Vísir - 28.02.1961, Blaðsíða 9

ÞrjLðj udaginn t28. ■ febriiar-,19ðl
*»
V.t S1 K
IV X A R \
EFTIP VERUS ☆☆☆
kjagan af Edwin H. Land og myndavélinni
Kasfaði komi sinni í á.
Oéonsmál úr l^or^i&r-EHúEasýslu.
í septembermánuði 1854 var
stúlka nokkur, Guðrún Mikaels-
dóttir að nafni, dæmd fyrir
aukarétti í Norður-Múlasýslu í
3 ára frelsistjón í betrunarhúsi
fyrir aS bera út andvana og
ófuUburða bam sitt.
í dómsskjölum frá þessum
tíma segir svo:
„í máli þessu sannaðist það
um hina ákærðu vinnukonu,
Guðrúnu Mikaelsdóttur, að eft-
ir að hún, svona ógift, hafði
áður verið orðin legorðsssek að
fjórum barneignum, sitt með
hverjum, var hún í fyrravetur
orðin vanfær í fimmta sinn.
Komu þá, eins og hún sjálf hef-
ur borið, hastarlega yfir hana
fæðingarhríðarnar, í 3. viku
góu, frammi við hlóðirnar, þar
sem hún er við eldhússtörf, og
datt frá henni barnið með fylgj-
unni á gólfið. Tók hún þá barn-
-ið upp, sá að það var meybarn
og andvana, og bar það út og
snaraði því út í á, án þess að
neinn yrði var við.
Um öll þessi atriði var samt!
hin ákærða ein til frásagnar,
og eins um það, að hún hefði
ekkert lífsmark fundið með
fóstrinu 3 eða 4 dagana næstu
á undan fæðingunni. Barnið
fannst aldrei síðan, en það próf- j
aðist síðar, að það hefði vant-1
að 7—10 vikur upp á að vera :
fullburða, og staðfestist þetta
meðfram fyrir framburð barns-1
föðurins.
Hin ákærða varð ennfremur
uppvís að því, að hún hefði
Rak til hafs
á ísjaka.
Fyrir rúmri öld rak mann
norðan af Skagaströnd til hafs
á hafísjaka og spuröist aldrei
til hans meir.
Blaðið „Norðri“ á Akureyri
’segir svo um þennan atburð:
Áttunda dag marzmánaðar
(1855), þá hafísinn lejrsti aftur
frá útkjálkum landsins, hafði
Jón nokkur Bergsson frá Hvals-
nesi á Skaga, verið ásamt fleir-j
um við hákarlaveiði, upp um
is austur af Skaganum, hálfa til
heila mílu frá landi, og seinast
verið að flutningi á veiði eða
veiðarfærum.
En þá tók ísinn sundur, svo
að Jón komst ekki til lands
aftur,og varð heldur ekki bjarg-
að vegna ofveðurs og ísreks.
Sást hann þó meðan ljóst var
af degi og seinast í kiki, hlaupa
aftur og fram um ísinn, til þess
að ná landi, en fékk hvergi að
gert. Hundur hafði fylgt hon-
um, sem sex dægrum seinna
hafði komið á land upp að Vik-
um á Skaga. En til Jóns hef-
ur ekkert spurzt síðan. Hann
hafði verið lítt klæddur. Það
er haldið, að hann varla muni
hafa getað lengi lifað á ísnum,
sem rak til hafs, þar hvassviðr-
in og heljurnar fóru þá aftur
í hönd.“ I
hlaðið framan á sig fötum eft-
ir fæðinguna, svo að síður yrði
tekið eftir því að hún væri orð-
in léttari. Að vísu bar hún fyr-
ir, að hún hefði meðfram gert
það til að verja sig kulda, og
einnig sannaðist það upp á
hana, að hún hefði borið á móti
því um meðgöngutímann, að
hún væri vanfær. (
i
Hin sakfellda skaut héraðs-
dóminum til yfirdóms, þar sem
refsingin var milduð og breytt
í 27 vandarhögg og jafnframt
svo ákveðið, að hún skyldi vera
undir sérdeilislegri gæzlu lög-
reglustjórnarinnar um 2 ár.“
Brann Inni við að
bjarga skepnum.
Um miðjan desember árið
1854 brann inni kona. á Múla
í Þingeyjarsýslu, er hún ætlaði
sér að bjarga skepnum út úr
eldsvoða.
Frá Þessu segir í Þjóðólfi 27.
janúar 1855 svolátandi:
„Aðfaranóttina 16. fyrra
mánaðar brann bærirf að prests-
setrinu Múla í Þingeyjarsýslu
að miklu. Mestöllum innan-
stokksmunum prestsins, síra
Skúla Tómassonar, var bjarg-
að, en þar í móti brann upp
mestallt það, sem aðstoðar-
prestur hans, síra Benedikt
Kristjánsson, átti þar innan
húsa.
Allt fólkið komst af óskadd-
að, nema einn kvenmaður, sem
þó var áður út komin, en hún
fór inn aftur til að fá bjarg-
að hrút og trippi, er í bænum
var, og beið svo bana.“
Voðaskot á
Álftanesi.
í eftirfarandi frétt, sem birt-
ist í 8.—9. tbl. Þjóðólfs 1855
segir frá voðaskoti, sem átti sér j
stað á Álftanesi um miðjan jan-
úar það sama ár.
