Lögberg - 01.02.1945, Blaðsíða 3

3
inni í frostlausri norðaustan
vindblöku og þokufoki, og það í
bezta gangfæri, en þín bóndi,
fyrir gestrisni þína og alúðleg
viðvörunarorð til mín, skal eg
ætíð minnast með virðingu.”
Þegar við vorum búnir að
borða, kvöddum við heimilisfólk-
ið og héldum af stað.
Eg hafði ekki verulega skoðað
Sigurbjörn að vallarsýn, eða
vaxtarútliti, fyr en við gengum
upp brekkurnar að heiðrabrún-
inni, hann var hár vexti, enn-
fremur grannvaxinn og hold-
skarpur, skréfhár og alílmikill í
liðum, toginleitur, dökkhærður
með lítið kögurskegg á vöngum
og höku.
Á heiðarbrúninni stóð hálf-
hrunin grjótvarða, við hana
stansaði Sigurbjörn og lagði
göngustafinn, sinn á ská upp við
hana, gekk svo að efri enda stafs-
ins, sem reis nokkuð hærra en
varðan, stakk svo þumalfingri
vinstri handar að gagnauganu,
handarjaðrinum í vindáttina leit
á göngustafinn þar sem hann lá
á ská við vörðubrotið, og sagði,
eins og við sjálfan sig:
“Það er þá svo sem eyktabii
milli vindstöðunnar, og stefn-
unnar, sem þarf að fara og rata,”
svo þreif hann göngustafinn, og
sagði:
“Við skulum fara héðan.”
Mér er það enn í fersku minm
hvað maðurinn hóf göngu sína
snarlega burtu frá þessu vörðu-
broti, teinréttur stikaði hann
austur á hjarnbreiðuna, og var
svo langstígur að eg sá mér þann
kost beztan að reyna að teygja
dálítið úr limunum ef eg ætlaði
að vera förunautur hans þennan
spöl.
Við höfðum gengið nokkuð
lengi með sama hraða, þegar við
komum að öðru vörðubroti, við
það stansaði förunautur minn
ekkert, bonum hefur líklega litist
það lélegur stefnuvottur, við
höfðum gengið enn alllengi þeg-
ar við komurn að þriðja vörðu-
brotinu, þar stansaði ferðafélagi
minn, og pjakkaði snjóinn, sem
lá upp með því að austan, kom
þá í ljós svartur steinn.
“Þú ert þá hérna enn greyið,”
sagði hann
Eg vissi að hann sagði þetta
við steininn en ekki mig, svo
eg þagði þá líka eins og steinn-
inn. Þegar við höfðum gengið
nokkra nokkra faðma frá þess-
um svarta steini, spurði eg.
“Heldurðu að við séum á réttri
leið?”
“Eg held aldrei neitt,” svaraði
hann, “sumir menn halda þetta
og hitt, að halda eða gizka á
eitthvají, hvorugu því orði fylgir
vizka eða vissa.
Þessum orðum kastaði hann
til mín yfir herðar sér, án þess
að líta til mín eða stansa nokkru
seinna kastaði hann þessum orð-
um til mín:
“Ertu orðinn lúinn?”
“Nei,” svaraði eg.
“Við erum nú staddir hérna
stuttann spöl frá heiðarkotinu
Múla.”
