Heimskringla - 28.09.1916, Blaðsíða 3
WINNIPEG, 28. SEPTEMBER 1916
HEIMSKRINGLA
BLS. 3
Hvernig á ég að auka inntektir mínar ?
INNGANGUR.
Flestir hafa lesið söguna um Mi-
das konung, sem öðlaðist hann
hæfileika, að breyta í gull hverju
bví, sem hann snerti. Hann var fé-
gjarn mjög og sat tímunum saman
í gullklefa sínum, og jós yfir sig
gullpeningunum.
Þessi dæmissaga er eins og allar
aðrar slíkar sögur, — hún er að
eins líking. Midas hefir ef til vill
verið framsýnn og haft iag á bvi,
að láta peninga sína margfaldast,
og hefir bví bessi saga orðið til um
hann. Líklegt er, að hann hafi átt
stóreflis búgarða og kunnað svo vel
búfræðina, eins og hún tíðkaðist í
bá daga, að öll fyrirtæki hans hafa
orðið arðsöm fyrir hann.
Það hefir margur Midas lifað, og
hann er enn víða að finna. Óhætt
mun vera að segja, að allir — háir
sem lágir — séu að leita gulls á ein-
hvern hátt. Námumaðurinn leitar
að bví í jörðunni, í klettum og ár-
farvegui«; beir, sem verzla með
peninga, leita að bvf í arðsömum
skuldabréfum; — fasteignasalinn
reynir að nota sér erfiði annara, til
að koma í hátt verð landsblettum,
smáum eða stóruin sem hann hefir
beitt hagsýni sinni til að kaupa; —
verzlunarmaðurinn kaupir og selur
nauðsynjavöru sér í hag; — bónd-
inn framleiðir og selur afurðir sín-
ar verzlunarmanninum.
Á benna hátt má telja upp ótal
atvinnugreinar, sem allar hafa eitt
og hið sama markmið, nefnil. auð-
safn.
Sumir sækjast eftir auð af ein-
tómri auragirnd; aðrir girnast
munað ]iann og gjálífi, sem pening-
arnir veita; sumir finna, að völd
og metorð eru auðfengin, ef pen-
ingamágnið er nóg; enn aðrir sjá,
hversu mikið gott má gjöra með
peningum, begar beim er rétt varið;
— en allur fjöldi fólksins vinnur og
stritar að eins til að geta lifað. Og
vel sé beim, sem hafa gæfu til að
öðlast allsnægtir fyrir sig og sína á
uppbyggilegan og heiðarlegan hátt,
hvaða stöðu, sem beir hafa í inann-
félaginu.
Eftirfylgjandi tafla er mjög fróð-
leg og er vel bess virði, að hún sé
vel athuguð:
ÝMSAR AÐFERÐIR TIL AÐ AFLA SÉR LIFSUPPELDIS.
A.—Án sparnaSar
og þjóðþrifa
(uneconomical).
1. Eyðileggjandi.
Strfð og sjóránferðir.
Rán,
Pjárglæfrar
Svik á vörum.
Fölsun peninga.
2. Hvorkynslegt (neutral).
Að giftast til fjár.
Að erfa miklar eignir
B.—Með sparnaÓi
og þjóðinni til
þrifa (economi-
cal).
1. Frumlegur iðnaður.
Námugröftur
Yeiðar
Eiskiveiðar
Skógarhögg
BÚSKAPUR
2. Annar iðnaður.
Iðnaður í verksmiðjum
Plutningar
Kaupskapur og verzlun
3. Fræðsla og embætti.
Kensla
Lækningar
Prestsskapur
Stjórnmenska
Skemtandi (leikhús,
ljóð og sgöuritun).
Á bessu má sjá, hver er afstaða
bóndans, og má hann vel við una,
ef iiann stendur vel í stöðu sinni.
Bændastéttin leggur til meginið af
beim hlutum, sem heimurinn barf
til viðurværis, einnig óunnin efni
(raw products) fyrir fatnað og ýms
áhöld.
