Dagblaðið Vísir - DV - 16.10.1990, Blaðsíða 5

ÞRIÐJUDAGUR 16. OKTÓBER 1990.
5
dv______________________________ Fréttir
Leiða sættir til
stjórnarslita?
- Jón Baldvin axlar byrðar flölskylduvandamála krata
Þarna tókust sættir en hætt er við að meiri háttar hvellur fylgi í kjölfarið. DV-mynd Hanna
45. flokksþing Alþýðuflokksins,
sem fram fór í Hafnarfirði um síð-
ustu helgi, var engu öðru krataþingi
líkt. Við þingsetningu blasti við að
þingið yrði glæsilegra og íjölmenn-
ara en nokkur sinni fyrr. Kratar gátu
líka flykkst borubrattir á þingiö. Al-
þýðuflokkurinn hafði fengið bestu
útkomu úr skoðanakönnun DV í tvö
ár og álmáhð var komið á góðan rek-
spöl án þess að hafa steytt á ban-
vænum skerjum fyrir stjórnarsam-
starfið.
Væntingar voru miklar fyrir þing-
ið, væntingar um að Alþýðuflokkur-
inn yrði sameiningarafl íslenskra
jafnaðarmanna. Með því átti að
Fréttaljós
Haukur L. Hauksson og
Kristján Ari Arason
freistast til að ná til jafnaðarmanna
sem starfa innan Alþýðubandalags-
ins og í því tómarúmi sem er á milli
þessara A-flokka. í því sambandi var
sérstaklega horft til þess hóps fólks
sem stóð að framboði um Nýjan vett-
vang í sveitarstjórnarkosningunum
í vor. Var öllum sem þar komu við
sögu sent sérstakt boðskort á opnun
flokksþingsins. Olh vonbrigðum
hversu illa gekk að ná tii þessa fólks
en fáir tóku boðinu.
Nafnlenging
Auk þessa lá tillaga um viðbót við
nafn flokkisns fyrir þinginu sem
reyndar var samþykkt. Alþýðuflokk-
urinn heitir nú Alþýðuflokkurinn-
jafnaöarmannaflokkur íslands. Upp-
haflega var þetta hugsað til að undir-
strika eðli flokksins og til að vera á
undan að tryggja sér þetta nafn sem
fólk úr Alþýðubandalaginu hafði Utið
hýru auga til og taUð heppilegt sem
nafn til sameiningar A-flokkanna.
Ástæða þess að fyrrgreint fólk í
Alþýðubandalaginu lét ekki sjá sig
mun fyrst og fremst hafa verið að
ekki var hróflað við gömlum inn-
viðum flokksins né málaefnagrund-
velh hans þrátt fyrir nafnbreytingu.
Sprungur í glæsiímynd
Framan af var ekkert sem hróflaði
við þeirri glæsumynd sem Ámundi
Ámundason og fleiri höföu komiö í
kring þessa októberhelgi. Það þurfti
hins vegar ekki að bíða lengi eftir
uppákomu sem öðru fremur á eftir
að lifa í minningu manna um þetta
krataþing - hávaðarifrildi formanns
og varaformanns flokksins, þeirra
Jóns Baldvins Hannibalssonar og
Jóhönnu Sigurðardóttur.
Það kom ekki aftan að neinum
þingmanna að deilt yrði um hús-
næðismáUn en aðdragandann að því
rifrildi sem alþjóð varð vitni að um
helgina mátti sjá strax eftir kynn-
ingu fjárlagafrumvarpsins fyrir
næsta ár.
Þar 'ér ekki gert ráð fyrir neinu
framlagi til Byggingarsjóðs ríkisins
en 700 milljónum í Byggingarsjóð
verkamanna. Jóhanna Sigurðardótt-
ir telur að með fjárlagafrumvarpinu
séu byggingarsjóðimir gerðir gjald-
þrota og hefur krafist ríkisframlaga
upp á 1-1,5 miUjarða í almenna kerf-
ið.
Jóhanna hefur verið mjög óhress
með áhugaleysi annarra forystu-
manna flokksins og þingflokksins,
sérstaklega Jónanna tveggja, gagn-
vart stöðu byggingarsjóðanna. Því
sneri hún sér beint til þingfuUtrúa á
þinginu um helgina með tillögu að
ályktun um húsnæðismál.
Sú tfllaga var ekki samþykkt
óbreytt og áður en endanleg tUlaga
til ályktunar um húsnæðismál var
samþykkt hafði fyrmefnt hávaða-
rifrildi átt sér stað.