Þessi orð skullu í eyru mín
yfir axlirnar á honum, þó þessi
orð förunautar míns væru ekki
mörg, þá sögðu þau mér greini-
lega þá því, að þá lægi helm-
ingur heiðarinnar fyrir aftan
hælana á okkur, þaðan sem við
vorum þá var rétt stefna. Norðan
við áðurnefnda Múla, og þaðan
austur í Einarsskarð. Við héld-
um áfram austur með Múlunum,
en ekki höfðum við gengið lengi
þegar við urðum þess varir að
vetrarvofan, allra veðra von, var
komin í veginn fyrir okkur,
Þriggja dægra þokukólga lauk
þarna upp kjaftinum og spjó á
okkur dimmviðris hríð, það
hvesti meira um leið og hríðar-
bylurinn skall á sjálf hjarnbreið-
an, sem við gengum á ýskraði
undan veðurofsanum, ekki virtist
mér ferðafélaginn gefa þessari
veðurbreytingu nokkurn gaum,
teinréttur stikaði hann hjarnið
með sama hraða, stundu seinna
kyrði vindinn dálítið, það var
eins og við gengum inn í kvos
eða dæld, að vísu þótti mér vænt
um þessa kyrð, iþó virtist mér
hríðin mikið dimmri og þykkri,
meðan við vorum staddir í þessu
aðhaldi, eftir stundar gang kom-
um við út úr þessu afdrepi, þar
mætti hríðarskesson okkur aftur,
Það var eins og ferðamanns
snillingurinn Sigurbjörn fagnaði
samfundum unnustu sinnar með
því að snúa stefnunni beint í
fangið á henni. Á móti þessum
hvítu og köldu klæðum náttúr-
unnar gengum við þar til við
heyrðum árnið skamt frá okkur,
þar breytti Sigurbjörn stefnu og
tók vindstöðuna á vinstri hlið
þessa stefnu gengum við iitla
stund éður en mér virtist land-
inu halla undan fæti, áin hafði
um stund fylgt okkur og kveð-
ið öræfaljóð sín, en nú var hún
þögnuð, hún hefur sjálfsagt þagn
að þar, sem hún rann undir ís-
inn niður á jafnsléttunni. Nú
vorum við líka komnir niður á
sléttlendi, smáir snjóskaflar sem
hríðin hafði vistað þar á hjarn-
breiðunni mættu okkur með litlu
millibili, þeir voru víst lagðir
þar til að mýkja undir skófta
okkar, ekkert sáum við eða
heyrðum í kringum okkur ann-
að en hríðina og veðurgnýinn,
nú stansaði Sigurbjörn, snéri sér
í áttina til mín, og sagði.
“Þú spurðir mig að því í dag,
hvort eg héldi að við værum á
réttri leið, þá svaraði eg þeirri
spurningu þinni önugt og ómak-
lega. Eg bið þig nú að misvirða
það ekki við mig. En segðu mér
nú hvar við erum staddir.”
“Eg veit það ekki með neinm
vissu,” svaraði eg.
“Giskaðu þá á eitthvað, sem
þér þykir líklegast,” sagði hann.
“Eg held við séum staddir ein-
hversstaðar í Garðsdalnum,”
svaraði eg.
“Jæja, sjáum til, Vitlausara gat
svar þitt verið,” sagði hann.
“Má eg nú giska á og segja,
að við séum staddir svo sem
sextíu faðma vestan við túnið
á bænum Garði í Þistilfirði.”
Þessi orð Sigurbjörns reynd-
ust vissa en engin ágizkun, því
eftir örstutta stund stóðum við
á bæjarhlaðinu að Garði, þar
gistum við um nóttina, við beztu
gestrisnu atlot hjónanna þar og
allra heimilismanna, fólkið virt-
ist vera undrandi yfir því að við
skyldum leggja á heiðina í því
veðurútliti, sem þar hefði verið
um morguninn.
Skrafdrjúkt varð þeim bónd-
anum og Sigurbirni um slys þau
og dauðsföll, sem þeir röktu til
Axarfjarðarheiðar, seinast mint-
ist bóndinn á Ásmund Ásmunds
son, sem þangað átti að rekja
öll sín lífstáðar örkuml, vinstra
handleggs missir um olnboga og
báða fætur neðan við kné, þetta
mun hafa skeð veturinn 1870—
1871. Eftir þetta hörmulega slys,
var hann almennt nefndur Ás-
mundur fótalausi, hann fluttist
til þessa lands, bjó í Argyle-
bygðinni og dó þar, hríðinni hafði
slotað urn nóttin^, sem við gist-
um í Garði, næsta morgun var
bjart veður.
Við Sigurbjörn kvöddumst þar
á bæjarhlaðinu, því þar vár sam-
leið og samfundum okkar lokið,
við sáumst aldrei eftir það.
En síðan hefur árlega stafað
unaðshlýum bjarma inn í hug-
skot mitt frá endurminningun-
um um ratvísina, eða ratviss-
una hans Sigurbjörns Þorgríms-
sonar.
Finnbogi Hjálmarsson.
William Lloyd Garrison (1805
—1879), einn mesti forvígismað-
ur um afnám þrælasölunnar,
hafði nokkuð óþægilaga hug-
mynd um skríl og skotvopn. í
veislu, sem breska andþræla-
sölufélagið hélt honum, var han-
um gefið vandað vasaúr.
“Heiðraða samkoma”, sagði
hann. “Ef þetta hefði verið fúl-
egg, hefði eg vitað, hvað eg
ætti að gera við það, en þar sem
þetta er gullúr, get eg ekkert
gert.”
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 1. FEBRÚAR, 1945
LADY MESTER
STANHOPE
Einhver allra eftirtektarverð-
asta kvennpersóna, sem kemur
fram í sögu Breta á síðari öld-
um er Lady Hester Stanhope.