Stærsta spursmálið fyrir bóndann
er ]>ess vegna í bví falið, að fram-
leiða sem mest af allskyns afurðum,
og breyta ]ieim i gull, — bví bónd-
inn er einnig gull-leitandi. Hann
grefur gull úr jörðu; hann byggir
upp velmegun Jijóðarinnar betur
en nokkur önnur stétt getur gjört.
Fyrir bessa starfscmi á hann skilið
að öðlast allsnægtir fyrir sig og
sína; hann þarf að verða efnalega
sjálfstæður, vel upplýstur og met-
orðagjarn. Staða hans f bjóðfélag-
inu heimtar bað.
Fyrsta sporið er: "verkleg bekk-
ing”. Húri eykur inntektirnar og
gjörir bændastéttinni mögulegt, að
veita sér bau önur gæði, sem lifið
hefir að bjóða í bessu framfara-
landi. Vér höfum nú ráðist í, að
skrifa áframhaldandi ritgjörðir um
bmr ýmsu greinar búskaparins, sem
geta, hver i sinu lagi eða allar til
samans, aukið svo velmegun bónd-
ans, að bæði geti hann orðið bjóð-
inni til meira gagns, og sjálfum sér
og fjölskyldu sinni barfari maður
en áður.
Málefnin, sem rædd verða í dálk-
um Hkr. (citt í hverju blaði), eiýji
bessi:
1. útsæði.
2. Garðrækt.
3. Kynbætur á búpeningi.
4. Hestar.
5. Mjólkur- og smjör-framleiðsla.
6. Fóðrun á sláturgripum.
7. Sauðfjárrækt.
8. Hænsnarækt.
9. Aldinarækt.
10. Býflugnarækt.
Hvert málefni verður skoðað frá
sjónarmiði “fjölbreytilegs búskapar’
(mixed farming). Það er gengið frá
bví vísu, að lesarinn sé nú begar bú-
andi og stundi hveitirækt og kvik-
fjárrækt, eins og alment gjörist. —
Ef hægt er, mun lesaranum bent á
bæklinga og rit, sem fjalla um A
sérstöku grein, sem um er að ræða,
svo hann geti kynt sér út í æsar
bær greinar, sem liann hygst að
leggja sig eftir. Vér reynum að leysa
úr spurningunni: “Hvernig á eg
að auka inntektir mínar?” með bví
að benda á möguleikana, sem felast
í sérhverri ]ieirra tíu búnaðar-
greina, sem hér eru taldar að ofan.
B.
Nokkur orð um rakara
Eftir MARK TWAIN.
Alt er breytingum háð í heimi
bessum, nema rakarar, framkoma
beirra og rakstafur við dyrnar. Haf-
ir bú einu sinni heimsótt bá ná-
unga, bá hefir bú reynt og séð alt,
er Jieir hafa að bjóða til daganna
enda. Eg íét raka mig f morgun.
Maður kom eftir Jóns-stræti, og eg
kom eftir Aðal-stræti — eins og ætíð
á sér stað. Eg flýtti mér, en hann
varð einu feti á undan mér; eg koen
strax á hæla honum, en sá hann
taka eina stólinn, sem auður var og
bezti rakarinn starfaði við. Það
tekst líka ætíð svo til. — Eg settist
niður vonandi að eg yrði erfingi að
beim stólnum, er skárri rakarinn af
hinum tveimur, er oftir voru, hafði
umsjón með, bví liahn var tekinn
að greiða sínum manni, Jiai' sem
liinn var að eins farinn að baða
sinn mann í og úr einhverri olíu-
leðju.
Þegar eg sá, að No. 2 var farinn að
draga fram á No. 1, fór eg að verða
súr á svip. Þá er No. 2 liætti um
stund, til boss að kjafta við nýjan
j komumann og varð við bað á eftir,
bölvaði eg og beit á jaxlinn. Þá er
No. 1 tók aftur að hafa sig áfram
og beir embættisbræðurnir tóku
burkurnar af mönnum sínum og
komið var að bví að annarhvor kall-
aði: “Sá næsti”. lá mér við aðsvifi.
