Dagblaðið Vísir - DV - 30.07.1990, Blaðsíða 4

4
MÁNUDAGUR 30. JÚLÍ .1990.
Fréttir
Smábátaeigendur:
Mikill munur á tekjum
eftir landsfjórðungum
munurinn allt að 1,2 milijómr á 35 tonna afla
Ólafsvík og
Hellissandu
Patreksfjöi
* Fyrstu 6 mánuöi ársins
♦Fiskmarkaður
Suðumesja
*Fiskmarkaður
Hafnarfjarðar
*Faxamarkaður
Reykjavík
Kílóaverð á þorski í krónum til smábáta-
eiganda á nokkrum stóðum á landinu.
1 -
0 10 20 30 40 50 60
Trillukarl, sem landar þorskafla
sínum og fær fyrir hann landssam-
bandsverð, fær greiddar 45.580 krón-
ur fyrir tonnið. Það er lágmarksverð
sem þýðir að ekki má greiða lægra
verö fyrir 2,5 kg þorsk.
Trillukarl á Neskaupstað, sem
landar afla sínum þar, fengi hins
vegar öllu hærra verð eða 58.790
krpnur ef landað væri sama magni.
í Ólafsvík eða á Helhssandi fengjust
hins vegar 60-63.000 krónur fyrir
tonnið en enn hærra verð fengist ef
þorskurinn væri seldur á Fiskmark-
aði Suðurnesja því þá fengjust 79.200
krónur. í því dæmi er miðað við
meðalverð á þorski fyrstu sex mán-
uði ársins á markaðnum.
Samkvæmt könnun, sem Lands-
samband smábátaeigenda gerði fyrir
DV i nokknnn verstöðvum, kemur í
Ijós að það er afar mismunandi eftir
verstöðvum hversu mikiö menn fá
greitt fyrir afla sinn og sömuleiðis
er mismunandi hvaða hlunninda
menn njóta í heimahöfn.
Á Bakkafirði fá menn greitt lands-
sambandsverð fyrir þorskinn en ef
þeir ísa hann í kör fá þeir greitt 10
prósent aukaálag sem hækkar verðið
upp í 50 krónur fyrir kílóið.
Neskaupstaður, Ólafsvík og Helhs-
sandur skera sig mjög úr þessari.
mynd því í úrtakinu sem tekið var
er hvergi borgað jafnhátt verð fyrir
þorskinn auk þess sem línubátar fá
greitt 5 prósent aukaálag á Neskaup-
stað sem hækkar verðið ennfrekar
eða upp í 61,72.
Á Stöðvarfirði og Raufarhöfn njóta
trihukarlar þeirra hlunninda að fá
fría beitu og beitingaraðstöðu. Á
Sauðárkróki er borgað 25 prósenta
aukaálag fyrir góðan fisk sem fer í
salt og það hækkar verðið upp í 55,60
krónur.
Þeir sem landa á Vopnafirði og
Patreksfirði njóta hins vegar
minnstrar fyrirgreiðslu. Þeir fá ein-
ungis greitt landssambandsverð fyr-
ir sinn fisk og ekkert umfram það.
Það er því gífurlegur munur á því
hvaða tekjur trihukarlar hafa eftir
því hvar þeir búa á landinu. Ef tekið
er dæmi af trihukarh sem gerir út 5
tonna trihu sem aflar 35 tonn í sum-
ar verður munurinn hvað augljós-
astur.
Ef viðkomandi sjómaður gerir út
frá Patreksfirði eða Vopnafirði og
landar afla sínum þar fær hann um
1,6 mihjónir í tekjur. Ef sama dæmi
er reiknað út fyrir Neskaupstað fengi
trihukarlinn um 2 mihjónir í tekjur.
Á sama tíma myndi trillukarl, sem
byggi í Keflavík og seldi afla sinn á
Fiskmarkaði Suðumesja, fá greiddar
um 2,5 milijónir, í því dæmi er reikn-
að með meðalverði á þorski fyrstu
sex mánuði ársins á markaðnum. Ef
trihukarhnn hefði hins vegar selt
afla sinn á Fiskmarkaðinn í Hafnar-
firði fengi hann heldur hærri tekjur
eða tæpar 2,8 mihjónir sé miðað við
meðaltalsverð.
