Morgunblaðið - 15.10.2000, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDÁGUR 15. OKTÓBER 2000 27
Morgunblaðið/Ásdís
Þorsteinn Pálsson, forstjóri Kaupáss, telur að samkeppnin á matvörumarkaðnum eigi eftir að harðna enn frekara með
breytingum á verslunum Kaupáss.
þar verður um að ræða blandaða verslun
með bæði sérvöru og matvöru. Einnig
verða þar aðrar verslanir og veitingastaðir.
Nánar er vikið að þeim áformum hér á eft-
ir.
Kaupás áformar að opna 6 lágvöruverðs-
verslanir innan hálfs árs undir nafninu
Krónan. Ein lágvöruverðsverslun, sem hef-
ur verið rekin á Selfossi sl. ár undir merkj-
um Kostakaups, mun breytast í Krónu-búð
og 5 slíkar búðir til viðbótar verða opnaðar
á höfuðborgarsvæðinu. Þrjár þær fyrstu
verða opnaðar fyrir árslok. Ein er staðsett
i JL-húsinu við Hringbraut, þar sem áður
var rekin skipaverslun Nóatúns, önnur er
við Hvaleyrarbraut í Hafnarfirði, þar sem
áður var 11-11 verslun, og loks stendur til
að opna Krónu-búð á Skeifusvæðinu. Innan
hálfs árs verða síðan opnaðar tvær Krónu-
búðir til viðbótar en ekki er hægt að upp-
lýsa að svo komnu máli um staðsetningu
þeirra, að sögn Þorsteins.
Innan hverrar Krónu-búðar ætla Kaup-
ássmenn að setja upp sérstakt svæði sem
kallað verður Max-300. Þar verða ýmsar
vörur á boðstólum sem hver um sig kostar
ekki meira en 300 krónur.
Þær verslanir sem falla ekki undir fjórar
tegundimar hér á undan eru einkum á
smærri stöðum á Suðurlandi, og reknar
hafa verið undir merkjum KÁ. Með breyt-
ingunum fá þær nafnið Kjarval, alls 5 að
tölu. Um er að ræða verslanirnar á Kirkju-
bæjarklaustri, Vík í Mýrdal, Stokkseyri,
Eyrarbakka og í Hveragerði.
Markviss skilgreining
Aðspurður um tilgang og markmið þess-
ara breytinga segir Þorsteinn að Kaupás
vilji skilgreina sig markvisst á markaðnum
innan þessara 5 verslanasviða.
„Við erum að ljúka því ferli sem hófst
með sameiningu Nóatúns, KÁ-verslana og
11-11. Allar þessar breytingar munu eiga
sér stað núna í október og nóvember,“ seg-
ir Þorsteinn.
Óhætt er að segja að athyglisverðasta
breytingin hjá Kaupási nú sé stofnun
Krónu-búðanna, sem eiga að keppa við aðr-
ar sambærilegar verslanir á borð við Bónus
og Nettó.
„Við emm að fara inn á
lágvöruverðsmarkaðinn í samkeppni við þá
aðila sem þar eru, hvaða nöfnum sem þeir
heita. Hugsunin með opnun Krónu-búða er
„Það er okkar mat að
markaðurinn sé ekki
mettur í dag, en hann er
kannski að nálgast þau
mörk. Við teljum að hlut-
deild okkar þurfi að vaxa
til að vera afgerandi í sam-
keppninni, einnig til hag-
ræðingar á okkar kostnaði.
Við erum að fara inn á lág-
vöruverðsmarkaðinn í
samkeppni við þá aðila
sem þar eru, hvaða nöfn-
um sem þeir nefnast.
Hugsunin með opnun
Krónu-búða er eingöngu að
bjóða lágt verð. Þjónusta
og afgreiðslutími verður
þar af leiðandi í lágmarki.
Við erum að Ijúka því ferli
sem hófst með samein-
ingu Nóatúns, KÁ-verslana
og 11-11. Allar þessar
breytingar munu eiga sér
stað núna í október og
nóvember.
eingöngu að bjóða ódýrt verð. Þjónusta og
opnunartími verður þar af leiðandi í lág-
marki,“ segir Þorsteinn.
