Alþýðublaðið - 27.02.1965, Blaðsíða 5

|WWWW%W»WWW%WWMWWWWWM%W%MWMWMIWMWWM*W»<WWHWMWWHWHWWM%WWWWtWW
Búnaðarþing og vanda-
mál landbúnaðarins
BÚNAÐARÞING er nýlega
setzt á rökstóla hér í Reykja-
vík. Er þess að vænta, að það
ræði ýtarlega vandamál ís-
lenzks landbúnaðar. En sann-
leikurinn er sá, að ald,rei hef
ur verið nauðsynlegra en ein-
mitt nú, að þau mál séu íhug
uð og rædd af skynsemi ,því
að vandamál landbúnaðairins
skipta nú meira máli í ícilenzku
efnahagslífi en nokkru sinni
fyxr . Þegar ég vakti máls á
því á Alþingj fyrir ári, að
stefnan í landbúnaða^rmálum
þyrfti gagngerðrar endurskoð
unar við, þar eð framleiðslu-
kostnaður landbúnaðarins væri
orðinn óeðlilega hár og opin
ber stuðningur við hann færi
að verða ríkissjóði um megn
þá varð það tilefni til ýmissa
ummæla og skrifa um land-
búnaðarmál, sem voru eitt hið
fráleitasta, sem sagt hefur ver
ið um íslenzk efnahagsmál um
langt skeið. Því var jafnvel
haldið fram að í sambandi við
landbúnaðinn væri alls ekki um
nein efnahagsvandamál að
ræða, landbúnaðurinn legði
fyllileéa iafnmikið af mörkum í
þjóðarbúið hlutfallslega og sjáv
arútvegur og iðnaður, þannig
að það væri ekki aðeins blekk
ing, heldur bæri vott um beina
óvild í garð landbúnaðar og
bænda, að tala um það, að
landbúnaðurinn nyti stuðnings
arhálfu hins opinbera eða sam
félgsins í heild- En auðvitað er
þetta svo. íslenzkur landbún-
aður nýtur sérstakrar vernd
ar, sem fólgin er í Því, að bann
að er að flytja til landsins
þær eriendar landbúnaðarvör
ur sem keppt gætu við íslenzka
landbúnaðarframleiðslu, og
hann nýtur beins stuðnings
hins opinbera í margvíslegu
fdrmi. Allir menn, sem skyn-
bragð bera á þessa hluti, gera
sér ljóst, að íslenzkur landbún
aður þarf og á að njóta bæði
verndar og stuðnings af marg-
víslegum ástæðum. En því
þurfa þá að sjálfsögðu að
vera einhver skynsamleg tak
mörk sett hversu mikil þessi
vernd og þessi stuðningur á og
má vera- Og það er kjarni
vandamálsins, sem um er að
ræða.
Vandinn, sem við er að etja
í landbúnaðarmálunum, kem
ur glöggt fram í hinum sívax
andi útflutningsbótum sem rík
issjóður greiðir á þær landbún
aðarvörur, sem fluttar eru úr
landi. Bilið milli framleiðslu-
kostnaðarins hér og söluverðs
ins erlendis er orðið óeðlilega'
mikið, og magnið, sem flytja
verður út( er líka orðið meira
en hæfilegt er. Á þessu fram
leiðsluári er gert ráð fyrir því
að útflutningsbæturnar í heild
nemi 184 millj. kr. Heildsölu-
verðmæti þess vörumagns, sem
gert er ráð fyrir að flytja út,
nemur 284 milij. kr. Ég held
að menn hafi yfirleitt alls ekki
gert sér grein fyrir, hversu
gífurlegur munur er orðinn
á útflutningsverðinu (fob.-verð
inu) og innlenda heildsöluverð
inu. En hér fer á eftir skrá um
það, hversu mikill hundraðs-
hluti útflutningsveð eða fob-
verð einstakra vörutegunda er
af heildsöluverðmætinu:
Fpb- - verð í
% af heild
Sauðfjárafurðir. söluverð- mæti
Dilka- og geldfjárkjöt 46,7%
Saltkjöt 57,4%
Ærkjöt 25,0%
Nautgripaafurðir.