En á bví augnabliki kendi fjandinn
No. 1 að taka til að laga brúnahárin
: á sínum manni, bá sá eg að hann
j yrði á eftir. Eg rauk á fætur og fór
1 út til bess að lenda ekki 1 klónum
á No. 2, bví mig brast brek til bess,
að horfa í augun á No. 2 og segja
honum, að eg ætlaði að bíða eftir
bróður hans No. 1.
Eg var úti fimtán mínútur og
bjóst nú við að hitta betur á. Minna
um ]>að. Allir stólar fullir og fjórir
inenn biðu Jiegjandi, fúlir, óánægð-
ir og möglandi, eins og ætíð á sér
stað í rakarabúðum. Eg settist nið-
ur á lélegan stól og tók að lesa ó-
merkar auglýsingar, er héngu í um-
gjörðum og báru mikið lof á ýmsa
liti, er fegruðu hár manna: bar
næst las eg óteljandi bvætting um
sápur, skegghnífa og alla mögulega
og ómögulega hluti. Loks las eg
blöð bau, er minst voru ötuð og
hljóðuðu um ýmsa sögulega at-
burði; en írá öllu bessu var bar
vitlaust skýrt frá.
Loks kom röðin að mér. Ein rödd
hrópaði: “Næsti!”, og eg lagði mig
undir hendurnar á — No. 2, auð-
vitað. Þannig atvikast bað ætíð.
Eg mælti í auðmjúkum róm, að eg
byrfti að flýta mér og liafði bað
engu minni álirif á hann, en bótt
hann hefði verið algjörlega heyrnar.
laus. Hann sveigði höfuðið á mér
aftur á bak og breiddi á mig burku.
Hann setti klærnar í hárið á mér og
sagði, að bað byrfti að jafna bað!
Eg kvað nei við bví. Hann rannsak-
aði bað aftur og kvað bað of langt
að aftan, samkvæmt nýtízku, —
betra að stytta bað. Eg sagði, að
tæp vika væri síðan bað hefði verið
stytt. Hann hélt rannsókninni á-
■fram og mælti loks: “Hver stytti
bað?” “Þér sjálfur”, svaraði eg. —
Þar sigraði eg brælinn. Þá tók hann
að hræra upp sápuna og um leið að
skoða sjálfan sig mjög nákvæmlega
í skuggsjánni. Þar næst löðraði
Jiann sápu öðru megin á andlit
mitt, og virtist vera að hugsa um,
að gjöra hinni hliðinni sömu skil;
en bau ósköp báru að hendi, að
nokkrir hundar hófu bardaga fyrir
utan gluggann. Hann liljóp frá mér
svona útleiknum, að glugganum og
stóð þar, unz bardaginn var úti. Til
allrar blessunar misti hann bó 50
eents í veðmáli við annan rakara Nú
lauk hann loks við að sulla á mig
sápunni og tók að nudda klónum
um alt andlit mitt. Næst tók hann
að hvetja hnífræfilinn sinn á gömlu
axlabandi, en tafðist all-mjög við
bað, að ræða um grímu-dansleik, er
hann hafði heiðrað með nærveru
sinni kveldið áður, klæddur rauð-
skjöldóttum búningi, er átti að auð-
kenna liann sem konung. Honum
kom svo undur vel, að félagar lians
voru að minna hann á stúlku, er
hann hafði hrifið með fegurð sinni
og höfðinglegu framkomu, að nú ^
burfti hann að skoða sig enn ná-‘
kvæmiegar í skuggsjánni. Hann]
lagði frá sér hnífinn og fór að lag-
færa hárið s i 11, og tók ]>að engan ^
smáræðis tíma. Meðan á öllu bessu
stóð, hafði sápan ]>ornað inn í and-;
litið á mér, og étið sig inn i líffæri
mín.
