Lögberg - 20.07.1939, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 20. JÚLÍ, 1939
5
KAUPIÐ AVALT
LUMBER
hj&
THE EMPIRE SASH & D00R C0. LTD.
HENRY AVENUE and ARGYLE STREET
Winnipeg, Man. - Phone 95 551
ferðast með nú, saman við
farartækin fyrir 50 árum sið-
an, þá er eg viss um þið verð-
ið ekki óþarflega kröfuhörð
við nefndina, sem reynir að
gera sitt bezta. —
Með komu hinna mörgu,
góðu gesta að heiman, og ekki
hvað sízt við komu Jónasar
alþingismanns Jónssonar síð-
astlðið sumar, og nú fyrir
nokkrum dögum síðan, komu
Thor Thors alþingismanns og
frúar hans, hefir vaknað nýr
áhugi til samtaka og sam-
vinnu meðal okkar hér, og
einnig einlæg löngun og áhugi
til samvinnu við heimaþjóð-
ina. — Treystum þau bönd.
Og gleymum því ekki að sam-
einaðir stöndum við, en sundr-
aðir föllum við.—•
Davíð Björnsson.
Avarp
dr. Richards Beck, forseta í
samsæti því, er haldið var til
heiðurs þeim Thor Thors alþing-
ismanni og Ágústu frú hans,
5. júlí 1939.
-M-f
Heiðursgestir okkar
frá íslandi!
Háttvirta samkoma!
Vegna veikinda íorseta Þjóð-
ræknisfélagsins, dr. Rögnvaldar
Péturssonar, hefir það fallið i
hlut minn sem vara-forseta, að
slýra þessu samsæti. Veit eg,
að við hörmum öll fjarveru dr.
Rögnvaldar við þetta tækifæri.—
“En ef við sjáum sólskinsblett
i heiði, að setjast allir þar og
gleðja ,oss!” — Þannig kvað
listaskáldið Jónas Hallgrímsson
úti í Kaupmannahöfn fyrir meir
en 100 árum síðan. Og þau orð
hans hafa fundið bergmál í
hjörtum íslendinga hérna megin
hafsins eigi siður en heima! Oft
söfnumst við landarnir sainan
hérlendis til þess “að gleðjast
með glöðum”; en ennþá hug-
þekkari eru okkur þó þeir “sól-
skins-blettir í heiði,” þegar við,
eins og hér i kvöld, eigum glaða
stund með kærkomnum, gestum
heiman af ættjörðinni. Slíkir
gestir færa okkur nær henni,
nær frændunum og vinunum
heima á “gamla landinu, góðra
erfða”; heimsóknir þesskonar
gesta glæða nýju lífi minning-
arnar um heimalandið og gera
okkur ljósari þá skuld, sem við
eigum móðurjörðinni að gjalda.
Djúpstæð ást á heimalandinu
og heimaþjóðinni hefir verið
einkenni hinna beztu íslendinga
í landi hér frá því þeir fóru að
flytjast hingað vestur um haf
fyrir meir en 60 árum síðan. Sú
ást var færð í meistaralegan
orðabúning í hinni áhrifamiklu
prédikun séra Jóns Bjarnason-
ar, sem hann flutti við hina
fyrstu íslenzku guðsþjónustu í
Vesturheimi, á fyrsta þjóðminn-
lögardegi íslendinga vestan hafs
1 Milwaukee-borg i Wisconsin 2.
ágúst 1874: “Vér ættum ekki að
vera komnir hingað til þess að
skjóta oss undan skyldum vor-
úni við þá þjóð, sem Drottinn
hefir tengt oss við helgum og
háleitum ættjarðarböndum.
Hver, sem gleymir ættjörð sinni,
1
eða þykist yfir það hafinn, að
varðveita það af þjóðerni sínu,
sem gott er og guðdómlegt, af
þeirri ástæðu, að hann er stadd-
ur i framandi landi og leitar sér
þar lífsviðurværis, það gengur
næst þvi að hann gleymi Guði.”
