Vísir - 02.10.1962, Blaðsíða 7

V t S 1 R . Þriðjudagur 2. október 1962.
/
Skólinn verður að kynna æsk-
unni störfin sem hennar bíða
]\'orðmenn eru nú að breyta
skólakerfi sínu þannig, að
níu ára skyldunám tekur við af
sjö ára skyldunámi. Skólaganga
hefst þegar börnin eru 7 ára.
"'arnaskólinn verður framvegis
annað hvort 6 plús 3 ár eða 7
plús 2 ár. Einstök skólahverfi
geta ráðið því hvort þau velja
heldur og jafnvel einstakir skól-
ar.
Ég bað Einar Jensen skrif-
stofustjóra á fræðslumálaskrif-
stofunni í Björgvin að segja eitt-
hvað frá þessum breytingum og
fer frásögn hans hér áeftir.
— Aðalástæðan til þess, að við
höfum lengt skólaskylduna er sú,
að okkur er ljóst, að sleppi skól-
inn hendinni af 14 ára unglingi
er hann illa undir það búinn að
velja sér ævistarf og á barnsaldri
er tilgangslaust að hefja eigin-
'ega starfsfræðslu.
Síðustu skólaárin hafa því
tvenns konar hlutverki að gegna.
Veita aimenna menntun og und-
irbúa unglingana undir val ævi-
starfs.
Merkasta átakið, sem við höf-
um gert í starfsfræðslumálum er,
að auk starfsfræðslustofnan-
anna, sem við höfum í öllum
stærri bæjum og fylkjum, verð-
ur nú sérstakur uppeldismála-
ráðunautur við hvern unglinga-
skóla og verður hlutverk hans
að leiðbeina þeim ungu við
náms- og starfsval í samráði við
foreldra, kennara og starfs-
fræðslustjóra. Þessir uppeldis-
málaráðunautar hafa enga
kennsluskyldu en verða til við-
tals í skólunum og halda erindi
í bekkjum eftir þvl, sem þurfa
þykir.
ert er ráð fyrir, að þessir
menn hafi annað hvort há-
skólapróf í sálfræði eða magist-
erpróf í uppeldisfræði. Launa-
kjör þeirra verða hin sömu og
lektora, og ætti það að tryggja
áhuga sálfræðinga á starfinu.
•- Þér nefnduð lektorslaun.
Við hvað eru þau miðuð?
— Norskir kennarar fá laun
eftir því hvað þeir kenna margar
kennsiustundir á viku og hvaða
menntun þeir hafa. Maður, sem
hefur lektorsmenntun hefur ver-
ið 7 ár í háskóla og hann kennir
22 stundir á viku. Hann fær
sömu laun við hvaða skóla sem
hann kennir, jafnvel þótt hann
kynni að kenna við barnaskóla.
Það er .enntunin sem ræður úr-
slitum um laun hans. Eins og
stendur eru byrjendalaun lektors
112.289,78 kr. en hámarkslaun
hans eru 177.553.58.
— Eru það ekki talin góð laun
í Noregi?
— Jú, kennarastéttin er allvel
launuð en samt á hún von á enn
betri kjörum innan skamms. Eftir
því sem starfsgreinum fjölgar i
þjóðfélögunum og tæknin eykst
verður að gera meiri kröfur tii
kennara og þá dugir ekki annað
en launa þá vel annars hverfa
þeir að öðrum störfum.
— Hvernig eru laun annarra
kennara en lektora?
— Hæstir í launastiganum eru
adjunktar. Það eru menn, sem
hafa 4—5 ára háskólamenntun.
Byrjunarlaun þeirra eru 101.370,-
45 kr. og hámarkslaunin 160,-
693.30 kr.
