Ný félagsrit - 01.01.1841, Page 70

70
IIM Al.ÞlN'0 a islandi.
breytíngar i grtindvallarregluin stjórnarínnar nie&an sami
konúngur situr ab völdum; en þessu er opt ekki þannig
varift, því geíibreytíngar konúngs eins geta breytt eöa
raskafe grundvallarreglunum ef svo ber undir, eba ráö-
gjafaskipti e6a atburbir ýmislegir neydt hann til þess;
en þó ekkert breytist þá breytist tíminn, og jiarlir þjóB-
arinnar meb honum, og ef ekki er höfíi ldibsjón til tím-
ans, þá er þjófein meí> konúngsstjórnina orbin einum rúm-
um mannsaldri á eptir öbrum þjóbum, sem hafa frjálsari
stjórn, á&urenn hún veit af, af því húu hefir aldrei gáí)
aö, hvort hún ætti annab mib efca ekki enn þafc sem
konúngar hennar settu henni af sjálfsdáfcum. — Vifc þess-
um svefni er ekki eins hætt þegar lleiri ráfca, því betur
sjá augu enn auga, og þó þeir menn ráfci afc eins sem
mestir eru maktarmenn í landi, þá eru þar þó íleiri
kraptar á hræríngu til ráfcagjörfcar, og líkindi til afc ræfc-
ismenn sé vífcast kunnugir högum manna, eins er líka
liægt fyrir þá afc verja miklum tíma til afc hugsa um hifc
almenna gagn, þegar fjárhagur þeirra stendur á föstum
fótum, og blómgast afc kalla sjálfkrafa; börn sín geta þeir
einnig alifc svo vel upp sem verfca má, þegar ekki skortir
aufcinn til framfærslu þeim og alls kostnafcar. þessa stjórn
liafa Forngrikkir kallafc aristókratía, þ. e. valmennastjórn,
því þeir ætlufcust til afc allir enir beztu menn réfci mestu,
en þafc ferr nú næst því sem vér mundum nefna stór-
bokkastjórn. þegar gófcur andi er í þjófcinni, og afl er
nokkurt móti "valmennunum”, efcaþeir kunna sér hóf, þá
má þessi stjórn fara vel, en hætt er vifc afc bráfcum muni
koma flokkadrættir, höffcíngjar vilji hverr um sig ráfca
mestu, og hverr ýta öllum þúnga af sér; alþýfca dregst
þá í ílokka á sama hátt, og afc sífcustu lendir allt í upp-
námi ef ekki verfcur í tíma úr ráfciö, en tilgángur stjórn-