Morgunblaðið - 09.03.2000, Blaðsíða 14

14 FIMMTUDAGUR 9. MARS 2000
MORGUNBLAÐIÐ
LANDIÐ
Þröstur Guðjónsson, Svanur Ingvarsson, Jimmy, keppandi og formaður
stjórnar Challenge Aspen, og Paul Specht, framleiðandi búnaðarins.
Skíðin gefa fötluð-
um nýja möguleika
Selfossi - „Við erum að reyna að fá
fólk til að átta sig á þeim mögu-
leikum sem þetta gefur. Skíðin eru
frábært tæki til að vera frjáls,
óháður einhverjum vólum. Við
þurfum að breyta viðhorfi fatlaðra
sjálfra og aðstandenda þeirra
þannig að þeir fínni sig í að reyna
þetta,“ segir Svanur Ingvarsson
formaður vetraríþróttanefndar
Iþróttasambands fatlaðra.
Hann fór fyrir skömmu ásamt
Þresti Guðjónssyni íþróttakennara
á Akureyri í 10 daga ferð til Asp-
en í Colorado í Bandaríkjunum til
að kynnast starfsemi skíðamið-
stöðvarinnar Challenge Aspen þar
sem tekið er á móti fötluðu fólki til
skiðaiðkunar. Tilgangurinn með
ferðinni var að læra af starfsem-
inni í Aspen og skoða búnað sem
notaður er.
Kynning á Vetrar-
íþróttahátíðinni
Þessi ferð þeirra var liður í und-
irbúningi fyrir Vetraríþróttahátíð
ÍSÍ en hún er að hluta helguð vetr-
aríþróttum fyrir fatlaða. Til hátíð-
arinnar koma 5 leiðbeinendur frá
Aspen til að kynna þá möguleika
sem eru fyrir hendi og hvernig
þeir eru útfærðir þannig að fatlað-
ir geti notið þess t.d. að renna sér
á skíðum. Mjög góð þátttaka er
þegar komin á þetta námskeið 10.-
12. mars, um 50 manns, þar af 20
fatlaðir. Hinir eru aðstandendur
sem koma til að læra. „Þarna mun
gefast einstakt tækifæri fyrir fólk
að sjá tækin sem notuð eru og
hvernig þau eru notuð, einnig að
hlusta á fyrirlestra og sjá fatlaða
skíðamenn í keppnisbraut," sagði
Svanur.
Aðalatriðið að gefa sér tíma
Hjá Challenge Aspen er tekið á
móti fötluðum, einstaklingum og
hópum, í skíðaferðir. Miðstöðin út-
vegar tæki og er með leiðsögn og
kennslu á svæðinu. Fyrirtækið er
5 ára gamalt og hefur náð miklum
árangri. Annar tveggja fram-
Þorlákshöfn - Fjármálaráðherra,
Geir H. Haarde, sagði við vígslu toll-
vöruskemmu í Þorlákshöfn að nú
væri ekkert því til fyrirstöðu að Þor-
lákshöfn og Höfn í Hornafirði yrðu
aðaltollhafnir. Ráðherra sagði að
fyrir þinginu lægi frumvarp sem Is-
ólfur Gylfi Pálmason og aðrir þing-
menn Suðurlands stæðu að, þess
efnis að þessar tvær hafnir yrðu
gerðar að aðaltollhöfnum. Fjármála-
ráðuneytið hefur meðal annarra
staðið gegn því að málið, sem lagt
hefur verið fram á þremur þingum,
næði fram að ganga. Nú lofaði ráð-
herra að beita sér fyrir því að málið
fengi greiða leið gegnum þingið.
Þorvaldur Garðarsson, formaður
hafnarstjórnar, bauð gesti velkomna
fyrir hönd hafnarstjórnar. Hann
sagði m.a.: „Vöruinnflutningur gegn-
um Þorlákshöfn hefur verið ört vax-
andi hin síðari ár og skortur á
geymsluhúsnæði sem þessu stöðugt
aukist. Það var því brugðið á það ráð
að reisa skemmu í eigu hafnarinnai-
kvæmdastjóranna slasaðist a skið-
um á svæðinu sem miðstöðin starf-
ar á í Snowmass. Að sögn Svans
starfar miðstöðin mikið með
blinda og hjólastólafólk, tekur
reyndar á móti fólki með allar
gerðir fötlunar.
„Mér leið mjög vel innan um
fólkið. Ég skiðaði mikið með
manni sem er keppnismaður á
sams konar tæki og ég nota,“
sagði Svanur.
Tækin sem hjólastjólafólk notar
er stóll með einu skíði undir og
stafír. Þetta er kallað hækjuskíði.