Kona þessi eða réttara sagt
yngisstúlka, því hún giftist
aldrei, var fædd á Englandi 12.
marz 1776, faðir hennar var
Chárles Stanhope jarl, þriðji
jarlinn með því nafni. Móðir
hennar var Lady Hester Pitt,
systir Williams Pitt hins yngra,
er mikið kvað að í stjórnarráði
Breta, tvo síðustu áratugi 18. ald-
arinnar, og hin fyrstu ár 19. ald-
arinnar og haíði á hendi ium
hrið stjórnarformensku, sem
kunnugt er, en hann dó 1806.
Hester Stanhope var þvi stór-
ættuð í báðar ættir, hún átti
systur tvær, sem voru yngri en
hún, hétu þær Griselda og Lucy
Raehel, voru * þær vel gefnar,
sem Hester, en lítið bar á þeim
í samanburði við hana.
Hester misti móður sína þegar
hún var* fjögra ára gömul, og
hefur hún óefað búið að þeim
missi alla ævi. Sagt er að faðir
hennar hafi gifst aftur skömmu
síðar.
En sagan segir að stjúpmóðir-
in hafi ekki lagt mikla rækt við
hana og faðir hennar því síður,
hann var mikilhæfur maður hvað
hæfileika sína snerti en sem
heimilisfaðir var hann þverúð-
ugur harðstjóri, jafnvel svo að
fólk hans gat tæpast búið í sama
húsi, hröktust börnin því bur,,
eitt eftir annað er tækifæri gafst.
Hester fór að heiman er hún gat
ekki lengur haldist þar við og
fór til ömmu sinnar, Lady
Ohetham, sem átti heimili :
Somersetshire.
Þegar hún kom til London,
vakti hún feýkna eftirtekt strax,
hún var stórgáfuð, fríð sýnum og
prýðisvel máli farin, varð hún
fljótt leiðtogi í félagslífi aðals-
ins í höfuðborginni.
William Pitt, móðurbróðir
hennar varð snemma átrúnaðar-
goð hennar, batt hún við hann
þeim kærleikaböndum, sem
aldrei slitnuðu meðan þau lifðu
bæði. Pitt dáðist að þessari gáf-
uðu og glæsilegu frænku sinm,
og þegar amma hennar dó og
hún varð heimilislaus, þá tók
Pitt hana heim til sín og hafði
hún síðan bústjórn á heimili
hans þar til hann féll frá. Lífið
lék nú við hana, þarna var hún
umkringd af tígnustu mönnum
og mestu gáfumönnum samtíð-
arinnar, og í slíkum félagsskap
var hún í essinu sínu, 'hún hafði
nógar gáfur og snild til þess að
ganga á hólm við alla gáfu og
glæsimerisku samtíðarinnar. Hún
var lífið og sálin í öllu sam-
kvæmislífi, og tók ekki lítinn
þátt í stjórn ríkisins. Svo áð
jafnvel þegar frændi hennar var
ekki heima, tók hún forustuna
í sínar hendur og varð ekki skota
skuld úr því að leysa vandasöm
störf af hendi. 1803 geysaði ófrið-
ur milli Englands og Frakklands
undir Napoleon mikla og ótti
mikill var í fólki, að Frakkar
mundu senda her inn á landið,
ferðaðist hún fram og aftur um
landið með Pitt til að líta eftir
landvörnum og sjá heræfingar,
og eitt sinn er Pitt var á ferða-
lagi, hafði hún yfirstjórn á sjálf-
boðadeild, sem Pitt hafði stofn-
að, og fórst henni það eins og
flest er hún lagði hönd á mjög
sköruglega og myndarlega.
Eins og áður er getið hafði
Pitt óbilandi trú á frænku sinn;.
Eitt sinn sagði maður við Pitt
að hann gerði ráð fyrir að Hester
færi að gifta sig, en Pitt svar-
aði:
“Eg geri ráð fyrir að hún bíði
þar til hún fær mann, sem er
henni jafn snjall, en þó hygg eg
að hún muni aldrei giftast”. Og
þessi spádómur Pitt’s rættist,
hún giftist aldrei.
Pitt kom því til leiðar stuttu
áður en hann dó, að henni voru
veitt eftirlaun frá Brezka þing-
inu, sem nam 1,200 pundum, eft-
ir fráfall hans var hún einstæð-
ingur og átti eiginlega hvergi
skjól, og varð nú stór munur a
högum hennar frá því sem var
meðan hún lifði í glæsimensku
og allsnægtum hirðlífsins, en
hún var ekki sparsöm, og tekjur
hennar hrukku ekki til þess að
mæta þörfum hennar.
