Austri - 01.08.1914, Blaðsíða 2

NR. 30
AUSTEI
106
Serbar verið búnir að ýgla sig eitthvað
áður og stirapingar orðið milli peirra
■og Austurríkismanna á Dónárbökkum,
pótt skeytið segi að engin orusta hati
verið háð. Austurríki og Ungverja«
land hefir auðvitað ofurefli liðs á móts
við Serbíu, og auk pess þýskaland og
Italíu í bandalagi við síg. En pá mun
Serbía mega treysta á hjálp Rússa.
Og má pá segja að „fjand’nn sé laus.“
Óhugsandi að geta um pað, hve ó~
friðurinn getur orðið mikill og út~
breiddur.
Mexiko og Huerta.
Loks er nú Huecta farínn frá vpldum.
;Símskeyti hafa pegar skýrt frá pví.
Stjórnarfarið í Mexiko hefir verið
afar~erfitt síðan ríkið varð sjálfstætt
fyrir pvínær heilli old siðan. Ibúarn-
ir skiptastítvo pjóðflokka, hvítamenn
og Indtána, og sárfáir kunna að lesa
og skrifa. Pólitískir óaldaflokkar hafa
sifellt borizt á banaspjótum. Klerka-
lýðurinn, sem studdi stjórnarbyltinguna
1820, hefir beitt allskonar vopnum til
pess að halda völduro, og hefir jafnvel
ekki kynokað sér við að fá útlendinga
-til að hjálpa sér til pess.
Stjórnskipulagið hefir pví verið pann-
ig, að optast hefir skipzt á harðstjórn
og stjórnleysi.
Ofan á pá erfiðleika sem innan-
landsstjórnin hefir átt við að stríða,
hefir einnig bætzt pað böl, að útlend-
ar pjóðir hafa slett sér fram i innan-
landsmálefnin. Hinn hryllilegi ófriður,
sem lauk með dómi og lifláti Maxi-
milians keisara 1867, átti rót sína
að rekja til útleudra auðkýfinga, er
voru að reyna að sölsa undir sig gæðí
landsins. Reyndar var látið í veðri
vaka, að tilgangur fyrirtækjanna væri
að efla menningu landsins og styðja
kristnina, en pað var aðeins gjprt til
pess að breiða yfir hinn svívirðilega
tilgang.
Regar Hcerta nú víkur úr sessi,
eptir að hafa verið við völd í 2 ár og 5
mánuði, pá er pað petta tvennt, sem
hefir fellt hann: innanlands flokka-
dr ættir og ásælni útlendinga. I land-
ina geysaði uppreisn og borgarastríð,
en út á við átti hann í böggi við
hagsmuni Bandaríkjanna. Atyllan,
sem Bandaríkjamenn póttust bafa til
ófriðarins, að fána peirra hefði verið
<ýnd óvirðing af Mexikomdnnum,
er almennt talin hégómi og yfirskyn.
Pað voru auðkýfingar Bandaríkjanna,
og pó einkum steinolíukongarnir, sem
réðu atförinni.
pað er ekki gott að gjorasér grein
fyrir, hverskonar maður Huerta er,
pví peir sem hafa lýst honum, eru
svo ósamdóma, að engum sögnum
ber saman. Pað eitt er v'st, að hann
hefir hlotið að vera hraustur og dug-
legur maður. En Ijótur blettur er
pað á mannorði hans, að hann náði
völdum með pví að láta myrða fyrir-
rennara sinn, Madero forseta.
pó fjárhagur Mexikoríkis sé bág-
borinn, er ekki ástæða til að halda
að Huerta fari á vonaivpl - hann
hefir víst séð um-sig.
Eptirmaður hans er fyrverandi
utanríkismálaráðherra, C a r v a j a 1.
Hann er ekki he'rshöfðingi, eins og
fyrirrennarar hans, heldur logfræðing-
nr. Um kosti hans eða lesti er pl!-
um ókunnugt ennpá. Og ekki er vert
að spá neinu um stjórn hanp.
Eorlög hans eni fyrst og fremst
uodir pví komin, hvaða sfefnn stjórn
Bandaríkjauna nú tekur með afskipti
sín af landinu. En enn sem komið
er mun hún ekki vera séilepa vin-
veitt hinni nýju stjórn i Mexiko.