Þar segir:
„Þann 16. þ. m. kom yngis-
maður Þorlákur Jónsson, sem
næstliðið ár var skipstjóri fyrir
fiskijakt hér syðra, innan úr
Hafnarfirði sjóveg með ýms-
an flutning, er séra Snorri
Norðfjörð átti í Sviðsholti, og
lentu á Álftanesi. Þeir fóru báð-
ir út sínu hvoru megin báts-
ins, seildust með fæturna á
fjörusteina til að vaða ekki, og
studdu svo bátinn, því þeir
væntu sér aðstoðar til að setja.
En á meðan seildist Þorlákur
annarri hendi til byssu, sem
var hlaðin innanborðs með
„knallhettu“ á, tók um hólk-j
inn og ætlaði að draga hana I
að sér, en lásinn hefur þá strok- j
izt með, eða rekizt í, því byss-
an hljóp af.
Séra Snorri sá manninn
standa eftir sem áður, og
Framh. á 8. síðu.
1) Edwin H. Land er einn
fremsti vísindamaður Baiida-
ríkjanna á sviði sjón- og ljós-
myndatækni. Það var hann, sem
fann upp Polaroid myndavél-
ina 1947, sem olli byltingu í
ljósmyndatækni, en vélin skil-
ar tilbúinni mynd innan einnar
mínútu. Nýjustu uppgötvanir
Lands benda til þess að vísinda-
menn allt síðan á dögum Sir
Isak Newtons, sem uppi var á
17. öld, hafi látið blekkjast af
því hvernig augu þeirra sjá
liti.--------Edwin Land fædd-
ist í Bridgeport, Connecticut
1909. Hann gekk þar í gagn-
fræðaskóla og síðar Norwich
báskólann. Hann var iðinn við
nám og framsýnn, enda hafði
hann þegar á unga aldri fengið
áhuga fyrir vísindiun. Þegar
haim innritaði^t í Harvard
háskólann í Cambridge 1926,
hafði hann samt ekki ákveðið
hvaða grein vísinda hann
mmidi taka sér fyrir hendur.
---------Kvöld eitt árið 1926,
er hann var staddur í New
York í fríi, blinduðu bílljós
liann. Hvers vegna ekki, hugs*
aði hann, að framleiða sigti,
sem mundi breyta eða polarí-
sera stefnu ljósgeislanna frá
bílljósunum, og gera akstur
með ljósum þannig öruggari?
Hann fékk þegar áhuga fyrir
málinu og tók strax til að vinna
að því.
2) Land fékk geysimikinn
áhuga fyrir þessari hugmynd
og fékk frí frá Harvard til að
framkvæma nákvæmar rann-
sóknir. Hann fluttist til New
York og stundaði þar undir-
búningsrannsóknir í 8—10 tíma
á dag 1 bókasöfnum borgarinn-
ar, og las þar allt, sem hann
gat fundið um stefnubreytingu
ljóss og hvernig hægt væri að
framkvæma hana.-----------Til
þess að auðvelda honiun rann-
sóknirnar var honum veitt að-
staða til að nota efnafræðirann-
sóknarstofu í Kolumbía há-
skólanum. Þar vann hann á
nóttunni við tilraunir sínar.
Hann vann nú 18 stundir á
hverjum sólarhring eða lengur,
og gekk vel.--------Loks, árið
1928, þegar Land var 19 ára
gamall, tókst honum að fram-
leiða fyrsta efnið, sem breytti
'stefnu ljósgeislanna, Hann fékk
jeinkaleyfi á þessari framleiðslu
aðferð og efninu, en liélt síðan
áfram við að endurbæta hvoru-
tveggja. Gamli skólinn hans,
Harvard, heyrði um þennan
árangur rannsókna hans og
bauð honum að nota stóra og
fullkomna rannsóknarstofu.
Land tók þessu boði með þökk-
um.
3) Nokkru eftir að Land Iauk
athugun á fyrsta efninu, sem
breytti ljósstefnumii, giftist
hann Melen Maislen. Hún að-
stoðaði liann mjög mikið við
störf hans á rannsóknarstof-
unni í Haiward. Síðan hætti
frú Land rannsóknarstörfum
sínum og helgaði sig uppeldi
tveg’gja dætra þeirra, Jennifer
og Valerie,-------Uppfinning
Lands á polaroid-efninu reynd-
ist ekki liagkvæm til notkun-
ar við bílljós, eins og hann
hafði upprunalega vonast til,
en var fyrst notað í sólgler-
augu við Ijósmyndun. Til þess
að hann gæti haldið rann-
sóknum sínum áfram við að
framleiða ný efni, stofnaði
hann Polaroíd fyrirtækið og
safnaði til þess fé hjá einstak-
lingum.----------Land reyndi
stanzlaust að endurbæta þær
vörur, sem hann þegar hafði
fundið upp og jafnframt að
finna upp nýtt. Sala Polaroid
sólgleraugna og ljósmyndafílt«
era jókst töluvert og síðan kom
á markaðinn leslampi, sem gaf
frá sér skæra, blindandi birtu.
Land fann einnig upp aðferð til
að sýna þrívíddarkvikmyndir,
með því að horfa á þær í gegn«
mn sérstök gleraugu.
fil ' (Niðurl.) ;