Dagblaðið Vísir - DV - 28.07.1986, Blaðsíða 34

34
Menning
MÁNUDAGUR 28. JÚLÍ 1986.
RÍKISSPÍTALARNIR
Hjúkrunarfræðingar og sjúkraliðar
óskast til starfa á lyflækningadeild 4 14 G við hjúkrun gigtar-
og nýrnasjúklinga. Deildin verður opnuð að nýju eftir endurnýj-
un þann 17. ágúst nk. Boðið er upp á 3ja daga fræðslunámskeið
við opnun deildarinnar, bæði fyrir hjúkrunarfræðinga og sjúkra-
liða. Hjúkrunarfræðingum er boðið upp á skipulagt aðlögunar-
tímabil.
Hjúkrunarfræðingar og sjúkraliðar
óskast á lyflækningadeild 1 11-A, 2 11-B, 3 14-E og taugalækn-
ingadeild 32-A. Fastar næturvaktir bjóðast á öllum þessum
deildum, einnig koma til greina 5 tíma vaktir á flestum þeirra.
Hjúkrunarfræðingar og sjúkraliðar
óskast til fastra starfa á krabbameinslækningadeild kvenna-
deildar. Boðið er upp á einstaklingsbundið aðlögunartímabil.
Ljósmæður/hjúkrunarfræðingar og
sjúkraliðar óskast til fastra starfa við sængurkvennadeildir.
Einstaklingsbundið aðlögunartímabil stendur til boða.
Upplýsingar um ofangreind störf veitir hjúkrunarforstjóri
Landspítalans í síma 29000.
Læknaritari óskast frá ca 15. ágúst nk. við geðdeild Landspítal-
ans. Stúdentspróf eða hliðstæð menntun áskilin ásamt góðri
íslensku- og vélritunarkunnáttu. Umsóknir, er greini menntun
og fyrri störf, sendist skrifstofu ríkisspítala fyrir 11. ágúst nk.
Upplýsingar veitir starfsmannastjóri í síma 29000.
Skrifstofumaður óskast við rannsóknadeild Landspítalans í
blóðmeinafræði. Upplýsingar veitir deildarmeinatæknir blóð-
meinafræðideildar í síma 29000.
Skrifstofumaður óskast við Blóðbankann.
Upplýsingar veitir skrifstofustjóri Blóðbankans í síma 29000.
Hjartaritari óskast nú þegar eða eftir samkomulagi við hjarta-
línurit 14-F. Starfið er fólgið í töku hjartalínurita af sjúklingum.
Upplýsingar veitirmeinatæknir hjartab'nuriti í síma 29000 - 389.
Reykjavík, 28. júlí 1986.
Fágætar bækur til sölu
Bókavarðan, Hverfisgötu 46 í Reykjavík, hefur ný-
lega fengið ýmis góð bókasöfn til sölu. Nokkur
dæmi:
Mein Kampf eftir Adolf Hitler, út. 1932, Málverka-
bók með öllum þekktum listaverkum eftir Adolf
Hitler, fágæt bók, Rivers of Iceland eftir Major
Stewart, Fortidsminder og Nutidshjem eftir
Daniel Bruun, Gallastríðið eftir Caesar, Saga
Hafnar§arðar eftir Sigurð Skúlason, Filmen 1-3
eftir Brusendorff, Lagasöfn íslands frá 1930 til
dagsins í dag, mikið af lögfræðibókum, gömlum
og nýjum, íslenskum og erlendum, m.a. Formála-
bók Björns Guðmundssonar, íslendingasögur
Sigurðar Kristjánssonar, Sturlunga frá hendi
sama, Eddurnar og íslendingaþættir, Árferði á
íslandi í þúsund ár eftir Þorvald Thoroddsen,
Perlur, Dropar, Mínir vinir eftir Þorlák Johnson
í afburða góðu skinnbandi, San Michele eftir
Axel Munthe, Sigurboginn eftir Remarque og
Vinirnir eftir sama, Bör Börsson 1-2, Fjötrar
eftir Maugham, Reykjaholts máldagi, fínt hand-
band, 1880, íslandskort Horrebows af íslandi 1774,
Gerska æfíntýrið eftir Halldór Laxness, frumútg.
án úrfellinga, Tímaritið Þögn, gert upptækt, þar
sem fjallað er um meint morð á íslenskum ráð-
herra, Saga Akraness 1-2, Byggð og saga eftir
Ólaf Lárusson, Saga Eyrarbakka 1-3 og fjölmargt
fleira fáseð og skemmtilegt nýkomið.
Við kaupum og seljum íslenskar og erlendar bæk-
ur, heil söfn og stakar bækur, eldri tímarit, gömul
íslensk póstkort, minni verkfæri, eldri íslensk
myndverk og gamla íslenska muni.
Gefum reglulega út bóksöluskrár og sendum þær
til áhugafólks utan Stór-Reykjavíkursvæðisins.