Nú fá menn að sjá hverju fram
vindur.
Fregnmiði Austra
30. júlí 1914.
Símskeyti
(frá fréttaritara vorum)
Lands|»Íngiskosr*ingartiar
í Danmorku.
Rv. 29/
r '
Ofriður Serba og Austurríkismanua ■
pær föru fram 10. p. m., eins og
áður er um getið, með sigri vinstri-
manna. Kosningu blutu 20 hægri-
roenn, 5 frjálslyndari hægrimenn
(frikonservative), 20 vinstrimenn, 5
gjörbótamenn cg 4 jafnaðarmenn. Af
hinum 12 konangkjörnu eru 9 með
grundvallarlagabreytingunni, Hafa
hægrimenn tapað 6 sætum. í lands-
pinginu verða pví nú 38 með grund-
vallarlagabreytingunni, en 28 á móti.
Grikkir og Tyrkir.
Erjur eru stöðugt með peiro, en
eigi fulikominn opinberlega tilkynntur
ófriður. Yinna Tyrkir Grikkjum allt
pað meiu, sem peir geta, og ræna
flutningaskip peirra, ef svo ber nndir.
þannig er sagt, að tyrkneskur fall-
byssubátur hafi 4. p. m. náð á sitt
vald grfsku skipi, sem hafði fjölda af
grískum flóttamönnum itinanborðs,
rændu peir skipið en drekktu öllum
farpegum og skipverjum. Enufremur
bafði sami fallbyrsubátur gjöreytt af
fólkr og hýbýlum smáeyjrma Goni,
rétt fyrir norðan Chios. Mórg fleiri
hryðjuverk unnu Tyrkir, og væri
of-langt að telja pau upp hér.
Búizt við algjörðnm ófriði á hverri
stundu.
50,000 verkfellendur
í Pétursborg.
Austurríki bóf ðftið við Serba 26. júli. Orsok pesr er morðið á rík-
iserfingjanum í Austurríki.
Belgrad er varnarlaus, fólk flýr paðan. Serbastjórn flutt til Kragu-
jewitz. Bardagar við Dónð, Serbar hafa spreugt Dónárbrú.
Þýskalaudskeisari staddnr í Noregi, Frakklandsforseti í Svípjóð; flýta
sér báðir heim. Rúrear hervæðast með Serbum, pjóðverjar með Austur-
rikismonnum.
Bretar eru hlutlausir og vilja miðla málum. Bjóðverjar(?) neita mála«
miðlun.
Evrópnstríð óumflýjanlegt.
Sljsfarir við voðreiðar á íprótt vellinum,
Yið veðreiðar á íprótfavellinum á sunnudaginn mættust tveir flokkar
reiðmanna og rákust á, svo að tveir hestar drápust og tveir eru dauðvona,
einn drengur rotaðist.
\
Alþingi.
Heimildarlog um fé til heilsuhælis, Gríraseyjarvita, Rorlákshafnar cg
heimflutnings Jistaverka Einars Jónssonar tekin af dagskrá í gær vegna
pess að sumir tpldu pað stjórnarskrárbrot. Málin bíða ráðherra. Hans
von í kvöld.
(Frá Ritzaus Bureau).
Kbh. í dag.
Ofriðurinn.
Belgiska stjórnin hefir látið vígbúa 3 árganga af vara-herliúinn. Hol-
lenzka stjórnin gjörir ýmsar ráðrtafanir til varnar landamærunum og
setur hervörð við allar helztu brýr í landinu. 1 herKastölunum við Ymy-
den er skipað setuliði og peir vígbúnir sem á ófriðartímum.
Rússar hafa að mestu vígbúið herlið sitt á Suður- og Yestur-Rússlandi.
Slökkt hefir verið á ollum vitum Kúsea & Eystrasaltsstroudinni.
Erá Pétursborg er slmað 19. p.
m.: 50,000 verkamenn hafa nú lagt
hér niður vinnu. -I dag sefnuðust
verkfellendur saman í hóþa hingað og
pangað um stræti borgarinnar og
sungu uppreisnarsongva. L0greglan
reyndi að tvístra flokkunum, en fékk
steinkast á móti sér og varð pví að
grípa til sverðanna til pess að geta
yfirbugað verkfellendur.
Albanía.