Kennari, sem lokið hefur prófi
frá' venjulegum kennaraskóla
kennir 30 stundir á viku. Byrjun-
arlaun hans eru 97.785.00 kr. en
hámarkslaunin 132.987.60 kr. ef
hann kennir í barnaskóla. Kenni
sami maður í unglingaskóla er
kennsiustundafjöldinn aðeins 24
stundir á viku og launin 96,-
481.20 byrjunarlaun en 130,-
014.08 hámarkslaun. í praksis
verður útkoman önnur því þessir
menn fá alltaf aukatíma við
skólana.
J^oks eru kennarar, sem auk
venjulegrar kennaramenntun-
ar hafa 2ja ára framhalds-
menntun. Byrjunarlaun þeirra
eru hin sömu og hinna, sem enga
aukamenntun hafa en hámarks-
launin eru 150.695.00.
— Og hvernig verður svo fyr-
irkomulag hins nýja unglinga-
skóla?
— I 7. bekk verður lögð mikil
áherzla á náms- og starfsfræðslu,
þannig að unglingarnir verða
ekki aðeins fræddir um helztu
atvinnuvegi okkar Norðmanna
en einnig um hinar ýmsu deildir,
sem um er að velja í 8. bekk.
—- Og þær deiidir eru?
— Tæknideild, sjómannadeild,
heimilisfræðsludeild (aðallega
ætluð stúlkum), verzlunardeild,
félagsmáladeild, deild listrænna
starfsgreina og loks tvær al-
mennar deildir, sem búa nem-
endur undir framhaldsnám í
menntaskóla eða gangfræðabekk.
Lögð verður rík áherzla á að
beina unglingunum inn í þær
deildir, þar sem hæfileikar þeirra
geta notið sín sem bezt.
Mikiivægur liður í náms- og
starfsfræðslu skólanna eru
kvikmyndasýningar, en við eig-
um nú orðið alifjölbreytt kvik-
myndasafn, er sýnir unglingum
flestar starfsgreinar, sem við
Norðmenn leggjum stund á.
ICennarastéttin hefur lengi gert
sér grein fyrir því að gera þyrfti
iíf
11
Viðtal
við Einar
Jensen
skrifstofu-
stjóra
meira að því að búa unglingana
undir atvinnulífið þannig, að
fjöldi kennara er nú þegar alivel
•fær um að veita náms- og starfs-
fræðslu, eins og þeim ber nú
skylda til í öllum unglingaskól-
um landsins. Það fer svo nokkuð
eftir landshlutum og atvinnulífi
hvers héraðs á hvaða starfsgrein-
ar er lögð mest áherzla.
— Hvað veldur þeim mismun?
— Starfsfræðslan verður að
miklu leyti byggð upp i sam-
bandi við atvinnulífið. í 8. bekk
er starfsfræðsla skyldunám í 30
kennslustundum og í 9. bekk í
20, en með þessu er aðeins átt
við fræðilega starfsfræðslu. I 8.
bekk er gert ráð fyrir að nem-
endurnir verði a. m. k. tvær vik-
ur á vinnustöðum, annað hvort
tvær vikur á hausti eða vori eft-
ir því um hvaða starfsgrein er
að ræða, eða eina viku að haust-
inu og aðra að vorinu. Tak-
markið er að öreifa þessari
fræðslu atvinnulífsins yfir miklu
lengri tíma t. d. 1—2 tíma á dag
yfir mestallt skólaárið.
TTIutverk uppeldismálaráðgjaf-
ans verður m. a. að hafa for-
göngu um að útvega nemendum
pláss á vinnustöðum og jafnvel
koma þeim í atvinnu að sumar-
lagi.
í níunda bekk beinist fræðslan
í hagnýtu bekkjunum mest að
sérstökum starfsgreinum, þar
getur' t. d. verið um að ræða átta
mánaða sjómennskufræðslu bæði
á sjó og iandi. Ér þá vorið notað
til sjóferða en veturinn til
fræðslu á iandi.
j 1
Sé mjög erfitt að. koma ung-
lingum á vinnustaði vegna þess
að atvinnulíf er fábreytt á staðn-
um er gert ráð fyrir þeim mögu-
leika að koma á fót skólaverk-
stæðum.