Svanur segir sömu krafta notaða
og á venjulegum skíðum þannig að
þunginn er fluttur á sinn hvorn
kantinn á skíðinu til þess að
beygja alveg eins og skíðamenn
flytja þungann á milli skíða. Hann
er sá eini sem stundar að fara á
skíði á þennan hátt en segir um 15
manna hóp kominn sem reynt hafi
þessa skíðamennsku af og til. „Að-
alatriðið er að reyna þetta og gefa
sem er til reiðu fyrir hvern sem er.
Þetta er aðferð sem ég veit ekki til að
viðhöfð hafi verið annars staðar,
heldur hafa stórir innflytjendur reist
skemmur fyrir sína starfsemi." Þor-
valdur sagði einnig að á fundi hafn-
arstjórnarinnar 11. mars 1999 hefði
verið ákveðið að ráðast í þessar
framkvæmdir og var efnt til alút-
boðs. Tekið var tilboði frá Virki ehf. í
Hafnarfirði.
Fyrsti þingmaður Sunnlendinga,
Árni Johnsen, óskaði Ölfusingum til
hamingju með áfangann og fagnaði
orðum fjármálaráðherra. Hann til-
kynnti að lögregla og aðaltollvörður
sýslunnar fengju aðstöðu í nýja
stjórnsýsluhúsjnu sem er að rísa í
Þorlákshöfn. Árni sagði ennfremur
að forráðamenn bæjarfélagsins
væru óendanlega duglegir að þrýsta
á þingmenn kjördæmisins til að
koma málum sínum áleiðis. Oddviti
Ölfuss, Hjörleifur Brynjólfsson, tók
næstur til máls og þakkaði bæði fjár-
málaráðherra fyrir loforðið um aðal-
sér tíma til að kynnast tækjunum
og það á bæði við um þá fötluðu og
aðstandendur þeirra. Það er til
búnaður fyrir byijendur að reyna
sig á og fikra sig áfram, allt eftir
hvað hentar,“ sagði Svanur.
Getum það sama og
aðrir í brekkunum
„Það tekur tíma að koma fólki á
bragðið, mörgum vex í augum úti-
veran og mögulegur kuldi en það
er ekkert óyfirstíganlegt fyrir
fatlaða frekar en ófatlaða. Svo er
þetta svo einfalt þegar maður er
búinn að ná tökum á tækinu sem
maður notar. Þá getur maður gert
nánast það sama í brekkunum og
aðrir skíðamenn. Maður fer upp
brekkuna í stólalyftunni eins og
aðrir, reyndar þarf að hægja á
lyftunum þegar maður fer í hana
og úr henni en ég hef alltaf upp-
lifað mikinn velvilja hér gagnvart
því þegar ég er á ferð í lyftunni og
í brekkunum. Reyndar eru brett-
tollhöfn og Árna Johnsen fyiir þá
ákvörðun að í Þorlákshöfn yrði stað-
settur aðaltollvörður og að lögreglan
yrði þar með aðstöðu.
Hjörleifur sagði ennfremur: „Nú-
tíma flutningar krefjast skjótrar og
lipurrar þjónustu. Með tilkomu toll-
hafnar og tollvörugeymslu skapast
sú aðstaða sem nauðsynleg er fyrir
þá aðila sem þegar eru að nota þá
flutningsmöguleika sem í boði eru.
Einnig skapast aðstaða fyrir þá sem
hingað vilja beina flutningum sínum
og tollafgreiða sínar vörur. Um
nokkurt skeið hafa verið reifaðar
hugmyndir um uppbyggingu nýrra
og fjölbreyttari iðnfyrirtækja í Ölf-
usi sem nýta myndu þá kosti og
möguleika sem staðsetning í og við
astrákarnir yfir sig hrifnir af
þessum græjum sem ég nota.“
Það er allt hægt
„Sjálfur kynntist ég þessum
tækjum íLillehammer 1994 og
varð í framhaldi af því formaður
vetraríþróttanefndar IF. Ég hef
alltaf dembt mér út í að reyna
ýmsa möguleika og sannleikurinn
er nú sá að það þarf maður að
gera til þess að komast áfram. Það
er nú þannig reyndar líka hjá
þeim sem eru ófatlaðir, menn
þurfa að reyna á sig til að ná
árangri.
Ég horfði agndofa á keppnis-
fólkið í Lillehammer 1994 þegar
það kom niður brekkurnar á allt
að 100 kílómetra hraða í sleðum
eða á hækjuskíðum og svo alla
baráttuna hjá þeim í íshokkíinu
þar sem menn léku af jafn miklum
krafti og þeir ófötluðu.
Það gerðist einnig eitthvað
innra með mér þarna í Aspen við
að sjá hvernig starfið var útfært
og til dæmis að sjá blinda renna
sér á skíðum með mann fyrir aftan
sig kallandi leiðbeiningar og veru-
lega sjónskerta með mann á undan
sér. Þetta sýndi mér að það er
engin ástæða til að gefast upp, það
er allt hægt,“ sagði Svanur og hló
við.