í reikningsdæminu munar þvi 1,2
mihjónum á því hvað sjómaður, sem
selur afla sinn á fiskmarkaöi, fær
meira greitt fyrir hann en sá sem
selur á landssambandsverði.
-J.Mar
sambanda á
Rúmlega 2000 fuhtrúar ilkis-
stjórna og samtaka aðila vinnu-
markaðarins sóttu þing Aiþjóða-
vinnumálastofnunarinnar sem
haldið var í Genf 6.-27. júní. Frá
íslandi sóttu fuhtrúar \únnu-
markaðarins,
neytisins og utanríkisráöuneytis-
ms
Alþjóðasambandiö samþykkti
einróma nýja alþjóöasamþykkt
um meðferð efhasambanda á
vinnustöðum. Markmið nýju
samþykktarinnar er að draga úr
slysum og atvinnusjúkdómum
vegna vinnu með efnasambönd.
Einnig að stuðla að því að efni séu
metin í þeim tilgangi að ákvarða
hættuna af þeirra völdum,
tryggja að atvinnurekendur fái
upplýsingar um rétta meðferö frá
f'ramleiðanda og að starfsmenn
fái fræðslu á vinnustað um
vamaraðgerðir th að draga úr
hugsanlegri skaðsemi þeirra.
Þingið aigreiddi aöra alþjóða-
samþykkt um næturvinnu. Sam-
kvæmt nýju alþjóöasamþykkt-
inni er næturvinna skilgreind
sem: „Öll vinna framkvæmd á
samfelldu sjö klukkustunda
tíraabih þar sem tíminn frá mið-
nætti til kl. fimm að morgni er
innifalinn.“ í henni felast og þær
skuldbindingar að gerðar séu
ráöstafanir tii að vemda heilsu
næturvinnufólks, bæta stöðu
þess til samvista með fjölskyidu,
lengja barnsburðarleyfi og flölga
tækifærum til þátttöku í félags-
málum. -J.Mar
Launahækkun BHMR:
Kostar ríkið
50 milljónir
Samkvæmt upplýsingum fjár-
málaráöuneytisins kostar 4,5 pró-
sent launahækkun tíl háskóla-
manna um 25 milljónir á mánuðL
Efháskólamenn ganga inn í þjóð-
arsáttina og afsala sér þar með
þessari launahækkun fá þeir
hana eftir sem áður greidda út
fyrir júh og ágúst. Hún mun því
kosta ríkissjóð um 50 milijónír
króna. -gse
I dag mælir Dagfari___________
í geHarhúsi
Snemma í síðustu viku birtist
merkheg mynd á forsíðu Morgun-
blaðsins. Hún var af forsætisráð-
herranum okkar, Steingrími Her-
mannssyni, þar sem hann kraup
niður og strauk skoskri geit. Th
hhðar við geitina og Steingrím
voru þeir Harry Sangster frá Hihs-
rannsóknarstofnuninni og Sir
David Steel, fyrrum formaöur
Frjálslynda flokksins. Tekið var
fram í myndatexta að Steingrímur
væri yst th vinstri á myndinni. Fór
því ekki á mihi mála hver var
Steingrímur og hver var geitin.
Þetta var skemmtheg mynd og
ólíkt viðfehdnari en myndin sem
Dagfari hafði kvöldið áður séð í
sjónvarpinu af svaðilfórum Stein-
gríms Hermannssonar sem var
kominn með jeppann sinn út í
miðja á og sat þar fastur. Forsætis-
ráðherrann okkar var sagður á leið
á skíði í Kerlingarfjöll en festi bh-
inn sinn í ánni og varð að draga
hann upp.
