Heimskringla - 29.06.1932, Blaðsíða 3

WINNIPEG 29. JÚNÍ 1932
HEIMSKRINGLA
3 BLAÐSIÐa
Dómurinn.
í Sigurdsson, Thorvaldson ltd.
GENERAL MERCHANTS
ÚTSÖLUMENN FYRIR IMPERIAL OIL LIMITED
ROYALITE COAL OIL, PREMIER CASOLINE
TRACTOR AND LUBRICATING OILS
ARBORG
I'hone 1
RIYERTON
Phone 1
HNAUSA
Phone 51, Ring 14
MANITOBA — CANADA
Phone 22 035 Phone 25 237
HOTEL CORONA
2tt ItooniN With Bnth
Hot and Cold Water in Every
Room. — $1.50 per day and up.
Monthly and Weekly Rates
on Request
Cor. Main & Notre Dame East
WINNIPEG, CANADA
Samband kvenfélaga safnaða
vorra, fyrirhugað að halda sinn
árlega fund í sambandi við
þetta þing. Er það hið mesta
gleðiefni, að leitast hefir verið
við að vanda sem mest undir-
búning þessa fundar, meðal
annars með því að fá hæfar
konur til þess að flytja fyrir-
lestra bæði á fundinum sjálfum
og á almennri samkomu, sem
fyrirhuguð er. Ennfremur vil eg
geta þess að mér er kunnugt
um, að von er á sérstökum til- j
lögum úr sömu átt, viðvíkjandi
fræðslumálum safnaðanna. Mun i
það enn koma í ljós, sem raun-
ar er áður fulireynt, að starf-
semi félagsskapar vors er meira
komin undir viðgangi kvenfé-
laganna heldur en ef til viil
undir nokkuru einstöku atriði
öðru.
Mér finst ekki nauðsynlegt
að fara fleiri orðum að sinni
um starfsemi síðasta árs eða
þau roál, sem beinlínis snerta
félagsskap vorn, og væntan-
lega verða rædd á þinginu. En
mér finst rétt að drepa á, að
vart hefir orðið nokkurrar
hreyfingar meðal íslendinga
um mál, sem ekki snertir félag
vort sérstaklega, en hins vegar
allan þjóðflokk vorn í iandinu.
Um það hefir verið rætt nokk-
uð í blöðum og á mannfundum,
að tími sé til þess kominn, að
rannsókn fari fram um þaö
mál, hvort ekki verði unt að
greiða fyrir því á einn eða
annan veg, að settur verði á
stofn kennarastóll í íslenzkum
fræðum við háskóla fylkisins.
Og heyrst hafa raddir, sem bent
hafa á, að allur meiriháttar
félagsskapur í landinu ætti að j
láta málið til sín taka. Sökum j
þess, að eg er þessum skilningi i
með öllu samþykkur, þá þykir |
mér hlýða að vekja athygli |
þingsins á þessu máli, svo að |
mönnum verði gefinn kostur á
að láta í ljós, hvernig þeir líta
á hugmyndina.
Hugmynd þessi fékk sérstak-
an byr undir vængi við það, að
ágætur fræðimaður á íslandi,
dr. Sig. Nordal, hefir komið í
heimsókn hingað um slóðir og
látið málið mjög til sín taka.
Að endingu vil eg geta þess,
að mér finst ekki að þing full-
trúa frá íslenzkum söfnuðum
geti komið saman án þess að
á það sé minst, að stjórnarvöld
Canada hafa sæmt ættland vort
hinni veglegustu gjöf í tiiefni
af þúsund ára hátíð Alþingis ís-
lendinga. Oss er ekki sízt skylt
þess að minnast fyrir þá sök,
að forsætisráðherra landsins
fór hinum vinsamlegustu og
fegurstu orðum um íslendinga
þá, sem hér hafa sezt að og
dvalið nú um hálfrar aldar
skeið. Virðist mér vel við eiga
að þetta þing láti það í ljós á
tilhlýðilegan hátt, að vér met-
um velvild þings og stjórnar
Canada til þjóðar vorrar í báð-
um heimsálfum.”