Fyrir alla fötlunarhópa
„fþróttasamband fatlaðra er í
mjög góðu samstarfi við Vetrar-
íþróttamiðstöð Islands á Akureyri
sem er að kaupa búnað til þess að
geta tekið á móti fötluðum í skíða-
ferðir. Við sjáum fyrir okkur að
fólk geti farið til Akureyrar og
fengið búnað og kennslu. Einnig
að unnt sé að fá lánaðan þaðan
búnað á önnur skíðasvæði á land-
inu. Svo sjáum við fyrir okkur að
fólk muni fá sér sinn eigin búnað
þegar það hefur kynnst þessu vel.
Markmiðið er að flestir ef ekki all-
ir fötlunarhópar geti kynnst þess-
um möguleika til útiveru og betra
lífs,“ sagði Svanur Ingvarsson.
Þorlákshöfn hefði upp á að bjóða.
Verði þetta að veruleika, kallar það á
aukna flutninga um höfnina. Árið
1990 tók Ölfushreppur við rekstri
hafnarinnar. Það ár fóra tæplega
60.000 tonn af fiski og vöram um
höfnina en á síðasta ári vora tonnin
180.000. Þrátt fyrir töluverðar hafn-
arbætur á undanförnum áram er
höfnin of lítil til að anna væntanlegri
aukningu.
Siglingamálastofnun vinnur nú að
framhönnun á stækkun hafnarinnar
sem miðast við að hún geti þjónað
55-60.000 tonna skipum. Höfnin yrði
þá meðal stærstu og öflugustu hafna
landsins. Gróf kostnaðaráætlun ligg-
ur fyrir og hljóðar hún upp á 3,5-4,0
milljarða ki'óna."
Morgunblaðið/Gunnlaugur Ámason
Systir Elise við St. Frans-
iskusspítalann í Stykkis-
hólmi hefur starfað í
klaustri í 50 ár og þar af
verið í Stykkishólmi í 33 ár
þar sem henni líður vel.
Systir
Elise búin
að starfa í
klaustri í
50 ár
Stykkishólmi - Systir Elise
Watté við St. Fransiskusspít-
alann í Stykkishólmi fagnaði á
sunnudaginn 50 ára klaustur-
afmæli sínu. I tilefni af þess-
um tímamótum í lífi systur El-
ise var haldin hátíðarmessa í
kapellu systranna í Stykkis-
hólmi. J. Gysen biskup kaþ-
ólsku kirkjunnar á Islandi
kom til systranna og messaði.
Bæjarbúar voru boðnir til
messu til að samfagna.
Systii' Elise er fædd í Belgíu
og ólst þar upp. Hún er elst 6
systkina. Hún segir klaustur-
starf sitt vera köllun frá Guði.
Þegar hún fermdist 12 ára
gömul hafi vaknað löngun til
að þjóna Guði. Það var svo
þegar hún var 24 ára gömul að
hún gekk í St. Fransiskusregl-
una í Belgíu. Hún klæddist
klausturbúningi fyst þann 19.
mars 1950 og vann þá klaust-
urheit sitt. Príorían hennar í
Belgíu bað hana að fara til ís-
lands og varð hún við þeirri
bón og kom til Stykkishólms
11. febrúar 1967 og hefur verið
hér síðan. Hún hefur starfað
alla tíð við þvottahúsið og eru
mörg stykkin sem hafa farið í
gegnum hennar hendur í þessi
33 ár. Það var mikið að gera í
þvottahúsinu fyrstu árin.
Systurnar höfðu barnaheimili
á sumrin og því fylgdi mikill
þvottur. I frístundum sínum
vinnur systir Elise við hann-
yrðir, einkum saumar hún og
prjónar. Henni líður vel í
Stykkishólmi, samfélagið er
eins og ein stór fjölskylda þar
sem tekið er tillit til hvers ein-
staklings og það kann hún vel
að meta.
Fjármálaráðherra við opnun nýrrar tollvörugeymslu í Þorlákshöfn
Þorlákshöfn
verði gerð að
aðaltollhöfn
Dagbjartur Sveinsson bæjarstjórnarmaður, Skúli B. Árnason, tollvörð-
ur á Selfossi, Kristján Pálsson þingmaður, Hjörleifui- Brynjólfsson, odd-
viti Ölfuss, Sesselja Jónsdóttir, bæjarstjóri Ölfuss, Drífa Hjartardóttir
þingmaður, Geir H. Haarde fjármálaráðherr a, Ingunn Guðmundsdóttir,
forseti bæjarstjórnar Árborgar, og Árni Johnsen þingmaður.
fWMi
Sex smnu
...fljújíu frekar
Bókaðu í síma 570 3030 oj 1,60 7000
Fax 570 3001 * websalessairicelamUs * www.flu5felag.is
FLUGFELAG ISLANDS