Það væri að bera í bakkafuUan
lækinn að lýsa nákvæmlega fúkyrða-
flaumi þeim og ásökunum sem gengu
mUU Jóns og Jóhönnu. Efnislega ít-
rekaði hún óánægju sína með þing-
menn og ráðherra Alþýðuflokksins í
húsnæðismálunum. Þá taldi hún upp
ýmsa málaflokka sem ríkisstjórnin,
þrátt fyrir fógur fyrirheit, virtist hafa
lítinn áhuga á. Þar voru Jónarnir
síst undanskildir. Þessi upptalning
fékk heitið „sakaskráin" í reiðilestri
Jóns Baldvins á þinginu.
Ýtin og óþolinmóð
Síðasti dagur þingsins hófst á sátta-
fundi en framámenn í flokknum
voru sammála um að undir engum
kringumstæðum mætti slíta flokks-
þinginu án sátta formanns og vara-
formanns. Margir þingmenn komu
langt að og skUaboð um ósætti og
kulda í flokksforystunni voru afar
óæskUeg í farteskinu á heimleiðinni.
ímynd glæsiþings krata í upphafi
kosningabaráttu mátti ekki raska.
DV hefur rætt við alþýðuflokks-
menn sem segja í þessu sambandi að
sættir heföu alltaf orðið á þinginu,
tUbúnar eða ekta. Rifrildi Jóns og
Jóhönnu ætti sér hins vegar nokkuð
langa forsögu. Þau væru ekki ósam-
mála um markmið en greindi hins
vegar á um aðferðir og umfram aUt
hraða í afgreiðslu mála.
Viðmælandi DV lýsti Jóhönnu sem
mjög ýtinni og fylginni sér í þeim
málaflokkum sem henni stæðu næst.
Væri það ekki löstur í sjálfu sér en
hins vegar vekti það stundum
gremju í hópi' þingmanna Alþýðu-
flokksins, og ríkisstjórnarinnar,
hversu ágengt henni hafi orðið með
ýtninni og óþolinmæðinni þar sem
ráðherrastóUinn hefur í tvígang ver-
ið settur að veði.
Styrkur Jóhönnu, en hún er af
mörgum tahnn eini „eðalkratinn" í
forystusveit Alþýðuflokksins, er hins
vegar shkur innan flokksins að hún
kemst nánast upp með það sem henni
sýnist í félagsmálum.
Draga dilk á eftir sér
Ályktun um húsnæðismál, sem
samþykkt var á þinginu, grundvaUar
„sættir" þær sem tókust miUi Jóns
Baldvins og Jóhönnu. Breyting frá
upphaflegri tillögu Jóhönnu fólst
meðal annars í loðnara orðalagi þar
sem ekki er kveðið afdráttarlaust á
um framlög til byggingarsjóða ríkis-
ins. Samkvæmt þeim hefðu framlög
á fjárlögum þurft að vera á bilinu
1-1,5 mflljarðar, sé tekið núð af fram-
kvæmdum síðasta árs. í endanlegu
ályktuninni segir:
„Þingið leggur þunga áherslu á að
við fjárlagagerðina fyrir árið 1991
verði framlög til Byggingarsjóðs
verkamanna ákveðin þannig að þau
ásamt lánsfé frá lífeyrissjóðunum
dugi tíl þess að nýjar lánveitingar
sjóðsins á næsta ári nái markmiðinu
um það að félagslega íbúðakerfið
sinni þriðjungi af árlegri íbúðaþörf.“
Skilgreining á íbúðaþörf er opin,
miðar ekki endUega við að byggðar
verði jafnmargar félagslegar íbúðir á
þessu ári og í fyrra eins og upphafleg
tiUaga Jóhönnu gerði ráð fyrir.
Sættirnar við Jóhönnu, hversu
miklvægar sem þær eru frá sjónar-
hóU alþýðuflokksmanna, geta dregið
dilk á eftir sér og jafnvel endað með
stjórnarslitum.
Erfið staða
Ljóst þykir að með sáttasamkomu-
lagi þessu hefur Jón Baldvin komið
sér í mjög erfiða stöðu innan flokks-
ins og þó einkum ríkisstjómarinnar.
Haldi Jóhanna til streitu að byggðar
verði jafnmargar félagslegar íbúðir
og í fyrra stendur Jón Baldvin í þeim.
sporum að vinna þeirri kröfu fylgi
innan ríkisstjórnarinnar eða brjóta
sögulegt samkomulag um sættir frá
flokksþinginu um helgina.
Takist Jóni Baldvin ekki að ná
samkomulagi innan ríkisstjórnar-
innar um það sem Jóhanna sættir
sig við og vUji hann umfram aUt
halda sáttum við hana má aUt eins
vænta að ríkisstjómin eigi ekki langt
eftir ólifað.