Bókamarkaðurinn hjá okkur
stendur aðeins þessa viku. Allar bækur á markaðn-
um kosta 50 kr., sama hvort þær eru innbundnar
eða óbundnar, gamlar eða nýjar. Erlendar bækur
kosta kr. 15,00.
Seljum einnig í sekkjatali, sjálfvalið í stóra plast-
poka, aðeins kr. 500 hver poki.
Vinsamlega hringið, skrifið eða lítið inn.
Bókavarðan Gamlar bækur og nýjar,
Hverfisgötu 46, sími 29720.
Ný nikka
Kjarvalsstaðir, miövikudag 23. júlí,
Mogens Ellegaard lék á akkordeon verk
eftir Kusiakow, Nörgaard, Bentzon, Pade,
Holmboe, Hundsnes og Nordheim.
Ég hef eitt sinn áður heyrt í Elle-
gaard hérlendis og minnir mig að
þá hafi efnisskráin verið öllu ný-
stárlegri. Það var stórkostlegt þegar
heil ný deild bættist við tónlistarvit-
und mína, og öll í einu. Þjált og
blæbrigðaríkt hljóðfæri, maður sem
lék listilega á það, og afbragðsgóð
tónlist fyrir þetta hljóðfæri. Skyndi-
lega kemur i ljós að allt er hægt á
nikku, þ.e. þessa nýju nikku, með
tökkum fyrir báðar hendur. Var það
ekki Grieg sem taldi dragspilið au-
virðilegast allra hljóðfæra? Skyldi
hann ekki hafa skipt um skoðun í
gröfinni?
Sannleikurinn er sá að ekkert
hljóðfæri er auvirðilegt. I sérhverju
hljóðfæri búa notkunarmöguleikar.
Þá fyrst verður hljóðfærið fáránlegt
þegar það er notað án tillits til þeirr-
ar virkni sem í því býr.
Nú er nikkan ekki lengur nauð-
beygð að völsum og polkum (sem eru
samt ágætir á sinn hátt). Hún hæfir
vel til flutnings nýrrar tónlistar, er
óháð þríhljómum og skiptingu verka
í laglínu og undirspil. Samt eimdi
furðumikið eftir af gamla nikkust-
ílnum í verkum þeim sem Ellegaard
lék að þessu sinni. Danskir hafa líka
löngum verið elskir að nikkudansin-
um.
Fyrst var þó rússneskt verk, eftir
Kusiakow, í þessum rússneska
prakkarastíl (eins og sum verk Pro-
kofievs eða Kabalevskys). Allt það
sem sónatan hafði sér til ágætis tókst
Mogens Ellegaard.
Tónlist
Atli Ingólfsson
Ellegaard að draga fram og varð
hlustunin því til ánægju.
Per Nörgaard er sennilega fræg-
astur danskra nútímatónskálda og
list hans hefur alltaf ferskt yfir-
bragð, hann fetar ekki troðnar
slóðir. Hann samdi „Introduktion &
Toccata" árið 1952, áður en dragspil-
ið varð svo þekkt sem konserthljóð-
færi. Þá var hann aðeins nítján ára
og tónlistin er sæmilega hefðbundin,
en sýnir ágæta tónlistargáfu höfúnd-
arins.
„Dýragarður" Niels Viggos Bent-
zons var heldur of líkur „Myndum
á sýningu" Moussorgskys til að hrífa
mann. Ég hef sennilega ekki nóg
danskt umburðar- og léttlyndi til að
njóta slíkrar tónsmíðar, sem auðvit-
að var litrík og skemmtileg þrátt
fyrir metnaðarleysið.
Steen Pade er af yngstu kynslóð
danskra tónskálda. „Udflugt med
omveje“ er nokkuð langdregið, en
kynningarorð Ellegaards, að verkið
væri eins og landslag út um glugga
bíls á ferð, ollu því að mér leiddist
ekki, var meira að segja farinn að
hristast úti á sveitavegi áður en yfir
lauk. Nei, manni leiðist ekki að
hlusta á Ellegaard.
Sónötu Vagns Holmboe lék Elle-
gaard svo frábærlega. Eftir Partítu
Sveins Hundsnes, hins hálffertuga
Norðmanns, fór ég svo að hugsa „eru
Norðurlandabúar metnaðarlausir í
tónsmíðum sínum eða bara á eftir?“
Þá sagði nikkan „nei“ og braust úr
viðjum allra þessara hálfvolgu til-
vitnana i ömmu hennar. „Flashing",
verk Ame Nordheim hins norska,
var hápunktur kvöldsins. Undurfal-
legt ljóð þar sem blæbrigði og „eff-
ektar“ hljóðfærisins vom ekki notuð
sem hermilæti eða skraut, heldur
urðu innviðir heilsteypts tónverks.
Það er engin furða að tónskáld
skuli tileinka Ellegaard verk. Hann
hefúr fullkomið vald á að koma þeim
til skila. Hljóðfæri hans á til ótal
blæbrigði og hann nær þeim fram
og notar af stöku næmi. Þessi við-
kunnanlegi, næstum hversdagslegi
Dani á til hita og kraft, tækni og
listrænan metnað. Mér þótti metn-
aðarins ekki gæta jafnsterkt hjá
löndum hans, tónskáldunum.