Loksins byrjaði hann að raka
mig; hann rak klærnar á kaf inn í
kinnarnar á mér, til bess að teygja
á skinninu; henti höfðinu á mér til
og frá eins og knetti. Meðan hann
hélt sig ]>ar á andliti mfnu, er ekki
var viðkvæmt, leið mér bolanlega;
en ]>á er hann tók að skafa, rispa
og flá á mér hökuna, mátti eg ekki
vatni halda, tárin runnu í fossa-
falli. Hann tók víst nefið á mér fyr-
ir hamarskaft, — eða bannig notaði
hann ]>að, — og við tækifæri komst
eg að bví, að liann væri notaður til
að hreinsa lainpana í búðinni. Eg
hafði oft liugsað um ]>að með sjálf-
um mér, hvort rakarar væru látnir
gjöra ]>að, eða ]>að væri verk hús-
bóndans sjálfs.
Nú var eg að liugsa um ]mð með
sjálfum mér, hvar hann væri líkleg-
astur til að skera mig, en hann
varð á undan mér, og skar mig dug-
lega á hökunni áður en eg var bú-
inn að hugsa málið. Nú tók hann
að brýna breddu sína af kappi
miklu, — bað hefði hann átt að
gjöra fyrr. — Eg vil ekki áta raka
mig mjög næmt, og bað liann því,
að yfirfara ekki aftur verk sitt. Eg
reyndi að íá hann til að leggja nið-
ur vopnið, því eg óttaðist, að nú
mundi hann hamast, einmitt á þeim
bletti á hökunni á mér, er aldrei má
undir skegghníf koma. Hann sagð-
ist að eins ætla að raka burt ofur-
ltinn topp og — á sama vetfangi —
sveiflaði hann hnífnum á blettinn
fyrirboðna og blóðboginn stóð þeg-
ar úr undinni. Nú þreif hann hand-
klæði, helti í það “bay”-rommi og
skelti því framan í mig eins og vit-
laus maður, — slíkan óskapa-þvott
liefir enginn mátt þola síðan á dög-
um Nóa. — Svo tók liann að þurka
mig á þann hátt, að hann lamdi
þurra endanum á handklæðinu um
alt andlitið mitt. — Mundi nokkur
menskur maður þurka sér þanriig?
En rakarar þurka marini aldrei
eins og kristnir menn. Þar næst
helti hann “bay”-rommi á undina
gínandi, stráði dufti yfir rommið,
helti aftur úr pytlu sinni yfir alt
saman og mundi hafa haldið svona
áfram til eilífðar, hefði eg ekki boð-
ið honum, undir atför að lögum, að
hætta slíku þræla-athæfi. Nú stráði
hann dufti um alt andlit mitt, reisti
mig til hálfs upp, og tók að bora
klónum í hárið á mér með miklum
spekingssvip. Þá stakk hann upp
á því, að eg léti þvo höfuð mitt; —
það væri nauðsynlegt, — mjög áríð-
andi. Eg kvaðst hafa gjört það
sjálfur í gærkveldi. Þar lék eg aftur
á þrælinn. — Þá lét hann þá góð-
semi í ljósi, að hann væri til með að
selja mér eina flösku af “Smith’s hár-
frelsara”. Eg neitaði boðinu. Þá tók
hann að ausa lofsorði á “John’s
klæðafögnuð” og vildi selja mér þá
fyrirtaks vöru. Eg neitaði aftur. Þá
bauð hann mér “tannþvælið”, er
hann sjálfur hafði fundið upp og
þóttist góður af. Þá er eg neitaði,
því, bauð hann mér hnífakaup. |
Þá er öll þessi kaup fórust fyrir,
jós liann yfir mig ilmvatni frá hvirfli j
til ilja, smurði hárið mitt, þótt eg:
grátbændi hann um, að láta mig nú
í friði; reif talsvert af því upp með
rótum og límdi vænan lokk af því
fastan á ennið á mér.
Meðan hann var að greiða augna-
hár mín, sagði hann mér ofsalega
tröllasögu af hundi, sem hann ætti,
er væri hálft pund að þyngd. Þessa
dælu lét hann ganga, unz eg heyrði
klukkuna slá 12. Þá sá eg, mér til
skelfingar, að eg var búinn að missa
af eimlestinni. Þá fyrst þreif hann
handklæðið af brjósti mínu, þurk-
aði af því á andliti mér, rak greið-
una einu sinni enn í hár mitt og
sönglaði ömurlega: “Næsti!”