Þannig mælti sá hinn mikli
maður og leiðtogi. Upp úr jarð-
vegi þess hugsunarháttar, sem
fram kemur í orðum hans, er
sprottinn sá félagsskapur, Þjóð-
ræknisfélag fslendinga i Vestur-
heimi, sem stofnað hefir til
þessa samsætis til heiðurs hin-
um ágætu gestum okkar frá ís-
landi. Þeir, sem ða þeim félags-
skap standa, eru, eins og séra
Jón, fasttrúaðir á það, að ís-
lendingar leggi því aðeins mest-
an og beztan skerf til hérlendrar
menningar, að þeir varðveiti og
ávaxti í lengstu lög margþættar
erfðir sinar, sögu ættlands síns,
tungu og bókmentir.
Einhver komst einhverju sinni
svo að orði, að aðalútfiutningur
fslendinga væri: þorskur og
skáld. Víst er um það, að ís-
lendingar eru enn langsamlega
mesta fiskiveiðaþjóð heimsins,
miðað við mannfjölda; og skáld
munu þeir einnig hafa aflögum.
Alkunnugt er, að ýms íslenzk
skáld hafa á síðari árum haslað
sér djarfmannlega völl á al-
þjóða vettvangi og getið sér mik-
ið frægðarorð. Þó mun sá mað-
urinn, sem viðhafði tilgreind orð
um þorsk-útflutning og skálda-
útflutning íslendinga, hafa haft
i huga fornöldina, þegar íslenzk
skáld voru hirðskáld allra Norð-
urlanda og enn víðar um lönd.
Hér kemur, með öðrum orðum,
fram sú staðreynd, að mörgum,
ekki sízt útlendingum, verður
svo starsýn t á fornaldarfrægð
íslands, að þeir hafa fengið of-
birtu í áugun og blátt áfram
ekki séð ísland hið unga og
mjja. Fjarri sé það mér, að gera
lítið úr íslenzkum fortíðarverð-
mætum, sem dýrmætari eru gulli
og gimsteinum, og við “höfum
haft hitann úr” um aldaraðir.
Jafnframt er eg minnugur þess,
að það eru hinar fomu bók-
mentir, sem fram á þennan dag
hafa varpað mestum ljóma á ætt-
land okkar. Engu að síður held
eg, að okkur sé holt og frjósamt
til aukins þroska, að festa sjónir
við ísíland nútíðarinnar, “hið
vaxandi, nýja.”
Við erum þá einnig öll sér-
staklega þakklát Thors alþingis-
manni fyrir þær glöggu myndir
af hinu unga fslandi, sem hann
hefir bruglil upp í prýðilegum
ræðum sínum. Við erum enn
sannfærðari uin það heldur en
áður, að ísland er land fram-
fara og framsóknar, land mikilla
möguleika og stórra framtíðar-
drauma. Og við trúum því ein-
læglega, að þeir draumar rætist.
Margþættar framfarir heima-
þjóðarinnar á síðari árum fylla
hjörtu okkar fögnuði og ættu
að auka kapp og metnað á hin-
um alþjóðlega skeiðvelli hér
vestan hafsins.
Vil eg svo að lokum fyrir
hönd Þjóðræknisfélagsins, jafn-
framt því sem eg þakka þeim
Thors alþingismanni og frú hans
hjartanlega fyrir komuna, óska
þeim fararheilla. Við biðjum
þau fyrir hjartans kveðjur heim
til frænda og vina og til ætt-
jarðarinnar sjálfrar. Sem vara-
forseti Þjóðræknisfélagsins vil
eg einnig biðja Thors alþingis-
mann, þar sem hann er fulltrúi
landsstjórnarinnar á þslandi, að
flytja Alþingi og stjórn íslands
hugheilar kveðjur Þjóðræknis-
félagsins og beztu óskir heima-
þjóðinni til handa. Veit eg, að
eg tala þar fyrir munn íslend-
inga vestan hafs í heild sinni.
Við segjum einhuga með skáld-
inu:
“ó, heilsið öllum heima rómi
bliðum
um hæð og sund i Drottins ást
og friði.”
Að svo mæltu býð eg ykkur
öll velkomin á þetta gleðimót og
segi það sett!
Jón ívarsson þingmaður
Auátur-Skaftfellinga
Atkvæði voru talin í gær i
Austur-Skaftafellssýslu frá auka-
kosningunni á sunnudaginn.
Alls voru greidd 618 atkvæði,
af um 718 á kjörskrá.
úrslit urðu þau, að kosinn var
Jón ívarsson kaupfélagsstjóri i
Höfn í Hornafirði, með 334 atkv.
