan stækkaði ört, út frá þeim
tveimur börnum sem hann átti. Hann
gladdist yfir sérhveiju nýju lífi og
hafði gjarnan orð á því hve ríkur
hann væri af börnum, barnabörnum
og barnabarnabörnum.
Það er mikils virði að fá að halda
heilsunni til síðustu stundar eins og
afi gerði, og þó að einhveijir kvillar
væru að hijá hann vildi hann sem
minnst um það tala, til að valda
ekki öðrum óþarfa áhyggjum.
Minnið var í fullkomnu lagi til síð-
asta dags, og mikið fyrir að þakka
þegar svo er. Hann var betur inni í
stjórnmálum og heimsmálunum en
við unga fólkið því hann sat við sjón-
varp og útvarp þegar hann var einn
og hlustaði af athygli á það sem í
því var hveiju sinni. Það var gaman
að segja honum frá því sem gerðist
frá degi til dags, því hann hafði
gaman af að fylgjast með afkomend-
um sínum og heyra sögur úr þeirra
daglega lífi. Þetta gerði það að verk-
um að aldrei var erfitt að finna
umræðuefni í heimsóknunum til
hans. Þar sem okkar fjölskylda hefur
öll verið fyrir norðan hefur verið
gott til þess að vita að afkomendur
hans í Reykjavík hugsuðu sérlega
hlýlega og vel um hann, og sendum
við Rögnu föðursystur okkar bestu
þakkir fyrir þá ást og umhyggju sem
hún hefur sýnt afa í gegn um tíð-
ina. Við þökkum henni og hennar
fjölskyldu fyrir þeirra þátt í að gera
afa hamingjusaman í ellinni.
Ingveldur, Anna Kristín,
Björgvin, Guðrún og Hulda
Ragnheiður Amabörn.
Elskulegur afi okkar er látinn.
Þrátt fyrir óvenju háan aldur hvarfl-
aði það ekki að okkur að viðskilnað-
urinn yrði jafn óvæntur og raunin
varð. Hann varð fyrir því óhappi að
lærbrotna í ágúst 1996. Hann hristi
nú bara höfuðið og hló yfir klaufa-
skapnum í sér að detta. Hann var
ekki lengi að koma sér á fætur aft-
ur. Okkur er efst í huga þakklæti
fyrir að kynnast hinni ótrúlegu lífs-
gleði sem einkenndi afa Villa allt til
dauðadags. Það var oftar en ekki
sem mann rak í rogastans yfir ham-
ingjunni og æðruleysinu sem ein-
kenndi hann þrátt fyrir ýmis skakka-
föll á lífsleiðinni og eitt er víst að
við erum öll ríkari en áður eftir að
hafa fengið að deila ævi okkar með
honum. Afi var alltaf svo hress.
Þegar hann náði sjötugsaldrinum og
aðrir létu af störfum þá fór hann
að huga að starfi til frambúðar.
Hann hætti ekki að vinna úti fyrr
en hann var kominn hátt á níræðis-
aldurinn. Það eru ógleymanlegar
stundirnar sem við áttum með afa
Villa og ömmu Huldu í sumarbú-
staðnum Brekkum í Mýrdalnum. Þar
vorum við krakkarnir ósjaldan sum-
arlangt og fengum að kynnast æsku-
slóðum afa og ömmu. Stundum fór-
um við á fýlaveiðar og það eru
ógleymanlegar persónurnar sem við
kynntumst í sveitinni en þar þekkti
afi alla.
Þrátt fyrir háan aldur og minnk-
andi sjón hin síðari ár hætti afi aldr-
ei að sjá fallegt kvenfólk. „Ég sé
bara útlínurnar og mér er frekar fyr-
irgefið þó að ég komi örlítið við þær,“
sagði hann og skellihló. Hann naut
lífsins, skemmti sér og miklu fremur
öðrum með heilræðum sínum og orð-
snilli. Hann var einstakur hagyrðing-
ur og leituðum við oft til hans um
ráðleggingar, enda kveðskapur hans
jafnt hnitmiðaður sem meinfyndinn
ef svo vildi hann við hafa. Þær eru
einnig ógleymanlegar stundirnar sem
við áttum með honum í Lönguhlíð-
inni þar sem við spjölluðum um gömlu
dagana og urðum margs fróðari um
landið okkar. Hann var ern fram á
síðasta dag og voru bamabamabörn-
in svo lánsöm að fá að njóta sam-
vista hans, enda hændust þau mjög
að honum. Það er með virðingu og
söknuði sem við fylgjum afa okkar
til hinstu hvflu í dag.
Andri Þór Guðmundsson, Páll
Guðmundsson, Ragnheiður
Þór. Guðmundsdóttir.
Þýski heimspekingurinn, Schop-
enhauer, áleit að lífshamingja hvers
manns væri fólgin í skapgerð hans.
