Skírnir - 01.01.1858, Page 87

Hollaml.
FFÉTTIR.
89
ab bæibi væri til skólar, |)ar sem börn fengi kennslu, hverrar trúar
sem væri, og a&rir skólar jafnframt, er hverr þeirra tæki vib börn-
um sömu trúar. Stjórnin lagöi nú frumvarp fram um þetta mál.
f>ar er aí> vísu farib því fram, aö barnaskólar skuli vera handa
öllum börnum jafnt, hverja trú sem hafi, en engir sérstakir skólar
á almennan kostnab handa sérstökum trúarflokkum; en þaí) er og
tekife fram, ab trúarkennslan sé eigi kennslugrein í skólum, heldr
sé skólar þessir ætlabir til ab mennta bömin og til ab efla allar
kristilegar og þegnlegar dygfeir í dagfari þeirra, en trúarkennslan
heyri eiginlega til safnabanua sjálfra. þó var og sú linun á gjörí),
ef foreldri ebr vandamenn barns voru ófáanlegir til ab láta börnin
gangæ í skóla, fyrir því ab þab hneyxlabi trú þeirra, þá vildi stjórnin
skjóta nokkru til þess af almenníngsfé, ab sérstakr skóli yrbi reistr
handa þeim börnum. Af þessu er þab tvennt aubsætt, ab lands-
menn eru eigi skyldir til ab láta börn sín ganga í landsskólana, en
svo köllum vér skóla þá, er haldnir eru á almennan kostnab, heldr
mega sóknamenn sjálfir skjóta fé saman til barnaskóla handa sér,
og stjórnin lofar enda ab styrkja til þess. Eigi vitum vér hversu
margir barnaskólar eru nú þar í landi, en 1. janúar 1852 voru
þeir 3316; börn þau er í þá gengu voru 397, 663, drengir 222,
897 og stúlkur 174, 766 ; lærdómsskólar vom alls 67, og 3 háskólar.
Konúngr kvaddi til þíngs aptr 21. september. Getr hann þess
í ræbu sinni, ab landib hafi notib fribar og árgæzku, þótt vorib
hafi verib fremr kalt, en síban komib miklir hitar og þurkar gengib,
svo ab grasvöxtr hafi orbib í minna lagi; þá getr hann þess, ab
verzlun landsins hafi blómgazt mjög, og nýlendum Hollendínga í
Austrálfunni fari stórum fram meb ári hverju; síban kvebst hann
ætla ab láta leggja frumvörp nokkur fram á þínginu. Eitt af fmm-
vörpum þessum var um afnám mansalsins í nýlendum Hollendínga
í Vestrheimi, hefir þab og ábr verib rætt á þíngi; annab frumvarp
var lagt fram um fjárhagsmál hreppa í landinu, og var þess þá
getib um leib, ab stjórnin yrbi ab styrkja almenn fyrirtæki, þau er
mikils fjár krefbist, því ab sveitafélögin og einstakir menn hefbi eigi
nóg fé til þess. Enn var lagt frumvarp fram um breytíngu á
dýflissum, og annab um nýja dómaskipun; kvabst stjórnin vera ab
safna til og semja sakferlabálk, og fyrir því ab refsíngum yrbi í