Ný félagsrit - 01.01.1841, Side 75

UM alÞing a islanui.
75
(kaupstafcastjórn) og sveitastjórn sé svo frjáls sem verfca
má, þaí) er a?) segja gefin í hendur þeim mönnum sem
sveitirnar sjálfar eba hrepparnir kjósa sér til forstöðu-
manna. I fám orðum ab segja, á landstjórnin aö vera
kunnug öllu og rannsaka allt, og hafa vakanda auga á
ab laga þab sem þess þarf vib, einmitt mefc því ab vekja
þjóSina til ab laga sig sjálfa, og styrkja hana til þess,
serílagi meb því ab sjá vel fyrir uppeldi og kennslu enna
úngu#); en þegar til þarf ab taka á stjórnarvaldib ab
vera einbeitt og kröptugt, og allrasízt sýja mýfluguna en
svelgja úlfaldann##).
hítti inaöur nokkurr aðferð til að prenta uppdrættina á lereptin
eptir að þau voru ofm, scm auðskilið er að var hið mesta
hagræði. peir scm tóku upp þenna máta þurftu nií færri
vefara enn áður, og gátu þó sclt meira af léreptum; en hinir
latari, eða nízkari, eða fátækari urfcu um stund atv innulausir.
þeir klóguðu til stjórnarinnar hástófum, og ógnuðu meb upp-
hlaupi, cn stjórnin let ekki undan, og áður enn lángt um
leib fcngu fleiri enn áður atvinnu sína við enn nýja vefnað-
arhátt, cnn áður hófðu haft við enn forna, þvi nú urðu ler-
eptin miklu ódýrari enn ábur og fcngu því rniklu fleiri kaup-
endur (Say, Nationaloeconomie, úbers. von Morstadt, I,
hls. 274—76). Eins fór þegar Jakvarður (Jaquard) hjó til
vefstaði á Frakklandi, sem um hríð voru kallaðir vcfstaða
bcztir, ab honura var i fyrstu bani búinn fyrir uppgötvanina,
cn siðan hafa allflestir tekib upp vcfstaði hans (ncma Islend-
íngar), og hefir hann verið talinn með frægustu mÖnnum.
*) Nytsemi góðs uppcldis er aldrci oflofuð , og nijog ætla eg að
þvi sé ábótavant á lslandi cinsog vibast annarstabar, og munu
þeir hafa rétt að mæla sem segja, ab mikib af þeira ósibum,
sem Islendingar fá orb fyrir, og raart af því sera þá skortir,
sé ab kenna uppeldisleysi og húsagaleysi.
****) Enginn hlutur raá vcrri vcrba, enn þegar cmbættismenn sjá
igegnum fingur vib ósibu alþýðu án nokkurrar bendíngar, eða
alþýða vib ósiðu og ódugnað embættismanna. Við þab verður
það að vana að liverr fvrirgcfur öðrura, og kalla það ^’krist-