Vísir - 01.12.1968, Blaðsíða 13

13
ÞJÓÐHÁTÍÐARBLAÐ
WHyi. síSu.
á fætur annarri. Þannig var
hinnm nýja viðurkennda þjóðar-
fána heilsað að alþjóðasið með
2á falibyssuskoti.
Gekk nú fram yfimaaöur á
varðskipimi Islands Falk,
Lorck að nafni, og var hann
kapteinn að tign. Hann hðf svo
mSl sitt:
„Sem fulitrúi Danmerkur á
þessari hátíðlegu stundu víl ég
taka það fram, að því 21 fall-
byssuskoti, sem einmitt núna
í virðingarskyni var skotið frá
því skipi, sem ég hef þann
heiður að stjóma, var skotið
eftir skipun dönsku stjómar-
innar og þaö er sá skotafjöldi,
sem alheimslögum samkvæmt
er ákveðinn, þegar heiðra skal
flagg fullvalda rfkis.
Með því er frá Danmerkur
hálfu sý*t hið fyrsta ytxa. en
mjög m-fkilvæga merki þess, aö
það er eáirlægur vilji dönsku
þjóðarinnar að futlnægja sam-
bandslögurmm á sem hollustu-
samlegastan hátt.“
Að loMnni ræðu skipherrans
Á tröppunum fyrir utan stjórnarráðshúsið 1. desember 1918. Á myndinni má greina ýmsa þjóðkunna menn, vinstra megin
m.a. Gisli Johnsen, Magnús Kristjánsson, Kristján Jónsson, dómari, Ólafur Björnsson ritstjðri, Cable umboðsmaður Breta, Sig-
urður Jónsson í Yztafelli ráðherra, Sigurður Eggerz og hægra megin m.a. Klemens Jónsson fyrrum landritari og Jón Helga-
son biskup. Fremst er foringi af danska varðskipinu Islands Faik.
lék lúðrasveitin danska kon-
ungssönginn „Kong Christian
stod ved höjen mast“ og því
næst var hrópað nífalt húrra
fyrir konunginum. Forseti sam-
einaðs Aiþingis Jóhannes Jó-
hannesson bæjarfógeti, sem
verið hafði formaður íslenzku
samninganefndarinnar flutti á-
varp fyrir minni Danmerkur og
að lokum lék lúðrasveitin þjóð-
söngva landanna: „Det er et
yndigt land“ og Ó, guð vors
lands.
Þar með lauk þessari stuttu
athöfn, sem hafði svo geysilega
mikla þýðingu fyrir íslenzku
þjóðina. ísland hafði bætzt í
tölu viðurkenndra fullvalda
ríkja heimsins.
Yið samningaborðið —
3. síðu.
um samningum, að þar með
höfðu íslendingar hiotið úr
hendi þeirra fullan umráðarétt
eigin mála, þó sumt væri frest-
um og uppsögnum bundið.
Þetta réttlættu Danir í eigin
barmi meö því, að þar með yrði
svipt burtu öllum ágreinings og
fjandskaparefnum milli þessara
tveggja þjóða. Nú myndi í
Hér sjást nefndarmenn og skrifarar úti í þinghúsgarðinum eftir að samkomulag hafði náðst
18. júlí 1918. Talið frá vinstri: Magnús Jðnsson, Bjarni frá Vogi, Hage, Borgbjerg, Jóhannes
Jóhannesson, Christensen, Einar Arnórsson, Arup prófessor, Gísli ísleifsson, Þorsteinn M.
Jónsson, Þorsteinn Þorsteinsson og S.A. Funder.
fyrsta skipti skapast grundvöll-
ur til einiægs samstarfs og vin-
áttu Dana og íslendinga. Allur
urgur myndj hverfa og við þessi
nýju sjónarmið tengdu Danimir
mjög vonir sínar um, að Is-
lendingar myndu aldrei notfæra
sér uppsagnarréttinn eftir 25
ár. Þeir vonuðu aö þá yrði kom-
inn slíkur samstarfs og vin-
áttuandi milli þjóðanna, að Is-
lendingar myndu smám saman
hætta að hugsa um skilnað og
sætta sig við að verða eilff
bræðraþjóð vinanna við Sundið.
Sennilega var þetta byggt á
nokkrum misskilningi á íslenzku
þjóðareðli. Ljóst heföi mátt vera,
að hvenær sem íslending-
ar teldu sig færa um það að
standa á eigin fótum, þá myndu
þeir vilja verða með öllu sjálf-
stæö þjóð og öörum óháðir.
Ekki er hægt að segja, að
hinum dönsku nefndarmönnum
hafi verið haidnar mikiar veizl-
ur, er þeir dvöldust hér. Þá
voru stríðs- og erfiðleikatímar
og spamaði viðhaldiö á öllum
sviöum. En eina mikla skemmti-
ferö fóru þeir út úr bænum,
helgina 1" 14. júlí. Var lagt
af stað á níu bílum, sem Stein-
dór Einarsson, seinna bílakóng-
ur, hafði útvegað og var ekið
austur fyrir fjali. 1 fyrsta bílnum
voru Jón Magnússon og Hage
ráðherra, í öðrum Bjarni frá
Vogi, Erik Arup og Einar Am-
órsson, í þriðja J. C. Christen-
sen og Jóhannes Jóhannesson
og í þeim fjórða Sigurður Egg-
erz og Borgbjerg, Þorsteinn M.
Jónsson var veikur og komst
ekki með, — en í öðrum
bílum komu skrifarar og að-
stoðarmenn. Þeir komu að Sel-
fossi og Eyrarbakka og vom
viðstaddir Ungmennafélagshá-
tíð þar sem glímur fóm fram.
Loks fóm þeir hestríðandi upp
að þeim stóra fossi í Soginu,
sem „vakið hefur svo mikla at-
hygli vegna virkjunaráætlana
stóra fossafélagsins“. Þeir vom
óheppnir með veður, lentu í
sudda og kulda, en það gerði
ekkert til, — þvi lystugri urðu
þeir á vistirnar á áningarstað,
sem Magnús Vigfússon dyra-
vörður í stjömarráðinu bar
fram af sinni alkunnu snilld, en
hann haföi alltaf ráð á konjaks-
lögg meö kaffi, þótt á bannárum
væri.
Síðastj fundur samninga-
nefndanna var haldinn fimmtu-
daginn 18. júlí kl. 2 síðdegis.
Kvöldið áður hafði farið fram
iokaður fundur .allra alþingis-
manna og samningsuppkastið
samþykkt með 38 atkvæðum
gegn 2.
Þar af var sýnt að íslending-
ar myndu sætta sig við samn-
inginn, lá hann fyrir bæði í ís-
lenzkum og dönskum texta og
var nú undirritaður að lokum
af öllum samninganefndar-
mönnum.
>f
I
)
t