Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1904, Blaðsíða 36

3 6
MAN : SALVGI :
NICHVLAS : SRA
PTA : SON : 1638
ÞAN : 6 : AVGVST
I : 48 : ARA : ER : HA
N : AVDMIVKLEG
A : OG : SIVKLEGA-
TIL : GVDS : HIED
AN : SOFNADVR :
EG : TRVE : SyND
ANA : FyRERGEF
NINGV : HOLLDS
INS : VIPRISV : OG •
EILyFT : LyF ••
HIER HVILER, svona byrja flestar grafskriftir á gömlum ísl. leg-
steinum. Þetta orðatiltæki er enn viðhaft og er vanalegt hjá þeim þjóð-
um, er trúa á upprisu og annað líf eftir dauðann.
SA er hér ákveðinn greinir; þannig er þetta orð haft oftlega bæði í
fornnorskum og ísl. ritum og nú í daglegu tali. Sbr. ÞAN í 6. 1. —
Orðið TRVFASTE merkir hér líklega öllu heldur staðfastur í trúnni á
guð en tryggur1. — MAN, þessi nafnháttarmynd kemur stundum fyrir í
ísl. ritum frá seinni tímum. Það mætti ætla að hún hafi myndast eftir
þolfallinu úr eldri myndinni, mannr, sem stundum kemur fyrir í fornritum
og hefir eðlilega myndast eftir hinurn föllunum, er öll hafa -nn- venjuleg-
ast. Þó er líklegt að orð eins og t d. spónn, son og vin (í st. f. sonur
og vinur) hafi haft áhrif á myndun nafnháttarins mann. — SALVGE
rnerkir hér, eins og enn þann dag i dag, sálaði (= andaði). — I fornu
máli merkti það sama og vesall (og vesæll); sbr saal, saalug og sælug í
norsku. A íslandi hafa menn ruglað orðunutn sálugnr og sálaður saman
og má vera að orðatiltækið »salig« i dönsku, sem haft er um andaða og
sett fyrir framan nafnið2, eins og hér, hafi valdið því að nokkuru. Þeir
sem nú brúka orðið »sálugi« hafa það á eftir nafninu, en þó á undan
föðurnafninu. — NICHVLAS. Aður var minst á uppruna og rithátt
þessa nafns. Nú er sagt Nikulás og svo hefir nafnið líklega verið borið
fram áður fyrri. Nafnið kom fyrir í Noregi í byrjun 12. aldar og á 13.
öld kemur það fyrir á íslandi. Úr þessu nafni eru til orðin nöfnin
Kláus og Níels, sem einnig eru kornrn úr öðrum málum inn islenzkuna.
SRAPTA. Um stafagerðina var áður getið. Nafnið er hér ritað með -pt-
1) Sbr. RIETT : TRVADVR á legst. nr. 2, 4. 1.
2) Sbr. legst. nr, 8.