Lögberg-Heimskringla - 17.01.1963, Blaðsíða 5

LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 17. JANÚAR 1963
5
Leskaflar í íslenzku
handa byrjendum
9 Prof. Haraldur Bessason
Prof. Richard Beck, Ph.D.
XXIX.
We shall now consider the present tense indicative of
the verbs munu (shall, be going to, will) and skulu (shall);
incidentally, these are the only Icelandic verbs of which the
infinitive ends in -u.
Sing.
ég mun
iþú munt
hann (hún, það) mun
Plur.
við munum
þið munuð
þeir (þær, þau) munu
ég skal
þú skalt
hann (hún, það) skal
við skulum
þið skuluð
þeir (þær, þau) skulu
Translate into English:
Ég mun fara heim í dag, en þú munt fara þangað á
morgun. Við munum verða í borginni eina viku, en þið
munuð dvelja þar heilan mánuð. Þeir ætla til íslands seinna
í vor og munu verða þar allt sumarið, en þær fóru til Islands
í fyrra.
Ég skal læra mína lexíu vel, og þú skalt líka læra þína.
Hann skal sækja póstinn minn, því ég hef sjálfsagt fengið
bréf að heiman. Við skulum vera heima þangað til hann
kemur. Þið skuluð lesa bókina í kvöld, en þau skulu lesa
hana annað kvöld.
Vocabulary:
að heiman, from home
alll, all, the whole, neut. sing.
allur
annað kvöld. to-morrow even-
ing
á morgun. to-morow
dvelja, dwell, stay
eina, one, fem. of einn
fengið, received, got, past.
participle of fá, to receive
fóru, went, past tense of fara,
to go
heilan, whole, masc., acc. sing.
of heill
heim, home
heima, at home
í dag, to-day
í fyrra, last year
í kvöld, to-night, this evening
íslands, to Iceland, gen, of
ísland
í vor, this spring
kemur, comes, 3rd pers. sing.
of koma. to come
lexíur, lesson, acc. fem. sing.
of lexía
læra, learn
mánuð, month, acc. sing. of
mánuður
póstinn, the mail, acc. sing. of
póslurinn
seinna, later
sjálfsagt, no doubt, of course
sumarið. the summer, neut.
acc. sing. of sumar
sækja, to fetch
vel, well
verða, remain
þangað, there, to that place
þangað til, until
þar, there
ætla, intend
Bréf frá Norður-Kaliforníu
Það var glatt á hjalla í sam-
komuhúsinu við Merced vatn-
ið í San Francisco á sunnu-
daginn fyrir jól. Þá hélt Is-
lendingafélagið hina árlegu
jólatrésskemmtun sína fyrir
börnin. Um eitt hundrað börn
sóttu skemmtunina og mun
tala hinna fullorðnu hafa ver-
ið svipuð.
Eins og að undanförnu, voru
börn félagsmanna hvött til að
veita skemmtikrafta. Um
skemmtiatriðin sá frú Rúna
Christopherson. Fyrst fór
fram brúðuleikrit (puppet
show), sem börn settu á svið
undir forystu frú Sylvíu Odd-
stad Haskins. Hét leikritið
Jólakötturinn, samið af Bob
Englund, en leikstjórar voru
þau Char Vincent og Pat
Perlman. Með hlutverk brúð-
anna fóru Paul og Elena
Haskins, Joel og Debby Farkas
og Marcia Gorden, en þau eru
öll barnabörn frú Stephanie
Oddstad.
Næst á skemmtiskrá var
píanóleikur og léku systurnar
Guðrún (10 ára) og Ingrid (9
ára) Lorensen, en þær eru
dætur Lyman og Gunnhildar
Lorensen. Rönald Christoph-
erson (11 ára) lék á trumpet
og Stefani Christopherson (16
ára) söng nokkur lög. Ronald
er sonur Theodor og Pauline
Christopherson, en Stefani
dóttir Loren og Hrafnhildar
Christopherson.
Séra Thorlákson las jóla-
guðspjallið fyrir börnin og
lagði út af því á máli, sem þau
skildu. Hann talaði um frið á
jörðu og bræðralag mannanna
og hvernig við gætum öll lifað
samkvæmt lögmáli Krists.
Heims um ból var sungið á
íslenzku og margir jólasálmar
á ensku. Að lokum kom jóla-
sveinninn með fallegar gjafir
handa öllum þessum barna-
skara og var þá mikið um
fagnað og læti.
Guðrún MacLeod, hin ný-
skipaði formaður matarnefnd-
ar, stóð fyrir veitingum, sem
voru miklár og glæsilegar.