Ostaefni 34,2%
Ostur 45% 22,2%
Nýmjólkurduft 22,3%
Smjör 2)1,6%
Undanrennuduft 23.6%
Kýrkjöt 40,0%
Ef sauðfjárafurðirnar eru
teknar sem heild, nemur heild
söluverðmæti útflutningsmagns
ins 126 millj. kr., en útflutn-
ingverðið (fob. - verðið) S1
milljón eða um það biil helm
ingi. Ef nautgripaíifiprðirnar
eru teknar sem heild, nemur
heildarverðmæti útflutnings-
magnsins 158 millj. kr., en út
flutningsverðmætið (fob. verð
ið) 39 millj- kr. eða sem næst
aðeins einum fjórðungi. Hér
er um svo alvarlegar staðreynd
ir að ræða, að öllum hugsandi
mönnum hlýtur að vera ijóst
að hér er nauðsyn gagngerðra
ráðstafana. Við getum ekki
haldið áfram að framleiða
sauðfjárafurðir, sem selja
þarf úr landi fyrir hálfvirði,
og þó enn síður haldið áfram
að framleiða nautgripaafurðir
sem selja þarf úr landi fyrir
fjórðung innlends heildsölu-
verðmætis. Engum er gerð-
ur meiri ógreiði en ein
mitt bændunum með því að
loka augunum fyrir þes"u
vandamáli. Og það er mikill
misskiilningur, að í kjölfar
eðlilegrar fólksf jölgunar í land
inu muni sigla sá vöxtur á
neyzlu landbúnaðarvöru, sem
leysi þennan vanda. Hann er
fyrir hendi nú í dag, og fólks
fjölgun; sem orðin verður eftir
t.d. 10 ár, leysir ekki þennan
vanda. En það verður þegar í
stað að bvrja að takast á við
vandamálið, og það ætti að
sjálfsögðu að vera meginverk
efni Búnaðarbing'-ins að láta
í iljós sina skoðun á því. hvern
ig þennan vanda eigi að leysa-
!%%%%%%%%%%M%%W%%%%%%%%%%%%%M%%%%%%%M%%%%%%%%%%%%%»%%%%%%WSM%%%%%%%%%%%%%%%%t%%%%%%%%%%%t%%t%%%%%%%%%%%%M%MWWWW*W*
Tm og guðrækni á villigðtum
MAÐUR nokkur er kvæntur og
þau hjónin eiga hálf-uppkomin
börn, sem þau hafa enga ástæðu
til að kvarta yfir. Þau eiga
nokkra kunningja, sem þau hafa
komið til við og við, og fengið í
heimsókn eins og gengur og ger-
ist. Bæði hafa lijónin haft mikið
að starfa, og er því ekki að
leyna, að sérstaklega konan hef-
ur unnið sér um megn, að dómi
mannsins. Þó hafa þau stundum,
er tækifæri gáfust, sótt skemmt-
anir, bíó og dansa, og gátu notið
þess, án þess að óttast nokkur
eftirköst. Kirkju hafa þau sótt,
reyndar með löngu millibili, og
helzt „þegar eitthvað var um að
vera”. Nú gerist það, að konan
kemst í nánari kynni við vin-
konur, sem eru mjög trúaðar, og
halda þær , bænasamkomur á
heimilum sínum til skiptis, Mað-
urinn tók þessu vel fyrst í stað,
en þegar á leið, fór honum ekki
að falla þessi breyting meira en
svo vel í geð. Konan hans fór að
verða æstari og æstari, þegar trú
inál bar á góma. Hún fordæmdi
allt, sem ekki liafði á sér guð-
rækilegan „stimpil”. Henni
fahnst allt orðið synd, sem þau.
höfðu áður haft ánægju af.
Skemmtanir voru synd, bóklest-
ur var synd, nema biblíulestur,
og hvað lítið, sem út af bar, hélt
hún reiðilestur yfir manni sín-
um og börnum og hótaði helvíti
og kvölunum. Kirkjugöngur vildi
hún ekki heyra talað um framar,
því að þangað væri ekkert að
sækja annað en villutrú og
hræsni. — Yfirleitt segir maður
hennar, að þessi „trúarvakning”
hafi gert hana harðari og óvægn-
ari í tali sínu um fólk,og suma
góða vini heimilisins virðist hún
vera farin að fyrirlíta, af því að
þeir séu ekki nægilega „heilag-
ir”. Er nokkuð hægt að gera við
þessu? Hver er ástæðan til þess
að góð manneskja getur orðið
verri við það að verða trúaðri?
