Vísir - 30.05.1967, Side 9
V í SI R . Þriðjudagur 30. maí 1967.
9
Hver er þessi 65 ára gamli
sasgarpur og ævintýramaður,
sem siglir kringum hnöttinn á
smáskútu, nær slysalaust, á
hættulegustu sjávarslóöum, í
119 daga og kemur heim til
Bretlands sólbrúnn og glaö-
hlakkalegur? Sir Francis Chi-
chester sigldl skútu sinni Gipsy
Moth IV inn i höfnina í Ply-
mouth i fyrrakvöld, eftir að
hafa farið 46 þúsund km á sjó,
á hinni 53 feta löngu skútu
slimi.
Ævintýraþrá var honum i blóð
borin. Hann hefur notað gler-
augu allt frá unglingsárum. í
Marlboroguh-drengjaskólanum
var hann fyrirliði fyrir rugby-
liði og lék án gleraugnanna í
eitt skiptið með þeim afleiðing-
um að hann hljóp einu sinni aö
eigin marki með boltann. Hann
hætti í skóla árið 1918, olli
föður sínum mikillar reiði þeg-
ar hann sniðgekk háskólanám
og gerðist vinnumaður á bú-
garði. Hann fór sem laumufar-
þegi nokkrum mánuðum síðar
til Nýja Sjálands með nokkur
sterlingspund i peningabelti,
gaf sig fram og var skráður
kyndari á dallinn. ÁÖur en
ferðinni lauk, hafði hann lent
í hnefaleikakeppni við mun
stærri og öflugri skipsmann og
gengið alblóðugur frá keppn-
inni. „Það var stundum barizt
um matinn, og menn drógu
fram hnífa sína.“
t’g ákvað að fara ekki aftur
til Englands frá Nýja
Sjálandi," hefur Chichester
mjög erfiðlega. Eftir 18 klukku
stunda flugnám hafði honum
ekki tekizt að ná fullu valdi á
vélinni. Hann stjórnaði fimm
fyrirtækjum auk þess sem hann
tók þátt í rekstri flugfélagsins.
„Ég. sveifst einskis þá 12 tíma
á sólarhring, sem fóru í það að
græða peninga“. Hann heim-
sótti eitt sinn Bandaríkin til að
kaupa flugvélar og spilaði þá
bridge við þrjá milljónamær-
inga.
Á riö 1929 skýröi brezka dag-
blaöið Daily Mail frá þvi
að í undirbúningi væri einhver
glæfralegasta flugferö, sem vit-
að væri um. Chichester haföi
verið í sex mánaða heimsókn
í Englandi. Flugskírteinið var
þriggja mánaða gamalt. „Fjöl-
skylda mín gerði mér það full-
komlega ljóst, að hún Ieit á mig
eins og hvert annaö aðskota-
dýr“. Hann keypti Gipsy Moth-
flugvél sem komst 100 km á
klukkustund og hélt af stað frá
Croydon-flugvelli til Sidney í
Ástralíu. Hann hafði í hyggju
að hnekkja meti Bert Hinklers
í einkaflugi til Ástralíu, 10 þús-
und mílur á fimmtán og hálfum
degi. Honum mistókst að
henkkja metinu, en varð annar
í röð þeirra, sem flogið hafa
þessa vegalengd einir. Hann
nærðist á döðlum, kexi, sardín-
um og osti. Á leiðinni til
Karachi kom hann auga á all-
margar hnísur í sjónum og „ég
fylltist löngun eftir friösæld
hafsins". Síðustu mílur flugferö-
arinnar fylgdu honum tíu flug-
vélar og þúsundir manna komu
til að taka á móti honum og
hylla hann á flugvellinum í
Sidtjey. Kona hans hafði andazt
Sir Francis Chichester um borð í Gipsy Moth IV skammt undan ströndum Bretlands. Hann er veif-
andi til flugmannanna og ljósmyndarans, sem tók myndina.
Chichester í gullleit.
sagt. „Ekki fyrr en ég hefði
grætt 20 þúsund sterlingspund.“
Hann gerðist gullleitarmaöur og
litlu seinna tók hann að selja
landskika í umboðssölu. Hon-
um tókst að græða sín 20 þús-
und sterlingspund á 7 árum. Á
þeim tíma kvæntist hann „eftir
allmörg hræðileg ástarævin-
týri“.