* * *
Með því að alltaargir af full-
trúum þeim, sem væntanlegir
voru, voru ekki komnir, var á-
kveðið að fresta þingstörfum
að öðru leyti en því, að kjör-
bréfanefnd og dagskrárnefnd
voru settar og tóku þegar til
starfa. Skipaði forseti í kjör-
bréfanefndina: Björn Björnsson,
Jón Kristjánsson og Mrs. Þór-
unni Kvaran, og í dagskrár-
nefnd: séra Guðm. Árnason,
Mrs. dr. S. E. Björnsson og
Ágúst Eyjólfsson.
Eftir stutt fundarhlé lögðu
nefndir þessar fram skýrslur
sínar og voru þær viðteknar um
ræðulaust.
Eftirfylgjandi fulltrúar frá
söfnuðum, kvenfélögum og
sunnudagaskólum, ásamt gest-
um, sóttu þingið:
Prestar og stjórnarnefnd fé-
lagsins:
Séra Ragnar E. Kvaran.
Séra Benjamín Kristjánsson
Séra Rögnvaldur Pétursson
Séra Guðm. Árnason.
Dr. Sveinn E. Björnsson
Mr. P. S. Pálsson.
Fulltrúkr frá Winnipeg:
Dr. Magnús B. Halldórsson
Mr. Stefán Scheving
Mr. Guðm. Eyford
Miss Elín Hall
Mrs. Jónína Kris'tjánsson
Mrs. Dóróthea Pétursson
Miss Björg Hallsson
Mrs. Steinunn Kristjánsson
Fultlrúar frá Árborg:
Mr. Jóhann Sæmundsson
Mr. Tímóteus Böðvarsson
Mr. Guðmundur Einarsson
Mrs. Emma von Rennesee
Fulltrúi frá Árnesi:
Mr. Marínó Johnson
Fulltrúi frá Gimli:
Mr. Kristján Kjernested
Fultlrúar frá Lundar:
Mr. Ágúst Eyjólfsson.
Mr. Björn Björnsson
Mr. Jón Kristjánsson
Fulltrúi frá Oak Point:
Mr. Einar Johnson.
Fulltrúar frá Riverton:
Mr. Guðm. Björnsson
Mrs. G. Björnsson
Miss Þórdís Þorvaldsson
Stjórnarnefnd Kvenfélagasam-
bandsins:
Mrs. Dr. S. E. Björnsson
Mrs. P. S. Pálsson
Mrs. Þórunn Kvaran
Mrs. Rögnv. Pétursson
Mrs. Sigríður Árnason
Miss Hlaðgerður Kristjánsson
Gestir:
Mrs. Andrea Johnson, Árborg.
Mrs. G. O. Einarsson Árborg.
Mrs. Sv/ Thorvaldson, River-
ton.
Mrs. K. Bjarnason, Langruth.
Mrs. Ragnheiður Davíðsson,
Winnipeg.
Mrs. Gróa Brynjólfsson, Win-
nipeg.
Mrs. Kristín Olson, Winnipeg
Mr. Thorvaldur Pétursson,
Winnipeg
Mr. Jakob Kristjánsson, Win-
nipeg.
Mrs. Maria Björnsson, Winni-
peg
Miss Margrét Pétursson, Win-
nipeg.
Mr. Ólafur Pétursson, Winni-
peg.
Mss Rósa Vídal, Winnipeg.
Mrs. Björg Björnsson, Lund-
ar
Miss Aldís Magnússon, Lund-
ar.
Mrs. Helga Jóhannsson Lun
dar.
Eg fæddist og ólst upp á útkjálka jörð
(hvert æskubrek þar er nú gleymt).
Hún lÖgunum samkvæmt var lénsherrans eign,
og landskuldin árlega heimt.
En hugur minn var ekki heimhögum trúr,
það héldu’ honum engin bönd
að leita úr öræfum anda míns
og erja síns þekkingar lönd.
Því mér hafði reynslan svo margsinnis kent,
að mörg væri búandans raun.
Þó honum oft veittist það hlutskifti þyngst,
að hljóta sín erfiðislaun.
Mig aldarfars hófsemi varaði við
að verða ekki’ of metnaðargjarn,'
Það sæmdi sér illa að hreykja sér hátt
fyrir heim-alið náttúru barn.
En þó var eg staddur í þjóðlífsins borg
við þekkinga ruppsprettulind.
Hvert stræti varð mér eins og straumiðuhvörf,
hvert stórhýsi sýningarmynd.
