Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1988, Blaðsíða 125

GOÐATÆTTUR
129
6.Í. Goðatœttur I
Hinar eiginlegu Goðatættur eru, eins og þegar er sagt, fremst
(vestast) á rananum, eða þar sem honum fer verulega að halla niður í
mýrina og hverfur. Að ógröfnu var sýnilegt, að þarna mundu vera
rústir ekki alls kostar litlar um sig, og stóð einstaka steinn upp úr, þótt
annars væri svæðið gamalgróið og skipti lítt litum í gróðurfari. Ekki
mótaði fyrir veggjum. Þegar komið var á staðinn 1967, sást dálítil hola,
sem Gunnar Gíslason í Papey hafði grafið löngu áður. Var hún víkkuð
dálítið og grasrót tekin ofan af á mjóu belti þvers yfir. Þarna fannst
sporöskjulagaði steinninn með dýrsmyndinni (sjá P 53 í fundaskránni
hér á eftir).
Þegar sýnt var, að grjótbreiða með allstóru grjóti var yfir öllu svæð-
inu, var ákveðið að halda ekki áfram með uppgröft að því sinni. Árið
1969 var fyrst lögð meginlína eftir endilöngu rústasvæðinu og grafið
síðan ofan af öllu steinalaginu að minnsta kosti svo langt til allra hliða,
að ætla mætti, að örugglega væri komið út fyrir innri brúnir veggja.
Varð svæðið, sem afhjúpað var, 6 m breitt og 12 m langt, auk dálítillar
tungu vestur úr vesturenda, þar sem dyr höfðu verið á gafli. Hreinsað
var vandlega af grjótinu og það mælt inn og hæðarmælt, áður en því
var hróflað. Eyða var að sjálfsögðu þar sem holan hafði verið grafin
áður, en annars var grjótlagið nokkuð jafnt yfir öllu rústasvæðinu, en
þó miklu strjálla á 3 m bili vestast eða þar sem komið er fram undir
vesturendann með dyrunum, enda var það ekki mælt upp þar.
Grjótlagið var yfirleitt óreglulegt og misháir steinarnir, sumir stóðu
upp úr, svo að á þeim bryddi, rekustunga var ofan á aðra og allt þar á
milli, auk þess sem síðar kom í ljós, að steinahrafl þetta hélt áfram niður
eftir alveg niður á gólf. Var fljótlega sýnt, að allt þetta grjót mundi vera
úr veggjum gjörhrunins húss og af því mundi vera lítinn fróðleik að
hafa. Á fáeinum stöðum var þó vottur af bendingu um, hvar vegglínur
mundu vera, og reyndist það rétt, þegar til var grafið. Grjótið hefur að
langmestu leyti verið flutt frá björgununr, líklega frá norðurhlið Hell-
isbjargs, því að þaðan er styst. Sumt voru stuðlabergsdrangar, en ann-
ars grjót af ýmsum stærðum og gerðum, sumt býsna stórvaxið. Innan
unr var svo einn og einn steinn brimsorfinn, en tiltölulega voru þeir
fáir.
Þegar jarðveginum var rutt ofan af rústasvæðinu, kom strax í ljós, að
ofan á mannaminjunum var hvítleitt gjóskulag. Nokkuð var það
óreglulegt, sums staðar líkt og hlaupið í hnykla, en þar sem það var
reglulegast, var það um 2 sm á þykkt, sums staðar lítið eitt meira, en
sums staðar þvarr það alveg. Lagið var yfirleitt um það bil 20—30 sm