Dagfari hefur löngum dáðst að
þreki ráðherrans og undraðist þá
yfirferð hans að geysast í Kerling-
arfjöh á laugardegi og vera svo
kominn th Skotlands á mánudegi,
fyrst th að fara á skíði og svo th
að skoða geitur, og má af þessu sjá
að við erum heppin með forsætis-
ráðherra sem unnir sér aldrei
hvhdar. Ahar eru þessar ferðir ráð-
herrans í þágu þjóðarinnar og eng-
inn má misskhja skíðaferðina. Ráð-
herrann þarf þrek og orku og ork-
una fær hann upp th fjaha og Stein-
grímur hittir þar að auki margt
fólk á skíðum sem kemur sér vel
fyrir land og þjóð. í fyrra fór Stein-
grímur á skíði í Liechtenstein og
hitti þar fyrir forsætisráðherra
þess lands og gat fyrir vikið boðið
þessum kohega síniun í Kerlingar-
fjöh og eru þetta köhuð gagnkvæm
utanríkisviðskipti og koma sér vel.
Sjálfsagt hefur forsætisráðherra
Liechtenstein verið fastur í ánni
með Steingrími og þannig fengið
að kynnast því hvað íslenski for-
sætisráðherrann er laginn við að
taka kelduna fram yfir krókinn.
En aftur th myndarinnar í Morg-
unblaðinu. Steingrímur var að
kynna sér geitarækt hjá Skotum
en þar eru geitur ræktaðar th fram-
leiðslu á kasmírull. Steingrímur
var sem sagt kominn í geitarhús
að leita sér uhar. Sjálfsagt hefur
farið fagnaðarstraumur um marg-
an íslendinginn við að lesa þau tíð-
indi, sérstaklega þá sem hafa að
undanfömu stundað fiskeldi eða
minkarækt við misjafnan orðstír.
íslendingar em nefnhega að kom-
ast í þrot með þessar nýbúgreinar
sínar, enda selst hvorki eldislax né
loðdýraskinn þótt dijúgt sé fram-
leitt. Er orðið tímabært fyrir ís-
landsmanninn að finna sér nýja
búgrein th að taka við af fiskeldinu
og loðdýraframleiðslunni þegar
þær atvinnugreinar em komnar
endanlega á hausinn. Og hvað er
þá skynsamlegra en einmitt að
hefia geitarækt á íslandi th uhar-
framleiðslu? Og hvað er þá mikh-
vægara en einmitt sjálfur forsætis-
ráðherrann stígi fyrsta skrefið og
klappi fyrstu geitinni?
Svo illa vhdi th að í miðri kynnis-
ferðinni varð Steingrímur að gera
hlé á ullarleitinni th að fljúga heim
og miðla málum í dehum ríkisins
við háskólamenn. Steingrímur
þurfti að bjarga þjóðarsáttinni og
hefur í því sambandi verið í geitar-
húsi BHMR að undanfórnu að leita
þeirrar uhar sem stillir th friðar.
En Steingrimur gleymir áreiðan-
lega ekki skosku geitinni sinni og
Sangster 'og Steel frá Skotiandi
gleyma áreiðanlega ekki Stein-
grími, enda er þeim öhum í mun
að koma geitarækt af stað á íslandi
ef marka má svipinn á geitinni og
Skotunum. Steingrímur er sér-
fræðingur í að leita uhar í geitar-
húsum. Hann veit hvað hann syng-
ur og skoska geitin veit hvar hún
hefur Steingrím th að halda lífi.
Hún treystir því að íslendingar sjái
sér hag í því að reisa geitarhús í
leit að ull, enda eru Islendingar
margfrægir fyrir geitarhús sín í
fiskeldisstöðvum og minkabúum.
Þar hafa þeir leitað uhar og fjár-
sjóða og þegar þeir loksins fá raun-
verulegt geitarhús í staðinn fyrir
öll hin búin mun bæöi geitinni og
íslensku þjóðinni verða borgið.
Skítt veri með uhina, hún er auka-
atriði. Ef íslendingar reisa nógu"
mörg geitarhús verða þeir upp-
teknir við að leita uharinnar á
meðan. Það er þeirra siður. Þar
hafa þeir reynsluna.
Dagfari