Þar kauphöllin verzlunar-vinunum bauð
til veizlu hvern góðveðurs dag.
Þar situr hið volduga viðskiftaráð
á verði um þjóðviljans hag.
Og víst er þér nauðsynlegt, nábúi minn,
að nema þar hagfræði af þeim.
Þar selja þeir skarnið af skrokknum á þér,
og skila þér tárhreinum heim.
En mér fanst sú eiukunn varhugaverð,
þó mér væri fjáreignin létt.
Eg samt vildi reynast sjálfum mér trúr
og selja’ ei minn ábúðarrétt.
Eg skil þó ert ófróður, alvitur spyr,
en úr slíkum vanda mnn bætt,
ef ratar þú inn fyrir ráðhússins dyr,
þar réttar og lagar er gætt.
Og mér var nú kappsmál, kunningi sæll,
að komast í dómssalinn inn.
Þar sá eg að lýgina leiddi við hönd
hann lögspakur nágranni minn.
Þar réttlætis vöndinn sinn viðkvæmnin bar,
og viðraði um bekki og krók,
og varúð með hálfgerðum hæverskublæ
í hendina á lævísi tók.
Þar efasemd kærleik um kinnarnar strauk,
og kíminn hann sannleikur var.
en ráðvendnin ein af öllum þeim hóp,
hún átti ekki griðaland þar.
Þá auðhyggja drembin með drotnunarsvip
í dómsætið valdaleg gekk.
En skynsemi og samvizka, systurnar tvær,
þær sátu hinn óæðra bekk.
Þó varð mér, er heyrði eg ákvæðin öll,
að efast um dómsúrskurð þann:
Að vega hann bekkjar-bróður sinn
og bera út heiðvirðan mann.
G. Stefánsson.
þér sem
n oti t
TiMBUR
KAUPIÐ
AF
The Empire Sash & Door Co, Ltd.
Birgðir: Henry Ave. East Phone: 26 356
VERL
Skrifstofa: 5. gólfi, Bank of Hamilton
GÆÐI ANÆGJA
Mrs. Ingibjörg J. Sigurðsson,
Lundar.
Mrs. E. Hallsson, Lundar
Mrs. Rannveig Guðmundsson
Lundar
Mrs. Mekkin Guðmundsson,
Lundar.
Mrs. Steinunn Kristjánsson,
Lundar.
Mrs. Th. Sigurðsson, Lundar
Mrs. Sigurjón Eiríksson, Lun-
dár.
Mrs. Helga Stinson, Lundar
Mrs. Soffía Benjamínsson,
Lundar.
Mrs. Ásta Sigurðsson, Lund-
ar.
Mrs. Ág. Eyjólfsson, Lundar.
* * *
Dagskrárnefndin lagði til að
eftirfylgjandi mál yrðu tekin
til meðferðar á þinginu:
1. Skýrslur embættismanna.
2. Fjármál.
3. Prestþjónustumál á næsta
ári.
Prestþjónustumál í framtíð-
inni.
5. Fræðslumál.
6. Útbreiðslumál.
7. Ný mál.
Þá skipaði forseti eftirfylgj-
andi þingnefndir:
Fjármálanefnd:
Stefán Scheving
Guðm. Bjömsspn
GALLEY 12b
Kristján Kjeraested
S. E. Björnsson
Björa Björnsson
P. S. Pálsson.
Prestþjónustunefnd á kom-
andi ári:
Séra Benjamín Kristjánsson
Kristján Kjernested
Guðm. Björasson
Prestþjónustunefnd í framtíð-
inni:
Séra Rögnv. Pétursson
Ág. Eyjólfsson
Hlaðg. Kristjánsson
ÚtbreiðslumáJ:
Séra Guðm. Árnason
Jóhann Sæmundssom
Sigríði Árnason
Elíni Hall
Fræðslumál:
Emmu von Rennesee
Jónínu Kristjánsson
Tímóteus Böðvarsson
Guðm. Eyford.
Var nefndum þessum falið að
afljúka störfum sínum næsta
dag og hafa skýrslur tilbúnar,
er þingfundur yrði aftur settur
klukkan tíu á sunnudagsmorg-
un.
Frh.
OPIÐ BRÉF TIL
V. JÓHANNESSONAR
Árborg, Man..,
22. júní 1932.