Þessi rakari steindrapst úr slagi
tveim stundum síðar. Eg ætla að
bíða heilan dag til þess að koma
hefndum fram. Eg ætla að fylgja
fantinum til grafar.
Varnish Stain
G?örir gamla hús-
—muni eins og nýja.— I
(S.G.Th. þýddi).
Úthlutun á sáðkorni
og kartöflum.
frá Dominion Experimental
veturinn 1916—1917.
Farms
Eftir fyrirskipan akuryrkjumála-
ráðgjafans verður beztu tegundum
af korni og kartöflum útbýtt meðal
kanadiskra bænda þenna komandi
vetur og vor. Sýnishorn ]>au, sem
útbýta skal, verða af þessum teg-
undum: Vorhveiti 5 pund, hvítir
hafrar 4 pund, bygg 5 pund og ‘field
peas’ 5 pund. Þetta verður alt sent
frá Ottawa.
Einnig verður kartöflum útbýtt í
þriggja punda bögglum frá hinum
ýmsu tilraunabúum. En aðalbúið
(Central Farm) í Ottawa sér að eins
uin fylkin Ontario og Quebec. Þessi
sýnishorn öll verða send bændum
kostnaðarlaust með pósti.
Að eins eitt sýnishorn af korni og
annað af kartöflum verður sent
hverjum bónda. Og með því að forð-
inn er lítill að taka af, Viljum vér
ráða bændum, að senda beiðni sfna
sem ailra fyrst.
Hver, sem skrifa vill (póstgjald
frítt) til: Dominion Cerealist, Ex-
perimental Farm, Ottawa, getur
fengið .skýrsluform til að rita á
beiðni sfna.
J. H. GRISDALE,
Director Experimental Farm.
TIL VINA OG AÐSTANDENDA
HERMANNANNA.
JÓN SIGURÐSSON, I.O.D.E., fé-
lagið óskar þess, að vinir og að-
standendur hermanna þeirra hinna
íslenzku, sem nú eru farnir, sendi
utanáskrift hvers eins hermanns til
forstöðukonu félagsins Mrs. J. B.
Skaptason, 378 Maryland St., Winni-
peg.— Félaginu ríður á að vita rétta
utanáskrift þeirra og breytingar,
undir eins og þær verða, svo að þær
beðnir að láta þetta ekki undan-
falla.
MARKET HOTEL
146 Princess Street
á móti markaíinum
Bestu vínföng, vindlar og aö-
hlyning góö. Islenkur veitinga-
maöur N. Halldórsson, leiöbein-
ir íslendingum.
P. O’CONNEL, Eigandi Wlnnlpeg
KAUPIÐ
Heimskringlu
Nýtt Kostaboð
Nýir kaupendur aö blaðinu, sem senda oss
fyrirfram eins árs andvirði blaðsins, oss að
kostnaðarlausu, mega velja um þRJÁR af
af eftirfylgjandi sögum í kaupbætir :
“C 1 * **
oylvja
“Hin leyndardómsfullu skjöl’
“Dolores”
<• T /■ 1 ' »»
Jon og Lara
“Ættareinkennið”
‘Bróðurdöttir amtmannsins”
• *f / »»
Lara
“Ljósvörðurinn”
“HVer var hún?”
“Forlagaleikurinn’
“Kynjagull”
BORGIÐ
Heimskringlu
Sérstakt Kostaboð
Hver áskrifandi blaðsins er sendir oss borgun upp
í skuld sína má velja um EINA SÖGUBÓK í kaup-
bætir fyrir hverja $2.00 er hann sendir, TVÆR
SÖGUBÆKUR fyrir hverja $4.00, þRJÁR SÖGU-
BÆKUR fyrir hverja $6.00, og svo framvegis.
Allar borganir sendist oss affallalaust.
Notið tædifœrið. Eignist sögurnar ókeypis
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N