Lögberg-Heimskringla - 04.07.1968, Blaðsíða 7

LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 4. JÚLÍ 1968
T
íslendóngair eru oð verða
umf-alsverð efnaiðnaðarþjóð
Háir skorsteinar, sem gnæfa
yfir nærliggjandi hús og spúa
reykjarstrókum, svo sést varla
til sólar, er venjulega það
fyrsta sem mönnum kemur í
hug, þegar minnzt er á iðnað
eða iðjuver.
Slíkar verksmiðjur eru ein-
kennandi fyrir efnaiðnaðinn,
sem til þessa hefur lítið verið
Uiinnzt á í þeirri kynningu ís-
lenzks iðnaðar, sem nú stend-
ur yfir. Er þó sá þáttur ís-
lenzks iðnaðar einhver sá
staersti og þýðingarmesti okk-
ar iðnaðar, eða að minnsta
kosti sá, sem lýtur að vinnslu
fiskafurða.
Fiski- og síldarmjölsverk-
suiiðjur, Áburðarverksmiðjan,
lýsisbræðslur eru verksmiðj-
ur í efnaiðnaðinum, sem risið
hafa á síðustu áratugum og
svipar til þeirra hugmynda,
serh' almenningur gerir ser um
Ú’ijuver. Háir skorsteinar, sem
guæfa yfir hverfi sitt og sveipa
Það þykkum verksmiðjureyk.
Sá þ á 11 u r efnaiðnaðarins
hófst hér á árunum fyrir fyrri
heimstyrjöldina og óx og dafn
aði á árunum 1930 til 1940
^eð auknum síldveiðum og
t°garaútgerð. Fyrir heimstyrj-
°ldina voru reistar hér fiski-
Uajölsverksmiðjur, smáar og ó-
fulIkomnar, en stærri og full-
kornnari verksmiðjur fylgdu í
kjölfar þeirra með auknum út-
(^utningi þessara afurða og
^Ueiri vélvæðingu.
Þegar svo hraðfrystihúsin
komu til eftir 1940 óx þessi
Jðnaður enn frekar, og fiski-
^hjölsverksmiðjur þykja þó
er>n ekki hafa náð þeirri hag-
hvæmni, sem æskilegt væri
að þær hefðu, vegna smæðar.
flins vegar standa síldarmjöls
verksmiðjur jafnfætis iðnaði
unnarra þjóða í þeirri grein.
^3eði að útbúnaði og gæðum
f^amleiðslunnar.
Aðrir þættir efnaiðnaðar
byggja að meira eða minna
%ti á innfluttu hráefni og
f*ar hefur þróunin ekki verið
eins ör, né eins stöðug. Eink-
Utn eru það verksmiðjur, sem
íramleiða hreinlætisvörur,
®nyrtivörur, málningu, bón,
yUi o. fl., sem risið hafa upp
1 þeim iðnaði.
Þær fyrstu voru reistar um
°g eftir 1920 og tóku litlum
reytingum fram yfir 1930,
eíl eftir það var lögð töluverð
aherzla á innlendan iðnað,
Yegna atvinnuleysis og skorts
a gjaldeyri.
f skjóli innflutningshafta og
Verndartolla urðu til fjöldi
verksmiðja í efnaiðnaði, sem
ramleiddu ofannefndar vörur
°g fullnægðu innlendum
^Urkaði. Gæði framleiðslunn-
ai Voru þó misjöfn og úryal
ítið, einkum í byrjun, enda
aléðst sumt af þessu ekki sam-
ePpni við innfluttar vörur,
Pegar losað var um innflutn-
^hghöftin. í öðrum greinum
°r þetta batnandi og komst
h jafns við innfluttar vörur.
Nokkuð af þessum iðnaði
lagðist því niður aftur við
aykinn innflutning og aukinn
kaupmátt almennings, s e m
gerði þá um leið meiri kröfur
til gæða og úrvals. Snyrti-
vöruiðnaður lagðist niður að
mestu, enda reyndist fram-
leiðendum erfitt að gæta hinn-
ar síbreytilegu tízku, sem er
í þeim iðnaði, og þær miklu
kröfur, sem gerðar voru til
umbúðanna, reyndust þeim
ofviða flestum.
