Skólablaðið - 01.12.1915, Blaðsíða 2

178
SKÓLABLAÐIÐ
ekki þurfa aö sérmenta lækna, presta, skipstjóra, vélmeistara
o. s. frv. En auSvitaS verSur ekki fjölyrt um slíka vitleysu
hér, heldur bent á þetta dæmi til skýringar þvi hve illa færir
sumir þeir, sem fóru höndum um fræðslulögin, voru til þess
verks.
Þegar nú samt aö menn voru orönir ásáttir um aS reisa
nýjan kennaraskóla, kom mönnum best saman um, a S h a n n
skyldi vera ódýr. Reykjavík og HafnarfjörSur keptu
um skólann, og varö höfuSstaSurinn hlutskarpastur, m. a. af
því bærinn lofaSi aS gefa lóö undir skólann. En
þegar til kom var lóöin valin sem first bænurn, til þess aS
þurfa ekki aS leggja nema sem minst i gjöfina. (Lóöin verS-
minni þar heldur en nær bænum.) Er skólastæSiö óheppilegt,
úr því aö skólinn annars er i bæ. Á þessurn staö reisti landiö
mjög óvandaS timburhús, úr lélegum viöi og illa bygt. Grjót-
holtiS í kring um skólann var næstum ekkert lagaS til, og
þrátt fyrir margra ára ítrekaöar tilraunir hefur forstöSumaöur
skólans ekki getaS fengiS fé hjá þingi eSa stjórn til aS girSa
lóSina, svo aö alt ber aS sama brunni meS framlög og fyrir- ,
hyggju þingsins i þessu efni. Nú var gerö reglugjörS fyrir
skólann, og ákveöiö aö námstíminn skyldi vera þrír vet'ur,
þ. e. 18 mánuöir alls, og a. m. k. mánuöur ganga í próf árlega
svo aö eiginlegur kenslutími var áætlaöur 15 mánuöir, eöa
liöugt eitt ár. Til samanburöar má geta þess, aö í Sví-
þjóö þurfa menn sex ár til aö ná kennaraprófi og sumar-
fríin mjög stutt. Af þessum stutta kenslutíma leiddi aftur aS
eigi varö kent til hlítar nema fátt eitt, og mörgu slept, sem var
bráönauösynlegt. Samkvæmt tilætlun þings og stjórnar átti
skólinn að vera einskonar gagnfræöaskóli, en aö læri-
sveina þaöan mætti nota til barnakenslu. En engin for-
réttindi, sem gagn var aö, voru útskrifuSum kennurum gefin,
enda hefur sú oröiö raunin á, aö margar skólanefndir taka aöra
menn stööugt fram yfir, jafnvel niöursetninga, og menn sem
annars færu á sveit, ef þeir eigi fengju þessa atvinnu. Og
þessar skólanefndir geta boriö fyrir sig orö þingsins, aö litlu
skifti um undirbúninginn. Hitt sé mergurinn málsins, aö menn
séu fæddir kennarar. I stuttu máli friSaöi þingiö samvisku sína
meS því aö koma upp kennaraskóla, líklega mest af því að þaö
var útlendur siöur, en þaö gekk svo frá hnútunum, aö engin
A