Erá Durazzo er símað 19. p. m.,
að uppreisnarmenn hafi pá um daginn
hafið ákaft áhlaup á Durazzo, en urðu
samt að lokum að láta undan síga.
En búizt við að peir mundu gjara
annað áhlaup síðar um daginn. Her-
skip stórveldanna, sem á L^fninni
lágu, sendu hermenn í land. Vilhelm
fursti er enn í Durazzo, en kona
hans og börn eru komin um borð í
eitt af herskipum stórveldanna.
Síðar um dagmn bárust pær fregn-
ir frá Durazzo, að uppreisnarmenn
hefðu ekkert nýtt áhlaup gjört, en
aptur á móti lýst pví yfir, að peir
væru eigi ófáanlegir að seroja um
frið við sendiherra Austurríkis og
þýzkalands, og átti fundur peirra að
vera 22. p. m., en ðfrétt er enn
hvað par hafi gjprzt.
Bindindishreyflnginí Danmörku.
Frá Kaupmannahofn er símað 19.
p. m.: Bindindisliðið, sem 5. hvert
ár heldur fund í Arósum og 5. hvert
ár í Kaupmannaböfn, gekk í dag í
fylkingu um gotur borgarinnar til
Suðurmerkur, par sem ræður voru
haldnar og kvæði suugin. 25 púsund
manna voru í pessari skrúðgpngu og
2200 fánar voru bornir. Einn af
elztu bindindismönnum Danmerkur,
Claus Johannesen bóndi í Vaarst,
hélt par aðalræðana og gaf yfirlit
yfir bindindisstarfsemiaa í Danraörku
s. 1. 35 ár. Var hann ánægður með
pað, sem hafði unnizt fyrir málefni
bindindismanna, og vonaði, að eptir
10 ár yrði öll áfengissala bönnuð í
Danmprku-
18,000 verkfellendur.
18,000 verkamenn hafa hafið verk-
fall í Loiredalnura á Frakklandi, og
krefjast 8 klukkustunda vinnudags,
Hástúkuþing Goodtemplara
er í ár haldið í Kristjaníu og stendur
yfir frá 26. júlí til 4. ágúst, en pað
er í fyrsta sinn, síðan sambacdið
komst á fyrir 37 árum síðan, að bá~
sfúkupingið er haldið í Noregi. Atti
að halda fundina í stórpingssölunum.
I Noregi eru nú 80 pús. manna í
Goodtemplarastúkum.
Stórgjaflr
hafa Norðmenn busettir í Ameríku
gefið toðurlandi sínu nú í ár í tilefni.
af 100 ára frelsisdeginuff; par á
meðal var ein gjöf að upphæð J/4
milljón krónur, sem stórpinginu var
afhent nú uýskeð, Stub prófessor frá
Ameríku afhenti gjöfina, en Lövland
störpingsforseti pakkaði.
þrumnr og eldinsrar
hafa geysað yfir Noreg nú 18.—20,
p. m, eins og getið hefir verið um í
símskeyti í síðasta blaði, og hefir
orðið mikið tjón að pví, par sem
eldingunum hefir slegið niður; á raörg«
um s»0ðum hefir kviknað í húsum og
skógi. þanuig brann meiri hlutinn
af bænum Sellebak í Borge hjá
Fredrikatad; 51 hús brunnu til grunna,
16 hús brunnu til hálfs og 6 hús voru
rifin Diður; 1000 manna urðu húsvillt-
ir. Tjónið er metið 400,000 krónur.
Ennfremur brann hið stóra gistihús
á HolmenkolleD, par sem skíðakapp-
hlaupin eru háð á hverjum vetii. A
mörgum fleiú stöðum brunnu hús, og
menn og skepnur biðu bana. Stór
skógartlæmi brunnu og víða.
Kolera og pest
hafa gjort vart við sig á Rússlandi.
Kolera í Podolia, og hafa ura 20
manns dáið; eu pestin í Astrakan,
par bafa 46 veikzt af drepsóttinni en
22 dáið.
Fjárhagsáætlun Rússlands
fyrir yfristandandi ár ’gjörir ráð fyrir
7 milljarda króna útgjöldum (3,613,5
milljón rúblum). þar af gengur
rúmlega x/4 til hers og flota, nálega
!/4 til sanrgougumála, */9 í afborganir
af ríkisskuldum, og tæplega V20 til
menntamála.
/