Markaðurinn hér heima var
það lítill, að framleiðendun-
um var ógerlegt að auka fjöl-
breytni framleiðslu sinnar, og
til útflutnings voru fæstar
þessar vörur hæfar.
N o k k r a r undantekningar
urðu þó á þessu og þær grein-
ar, sem stóðu af sér aukning-
una á innflutningnum, þró-
uðust, og þeim óx fiskur um
hrygg, svo í dag standast
margar þeirra fyllilega sam-
anburð við erlenda framleiðslu
í sömu greinum.
Þar má nefna málningar-,
lakk- og límframleiðslu og
hluti af hreinlætisiðnaðinum
stendur orðið föstum fótum.
Sumt af þessum þáttum
efnaiðnaðarins, sem byggir á
innfluttu hráefni, fullnægir
alveg þ ö r f u m landsmanna.
Glöggt dæmi þar um er Á-
burðarverksmiðjan, sem getur
þó, ef næg orka er fyrir hendi
komizt af án innflutts hráefn-
is. Úr steinefnaiðnaðinum má
nefna Sementverksmiðjuna,
en þessar tvær eru í rauninni
fyrstu stóriðjuframkvæmdirn
ar sem íslendingar hafa ráð-
izt í.
Þegar svo kísilgúrverksmiðj
an og álverksnliðjan verða
komnar að fullu í gang, verð-
ur að segja, að íslendingar búi
við töluverðan efnaiðnað, og
þegar sjóefnavinnsla sem þeg-
ar hefur örlað á hugmyndum
um, verður komin á laggirnar,
þá verður þess skammt að
bíða, að íslendingar verði
meiri iðnaðarþjóð en fiski-
þjóð.
Vísir 7. maí
MORÐINGINN
„Ég gerði þaS fyrir land
mift."
í einni fréttinni í gær var
sagt, að morðingi Roberis
Kennedy hefði sagt þetta eftir
að hann hleypti af skoiunum.
Nú hefur sannazt, að morðing-
inn er Palestínu-Arabi, Sirhan
Bishara Sirhan, 24 ára, fædd-
ur í þeim hluia Jerúsalem,
sem nú er kallaður „arabíski
hlutinn". Hann hefur dvalizt
11 ár í Bandaríkjunum, en er
ekki bandarískur ríkisborgari.
Hann hefur að undanförnu átt
heima í Pasadena í Kaliforníu
og á þar bræður.
í fréttaauka í brezka útvarp-
inu í gærkvöldi var vikið að
því, sem einn af leiðtogum Ar-
STÖKUR
Hve oft eru augu vor sein að sjá
og sálirnar hylslmar að trúa,
en hverfa ástum til haturs má
og hatri til ásta snúa.
❖ ❖ *
Margir hafa á hrokasund
hleypt á strákavaði
fyrir eina óskastund
undir fíkjublaði.
* * *
Vér köllum það kerlingabækur
er kenndi oss reynsla dýr.
En víðust er ennþá sú veröld
er við oss bakinu snýr.
* * *
Nú leiðir blindur ’inn blinda
og býður þeim skyggna hönd,
en hálfvelgjan fer yfir heiminn
og helgar sér álfur og lönd.
ílí * *
Vel hann rær, en veiðir þó
varla á færið hæti.
Þykist fær í flestan sjó,
fullur af stærilæti.
* * *
Ein fékk ríft og önnur klippt —
allar þágu parta —
því millum margra skipt
mínu góða hjarta.
* * *
Þrjár vísur.
Vertu það sem innra ertu,
áttavitans striki halt.
Þó að slúðrið sletti svertu,
slá þú undan hvergi skalt.
Sumt þó dylja maður megi,
meira og fleira sýnir hann.
Talið fær með öllu eigi
yfirdrepið nokkurn mann.
Reyndu ekki fólk að fleka,
freistingar kæfðu þær.
