Dagblaðið Vísir - DV - 14.03.1983, Blaðsíða 12

12
DV. MANUDAGUR14. MARS1983.
Útgáfufétag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjómarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON.
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
Aöstoöarritstjóri: HAUKUR HELGASON.
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON ogÓSKAR MAGNÚSSON.
Augtýsingastjórar: PÁLLSTEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON.
Ritstjóm: SÍÐUMÚLA 12—14. SÍMI 86611. Auglýsingar: SÍDUMÚLA33. SÍMI 27022.
Afgreiösla, áskriftir, smáauglýsingar, skrifstofa: ÞVERHOLTI11. SÍMI27022.
Sími ritstjómar: 86611.
Setning, umbrot, myrtda-og plötugerö: HILMIR HF.,SÍÐUMÚLA1Z Prentun:
ÁRVAKUR HF., SKEIFUNNI19.
Áskriftarverö á mánuöi 180 kr. Verð í lausasölu 15 kr. Helgarblað 18 kr.
Annað Víetnam
Margir Bandaríkjamenn lærðu af mistökunum í Víet-
namstríðinu. Reagan Bandaríkjaforseti er ekki einn
þeirra. Hann lokar augum fyrir hættunni á, að aðild
Bandaríkjamanna að borgarastyrjöldinni í E1 Salvador
gæti orðið annað Víetnamævintýri.
Reagan veður í þeirri villu, að Bandaríkjunum sé hag-
stæðast að efla hvers konar fasista- og einræðisstjórnir,
hversu hroðalegar sem þær eru, láti þær aö því liggja, að
þær berjist gegn „kommúnistum”. Carter, fyrirrennari
hans, hafði annan hátt á og leitaðist meö nokkrum
árangri við að vernda mannréttindi í þeim ríkjvun, sem
Bandaríkjamenn studdu. Siðferðilega geta Bandaríkja-
menn ekki skrifað undir þessa stefnu Reagans. Það er
ekki í samræmi við yfirlýsta lýðræðishugsjón að fjár-
magna ríkisstjórnir til að traðka á mannréttindum og
senda út morðsveitir til að stytta andstæðingum aldur.
Flestir munu kannast við fréttir um ógnaröld í E1
Salvador og fleiri ríkjum Rómönsku-Ameríku. Öháðir
aðilar, svo sem Amnesty International, hafa greint frá
fjölmörgum fólskuverkum stjórnvalda eða hryðjuverk-
um fylkinga, sem hafa notið umburðarlyndis valdhafa.
Ennfremur er stuðningur stjórnvalda í Washington við
valdhafa þessa ekki rökréttasta leiðin í baráttu við
kommúnista eða vinstrisinna yfirleitt. Ógnimar munu
fremur vekja andúð á stjómvöldum og efla andstöðuna,
þar með talda andstöðuna við Bandaríkin. Fyrir skömmu
sáum við í sjónvarpi þátt, sem greindi frá nokkrum ill-
verkum herforingjastjórnarinnar í Grikklandi, sem hélt
lengi völdum vegna stuðnings Bandaríkjanna. Niður-
staöan varð andstaða við Bandaríkin, sem enn veldur
miklu um afstöðu Grikkja. Þetta er aðeins eitt dæmi af
mörgum.
Stuðningur Reagans við fasista- og einræöisstjórnir
spillir einnig fyrir áliti Bandaríkjanna víðs vegar um
heim og er því vatn á myllu útsendara Sovétstjórnarinn-
ar.
Sovétmenn eiga mjög í vök að verjast vegna hryðju-
verka í Afganistan og kúgun á Pólverjum, svo að nokkuð
sé nefnt. Sovétmenn virðast með innrásinni í Afganistan
hafa kallað yfir sig „Víetnamstríð” eins og þaö, sem
verst lék álit Bandaríkjastjórnar, bæði heima fyrir og
erlendis. Eftir þá innrás hafa Sovétmenn verið á undan-
haldi í samkeppninni um fylgi víðs vegar um heim. Hér
var því upplagt tækifæri fyrir vestræn ríki aö efla aðstööu
sína. Að þessu leyti fer Reagan óviturlega aö ráði sínu.
Reagan vill nú auka fjárveitingar Bandaríkjanna til
stjórnarinnar í E1 Salvador um tvo milljarða íslenzkra
króna. Sagt er, að Bandaríkjastjórn hyggist þjálfa stjórn-
arhermenn frá E1 Salvador til viöbótar allri þeirri „leiö-
beiningu” og fjárhagsaðstoö til hernaðar, sem fyrir er.
Margir áhrifamenn í Bandaríkjunum benda á hættuna
á „öðru Víetnam”. Menn eru minnugir þess, hvernig
Bandaríkjastjórn flæktist smám saman í stríðið í Víet-
nam, oft nauðug viljug. Skref fylgdi skrefi, unz Banda-
ríkjamenn báru hitann og þungann af því stríöi. Lestur
„Víetnamskýrslna” Bandaríkjastjórnar sýnir þessa
óheillaþróun greinilega. Oft.fá lesendur á tilfinninguna,
að ráðamenn í Washington hafi viljað sleppa undan
stríðskvöðinni, en ekki fengið rönd við reist, þátttakan
var þegar orðin það mikil. Engin leið fannst úr flækjunni,
fyrr en Bandaríkjamenn gáfust beinlínis upp, drógu liö
sitt til baka og sigur kommúnista var skýr. Þá hafði Víet-
namstríðið kostað Bandaríkin mikið í manntjóni og fjár-
útlátum, álitshnekki um allan heim og sundrung banda-
rísku þjóðarinnar. Haukur Helgason.
Athugasemd vegna greinar undir
fyrirsögninni„Virkjanirnar: Enginn
millipunktur — annaöhvort raf-
magnsskortur eöa umframorka”
eftir Gunnar Sveinsson á Hrauneyja-
fossi í DV 8. marz 1983.
Þaö var orkuskortur 1979 til 1982
vegna lélegra vatnsára og þess aö
iðnaðarráðherra seinkaöi
Hrauneyjafossvirkjun. Fyrir bragö-
iö gat Landsvirkjun ekki staöið við
samninga viö ISAL, jámblendiverk-
smiöjuna og áburðarverksmiöjuna.
ISAL tapaöi t.d. um 16.000 tonna
framleiðslu, sem þýddi verri afkomu
en ella, og munaöi þar um 11,3
millj ónum dolla ra.
Þaö er ónýtt orka fyrir hendi nú,
eftir aö 200 megawatta virkjun hefur
veriö tekin í gagniö. Um þaö er hins
vegar ekki aö ræöa lengur aö virkja
Kjallarinn
Ragnar Halldórsson
m.a. í hreinsibúnaöi. Til þess aö unnt
væri að koma honum við, varö einnig
mikil fjárfesting í sjálfvirkum, tölvu-
stýröum búnaöi. Alls staöar þar sem
slíkur búnaður er tekinn upp, leiðir
þaö til hagræðingar og framleiöni-
aukningar. Þar sem ekki hefur mátt
minnast á aö stækka ISAL, á fyrir-
tækið ekki annars úrkosti en aö
fækka starfsmönnum til þess aö fá
fram meiri hagræöingu. Heföi
stækkun verið á döfinni, horfði máliö
allt ööruvísi við.