Árið 1809 tók hún þá ákvörð-
unað setjast að í Wales og lifa
þar rólegu lifi, var hún mjög
einmana eftir fráfall Sir John
Moore, sem var besti vinur henn-
ar, var talið að þau hefðu verið
trúlofuð, og hafði hún við orð
að þau hefðu ætlað að giftast.
Sir John Moore var einn af
glæsilegustu herforingjum Breta
og foringi berzka hersins í
Portugal, vann hann sér ódauð-
lega frægð er hann kom brezka
hernum úr klóm franska hers-
ins á Pyrenea skaganum. Hélt
hann undan með herinn um 200
mílur uns hann náði að sjó, háði
hann orustu við Soult marskálk
við Coruma og vann sigur og
kom hernum á skipsfjöl, en féli
sjálfur, eins og Wolfe á Abra-
hams völlum. Er hann lá að
dauða kominn, er sagt að hann
hafi ávarpað bróður Hester, er
með honum var og beðið hann
að bera systur hans sína síð-
ustu kveðju.
Skömmu eftir að Hester kom
til Wales kom henni í hug ad
ferðast til útlanda. var ferðinni
•heitið til Sikileyjar með bróður
sínum, fneð henni fór maður,
sem Sutton hét, sem var bilaður
á heilsu, og máski af þeim á-
stæðum, var með leiðangrinum
læknir, sem Dr. Meryon hét, og
allmikið kom við sögu hennar
upp frá því. 1 febrúar 1810 sigldi
hún frá Englandi og England
sá hún aldrei framar. Hún var
stutta stund á Sikiley en fór til
Malta og var þar um tíma, frá
Malta sigldi hún til Aþenuborg-
ar á Grikklandi, og þar kyntisc
hún Byron skáldi, og varð á milli
þeirra litlir kærleikar, með
Hester og Michael Crawfora
Bruce, sem var með leiðangrin-
um vonu all-miklir kærleikar, svo
í því tilliti þótti vinum hennar
hún ganga feti framar en sæmi-
legt var. Hún hélt áfram ferð-
inni til Miklagarðs, þar komst
hún í ónáð hjá brezka ræðis-
manninum, Stradford Conway út
af makki hennar við franska
sendiherrann, hún vildi komast
til Frakklands, en stríð var þá
á milli ríkjanna Englands og
Frakklands og það var forboð-
ið að nokkurt samband ætti sér
stað milli þegna ríkjanna, en
Hester fór ekki að lögum, hún
komst í samband við franska
sendiherrann og hann vildi lið-
sinna henni og útvega henni
vegabréf, en þar sem þau gátu
ekki opinberlega mættst í Mikla-
garði vegna stjórnmála kredd-
unnar, þá sömdu þau með séf
að mætast á afskektum stað fyr-
ir austan Bosphorus sundið. Einn
af spæjurum Conways komst á
snoður um þetta, og sendiherr-
ann varð æfur og hótaði að
skrifa brezku stjórninni um þetta
Hester var ekki kjarklaus og
hún skrifaði hertoganum af
Wellington en fékk aldrei svar,
og vegabréf fékk hún ekki.
Frá Miklagarði fór hún með
sveit sína til Egyptalands, voru
þeir Bruce og Dr. Meryon med
í förinni, skipið rakst á klett ná-
lægt Rhodes eyjum og varð ó-
sjófært, eftir miklar þrautir og
hörmungar komst flokkurinn
samt til Rhodes í skipsbátunum,
þar tóku Tyrkir yel á móti þeim
og auðsýndu þeim gestrisni, og
veittu þeim klæðnað eftir þörf-
um. Hester varð þar mjög hrif-
in af fegurð tyrkneska búnings-
ins, lagði hún niður enska bún-
inginn, en klæddist jafnan upp
frá því tyrkneskum karlmanna-
búningi, mjög skrautlegum, því
hún var skrautkona mikil og
smekkvís, en þetta tiltæki henn-
ar var mj ög vítt af löndum henn-
ar, en hún kærði sig kollótta.
Flokkurinn dvaldi ekki lengi á
Rhodes, en ferðinni var haldið
áfram til Egyptalands, þar heim-
sótti hún jarlinn Mehemet Ali,
sem tók á móti henni, sem tígn
hennar sæmdi, lét hana vera við-
stadda heræfingar og gaf henni
að lokum reiðhest, hinn bezta
grip.
