Þjóðólfur - 08.05.1880, Blaðsíða 2

50
Dapur er dagur,
Dimm þá moldin hylur
Mikilmennið, Jnn Siynrðsson;
Sár er vor missir,
Svíður oss undin,
Af svörtum skýjum skyggist von.
Fjallkonan faldar
Harmahjúpi dökkum,
Titrar hrygð gegnum tindafjöll;
Yordögg á vengi
Verður að tárum
Og sorgleg fugla sönglög öll.
Hvað má oss hugga?
Heiður hans vér eigum,
Nafn hans geislum á grafreit slær;
Föðurlands framtíð
Frjófgar hans andi;
Við leiði hans vort lífsvor grær.
Eeiat er vort merki
Eöddin sama hljómar,
Fyrrum hvetjandi fram á leið;
Söm lýsir sólin,
Fram, fram og skundum
Hið morgunfagra manndómsskeið.
Nú hófst gangan til dómkirkjunnar. Fyrst gekk sveit
Helga Helgasonar og blés sorgargöngu (mareh), þá gengustú-
dentar og sveinar lærða skólans með merki sín, þá líkfylgdin
í sömu röð og áður er frá sagt, og fór líkgangan fram með
fyllsta skipulagi og kyrð, uns dómkirkjan öll var fullskipuð,
en allt það fólk, sem ekki fékk rúm inni, skipaði sér úti fyrir
og hafði hljótt um sig. Dyra kirkjunnar og stiga til lopt-
anna, gættu hermenn frá «Ingólfi», stóðu þrír þeirra hvoru
megin á stigapöllum forkirkjunnar og heilsuðu með brugðnum
sverðum meðan líkfylgdin gekk inn. Líkin voru sett á palla
tjaldaða svörtu klæði og krönsum skreytta, er stóðu framan-
vert við kórinn. Kvennfólk, er aðgöngumiða hafði fengið til
loptanna, hafði farið fyrir og var allt komið til sætis, er lík-
fylgdin sjálf kom og aðaldyrum kirkjunnar var lokið upp.
Niðri í kirkjunni var líkfylgdinni skipað til sætis innan frá
og utareptir eins og bekkir tóku, þannig, að þeir fremstu í
göngunni sátu innstir. Líkburðarmennirnir skipuðu sér
beggja vegna við kisturnar fyrir framan kórinn; inni í kórn-
um sátu prestar, en stúdentar og piltar stóðu undir merkjum
sínum í þéttum röðum eptir kirkjugólfinu. Hvað búnað dóm-
kirkjunnar snertir, höfðu svört tjöld verið hengd innanvertvið
kórdyrabogann þannig, að inn í kórnum sást lítið annað en
altarið með töfiunni yfir og skírnarfonturinn. Gráturnar voru
tjaldaðar svörtu með bogadregnum blómsveigum. Fyrir fram-
an kórdyrnar stóðu svartklæddir ljósastöplar, sinn hvoru meg-
in. Öll kirkjan var og ljósum prýdd. Prédikunarstóllinn og
himininn yfir honum var tjaldaður svörtum blæjum, en niður
frá loptsvölunum allt umhverfis skip kirkjunnar og organlopt-
ið var tjaldað svörtu; blómkransar héngu á miðjum megin-
stoðum kirkjunnar og tveir á brún organloptsins. Binnig voru
ljósahjálmar og kertapípur sveipaðar svörtum blæjum.
Hin hátíðlega athöfn í kirkjunni hófst litlu fyrir hádegi
með eptirfylgjandi sálmi:
Beyg kné þín, fólk vors föðurlands,
finn fjötur Drottinn leysti.'
Krjúp fram í dag á fótskör hans,
Sem fallið kyn vort reisti:
]?á háskinn stóð sem hæst,
Var hjálp og miskunn næst;
Oss þjáðu þúsund bönd,
En þá kom Drottins hönd
Og lét oss lífi halda.
0 Herra Guð! hve lágt, hve lágt
Var lands vors ástand fallið:
pá kvað við rödd svo hvellt og hátt,
Vér heyrðum guðdómskallið.