Út um margar rifur reka
rottur hugans sínar klær.
aba í Bandaríkjunum, sagði
um verknaðinn, en það var á
þá leið, að ef til vill hefði
þarna brotizt út örvænting
manns yfir hörmungum landa
sinna, Palestínu-Araba, sem
,alla tíð hafa átt við hörmung-
ar að stríða og hin bágustu
kjör, sinnu- og aðgerðarleysi
varðandi framtíðina, síðan er
land þeirra var frá þeim tekið
og fengið Gyðingum í hendur.
Hann vék jafnframt að stuðn-
ingnum við ísrael, stuðningi
Bandaríkjanna og ileiri landa,
vináttu og samúð R o b e r t s
Kennedy við Gyðinga, sem
væru hvergi fjölmennari en í
New York-borg, en það væri
f y r i r sambandsríkið New
York, sem Kennedy sæti á
þjóðþinginu.
Reddin lögreglustjóri í Los
Angeles ræddi við fréttamenn
P. G.
í gær. Hann kvað fingrafara-
rannsókn hafa leitt í ljós hver
morðinginn er. Á honum fund
ust fjórir 100 dollara seðlar og
benti það til, sagði Reddin, að
hann hefði ætlað að flýja, svo
og að hann var með bíllykil
í fórum sínum. Enginn grun-
ur hefði fallið á eiganda bíls-
ins.
Sirhan er í eins manns klefa
í aðalfangelsinu og þess strang
lega gætt, að örlög hans verði
ekki hin sömu og banamanns
Kennedy forseta, Lee Harvey
Oswalds, sem var skotinn til
bana í lögreglustöðinni í Dall-
as.
Sirhan verður leiddur fyrir
venjulegan undirrétt á morg-
un og verður honum skipaður
verjandi. Hann hefur verið á-
kærður fyrir morð.
Vísir 10. júní.
FAREWELL SERVICE
Framhald af bls. 5.
mittee consisting of the Presi-
dent of the Board of Trade,
the Chairman of the School
Board and the Mayor of the
town of Wynyard was ap-
pointed and made this pres-
entation:
To the Rev. Haraldur Sig-
mar:-
On behalf of the people of
Wynyard we wish to express
to you our sincere apprecia-
tion of your worth as a teach-
er, a citizen, a minister, a
friend and as a man.
During the sixteen years
that you have been in our
community, we have always
felt that in matters pertaining
to the public welfare, we had
in you a man upon whose wise
counsel, generous support and
hearty co-operation the utmost
reliance could be placed. You
were so ready to assist us in
our enterprises, to share in
our joys and to comfort us in
our sorrows.
We regret exceedingly that
you are leaving, and while we
feel that the unique position
which you occupied in our
midst will be difficult, if not
impossible to fill, we can as-
sure you that the very best
wishes of the community will
go with you and your most
estimable wife and family to
your new home, and that you
will there find larger scope
for the exercise of those quali-
ties of heart and mind that
have endeared you to the peo-
ple of Wynyard.
In token of our esteem, and
as a type of your worth, we
ask that you accept this small
purse of gold carrying with it
as it does the assurance of our
regard until that time shall
come when we shall meet
where partings shall be no
more.
Signed on behalf of the citi-
zens of Wynyard: H. A. Whit-
man, Mayor; R. W. Thorne,
President of the Board of
Trade; S M. Creelman, Chair-
man of the School Board.
On Saturday, July 31, 1926
at 8:30 p.m. a Farewell din-
ner was given in honor of Rev.
Haraldur and Mrs. Sigmar at
the Hotel Wynyard by their
intimate friends. Mr. B. Hjálm-
arson was Toastmaster. Also
an original poem to the Sig-
mars by Mr. Paul Bjarnason
was read and presented to the
guests or honor.
B e f o r e the Sigmars left
Wynyard on the 4th day of
August, the Emmanuel La-
dies’ Missionary Lutheran
Society met at the house of
Augusta Talman to honor in
a special way Mrs. Haraldur
Sigmar who ably seconded
h e r husband’s work among
the people of Wynyard using
her god given talent of song
freely and unsparingly at all
times. The Ladies presented
Mrs. Sigmar with a precious
gift a golden watch. A photo-
graph was also taken of this
farewell party.
Wynyard Advance