(Frh. á bls. 7)
Business and Professional Cards
DR. A. BLONDAL
Physioian &, Surgeon
60 2 MEDICAL ARTS BLDQ.
Sími 93 996
Heimili: 108 Chataway
Slml 61 023
DR. A. V. JOHNSON
Dentiat
6 06 SOMERSET BLDQ.
Thelephone 97 932
Home Telephone 202 398
Frá vini
Dr. S. J. Johannesson
215 RUBY STREET
(Beint suBur af Bannlnjc)
Talstmi 30 877
•
ViCtalstími 3—6 ©. h.
Dr. E. JOHNSON
304 Eveline St. Selkirk
Office hrs. 2.30—6 P.M.
Phone office 26. Res. 230
Office Phone Res. Phone
94 762 • 72 409
Dr. L. A. Sigurdson
116 MEJDICAL ARTS BLDG.
Office Hours: 4 p.m.—6 p m.
and by appointment
DR. ROBERT BLACK
Sérfræðingur í Augna, Eyrna, nef
og hálssjúkdómum
416 Medical Arts Building,
Graham and Kennedy St.
Skrifstofusími 93 851
Heimaslmi 42 154
DRS. H. R. and H. W.
TWEED
Tannlœknar
•
40 6 TORONTO GEN. TRC8T8
BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smlth St.
PHONE 96 952 WINNIPEG
EYOLFSON’S DRUG
PARK RIVER, N.D.
lslenzkur lyfsalt
Fólk getur pantaB meBul og
annaC meC pðsti.
Fljðt afgreiBsla.
A. S. BARDAL
848 SHERBROOK ST.
Selur Ukkistur og annast um út-
farlr. Allur útbúnaBur sá beatl.
Ennfremur selur hann allskonar
minnlsvarða og legsteina.
Skrifstofu talsími 27 324
Heimilis talsími 26 444
Ulei/ers
Studios
(argetl PMoifctwhicOioattijaitmTk Canmt
OtfanijaUmJk Ctutmm
otre Dame-
HALDOR HALDORSON
hyggingaineistari
23 Music and Art Building
Broadway and Hargrave
Winnipeg, Canada
Phone 93 055
INSURE your property wlth
HOME SECURITIES LTD.
468 MAIN ST.
Leo E. Johnson A. I. I. A. Mgr.
Phones Bus. 23 377 Res. 39 433
J. J. SWANSON &. CO.
LIMITED
308 AVENUE BLDG., WPG.
•
Fasteignasalar. Leigja hús. Ot-
vega peningalán og eldsábyrgo,
bffreiðaábyrgC, o. s. frv.
Phone 97 538
ANDREWS, ANDREWS
THORVALDSON AND
EGGERTSON
LögfrœOingar
209 Bank of Nova Scotia Bld«.
Portage og Garry St.
Slmi #8 291
TELEPHONE 96 010
H. J. PALMASON & CO.
Chartered Accountants
1101 McARTHUR BUILDING
WINNIPEG, CANADA
Blóm slundvíslega afgreldd
m ROSERY m,
Stofnað 1906
427 Portage Ave. Simi 97 466
Winnipeg.
Phone 49 469
Radio Servlce Speciallsts
ELECTRONIC
LABS.
H. THORKELSON, Prop.
The most up-to-date Sound
Equipment System.
130 OSBORNE ST., WINNIPEG
G. F. Jonasson, Pres. Ai Man. Dlr.
S. M. Backman, Sec.
Keystone Fisheries
Limited
404 Scott Block Slmi 95 227
Wholasale Distributors of
FREBH AND FROZEN FIBH
6UNDRY & PYMORE LTB.
British Quality — Fish Nettla*
60 VICTORIA STREBT
Phone 98 211
vVInnlpeg
Hanager, T. R. THORYALDBOM
ifour patronage wlU b*
ippreclated
CANADIAN FISH
PRODUCERS, LTD.
1. H. Page, Managing Diractor
Wholesale Distributors of
Fresh and Frozen F1»h.
311 Chambers St.
Office Phone 26 328
Res Phone 73 917.
MANITOBA FISHERIES
WINNIPEG, MAN.
T. Bercovitch, framkv.stf.
Verzla I he'.ldsölu með nýjan og
froslnn flsk.
303 OWENA ST.
Skrlfatofuslml 25 355
Helmaslml 55 463
— LOANS —
At Rates Authorized by
Small Loans Act, 1939.
PEOPLES
ITNANCE CORP. LTD.
Licensed Lenders
Established 1929
408 Time Bldg. Phone 21 439