Með fagurt frelsismál,
Með fjör og eld í sál,
Að hefja hverja stétt,
Að heimta landsins rétt,
|>ú gafst oss talsmann trúan.
0 Guð, þín miskunn meiri er
En megi sál vor skilja;
Hvert ljós, sem kemur, lýsir, fer,
Oss les þau orð þíns vilja:
Lær sanna tign þín sjálfs,
Ver sjálfur hreinn og frjáls;
f>á skapast frelsið fyrst,
Og fyrir Jesúm Krist
Skal dauðans Qötur falla.
Svo margan góðan gaf þín náð
Og gæzka vorum lýði,
Að vera sverð og vísdómsráð
í veiku þjóðarstríði.
Með sigurvon í sorg
Vér syngjum : Guð, vor borg,
Sjá, lögð og rudd er leið,
Sem liggur ofar deyð
Til frelsis himiníjalla!
þ>á sté fram Hallyrímvr Sveinsson, dómkirkjuprestur,
og hélt líkræðu. fá var sunginn þessi söngur:
í Guðs nafni heimkomin! — Hvíl þig nú önd
í honum er sigurinn gefur.
Og brúðurin enn við hans aðra hönd
Sem elskan og trúfestin sefur!
En fyrst, er hann sveif yfir sviplegan mar,
Eann sólin á móðurlands tindum,
Og næturþoka vors þjóðernis var
Að þynnast af árdegis-vindum.
Og fyrst er hann kvaddi sitt fornhelga láð,
Und fegurðar gullhjálmi skygðum,
Kom Guðs rödd og sagði: "J>ú drýgja skalt dáð,
Og duga þíns fósturlands byggðum!»
f>á sór hann að hræðast ei hatur og völd
Né heilaga köllun að svíkja,
Og ritaði djúpt á sinn riddaraskjöld
Sitt rausnarorð: «aidrei að víkja!»
Svo fór hann og sigldi með þjóðmærings þor
í þessarar köllunar nafni,
Sem fulltrúi kjörinn og forseti vor
Með frelsisins merkið í stafni.
Svo kom hann og sigldi með sækonungs þrek
Og sigur-orð, fullhuginn slingi,
Og öndverður stóð hann og aldregi vék
Með ægishjálminn á þingi.
þ>ví optar til Fróns sem hið skrautbúna skip
Með skörunginn hugprúða rendi,
J>ví betur það þekkti sig sjálft í hans svip,
Og sæmdir og tign sína kendi.
þ>ér, ísland, var sendur sá flugandinn frjáls,
Með fornaldar-atgjörvi sína,
Að kynna þér verðleik og kosti þín sjálfs,
Og keuna þér ákvörðun þína.
Nú,breiðir sig dagur um hlíðar og hól. —
Ó herra, sem gefur og tekur,
Haf vegsemd og lof fyrir sérhverja sól,
Er sumar á jörðunni vekur!
Haf vegsemd og lof fyrir þennan þinn þjón,
Og þá sem hann elskaði heitast. —
Vor þjóðhetja hnigin er. Frelsaðu Frón,
Ó Faðir, sem kant ei að þreytast.
Vor hjálpari lifir. — Svo hvíldu þig önd
í honum, er sigurinn gefur;
Og brúðirin eins, er við aðra hönd,
Sem elskan og trúfestin sefur.
J>á hélt sira Matthías Jochumsson ræðu, og eptir það
hófst fylgjandi sorgarsöngur (Cantate):
Recitativ og Kór.
Grát þú, ísland! Fölva fjallasali
Faldar dökku sorgin stríð.
Gegn um þína grýttu dali
Gengur þjóðbraut fyr og síð:
Sorgarbrautin, rudd af raunum.
Eekur þú í dag þín spor?
Sérðu fátt af sigurlaunum?
Sérðu lítið frelsisvor?
Viltu, móðir, horfi halda?
Hvar skal enda djúpið kalda?
Solo (Sopran).
Fjallkonan hefur sitt harmalag:
•Hjartað stynur af mæði: