Dagur - 31.03.1999, Blaðsíða 4

4 - MIÐVIKUD A GU K 3 1, MARS 1 9 9 9
FRÉTTIR
Andvirði Rauðu fjaðrariuuar til
raunsókna á Alzheimer
Um miðjan aprílmánuð fer fram landssöfnun Lionshreyfingarinnar und-
ir merki Rauðu ijaðrarinnar. Að þessu sinni er söfnunin samnorræn, en
Lionsfélagar á Islandi, Noregi, Danmörku, Svíþjóð og Finnlandi munu
safna fé til rannsókna á sjúkdómum sem heija á eldra fólk, t.d.
Alzheimer, með því að knýja á dyr, selja rauða fjöður og kynna forvitni-
Iegt kynningarefni. 50 ár eru liðin síðan Lionsstarf hófst á Norðurlönd-
um. Föstudaginn 16. apríl verður sjónvarpsþátturinn Hönd í hönd sýnd-
ur en þar fer fram Iokaátak söfnunarinnar. Vemdari söfnunarinnar er
Forseti Islands, herra Olafur Ragnar Grímsson.
Veguriun fljótaudi púði yfir votlendið
Skipulagsstofnun hemr hafið fmmmat á umnverfisáhrifum framkvæmda
við Vatnshamraleið frá Andakílsá að Hnakktjamarlæk í Borgarfjarðar-
sveit, alls 11,4 km. Tilgangur framkvæmdanna er að auka umferðarör-
yggi innan uppsveita Borgaríjarðar, sem felast m.a. í styttingu leiðar um
3,5 km. Vatnshamraleið byijar við Andakílsá í landi Ausu og liggur um
land Vatnshamra, Kvígsstaði og Hest og endar þar við Borgarfjaröar-
braut. Þaðan verður Borgarfjarðarbraut endurbyggð í Iandi Hests, Fossa-
túns og Varmalækjar. Þar sem vegurinn mun fara yfir óraskað mýrlendi
verður votlendið næst veginum ekki ræst fram, en vegurinn þess í stað
byggður sem fljótandi púði yfir votlendið. Almenningi gefast fimm vikur
til að kynna sér framkvæmdina, en athugasemdir þarf að Ieggja fram fyr-
ir 30. apríl nk.
Svartar qaörir 80 ára
Nú í lok mars munu vera 80 ár frá því að Ijóðabók-
in „Svartar Ijaðrir“ eftir Davíð Stefánsson frá
Fagraskógi kom út fyrst. Fáum ef nokkurri Ijóðabók
hefur verið tekið jafn fagnandi og frá útkomu þess-
arar bókar og má segja að Davíð hafi orðið þjóðskáld
og kvæði hans almenningseígn. I tilefríi af áttræðis-
afmæli hinnar síungu bókar mun Erlingur Sigurðar-
son írá Grænavatni fara með ljóðin úr Svörtum
ijöðrum í Ðavíðshúsi í kvöld og tvö næstu kvöld -
miðvikudag, skírdag og föstudaginn langa. Erlingur
er vel kunnur kvæðum Davíðs og setti m.a. saman
sviðsverkið „A svörtum íjöðrum“, sem Leikfélag Ak-
ureyrar sýndi á aldarafmæli skáldsins árið 1995. Að-
gangur er öllum heimill meðan húsrúm leyfir.
Umhverfisverölauii til emstaklinga
Frjáls félagasamtök á sviði umhverfis- og náttúruverndar hafa ákveðið að
helja veitingu umhverfisverðlauna, sem verði hvatning, viðurkenning og
þalddætisvottur til einstaklinga, sem hafa með störfum sínum haft já-
kvæð áhrif á þróun umhverfis- og náttúruverndar á Islandi. Að umhverf-
isverðlaununum standa Landvernd, Náttúruvemdarsamtök Islands, Sól
í Hvalfirði, Félag um vemdun hálendis Austurlands, Fuglaverndunarfé-
lag Islands og NAUST. Oskað hefur verið eftir tílnefningum til umhverf-
isverðlaunanna ífá almenningi og skulu þau hafa borist fyrir 6. apríl
1999.
Póstmaimafélag íslands 80 ára
Póstmannafélag Islands er 80 ára um þessar mundir en félagið stofnuðu
11 póstmenn í Reykjavík og var fyrsti formaður Þorleifur Jónsson, síðar
póstmeistari. I dag eru félagsmenn um 1100, þar af um 800 konur, á um
90 póststöðvum víða um Iand. Formaður er Þuríður Einarsdóttir. Kjara-
og samningamál hafa alla tíð verið meginverkeíríi félagsins enda félagið
stofnað til að bæta hag póstmanna. Afmælisfagnaður verður næsta laug-
ardag á Grand Hotel í Reykjavík frá ldukkan 16 til 19.
Bjór- og léttvín í verslanir
Aðalfundur Kaupmannasamtaka Islands telur ljóst að miklar breytingar
séu á næsta leiti varðandi rafræna verslun jafnt sem greiðslumiðlun.
Fundurinn hvetur verslunina til þess að eiga frumkvæði að þessum
breytingum og taka fullan þátt í mótun þeirra Ieiða sem ákveðnar verða,
hæði hvað varðar val á tækni og Iagaumgjörð þessarar starfsemi. Fund-
urinn hvetur til breytinga á smásöluverslun með bjór og léttvín og að j
smásalan verði gefin fijáls. Fagnað er umræðu um byggðamál og stöðu
landsbyggðarfólks. Verslunarþjónusta sé ein af undirstöðum byggðar í
nútíma þjóðfélagi og því sldpti mildu máli að hlutur hennar gleymist ekki
í þeirri endurskoðun sem nú fari fram á stöðu landsbyggðarinnar. Skor- j
að er á kaupmenn og alla smásöluverslun í landinu að fylkja sér um Um-
hverfissjóð verslunarinnar, sem hefur frá stofnun úthlutað um 100 millj- j
ónum króna til margvíslegra þjóðþrifaverkefna. Standí verslunin ekld !
saman um sjóðinn þá sé tilveru hans ógnað. - GG j
Þeir svelta
Snjótittlingurinn/Sólskríkjan, heldur sig sunnanlands yfir vetrarmánuð-
ína og flýgur norður með hækkandi sól til hreiðurgerðar. Það er nú ekki
verið að skoða veðurspána áður en lagt er í hann og því lenda þessi grey
í því að finna hvorki mat né hreiðurstað. A Akureyri eru nú þúsundir
fugla matarlausir í snjónurn og svelta til dauða sé ekki eitthvað að gert. í
verslunum fást fuglafræ ætluð smáfuglunum og er mannfólkið hvatt til
að sína gæsku sína og gefa þessum greyjum að borða á þessum alltof
langa vetri.
Systur í synd á torginu
í dag verður uppákoma á Ráðhústorginu á Akureyri, þar sem leikarar og
tónlistarmenn úr Ieikritinu Systur í syndinni ætla að skemmta fólki með
leik og söng. Félagar úr Tjarnarkvartettinum troða upp með hópnum ld.
16.00 og 17.00.
.Xfc^WT'
Mjólkurfræðingar voru í gær komnir til vinnu á ný eftir eins dags verkfall.
Mj ólkurfræðmg-
ar aftur til viiinu
Mjdlkurfræðmgar í
viðræðum við KEA.
Allir mjólkurfræðingar Mjólkur-
samlags KEA mættu til vinnu í
gærmorgun eftir eins dags verk-
fall á mánudag. Bragi Egilsson,
trúnaðarmaður mjólkurfræð-
inga, segir að málin verði nú
rædd og markmið þeirra við-
ræðna sé að leysa þá deilu sem
fyrir er vegna óánægju mjólkur-
fræðinga með kjaramál. „Málið
er á viðkvæmu stigi þannig að
það er lítið hægt að segja um
þetta í augnablikinu. Við ætlum
að reyna að leysa þetta í góðu,“
segir Bragi.
Hólmgeir Karlsson, mjólkur-
samlagsstjóri, sagði í samtali við
Dag í gær að hann teldi aðgerðir
mjólkurfræðinga fullkomlega
ólöglegar, enda væri tæpt ár eftir
af gildandi kjarasamningi. Hann
sagðist ekki myndu ræða við
mjólkurfræðingana fyrr en þeir
létu af aðgerðum og hæfu aftur
störf. Bragi segist ekki líta svo á
að vinnustöðvunin hafi verið
ólögmæt. „Við teljum kjarasamn-
ingi ekki lokið fyrr en sérkjara-
samningum er lokið. Það er ekki
meira um það að segja. Þarna
stendur orð gegn orði.“
Bragi segir að víða annars
staðar hafi mjólkurfræðingar
fengið kjarabætur í gegnum sér-
kjarasamninga. Sama markmið
sé hjá mjólkurfræðingum KEA.
- 15 Þ
Aðgengileg kennslubók
fynr Pólverj a á íslandi
An-Dao Tran, Stanislaw Jan Bartoszek og Páll Pétursson kynna kennslu-
bókina fyrir Pólverja á íslandi. íslensk fallbeyging er í sjálfu sér einföldun
því í pólsku eru föllin sjö.
Pólverjunt kennd
íslenska.
Minni hætta ætti nú að vera á að
Pólverjar á íslandi - þeir munu
vera um eitt þúsund um þessar
mundir - einangrist vegna tungu-
málavandkvæða, því Fjölmennt-
Bréfaskólinn hefur með styrk fé-
lagsmálaráðuneytisins gefið út
kennslubók í íslensku fyrir byrj-
endur með pólskum skýringum.
Höfundar bókarinnar eru Stan-
islaw Jan Bartoszek og An-Dao
Tran.
Páll Pétursson félagsmálaráð-
herra segir að þjóðhagslega séu
Pólveijar orðnir afar mildlvægur
þáttur í efnahagslífinu og lagt sitt
af mörkum til að koma í veg fyrir
vínnuaflsskort. Nokkrar áhyggjur
væru uppi um að þetta fólk ein-
angraðist vegna tungumálaerfið-
leika og þvi fagnaði hann ákaflega
þessu framtaki. Stanislaw lét þess
getið að allir Pólverjar væru Fjöl-
mennt og félagsmálaráðuneytinu
þakklátir fyrir stuðninginn. Hann
og An-Dao sögðu að mikið hefði
verið spurt um kennsluefni fyrir
almenning, því kennsla í íslensku
hafi hingað til mikið verið bundin
við háskólaborgara.
Stanislaw hefur einnig staðið
íyrir bráðabirgðaútgáfu af pólsk-
íslenskri og íslensk-pólskri orða-
bók, sem að líkindum verður
styrkt með veglegri útgáfu í huga.
Páll gat þess að á Höfn í Horna-
firði hefði Daworka Basrak unnið
það þrekvirki að taka saman orða-
bók fyrir Serbó-Króata á íslandi.
Þá má geta þess að Fjölmennt
hyggst nú í september miðla ís-
lenskukennslu fyrir byijendur á
Netinu og þá er ekki síst haft í
huga að auðvelda börnum og
mökum íslendinga erlendis að
Iæra tungumáiið. - FÞG
Hægt að endurskoða allt
Jón Kr. Sólnes, formaður skóla-
nefndar Akureyrarbæjar, segir að
samþykkt skólanefndar og bæjar-
ráðs á hækkun sumargæslu-
gjalda íyrir börn í 1. -4. bekk, sé
ekki endilega komin til að vera.
Engin samþykkt sé eilíf, en hins
vegar hafi nefndinni verið gert
að finna leiðir til að sumarvist-
unin stæði undir sér. Aðeins sé
horft á raunkostnaðinn sem fylgi
sumargæslunni en ekki rekstur
fasteignanna.
Eins og fram kom í Degi í gær
er þrefalt dýrara að vista barn í
sumargæslu á Akureyri en í
Reykjavík. Megn óánægja er hjá
foreldrum með hækkun sumar-
vistunargjaldanna sem er á ann-
að hundrað prósent. I Reykjavík
er stórum Ijárhæðum varið til að
niðurgreiða þjónustuna í gegn-
um íþrótta- og tómstundaráð. Af
hverju fer Akureyrarbær ekki
sömu leið?
„Það er erfitt að svara því í
einni hendingu en það er alveg
ljóst að málaflokkurinn á undir
högg að sækja. Það vantar veru-
lega Ijármuni til að ná endum
saman og þá er óverjandi að vera
með alls konar starfsemi í gangi
þar sem þessir ljármunir hríslast
út,“ segir Jón Sólnes.
Samkvæmt því sem Oddur
Helgi Halldórsson, bæjarfulltrúi
L-Iistans, segir, sparar bærinn
sér rúmar 3 milljónir með því að
hætta niðurgreiðslum á þjónust-
unni. — BÞ