Eins og kom fram í upphafí eru nálægt
1.100 starfsmenn hjá verslunum Kaupáss í
dag. Þorsteinn segir þann fjölda eiga eftir
að aukast, engum verði sagt upp. I ein-
hverjum tilfellum geti starfsmenn flust á
milli verslana þar sem við á. Þær breyting-
ar verða á yfirstjórn að framkvæmdastjóri
Krónu-búðanna hefur verið ráðinn Sigurjón
Bjarnason og til stendur að ráða nýjan
framkvæmdastjóra þróunarsviðs Kaupáss,
en það svið hefur til þessa verið undir
stjórn forstjórans.
Samkeppnin hörð og óvægin
Þegar talið berst næst að samkeppninni
á markaðnum segir Þorsteinn að hún sé
gríðarleg á öllum sviðum og óvægin. Sem
dæmi um það hafi ákveðnir samkeppnisað-
ilar reynt að ná verslunarsvæðum af Kaup-
ási með ýmsum ráðum.
„Á matvörumarkaðnum er samkeppnin
hörð og ekki held ég að hún minnki með
þessum breytingum okkar. Við höfum verið
vaxandi og við ætlum okkur að vaxa áfram.
Við höfum því alla burði til að sækja á
markaðinn af fullum þunga,“ segir Þor-
steinn.
Þegar eigendur Kaupáss voru að leita að
nýjum fjárfestum fyrr á árinu voru ýmsir
nefndir til sögunnar sem hugsanlegir sam-
starfsaðilar. Meðal þeirra voru KEA og
Samkaup á Suðurnesjum. Hvort þessir aðil-
ar, eða aðrir, eigi eftir að koma inn í Kaup-
ásfjölskylduna segir Þorsteinn það sitt mat
að markaðurinn á íslandi sé það lítill að
hann þoli ekki marga aðila í matvörunni.
„Frekari stækkun Kaupáss yrði afar
heppileg til að veita öfluga samkeppni á
þessum markaði,“ segir Þorsteinn.
Aðspurður hvort möguleikar séu enn til
staðar á frekari stækkun á matvörumar-
kaðnum segir Þorsteinn að það sé fyrst og
fremst markaðurinn sem skilgreini hvað
hann þoli mikið.
„Það er okkar mat að markaðurinn sé
ekki mettur í dag, en hann er kannski að
nálgast þau mörk. Við teljum að hlutdeild
okkar þurfi að vaxa til að vera afgerandi í
samkeppninni, einnig til hagræðingar á
okkar kostnaði. Við óttumst ekki fall á
þessum markaði, hann mun gefa slíkt til
kynna áður. Hins vegar má benda á að fólki
hefur fjölgað verulega á höfuðborgarsvæð-
inu. Þar er vöxturinn," segir Þorsteinn.
í ljósi þessa er hann næst spurður hvort
frekari landvinningar á landsbyggðinni séu
ekki á dagskrá. Þorsteinn segir nokkra
staði heppilega og verið sé að skoða að-
stæður þar. Vill hann ekki nefna þá til sög-
unnar að svo stöddu.
Breytt samskipti fólks
Með opnun stöðugt fleiri stórmarkaða
hefur „kaupmaðurinn á horninu“ víða þurft
að láta í minni pokann. Margir sakna versl-
unarmátans sem þar var boðið upp á og
þeirra persónulegra samskipta sem mynd-
uðust milli kaupmannsins og viðskiptavin-
arins. Hvort ekki sé eftirsjá í þessum versl-
unarmáta segir Þorsteinn að alltaf sé
eftirsjá í samskiptum fólks.
„Þjóðfélagið er að breytast það mikið að
samskiptahættir eru öðruvísi en áður. En
við tökum eftir þvi í okkar verslunum í dag
að fólk hittist og hefur gaman af því að
spjalla saman. Við leggjum áherslu á að
andrúmsloft í okkar verslunum sé afslapp-
að. Verslanir eru þeir samkomustaðir sem
eru mest sóttir í dag, ef svo má að orði
komast. Auðvitað er eftirsjá að smærri ein-
staklingum í þessari stétt, en þeir eru þó-
nokkrir ennþá og halda vonandi áfram,“
segir Þorsteinn.