Þórunn Magnússon sá um
framreistingu. Stórt og glæsi-
legt jólatré stóð á miðju gólfi,
en um alla skreytingu sá
Kathleen Davis. Jólagjafir
barnanna voru valdar og inn-
pakkaðar af þeim Dóru Þórð-
arson og Ástu Lóu Ólafsson.
Sveinn Ólafson, formaður fé-
lagsins, stjórnaði skemmtun-
inni. Hann kynnti hjónin
Walter og Ellen Lachen frá
Chicago og lék hr. Lachen
frumsamdan söng á píanó og
söng með, en hann kallaði
sönginn „Elskan.“
Um eitt voru allir sáttir, og
það var, að skemmtunin hefði
verið hin ánægjulegasta bæði
börnunum, sem hún var ætluð,
og engu síður þeim fullorðnu,
en er það ekki einmitt um jól-
in, sem við verðum aftur öll
börn?
Aðalfundur félagsins var
haldinn í haust og var stjórnin
öll endurkosin. I henni sitja:
Sveinn ólafsson, formaður;
Vigfús Jakobsson, varafor-
maður; Ingvar Baldwinson,
gjaldkeri; Ralph Johnson og
Thorley Johnson, ritarar;
Gunnhildur Lorensen, frétta-
ritari. Heiðurs-formaður fé-
lagsins er konsúll íslands í
San Francisco, séra S. O.
Thorlakson. Þau hjónin Stein-
þór og Louise Guðmunds hafa
tekið að sér hið þýðingarmikla
starf að safna og skrifa sögu
hins íslenzka félagslífs hér
um slóðir til þess að varðveita
það frá gleymsku.
Við sendum öllum lesendum
Lögbergs-Heimskringlu inni-
legar nýjárs kveðjur.
G.L.
Guðjón Stefánson
Hann fæddist að Sævar-
enda í Fáskrúðsfirði á Islandi
12. jan. 1894 og því rúmlega
68 ára er hann dó 7. nóv. 1962.
Foreldrar Guðjóns voru þau
hjónin Jón Stefánson og Guð-
finna Halldórsdóttir. Guð-
finna dó þegar Guðjón var að-
eins 9 ára; en skömmu seinna
giftist faðir hans aftur Arn-
dísi Guðmundsdóttur, sem var
ættuð úr Grindavík, og árið
1903 fluttist hann með þeim til
Kanada, og nokkru síðar varð
hann landnemi í Elfros byggð-
inni í Saskatchewan. Stjúpa
hans er enn á lífi, 84 ára að
aldri, og tvö alsystkini og tíu
hálfsystkini. Einn af bræðr-
um Guðjóns heitins.er Halldor
J. Stefánson kennari í Winni-
peg, velþekktur maður.
Árið 1920 giftist Guðjón
Þorgerði dóttur Jóns Jóhanns-
sonar og Gunnhildar konu
hans, sem bæði voru ættuð úr
Þingeyjarsýslu, en höfðu
einnig flutzt til Elfros byggð-
arinnar.
Börn Guðjóns heitins og
Þorgerðar eru: Jón Gunn-
steinn; Guðfinna Gunnhildur;
Sigurlaug Rebecca; Sveinn
Debs; Guðjón Eugene; Eric
Carlyle Thor og Þorgerður
Joyce Dianne — öll gift nema
Eric sem býr með móður sinni.
Þó Guðjón væri fyrst og
fremst bóndi og heimilisfaðir
og rækti sínar skyldur í því
sambandi næstum með af-
brigðum, var hann einnig
einn af þeim fáu, ef ekki alls
sá eini, í sínu byggðarlagi sem
lagði stund á að ígrunda hvað
almenningi mætti verða mest
til heilla með bættu stjórnar-
fari. Þó hann ekki sjálfur
þyrfti þess frekar en aðrir í
hans byggðarlagi (og raunar
alstaðar) beitti hann sér sterk-
lega fyrir því að afnema sér-
réttindi þau er hinum fáu eru
gefin til þess að féfletta al-
múgann og stöðva allar fram-
farir er mættu verða þjóð-
inni til vaxtar og þrifa. Fyrir
það var hann með réttu upp-
nefndur kommúnisti, og er
það sá mesti heiður sem
nokkrum manni getur veitzt,
þó það óvíða metist eða skilj-
ist enn. Spámenn allra tíða
hafa jafnan verið fyrirlitnir af
samtíð sinni, en oft síðarmeir
dýrkaðir sem leiðsögumenn og
frelsarar. Kristur til dæmis
átti ekki uppá pallborðið
fyrstu, en nú eru þeir fáir sem
þora að atyrða hann sem ill-
menni og landráðamann. Og
eins mun verða með Guðjón
þegar stundir líða fram. Það
er ekki notalegt að vera í ónáð
við samfé'laga sína, en þegar
um stórmál er að ræða má sá
sem veit ekki gefa sinn hlut
fyrir baunadisk eða önnur
stundleg verðmæti, og það
gerði Guðjón aldrei. Hann
rækti sitt starf af beztu sam-
vizku og kveikti öll þau ljós
vits og skilnings sem honum
var auðið, og því mun hann
lifa, þótt hann dæi, eins og
allir forystumenn lýðsins frá
byrjun til þessa dags. Um
jarðarför hans gildir mig
einu; minningin er og verður
eilíf.