Nærtækt og sláandi dæmi um sann-
Ieiksgildi þessarar kenningar var
móðurbróðir konunnar minnar, Vil-
hjálmur Hallgrímsson, sem nú er
nýlátinn, enda hugsa ég að ég hafi
aldrei á ævinni kynnst jafn geðprúð-
um, skapmildum og lífsglöðum
manni. Hann geislaði jafnan af svo
innilegri lífsánægju og hjartaþeli að
áhyggjur manns og raunir hurfu eins
og dögg fyrir sóiu í návist hans. Það
er ekki öllum gefið að miðla öðrum
slíkan náungakærleika.
Flest ef ekki öll spor Vilhjálms á
lífsleiðinni voru sannkölluð gæfu-
spor, en það stærsta og mesta þeirra
var efiaust þegar hann gekk að eiga
heimasætuna á Giljum í Mýrdal,
Huldu Jónsdóttur, þá öðlingskonu,
sem lést fyrir alllöngu. í gamla daga
þegar við ungu hjónin vorum á hálf-
gerðum hrakhólum hlupu Villi og
Hulda undir bagga með okkur og
leigðu okkur íbúð sína í Nóatúni 28.
Þetta var fyrsti stórgreiðinn sem þau
gerðu okkur. Margir fleiri áttu eftir
að fylgja á eftir. Konan mín segir
að Hulda hafi alla jafna komið fær-
andi hendi þegar hún kom í heim-
sókn til okkar. Það er ekki ofsagt
að greiðasemi hafi verið þeim hjón-
um í blóð borin.
Vilhjálmi var margt vel gefið.
Hann var t.d. ekki aðeins mjög drátt-
hagur, heldur líka lipur hagyrðing-
ur, enda væri honum illa í ætt skot-
ið ef hann hefði ekki kunnað að
setja saman stöku, sonur sjálfs Hall-
gríms Brynjólfssonar, en hann var
skáld gott, sem orti að margra dómi
í anda Hjálmars Jónssonar á Bólu,
þegar honum tókst best upp.
Vilhjálmur eignaðist tvö börn á
ævinni og það er áreiðanlega ekki
ofmælt að hann hafi átt miklu barna-
láni að fagna, enda eru þau Ragn-
hildur og Árni hvort öðru ynd-
islegra. Barna- og bamabörnin fylla
nú hátt á annan tug, ef mig mis-
minnir ekki. Ragnhildur er búsett á
höfuðborgarsvæðinu, en Árni norður
á Húsavík. Af eðlilegum ástæðum
kom það meira í hlut Rögnu að
hugsa um föður sinn, einkum eftir
fráfall móður sinnar. Hún heimsótti
hann vanalega tvisvar sinnum á
dag, slík var ást hennar og um-
hyggja fyrir velferð föður síns. Virð-
ing hennar fyrir föður sínum, þess-
um aldna öðlingi, var í senn djúp
og einlæg, nokkuð sem stingur mjög
í stúf við sívaxandi skeytingarleysi
æðstu ráðamanna þjóðarinnar gagn-
vart öldruðum. í augum velflestra
þeirra eru aldraðir eins og hvert
annað tros, sem best væri geymt á
öskuhaugunum, en sem betur fer
eru enn til manneskjur _ eins og
Ragna og bróðir hennar, Árni, sem
eru víðsfjarri því að vera gjörsneydd-
ar mannúð og mannkærleika.
Þótt Árni hringdi í föður sinn á
hveijum degi og þeir sæktu hvor
annan oft og iðulega heim, þá áttu
þeir af skiljanlegum ástæðum minna
samneyti saman en þau feðginin,
Vilhjálmur og Ragna, annar búsett-
ur fyrir sunnan en hinn fyrir norð-
an. Vilhjálmur yrði seint sakaður
um að gera upp á milli barna sinna,
enda mat hann ekki son sinn minna
en dótturina.
Áður en Vilhjálmur var ráðinn
sem starfsmaður hjá Rafmagnseft-
irliti ríkisins vann hann sjálfstætt
sem rafvirkjameistari um árabil. Mér
hefur verið tjáð að honum hafi vegn-
að svona upp og ofan á þeim vett-
vangi, einkum sökum þess að hann
var ekki líkt því nógu röggsamur
og harður í innheimtunni og olli
þannig sjálfum sér mestum skaða.
Það mun vera hveiju orði sannara
að auðtraðkað sé á svona meinlaus-
um gæðamönnum.
Nýlega þegar við hjónin vorum í
heimsókn hjá Villa í Lönguhlíð barst
dauðinn í tal og hann sagðist alls
ekki kvíða honum, en hins vegar
óttaðist hann að sambandið við
Rögnu myndi ef til vill rofna. Nú
mun hann væntanlega vera kominn
til meistara, sem er okkur öllum
æðri og þar af leiðandi þess megn-
ugur að leyfa ástvinum að hafa sam-
band sín á milli þótt í sitt hvorum
heimi séu. Það er aldrei að vita hvað
gæti gerst.
VILHJÁLMUR
KRISTINN
HALLGRÍMSSON
Nú er lokið löngu og velheppnuðu
gestaboði og gestgjafinn glaðlyndi
brosir ekki til manns framar. Að
endingu er rétt að geta þess að eng-
inn fór tómhentur frá Vilhjálmi Hail-
grímssyni, þ.e.a.s. í óveraldlegum
skilningi
Halldór Þorsteinsson.
Aðeins tvö ár, og afi hefði orðið
100 ára gamall. Af hveiju gat ég
ekki fengið að njóta samvista við
hann aðeins lengur? Þessi upphafs-
orð í minningunni um ástkæran afa
minn bera eflaust vott um eigingirni
frá minni hálfu og má það vel vera.
Hann var alltaf hress þrátt fyrir
háan aldur, fullur áhuga á öllu því
sem var að gerast í kringum hann.
Að vísu hafði sjóninni hrakað síð-
ustu árin og heyrnartæki þurfti hann
að nota. Einhvern veginn var ég
ekki ekki tilbúinn að kveðja hann
og trúði því að hann myndi ná sér
af flensunni sem hann hafði fengið
skömmu áður en hann lést.
Það er ekki laust við að augun
vökni í minningunni um afa Villa
sem var mér í raun miklu meira en
afi. Minningarnar streyma fram um
samverustundir okkar og er amma
mín sáluga, Hulda Ragnheiður, þá
ekki langt undan, en hún lést 23.
maí 1983. Þegar maður hugsar,
sorgmæddur með vot augun, um
minningarnar þá kemur í ljós að
maður grætur vegna þeirra gleði-
stunda sem við áttum saman. Þess
vegna er manni efst í huga þakk-
læti fyrir þá gæfu sem ég varð að-
njótandi að þekkja hann og fá að
vera með honum meðan hann lifði.
Ég verð að stilla orðum mínum í
hóf þegar ég minnist nafna míns,
afa Villa, sem ég hélt svo mikið upp
á. Ég man fyrst eftir mér og afa 6
ára gamall þegar ég fluttist heim
til íslands með foreldrum mínum frá
Svíþjóð. Afi, ásamt öðrum úr fjöl-
skyldunni, tók á móti mér og bróður
mínum, Páli, á flugvellinum í Kefla-
vík, eftir að við höfðum ferðast alein-
ir um langan veg. Heimili afa og
ömmu í Nóatúni 28 er mér ofarlega
í huga og man ég sérstaklega eftir
því sem lítill strákur hversu mikið
ég sóttist eftir því að vera nótt hjá
afa mínum og ömmu. Það var ekki
að ástæðulausu, ég fékk þörfina
fyrir hlýju og ástúð margfalt upp-
fyllta hjá þeim. Ég get aldrei gleymt
því að við spiluðum mjög oft
„manna“ og notuðum einseyringa
sem við lögðum undir. Þau máttu
varla koma í heimsókn inn á heimili
foreldra minna án þess að ég færi
fram á að fara heim með þeim að
lokinni heimsókn.
Ekki er hægt að minnast afa án
þess að nefna sumarbústaðinn að
Brekkum í Mýrdal sem þau hjónin
áttu í félagi með Brynjólfi Jónssyni.
Þær voru ófáar stundirnar sem við
áttum saman þar og lékum okkur.
Hann gaf mér mína fyrstu veiðistöng
og kenndi mér að veiða silung og
meira að segja lax, sem var sjald-
gæft að fá á þessum slóðum, en það
voru ýmsir veiðistaðir í nágrenni
bústaðarins. Ég get aldrei gleymt
veiðiferðinni þar sem við veiddum
lax í Heiðavatni. Það veiðast nefni-
lega mjög fáir laxar í vatninu á
hveiju ári og því var ekki nema eðli-
legt að við værum stoltir. Það eru
reyndar ekki mörg ár síðan að ég
fór með mínum börnum á sama
veiðistað og veiddi aftur lax á ná-
kvæmlega sama stað. Vonandi
gleyma börnin mín ekki veiðistaðn-
um og endurtaka leikinn _þegar
næsta kynslóð vex úr gasi. I einni
veiðiferðinni ætluðum við inn í Dyr-
hólaósa, en lentum í þvílíkum hrakn-
ingum að ég hef aldrei orðið eins
hræddur á ævinni. Við festum bílinn
í sandinum milli lands og eyja í fjör-
unni, þannig að hann sökk upp að
gólfi. Mér stóð ekki á sama og hélt
að við hefðum lent í kviksyndi og
að bíllinn myndi hverfa smá saman
í sandinn. Þarna var sett nýtt
hlaupamet þegar ég hljóp á næsta
bóndabæ til að sækja hjálp.
Við fórum alltaf á fýlaveiðar í
ágúst þessi ár sem ég var með hon-
um á Brekkum. Reyndar fórum við
aldrei mikið lengra en nokkur hund-
ruð metra frá þjóðveginum. Afi fór
hins vegar einn eða í félagi við ann-
an á alvöru fýlaveiðar sem þótti víst