Verða ekki starfsfræðslu-
stofnanir óþarfar, er skólinn hefir
tekið eins myndarlega á starfs-
fræðslumálunum og raun bér
vitni?
— Nei, langt frá því. Starfs-
fræðslumiðstöðin í Oslo þarf t.
d. að útbúa ails konar fræðslu-
efni handa nemendum og kenn-
urum, sjá um að atvinnuspjald-
skrá sé í lagi, vinna að kvik-
myndagerð o. m. fl.
Starfsfræðslustjórar hinna ein
stöku bæja og fylkja þurfa m. a.
að sjá um fræðsluhefti hand"
unglingum þess fylkis, sem þeir
starfa í, vera uppeldismálaráð-
gjöfunum til aðstoðar, hæfni-
prófa þá, sem þess óska o. fl.
Við gerum okkur vonir um
mikið og gott samstarf við
starfsfræðslustjórana og ekki
mun af veita ef takast á að koma
flestum ungum mönnum og kon-
um á sem réttasta hillu í því
margbrotna völundarhúsi, sem
kallast norskt atvinnulíf.
Ólafur Gunnarsson.
Lcmdafræði-
nam i
ar
Á þessu ári eru liðin 50 ár
frá því að fyrst var hafin
kennsla í landafræði í skólum
hér á landi. Árið 1912 kom út
Iandafræði cftir Bjarna Sæ-
mundsson, og hefur hún verið
endurprentuð hvað eftir annað
síðan. Um þessar mundir er hún
að koma út í sjöundu útgáfu
á forlagi ísafoldarprentsmiðju,
en Einar Magnússon mennta-
skólakennari hefur endurskoð-
að hana, þar sem þurft hefur.
Annars segja kunnugir, að svo
vel hafj þessi bók verið samin
í öndverðu, að sáralitlu hafi
þurft að breyta.
Ráðamenn pósts og
síma á fundi
Ráðamenn pósts og síma voru
á fundi fyrir nokkrum dögum
í Reykjavík. Þar var rætt um
ýmis „innanríkismái“, eins og
póst- og símamálastjóri kaliaði
það.
í sambandi við þennan fund
var svo annar fundur, aðalfund
ur stéttarfélags forstjóra pósts
og síma, sem í daglegu gaman-
tali milli starfsmanna þessarar
stóru stofnunar er kallað „fína
félagið“. Þessi mynd er tekin
á fyrr nefnda fundinum. Fundir
sem þessi eru haldnir annað
hvert ár, en ætlunin er að koma
þeim á árlega.
Á myndinni eru (sitjand.i t: f.
v.): Gunnar Schram, umdæmis-
stjóri, Akureyri, Ólafur Kvaran,
ritsímastjóri, Reykjavík, Matt-
hías Guðmundsson, póstmeist-
ari, Reykjavík. Sigurður Þorláks
son Reykjavík. Maríus Helga-
son, umdæmisstjóri, ísafirði,
Otto Jörgenson, umdæmisstjóri,
Siglufirði, Emil Jónasson, um-
dæmisstjóri, Seyðisfirði, Bjarni
Forberg, bæjarsímastjóri, Rvík,
Steingrímur Pálsson, umdæmis-
stjóri, Brú í Hútafirði, og Rafn
.Júlíusson, póstmálafulltrúi,
Reykjavík.
Standandi (t. f. v.): Jón Skúla
son, yfirverkfræðingur, Reykja-
vík, Bragi Kristjánsson, rekstr-
arstjóri, Reykjavík, Gunnlaugur
Briem, póst- og símamálastjóri,
Páll Daníelsson, hagdeildar-
stjóri, Cli P. Kristjánsson, póst-
meistari, Akueyri, og Magnús
Magnússon, póst- og símamála-
stjóri, Vestmannaeyjum.