Áblaðamannafundi, sem Jón Bald-
vin hélt í gær í tilefni flokksþingsins,
vUdi hann ekki gefa upp hve mikU
framlög tíl byggingarsjóðsins þyrftu
aö vera tU að sættir héldust. Hann
taldi þó fuUvíst að hægt væri að
mæta þörfmni með niðurskurði í
fjárlögum á öðram sviðum, sér í lagi
niðurskurði til Lánasjóðs íslenskra
námsmenna. Framlög til LÍN í fjár-
lagafrumvarpinu nema tæpum
tveimur mUljörðum.
Ólíklegt þykir að Jóni Baldvin
auðnist að ná samstöðu meðal sam-
ráðherra sinna um stórfelldan niður-
skurð á framlögum tU LÍN. Þó Jó-
hanna sætti sig einungis við helming
upphaflegra krafna sinna þýddi það
fjórðungs skerðingu á framlögum tU
LÍN.
Hvellur óhjákvæmilegur
ÓUklegt er að samkomulag náist
innan ríkisstjómarinnar um stór-
felldan niðurskurð til LÍN tíl að
mæta kröfum Jóhönnu. Því þyrfti að
auka fjárlagahalla næsta árs með
lántökum eða auka tekjur ríkissjóðs
með skattheimtu. Ljóst er að mqrg-
um innan ríkisstjórnarinnar þættu
þá sættirnar miUi fórmanns og vara-
formanns Alþýðuflokksins dýru
verði keyptar.
Jón Baldvin virðist kominn í þá
klemmu að þurfa að velja miUi lífs
ríkisstjómarinnar og sátta við Jó-
hönnu. Hvorn kostinn sem hann vel-
urhlýsthvelluraf. -hlh/kaa
BÍLAR
Næturvörður
passar bílana á
stærsta sölusvæði
borgarinnar
Subaru station 4x4, árg. '89, hvítur,
ek. 27.000 km.
Mazda 626 GLX 2000, árg. '88, grár,
ek. 30.000, 5 dyra.
Mazda 626 disil '87, 4ra dyra, gull-
brúnn, v. 580.000, skipti upp.
Wagoneer LTD '87, sá vandaðasti,
með öllum aukabúnaði. Glæsivagn.
Má greiðast með löngu skuldabréfi.
Bronco Custom '79 (R-45), vél 351
Windsor, stór dekk, sérlegur gripur,
kr. 650.000
Lada Sport '88, rauður, ek. 25.000, 5
g., skipti á fólksbíl, kr. 500.000.
Mazda 323 '86, grænn, kr. 415.000.
Nissan Prairie 4x4 '88, kr. 1.000.000.
VW Golf CL '87, hvítur, ek. 38.000.
Toyota LandCruiser '82, bensín, lang-
ur, blár, kr. 1.000.000.
Toyota Corolla liftback, rauður, kr.
550.000, árg. '87.
Skoda 120 '88, kr. 190.000.
Chevrolet Monza '87, svartur, sjálfsk.,
kr. 470.000.
Mazda 323 1500 '87, blár. 4ra d„ kr.
515.000.
Benz 230 E '86, vínrauður, ek.
50.000, sjálfsk., kr. 1.750.000.
Mitsubishi L-300 '88, dísil, 5 manna,
4x4, kr. 990.000.
Lada Sport '89. kr. 500.000.
Lada Sport '90, kr. 560.000.
Peugeot 505 dísil '84, 8 manna, kr.
400.000.
Toyota double cab 4x4 dísil, árg. '90,
5 manna skúffublll, blár, nýr.
Mazda extra cab 4x4, B-2600, árg.
'89, skúffubíll, með tvöföldu húsi,
m/pallhúsi, grár, ek. 1.100 km, nýr
bíll.
GMC 3500 High Sierra 4x4, árg. 85,
6.2 dísil, rauður skúffubíll með pall-
húsi, 36" dekk.
UAZ Rússi 4x4, árg. 81, Perkinsdísil,
ný frá 1983, 8 manna hús frá 1983.
Toyota Corolla liftback '88, rauður,
ek. 20.000, v. 725.000.
Skoda Favorite '89, rauður, ek. 9.000,
v. 375.000.
MMC Galant '90, hvítur, ek. 2.000,
4ra d„ kr. 1.100.000.
Lada station '90, kr. 415.000.
MMC Lancer station 4x4 '88, GLX,
blár, ek. 28.000, kr. 850.000.
Pajero '88 dísil turbo, langur, ek.
45.000, v. 1.750.000.
Suzuki Fox SJ4-13 88, rauður,
m/blæjum, kr. 785.000.
Peugeot 309-XE '89, rauður, ek.
14.000, v. 595.000.
Alal
^iQa^aftatt
15-0-14 og 17-17-1
MIKLATORG
uíl fcefijutn flWa fittlia
ÍLSTA BÍLASALAV Á ISLANDI