Árið 1928 taldi einn vina
Chichester hann á aö taka þátt
í stofnun flugfélags. Chichester
hafði þá 10 þúsund sterlings-
pund í árslaun. „Markmið okkar
var að fljúga með sem flesta ...
við vorum heppnir að tapa ekki
nema 10 shillingum á hverjum
þeirra 6 þúsund farþega, sem
við fluttum.“ Flugvélarnar
skemmdust ósjaldan í lendingu
og Chichester ákvað að læra að
fljúga sjálfur. Honum gekk það
á Nýja Sjálandi sama dag og
hann lagði upp frá Croydon,
var honum sagt, skömmu eftir
lendinguna.
i^hichester varð fyrstur til aö
fljúga yfir Tasmaníuhaf frá
Nýja Sjálandi til Ástralíu áriö
1931. Vegalengdin ertveirþriðju
hlutar af breidd Atlantshafsins.
Hann fékk lánuð flotholt og
breytti flugvél sinni í sjóflug-
vél. Síðan flaug hann frá einni
eyjunni til annarrar og stýrði
eftir sextant. „Sú hugmynd að
koma þjótandi að lóni einhverr-
ar ótamdrar eyjar og lenda
flugvélinni á lóninu fyrirvara-
laust, gagntók huga minn“. En
við Lord Howe-eyju kom storm-
ur og velti flugvélinni. Hún
sökk. Eyjaskeggjar hjálpuðu
Chichester við að ná henni upp
og aðstoöuðu hann við viðgeröir
á vélinni.
Næst gerði Chichester áætlun
um að fljúga kringum hnöttinn
og hefja flugið á Sidney-flug-
velli. Hann komst ekki lengra
en til Japan í það skiptið. Flug-
vélin rakst á hafnarbakkann í
Katsuura-höfn og gjöreyöilagð-
ist. „Mér þótti leiðinlegt aö vera
ekki sjálfur á hafnarbakkanum
til að sjá áreksturinn". Vélin lá
hálf upp á hafnarbakkanum,
þegar Chichester var dreginn út
úr henni. Meiðsli hans voru það
mikil að honum var ekki hugaö
líf. Samt náði hann sér og gat
setið uppréttur f sjúkrarúminu,
þegar hann fékk heimsókn frá
öðrum brautryðjanda flugsins,
Amy Johnson. Hún sendi hon-
um eftir það stóran ísklump á
hverjum morgni, meðan hann
var í sjúkrahúsinu, því aö hitinn
og svækjan var lítt þolanleg.
Flugvél Chichester eftir
árekstur.
p^kki fara miklar sögur af Chi-
chester og ævintýrum hans
eftir þetta fyrr en árið 1960.
Þá sigrar hann í kappsiglingu.
solosiglingu, yfir Atlantshafið
Hann fór vegalengdina á 40 dög-
um og var viku á undan aðal-
keppinaut sínum. Skútan hét
Gipsy Moth III. Áður hafði
hann aöeins siglt á smærri skút-
um. Hann haföi nokkrum árum
áður flutzt til Englands og skrif
aö bækur um siglingafræði.
Seinna gerðist hann útgefandi
krossgátubóka og kortabóka.
Hann náði sér eftir að hafa
fengið lungnakrabbamein. Kona
hans, Sheila hafði harðneitaö
að láta lækna skera hann upp.
Áöur en hann lauk Atlantshafs-
siglingunum og hélt inn í New
York-höfn, tók hann til f bátn-
um og skar hár sitt. Hann hafði
horfzt í augu við miklar hættur,
en stytt sér stundir með lestri
á verkum Shakespeares.
^riö 1962 sló Chichester sitt
gamla met í siglingu yfir
Atlantshafið og varö annar f
keppni á sömu vegalengd árið
1964. Leki kom að skútunni og
hann var aö því kominn að
vfirgefa hana.
En síðasta afrekiö er sigling
hans kringum hnöttinn, sem nú
er lokið. Þetta afrek minnir á
afrek hinna miklu sægarpa
Bretaveldis frá fyrri tíö. Honum
er líkt við sægarpinn Sir Francis
Drake og hann verður aðlaður
af Elisabetu Bretadrottningu
um miðjan júnf. Hún mun slá
hann til riddara með sama sverói
og nafna hennar Elisabet hin
fyrsta notaði er hún aölaði Sir
Francis Drake.
Þúsundir manna hylla sæ-
garpinn, brezka ■ þjóöin tekur
þátt i sigri nans með miklum
fögnuði. Því Chichester hefur
endurvakiö minningar um mikl-
ar sjóhetjur og glæsilega sjó-
ferðarsögu og afrekasögu
brezkra sæfara.
Chichester kemur úr fluginu
milli Englands og Ástralfu.