Horfa til vaxandi
byggðar í austurátt
Kaupás hf. keypti í vikunni Húsgagna-
höllina, Intersport og fasteignina á Bflds-
höfða 20 og verða eignirnar afhentar um
áramótin. A næsta ári stendur síðan til að
gera miklar breytingar á húsinu og er það
stærsta og fjárfrekasta verkefni sem Kaup-
ás hefur ráðist í. Opna á nýjan stórmarkað
með mat- og sérvöru, bæta við verslunum
og veitingastöðum, auk þess sem áfram
verða reknar verslanir undir nöfnum Hús-
gagnahallarinnar og Intersports. Eftir
breytingar verður verslunarrýmið á alls 15
þúsund fermetrum og reist verða ný bfla-
stæði fyrir 700 bfla. Þessar breytingar á
húsinu og lóðinni sjást betur á meðfylgj-
andi mynd.
Með þessari fjárfestingu á Bfldshöfða
segir Þorsteinn að Kaupás ætli sér að
höfða til allra höfuðborgarbúa en horfi
einnig til vaxandi byggðar í austurátt.
„Þrjár miðjur í verslunaiTekstri eru að
myndast á höfuðborgarsvæðiriu, það eru
Kringlan, Smáralindin í Kópavogi og Bílds-
höfðinn. Vöxtur byggðarinnar er til austurs
og samgöngur orðnar góðar í kringum
Bfldshöfðann. Húsið er vel byggt og þarf
ekki svo miklar breytingar til að gera það
að enn meira verslunarhúsnæði. Það er
fyrst og fremst að velja réttar verslanir
þarna inn. Við erum í viðræðum við nokkra
aðila sem hafa áhuga á að fara inn í þetta
hús,“ segir Þorsteinn en árlega hafa komið
um 240 þúsund manns inn í Húsgagnahöll-
ina og Intersport. Áætlanir Kaupáss gera
ráð fyrir, þegar húsið er fullbúið, að þangað
komi allt að 1 milljón manns á ári. Reiknað
er með að nýr stórmarkaður verði opnaður
síðla næsta árs og framkvæmdum verði að
fullu lokið í ársbyrjun 2002.
Þess má geta að efnt verður til sam-
keppni um nýtt nafn á húsið í heild sinni,
þar sem veglegum verðlaunum er heitið.
Að sögn Þorsteins verður samkeppnin
kynnt síðar.
Lækka má vöruverð
með ýmsum leiðum
En er engin hætta á að þessar fjárfest-
ingar Kaupáss fari út í verðlagið? Þor-
steinn telur svo ekki vera. Hann segir fáa
geta tekið undir að vöruverð á Islandi sé
almennt lágt, frekar sé það talið í hærri
kantinum.
„Til að lækka vöruverð á íslandi eru til
ýmsar leiðir. Þar á meðal er hjá okkur
kaupmönnum að hagræða í rekstrinum og
ná betri innkaupum. Hins vegar verða
menn að gera sér grein fyrir því að sam-
setning vöru á íslandi er þannig að milli 30
og 40% af því sem selt er í matvöruverslun-
um er vemduð vara í samræmi við land-
búnaðarstefnu okkar, það er að segja land-
búnaðarvörur eins og kjöt, mjólkurafurðir
og grænmeti. Öllum er ljóst að ekki er
áhugi fyiir því að hætta landbúnaði á Isl-
andi. En þetta fyrirkomulag gerir verðlagið
hærra. Ef við hættum landbúnaði á íslandi
í einu vetfangi gæti vöruverð lækkað um
10-15%, en það er sátt um landbúnaðar-
stefnuna og þannig viljum við eflaust ekki
gera þetta. Síðan hefur komið tillaga frá
Guðna vini mínum Ágústssyni landbúnaðar-
ráðherra að hann vilji endurskoða virðis-
aukaskatt á matvælum.
Ef sá skattur legðist af þá myndi vöm-
verð lækka um 15-18%. Það er full ástæða
til að skoða þessa leið og leggjast á sveif
með Guðna og athuga hvort þessi leið sé
fær. Þannig að ýmsar leiðir em til lækkun-
ar á matvöra sem þjóðfélagið þarf að koma
sér saman um,“ segir Þorsteinn Pálsson.