Þaö er að sjálfsögðu öllum ljóst,
sem þekkja til mála, aö nýjar
verksmiðjur geta borgaö betur en
gamlar verksmiðjur. Viðbót, sem
kynni aö vera byggð við ISAL, yröi
að sjálfsögðu meö nýjustu tækni sem
þekkt er, eins og verksmiðja sem
Orka frá Hrauib
eyjafossi ekki
tilsölu
á 4 til 5 ára fresti. Án orkufreks svo veruleg, aö þaö er óverjandi aö Aardal Sunndal hefur gert áætlanir
iðnaöar annar Hrauneyjafoss eftir- hafa ekki reynt að koma henni í verð. um fyrir iðnaöarráðherra. I henni á
spurn til 1990. Gagnrýni undirritaös Iönaöarráðherra hefur í reynd svipt framleiönin að vera um helmingi
beinist ekki aö því, aö nú er ónýtt Landsvirkjun umboði tilaðræöaviö betri en hún var hjá ISAL, áöur en
orka í kerfinu, heldur því hversu nýja kaupendur. Fyrirtækið hefur gripiö var til framleiðniaukandi
mikil hún er. Þaö er rétt, aö þaö ekki einu sinni mátt tala viö gamla aögerða.
verður alltaf einhver afgangsorka kaupendur, t.d. ISAL.
strax eftir aö ný virkjun hefur ISAL hefur á undanförnum árum Ragnar S. Halldórsson,
komizt í gagnið, en núna er sú orka fjárfest fyrir 800 milljónir króna, forstjóri ISAL.
Hvalveiðar:
HVAÐ ERU
CTETDftflD”
ppw I ClmHmlim
MENN?
Fá mál sem til meöferöar hafa veriö
á Alþingi í vetur hafa vakiö jafn al-
menna eftirtekt og umræðan um hvort
mótmæla skyldi samþykkt
Alþjóöahvalveiöiráösins um hvalveiöi-
bann eftir áramót 1985/86.
Viö upphaf umræðunnar á Alþingi
27. janúar sl. var talið aö meirihluti
þingmanna væri því samþykkur aö
mótmæla veiðibanninu á sama hátt og
gert höföu Noregur, Japan, Sovétríkin
og Perú. Sú var þó ekki raunin á.
Alþingi samþykkti viku síðar aö
mótmæla ekki hvalveiðibanninu með
29:28 atkvæöum. Ég var einn af þeim
sem ekki vildu mótmæla samþykkt
ráðsins. Afstaða mín byggöist fyrst og
fremst á því aö ég leit svo á að miklu
meiri líkur væru fyrir því að viö
fengjum aö halda áfram hvalveiðum,
ef við mótmæltum ekki hvalveiðibann-
inu. Þaö er miklu líklegra aö þær
þjóöir, sem stóðu aö bannsamþykkt
Alþjóöahvalveiðiráösins, verði okkur
hliðhollari og taki rök okkar gild fyrir
áframhaldandi veiðum eftir þaö aö við
teljum okkur ekki lengur sjálfkjörin í
hópi stórhvalveiðiþjóöa eins og
Kjallarinn
Skúli Alexandersson
Japana, Rússa, Norömanna og Perú-
manna, heldur viöurkennum aö okkur
beri frekar aö vera í flokki fyrrverandi
hvalveiðiþjóöa, sem eru reynslunni
ríkari af ofveiði stórveiöiþjóöanna og
þeirra þjóða annarra, sem vilja fara
meö gát í þessum veiöiskap.
Norður/andssíldin
við Noreg
Nágrannar okkar, Norðmenn, sem
mótmæltu hvalveiðibanninu og sumir
segja að viö heföum átt að taka sem
fyrirmynd í því máli, halda því fram
aö þeir megi veiöa þá síld sem nú
heldur sig viö Noregsstrendur og viö
köllum íslenska Noröurlandssíld og viö
teljum okkur eiga tilkall til, þrátt fyrir
mótmæU okkar og bann Alþjóðahaf-
rannsóknaráösins.
Sókn Norömanna í þennan síldar-
stofn dregur úr líkum þess að hann nái
fyrri stærð og komi aftur á Islandsmið.
Rök Norömanna gegn óskum og
mótmælum Islendinga og gegn banni
Alþjóðahafrannsóknaráðsins eru mjög
á sömu lund og rök þeirra gegn
hvalveiöibanninu, þaö sé eins meö
hvaUnn og Norðurlandssíldina við Nor-
egsstrendur, þaö sé ekki um ofveiöi að
ræöa. Því sé sjálfsagt aö veiða af
stofninum.