Herra ritstjóri!
Vildirðu vera svo góður að
Ijá eftirfarandi línum rúm í
blaði þínu.
í 23. tölublaði af 45. árgangi
Lögbergs, sem dagsett er 9.
júní 1932, birtist bréf til mín
frá Mr. V. Jóhannessyni, Víðir,
Man., á ensku, með fyrirsögn-
inni ‘‘An Open Letter to Mr.
P. K. Bjarnason, Arborg,Man.”
Eins og lesendur íslenzku blað-
anna munu kannast við, hefir
Mr. Jóhannesson skrifað nokkr-
um sinnum áður í íslenzku
blöðin um mismunandi málefni,
en hefir fundist að hann fá
frekar litlar undirtektir. Mun
viðurkening hans mest í því
fólgin hjá þeim, sem lesa skrif
hans, að hann skrifi heldur
gott íslenzkt mál. En nú hefir
hann lengi ekki látið til sín
heyra í íslenzku blöðunum, og
er alt útlit fyrir, að minni hans
hafi mjög sljóvgast, þar sem
hann nú skrifar á ensku máli.
Samt mun þetta Vera gert til
þess að sýna ykkur, hvað mik-
ið að hapn hefir þroskast, þar
sem hann er nú hættur að nota
okkar gamla og góða íslenzka
mál.
Jæja, Valdi minn, þá er bezt
að snúa sér að efninu, og vil
eg helzt spjalla við þig á ís-
lenzku, og spyrja þig: Af hverju
ertu reiður, góði? Hefir þessi
gamli vinur þinn í Árborg, sem
þú hefir verið svo oft að snú-
ast í kringum, verið eitthvaö
vondur við þig? Hefir honum
fundist þú vera ónýtur að tölta
í kring fyrir sig? Eða ertu reið-
ur út af því, þegar þú töltir
vestur til Framnes 16. maí, og
tróðst þér inn í prívat hús, án
þess að þér væri boðið inn, og
þar að auki á prívat fund, ætl-
aðir þér að setjast þar að, en
varst beðinn að fara út — samt
með góðu? Var þessi kunningi
þinn í Árborg vondur við þig
yfir fiskileysinu, þegar þú komst
með ekkert í hlut tl baka? Eða
af hverju ertu reiður?
Þú lætur reiði þína bitna á
mér og snýrð þér persónulega
að mér fyrir það, að eg var
kosinn fundarstjóri á fundi, er
haldinn var í Árborg Hall 21.
maí s. 1. Um leið og eg setti
fundinn, gerði eg skýra grein
fyrir tilgangi hans, að hann
væri kallaður til að finna vilja
almennings viðvíkjandi þeim að-
ferðum, sem brúkaðar voru á
útnefningarfundinum fræga á
Gimli 14. maí 1932, og skýrði
þar einnig frá, að við værum
ekki að ráðast á Brackenstjórn-
ina (sem væri ein sú bezta
stjórn, sem við hefðum haft í
þessu fylki); og gerði eg einnig
grein fyrir, að við værum ekki
að ráðast á samvinnuna á milli
frjálslynda flokksins og fram-
sóknarflokksins, þar sem um
einlæga samvinnu væri að ræða,
heldur hefði þessi fundur verið
kallaður til þess að andmæla
þeirri aðferð, sem brúkuð hefði
verið á bak við tjöldin á fyr-j
nefndum útnefningarfundi. En í
þó segir þú í bréfi þínu, að eg!
hafi sagt, að eg væri með sam-
vinnuhreyfingunni á milli lib-
erala og progressives alstaðar
annarsstaðar en í þessu kjör-
dæmi. Þetta veizt þú að eru
tilhæfulaus ósannindi hjá þér,
og eg er ekkert hissa á því þó
þú farir rangt með. En aðrir,
sem minna þekkja þig, geta
flaskað á því. Það er líka
önnur staðhæfing, sem líka er
tilhæfulaus ósannindi, þar sem
þú segir að eg hafi aðeins gefið
þér 5 mínútur til að tala, ef
þú værir ekki ósvífinn, eða eins
og þú kemst að orði “out-
ragous”. Eg skýrði frá því í
fundarbyrjun að þessi fundur
væri kallaður af þeim mönn-
um, sem farið hefðu út með á-
skorun til að biðja Mr. Ingjald-
son að standa fyrir útnefningu
sem óháður framsóknarmaður
(Independént Progressives), og
einmitt ströng andmæli gagn-
vart þeirri aðferð, sem notuð
var á bak við tjöldin á útnefn-
ingarfundinum áður áminsta.