Nostalgía Nykopps
Hlaövarpinn 24. júli,
Lauri Nykopp lék á blásturshljóöfæri.
í inngangsorðum sínum sagði Ny-
kopp tónleika sína mundu verða
nostalgíska. Hann hefur tvisvar áð-
ur komið fram hérlendis og minntist
þess með ánægju, og hann ákvað að
íeika úr eldri verkum sínum.
Hann byrjaði á tyrknesk-ættuðu
lagi á tréflautu. Það var ljúf byrjun,
ef menn vom komnir á tónleikana
með þar til gerðu hugarfari. Að
hlusta á Nykopp er nefnilega ekki
eins og að fara á píanótónleika með
ágætri vestrænni tónlist. Maður þarf
að opna bakdymar og fá gegnumt-
rekk í klassískan hugann. Austræn
tónlist er nátengd hugleiðslu, hún
er oft eins og hjálparméðal við hug-
leiðslu. Sé maður reiðubúinn að
hvíla kröfumar um formræna
spennu má njóta hennar. Það er líka
gott að hún var leikin á rétt hljóð-
færi með loftmikinn tón sinn; hin
hefðbundnu vestrænu hljóðfæri
vekja allt aðrar væntingar og em
reyndar byggð með markmið nánast
gagnstæð hinum austrænu. Oft er
því einkennilegt að heyra austræna
tónlist leikna t.d. á selló, og reynt
að þvinga fram í því auðmýkt sem
það hefúr ekki.
Þannig birtist viss nostalgískur
hugblær í fyrsta verkinu. Annars
merkir „nostalgía" upphaflega þann
sársauka sem menn verða fyrir á
ferðalögum, auðvitað þegar þeir
hugsa heim. Ferðasársauki (sbr.
grísku orðin „nostos" og ,,algeia“).
Næstu verk Nykopps vom ferðir inn
í hljómheim saxófónsins. Til að njóta
þeirra varð maður að ferðast með
af heilum hug, en ánægjan kostaði
líka sársauka. Þannig er líka ferða-
lag okkar í tímanum.
I spunanum mætast sköpun og
túlkun tónlistarinnar. Góður spuna-
maður verður að vera góður skap-
andi, en góður skapandi getur hann
ekki orðið nema hann sé góður túlk-
andi, þ.e. hafi fullkomið vald á
hljóðfærinu til að sköpunin færist
úr höfðinu í finguma. Spuni er leið-
inlegur þegar fremjandinn kann
ekki á hljóðfærið og fingumir em
því ekki fullir af skapandi anda.
Lauri Nykopp er spunalistamaður
góður, og því fylgir maður honum
óhikað gegnum sársauka ferðanna.
Fyrst var spuni út frá austrænu
stefi. Verkið vast upp í notkun
tveggja eða fleiri nótna á sama tíma,
að sjálfsögðu með stríði allra yfir-
tónanna og tilheyrandi tónflökti.
Eins og spuni verður æði oft, hafði
verkið ris og svo stutt hnig. Snoturt.
Annar spuninn byggðist aðallega
á leik áðumefndra tví- eða þrí-
hljóma. Þar beitti Nykopp ótrúlegu
úthaldi sínu í hringöndun af miklu
miskunnarleysi, svo menn misstu
andann hvað eftir annað. Verkið
hafði nokkuð greinilega ABA form,
en Nykopp var svo vænn að anda á
kaflaskilunum tveimur. Verkinu
lauk á greinanlegum dúr-þríhljómi,
sem kannski var skop eftir ógurleg
átökin.
Svo spilaði Nykopp brot úr verki
sem flytja á við hlið helvítis. Það
fannst mér krás. En ef hann spilaði
til að vera hleypt inn segði skratt-
inn: „Þú kemst ekki inn, því þú ert
engill í djöfulskap þínum.“ Verkið
tókst vel, en í lokin leiddist það út
í aðkenningu að djass sveiflu, senni-
lega til að blíðka þann í neðra, því
eins og allir vita er djass uppáhalds-
tónlist döfulsins og glataðra sálna.
Síðast kynnti spinnarinn ástralska
frumbyggjahljóðfærið dydgirí-dú.
Það er notað til að magna seiði og
vekja upp anda á blótum. Hljóð þess
er dmngalegt en ekki mjög blæ-
brigðaríkt. Þrátt fyrir stöðugan
tóninn, sem Nykopp náði með hring-
öndun, fannst mér vanta eitthvað á
að andamir vöknuðu. Mér finnst
ekki ótrúlegt að oftar séu tveir eða
fleiri blásarar í kór, einkum til að
ná sterkari hryn.
Hér vom áhugaverðir, skemmti-
legir, og, jú, nokkuð magnaðir
tónleikar.
Lauri Nykopp.