Auðvitað er konunni lýst hér
frá sjónarmiði mannsins, og ekki
er ómögulegt, að hann hafi til-
hneigingu til að mála myndina
með nokkuð sterkum litum. Ger-
um samt ráð fyrir, að hún sé í
aðalatriðum rétt. Tilfinningalíf
manna er misjafnt, einnig að því
er tekur til trúar og trúariðk-
ana. Sumir virðast standa 'í
þeirri meiningu, að trúin sé sann
ari, ef hún brýzt fram með ein-
hverjum ofsa, og einstrengings-
skapur í lundarfari getur sagt
til sín á þessu sviði sem öðrum.
Trúarsagan og sálfræðin sýna
einnig mörg dæmi þess, að mann
lcg eigingirni láti til sín taka í
trúrækni og guðsdýrkun. Jafnvel
„bezta fólk” er furðu síngjarnt
í bænagjörð sinni, svo að dæmi
sé tekið. Því ber heldur ekki að
neita, að sumir festa hugann
frekar við lögmálið og refsing-
una heldur en fagnaðarerindið,
fyrirgefninguna og bróðurkær-
leikann. Þegar eigingirni og
stærilæti er samfara einstrengn-
islegri lögmálstrú, verður út-
koman ekki ólik þvi, sem lýst er
I þessu dæmi. Ég hef á hinn bóg-
inn þekkt heitfrúarfólk, sem
gerði miklar kröfur til sjálfs sin,
fórnaði sér fyrir aðra með tak-
markalausri hjálpsemi og reyndi
eftir megni að vera grandvart og
heiðarlegt í allrl breytni sinni.
Ef ég á að reyna að skýra
dæmið, sem hér er um að ræða,
virðist mér það helzt líta þannig
út: Hér er um að ræða konu, sem
hefur átt örðugt í tvennu tilliti.
Framhald á 10. síöu.
Rótaryhreyf-
ingin 60 ára
Rótaryklúbbar um heim allan
minnast um þessar mundir 60 ára
afmælig Rótaryfélagsskaparin*.
Það var 23. febr. 1905, að ungup
lögfræðingur i Chicago, Paul Harr
is, kvaddi á sinn fund þrjá kuni
ingja sína úr athafnalífinu og
stofnaði með þeim fyrsta Rótary
klúbbinn- Síðan komu fleiri slíkir
klúbbar í kjölfarið, og brátt varð
það föst reglgí, að í hvierjum
kíúbbi skyldi vera aðeins einu
fulltrúi fyrir hverja starfsgrein
enda ek einn megintilgangur
þessa félagsskapar að eflá kynn
ingu og skilning meðal manna,
sem vinna að ólíkum verkefnum
og virðingu fyrir hverju þjóðnýtu
og vel unnu starfi og öllu þvi
sem til heilla horfir í því þjóðfél
klúbbur starfar í .
Rótaryfélagsskapurinn átti þeg
ar í stað gengi og vinsældum að
fagna, og það hefur sízt farið
minnkandi með árunum. Klúbb
ar voru stofnaðir víða um lönd,
og nú eru í heiminum nær 1000
Rótaryklúbbur í 127 löndum,
heildarfélagatalan er 560.000.
Meðal félaga eru menn af ó-
líkustu kynþáttum, trúarbrögðum
og stjórnmálaskoðunum.
Til íslands barst Rótary-hreyf-
ingin 1934 og var fyrsti íslenzkl
klúbburinn, Rótaryklúbbuí
Reykjavíkur stofnaður 13. sqpt.
það ár. Nú eru íslenzku klúbb-
arnir 16 tálsins og félagar un*
550. Til samans mynda þeir eiti
umdæmi, og er núverandi um-
dæmisstjóri Haraldur Guðnason
bókavörður í Vestmannaeyjum.
Rótaryklúbbar í öllum löndunt
hafa með sér alþ?jóðlegt sam-
band, .Rotary International, og et
forseti þe-s nú Charles W. Pett-
engill í Greenwich, Connecticut.
Auk hins almenna stefnumarkg
hefur Rótaryfélagsskapurinn lát-
ið margt gott af sér leiða. Má í þvl
sambandi nefna Rótary Found-
atíon, sem styrkir efnilega unga
menn til náms og hefur unnið
mjög merkilegt starf. Hafa aH«
margir íslenzkir námsmenn feng
ið góða styrki úr sjóði þessúrit
tiil að stunda nám við erlendít
háskóla.
HióiborSoviððerSSr
Cáramívinriastófan htt
Bthhtlti. 3(, MtrkJttOc.
tHðDALLADAOA. .
(UKA LAUCAtkDAOA
OQflUNNUDACA)
FKAKL.AT1L22.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ — 27. febrúar 1965 ^