Páll Þorsteinsson, kennari Hofi,
Öræfum, frambjóðandi Fram-
sóknarflokksins hlaut 227 atkv.
og Arnór Sigurjónsson, ' fram-
bjóandi kommúnista hlaut 45
atkv.; 9 seðlar voru auðir og 3
ógildir.
Jón ívarsson bauð sig fram
utan flokka, en var studdur af
Sjálfstæðis- og Bændaflokks-
inönnum.
•
Við kosningar 1937 hlaut Þor-
bergúr Þorleifsson (F.) 337
atkv., Brynleifur Tobiasson (B.
og studdur af S.) 248 atkv. og
séra Eiríkur Helgason (A.) 23
atkvæði.—Morgunbl. 23. júní.
Rússneskur liðsforingi var
nýlega dæmdur 1 herréttinum
í Moskva í 6' ára fangelsi fyr-
ir að hann hafði á einu ári
kvænst og skilið við konur
sínar 8 sinnum. Það þykir
fullmikið jafnvel í Rússlandi.
Leifur heppni finnur Vínland
Landnemi djarfur lætur skipi úr höfn
langt út í haf — i gæfu sinnar nafni
Tefla vill hann við drungalega dröfn
Dumbshafið mikla er fyrir skut og stafni.
Einbeittum viking ögrar Grænlandshaf,
úlfgrár á lit er hiinins röggvar feldur.
Hamast við skut og hnykkir stafni i kaf.
Hræsvelgur Þurs — er ofsaroki veldur.
Skeiðin er eigi sköruleg að sýn,
skelfur og nötrar fyrir bylgju gangi.
Holskeflur snekkju henda milli sín,
hrönnin er lituð blóðdrefjum úr þangi.
f náhvalsdal, sem norðanbylur skóp
lét nótt og dagur skipshöfn mannraun kanna
Við hrap úr bylgjuhömrum gellur óp
í hlustum þoligæddra úrvalsmanna.
Hve örðugt móti stormi að reisa rönd
og Rán, er saman þeirra hugir liggja.
Stýrimann grunar að á hægri hönd
Helluland sé, er jötnaættir byggja.
Eigi þó fálma íturmenni hraust:
undanhalt ramba fram um lyngbaks vaðla.
Hafgúu að engu hafa kyngiraust
—höndum er leikið rétt við stýri og kaðla.
Vaskleika þó að virðist búin sæng
í votri gryfju, nesti mjög sá þrotið,
Leifur tók skipshöfn undir verndarvæng
af völtu fleyi, er hafði stýri brotið.
f minnum verður mannbjörg þessi æ
þau metorð stafa af drenglund fremur en hepni.
En þegnskap slíkum þeytir engi á glæ.
Og þannig fékk hann viðurnefnið: hepni.
Hafvillur drotna, hart er straumafall,
háaustan rosar kveðjur ekki vanda,
drepa þó ekki drengjahjörtu stall:
dægur mörg þeir í byttu austri standa.
Þar kemur loks að þrýtur storm og sjá,
þungbrýndur Loftui; kastar tötrum skýja.
Logn sær og kyrra lending skipi fá,
Leifs fyrir augum hillir veröld nýja.
Sjógarpar þarna; verða að leita lags
landið að kanna i skini af dagsins eldi.
Hneigir sig fyrr andvaranum ax,
og árla gengur sól i Bláins veldi. /
f þeirri álfu af þrúgnasafa er nóg,
og þeim til bjóða, er eiga hlut að fulli.
En sléttan mikla er furðulega frjó,
í fjöllum drekar liggja á rauðagulli.
Hepnin með Leifi á hafið austur snýr,
sem hefir fundið Vínland það hið góða.
Ep hamingjan eigi Furðustrandir flýr,
er farsæld gædd og kann í veizlu að bjóða.
Þó síðla rætist, samt er veizlan góð,
og svinnir hugir tala fyrir minnum.
Til skyldu rennur beztu mönnum blóð
og bæti kostur veldur auknum kynnum.
f launkofum varð Leifs hin merka sögn.
Um langan tíma fenti í hetju sporin.
En loksins eftir þúsund ára þögn
um þjóðmæring — er frægð hans endurborin.
&
Guðmundur Friðjónsson.