Páll Bjarnason,
Vancouver, B.C.
Hver er maðurinn?
„Við skulum ekki hafa hátt,
hér er maður á glugganum.“
Gömul barnagæla.
Skömmu fyrir síðustu jól
barst mér einkennilegt bréf
frá ókendum vin. Ekki er ég
nú samt viss um þetta. En eft-
ir að hafa grandskoðað bréfið
í krók og kring, og eftir marg-
ar vangaveltur, komst ég að
þeirri niðurstöðu, að maðurinn
mundi ókendur hafa verið, og
þó vinur minn. Mun ég hafa
þetta fyrir satt þar til annað
kemur í ljós, og verður þá
„skylt að hafa þar er réttara
reynist“.
Skal nú bréfi þessu lýst
nokkuð nánar. Umslagið var
lítið ummáls og nokkuð velkt.
Verður ekkert af þessu ráðið,
nema ef vera skildi það, að
maðurinn sé nýtinn, eða hafi
álitið slíkt umslag hæfa inni-
haldinu. En þetta leiddi til
þess, að meirihluti póstmerk-
isins lenti fyrir utan röðina
á umslaginu þannig að ekki
varð af því séð hvar bréfið
hóf för sína. Á einu gat mað-
ur þó áttað sig að nokkru.
Það var hlussustórt frímerki
á bréfinu, en á því var prýði-
leg mynd af Charles Evans
Hughes, fyrrum yfirdómara í
hæðstarétti Bandaríkjanna.
Hér var þá loksins eitthvað
sem maður gat áttað sig á.
Maðurinn er þá ekki aðeins
vinur minn, heldur einnig
samborgari. Eftir er þá aðeins
að athuga áritunina. Hún er
rituð með rauðu bleki og
dregnir prentstafir í stað eigin
rithandar, og er heimilisfang
mitt er gefið að Stafholti. Af
þessu er augíjóst, að maðurinn
vill dyljast fyrir mér, og að
hann er ekki kunnur högum
mínum sem stendur, því ég
hefi ekki heimili að Stafholti.
Vil ég nú leiðrétta þetta, því
mig langar til að fá fleiri bréf
frá honum. Hin rétta áritun
mín er: box 678, Blaine,
Washington.
Nú opnar maður bréfið og
bregður þá svo undarlega við,
að það er að mestu eftir sjálf-
an mig. Það er, sem sagt, úr-
klippa úr Lögbergi-Heims-
kringlu, sem á er letrað
greinarkorn með fyrirsögn-
inni: Hvað er í fréttum? Hefir
bréfritarinn — eða, réttara
sagt — bréfsendarinn — und-
irstrikað, með rauðu bleki,
þessar setningar: „Enda var þá
enginn Kommúnisti til, svo
orð væri á gerandi nema ef
j vera skyldi einstaka óvenju-
lega vel kristin sál, sem
| geymdi slíkar háleitar hug-
sjónir í hjarta sínu eins og
helgidóm, eða hina dýrustu
perlu, sem ekki mátti kasta
fyrir svín“. Neðan við grein-
ina er svo krotað, með prent-
stöfum og rauðu bleki: „ÞÚ?
! ! SON Minn BRÚTUS?“. Séð
hef ég þessa tilvitnun nokkuð
öðruvísi orðaða og af meira
listfengi í letur færða. Þarna
er þá sendingin öll eins og
hún leggur sig, og getur mað-
ur gizkað á, að hún hafi verið
af góðvild gerð, þó eflaust
mætti um hana bæta. Vildi ég
gjarnan geta rætt þessi mál
frekar við vin minn, ef ske
kynni að við það sefaðist hin
heilsuspillandi hugaræsing,
sem spurningarmerkin og upp-
hrópunarmerkin bera vitni
um. En nú er mér þess varnað
því, að vinur minn virðist
vilja halda áfram að vera
ókendur. Tel ég það ónýtt ráð
sem karl einn átti að hafa
tekið upp, er hann var að enda
bréf til vinar síns. Hann end-
aði bréfið með þessum orðum:
„Ef þú færð ekki þetta bréf
þá láttu mig strax vita.“ Hygg
ég hitt líklegra til árangurs,
Frh. á bls. 7.