Mintist eg þess þar, að þeir
menn, sem hefðu farið með
þessar áskoranir, og einnig þeir
sem hefðu skrifað undir þær,
— og þeir voru 900 að tölu, og
á þessum fundi munu verið hafa
um 4 hundruð manns — ættu
þátt í því að þessi fundur væri
haldinn. Lagði eg svo fyrir
fundinn, hvort fleiri skyldu
hafa málfrelsi en þeir, og gerði
Mr. G. Einarsson frá Riverton,
Man., þá uppástungu, að öllum
skyldu vera heimilaðar 5 mínút
ur, og var það samþykt. Þetta
veizt þú, Valdi minn, að er satt,
Og því ert þú svo vísvitandi að
^egja ósatt um þessa hluti?
Þú gazt séð að vilji fundarins
var ákveðinn í því, að kveða
niður þær aðferðir, sem brúk-
aðar voru útnefningardaginn,
og þú getur nú líka einnig séð,
að í þessu kjördæmi eru til
menn og konur, sem öflugt
andmæla því, að einstakir eig-
ingjamir yfirgangsseggir geti
ráðið lögum og lofum, og látið
svo fólk möglunarlaust sam-
þykkja allar þeirra gerðir. Það
eru þessar og þvílíkar aðferðir,
sem gera stjórnarfarið okkar
rotið, óalandi og óferjandi. —
Fólkið þarf að læra að hugsa
fyrir sig sjálft, og skilja sem
bezt sín eigin málefni. Enda
sýndu kosningarnar það þann
16. þ. m., að það gerði það,
þar sem nær 1500 atkvæði voru
greidd fýrir Mr. Ingjaldson. Má
hann vel við una, þótt hann
tapaði þessari kosningu með
fáeinum atkvæðum, þar sem
honum var kunnugt um þær
aðferðir, sem brúkaðar voru,
og þar sem hann einnig þekkir
persónulega það fólk, sem stóð
á bak við hann við þessar kosn-
ingar.
Jæja, Valdi minn! Hvað varst
þú nú eiginlega að gera á þenna
fund? Lézt þú þér detta í hug
að þú gætir skýrt fyrir fund-
armönnum, bænda og verka-
manna samvinnuhugmyndina á
fáeinum mínútum, stefnu, sem
þú sjálfur skilur sára lítið í,
hvað þá heldur að þú gætir út-
skýrt það fyrir öðrum? Og ef
að þú hefir borið þessa stefnu
fyrir brjóstinu, og viljað koma
henni á framfæri, eða til al-
mennings, því varst þú þá ekki
búinn að kalla til fundar áður,
eða tala við eitthvað af þeim
mönnum, sem hefðu verið lík-
legir til að hallast að þeirri
stefnu? Hefðir þú fengið menn
líka Mr. Woodsworth, eða hann
sjálfan til að skýra málið, hefði
það líklega fest betri rætur í
hugum manna. En þú veizt það
sjálfur, að þú komst ekki til
að skýra nein ný málefni. Eg
hefi ekki vitað í þau 14 ár, sem
eg hefi þekt þig, að þú hefðir
neina sérstaka stefnu, hvorki í
andlegum né veraldlegum mál-
Frh. á 7. bls.
FRITT
til Hydro skiftavina, sem nota
RAF-ELDAVÉL
Vér leggjum vlr inn og leggjum til 500, 750 eða
1000 vatta rafmagns vatns-hitara í hús yðar — FKtTT
— ef eigandi hússins vill skrifa undir samning, að
hitarinn og virleiðslan sé eign Hydro. Þér greiðið að-
eins lOc á mánuði í leigu auk venjulegs gjalds fyrir
rafmagn. Plumbing er ekki í þessu.
KAUPIÐ RAFMAGNS-ELDAVJEL, NCr — OG NAIÐ I ÞETTA
KOSTABOÐ.
SIMIÐ
848132
Cftu ofMnnípcg
Bydro Hectré Systcm,
SIMIÐ
848 133
55-59
PRIMCESS ST.
'iS