Dagur - 12.04.1945, Blaðsíða 1

L
AGUR
XXVIII. árg.
Akureyri, fimnitudaginn 12. apríl 1945
15. tbl.
Fyrsta Svíþjóðarbáfnum hleypt al stokkunum í febrúar s. I.
Verkfall sænskra járniðnaðarmanna lík-
Aðalfundur Mjólkursamlags K. E. A.
Bændur fengu 122 aura meðalverð fyrir
mjólkina. Mjólkurframleiðsla hefir aukizt
legt til þess að varna því, að bátarnir nái
hingað fyrir síldarvertíðina
—-
ANNALL
DAGS
....
31. MARZ. Fréttaiitarar segja
lieri Montgomery komna a. m.
k. 150 km. austur fyrir Rín, bil-
ið milli herja hans og 1. ameríska
hersins um 45 km. Þriðji Banda-
ríkjaherinn nálgast Kassel, 7.
ameríski herinn tekur háskóla-
borgiina Heidelberg. Franskur
her kominn austur yfir Rín syðst
á vesturvígstöðvunum. Afram-
hald á stórkostlegri loftsókn
Bandamanna. Rússar taka Rati-
bor í Slésíu, nálgast Wiener-
Neustadt.
1. APRÍL. Brezkar skriðdreka-
sveitir komnar 160 km. inn í
Þýzkaland. Bandaríkjamenn við
úthverfi Kassel. Þriðji herinn
ameríski um 160 km. frá landa-
mærum Tékkóslóvakíu. Banda-
ríkjamenn staðfesta fregnir Jap-
ana um landgöngu á Okinava í
Ruykiu-eyjaklasanum. Rússar
taka Glogau í Slésíu, eru um 45
km. frá Wien.
2. APRÍL. Bretar og Banda-
ríkjamenn hafa umkringt Ruhr-
hérað; 100 þúsund manna þýzk-
uir lier í herkví þar. Bretar eru
komnir inn í Múnster, nálgast
Osnabruck og Hamm. Þjóðverj-
ar byrjaðir allslrerjar undanhald
frá Hollandi. Hersveitir Pattons
komnar inn í Kassél, hafa sótt
austur fyrir borgina og eru um
250 km. frá Berlín og um 140
km. frá landamærum Tékkó-
slóvakíu. Rússar skjóta á Wien-
er-Neustadt. Sækja að Vínarborg
úr þrem áttum. Þjóðverjar segj-
ast munu verja Vínairborg. Þjóð-
verjar tilkynna stofnun and-
spyrnuhreyfingar í hertekna
liluta Þýzkalands. Sveitir þessár
nefnast „varúlfar" og eru sagðar
skipulagðar að fyrirmynd and-
spyrnuhreyfinga kúguðu þjóð-
anna í Evrópu. Bandamenn segja
þessar fregnir markleysu. Innrás-
in á Okinava gengur samkvæmt
áætlun.
4. APRÍL. Rússneskir herir
við úthverfi Wliener- Neustadt.
Bretar taka Osnabrúck enBanda-
ríkjamenn borgirnar Kassel og
Heilbronn. Nálgast Bielefeldt.
Her Pattons um 100 km. frá
Tékkóslóvakíu og 7. ameríski
herinn um 70 km. frá Núrnberg.
5. APRÍL. Bretar komnir inn
í bæinn Lingen við Eserfljót og
komnir að fljótinu Weser fyrir
norð-austan Bielefeldt. Banda-
ríkjaher kominn að Weser.
Brezkar hersveifiir sækja til
Zuider-Zee í Hollandi. Talið, að
í herkvínni í Ruhr-héraði séu 16
þýzk herfylki. Bandaríkjamenn
hafa skorað á Þjóðverja þar að
gefast upj). Bandaríkjamenn
sækja austur fyrir Gotha, en þeir
hafa tekið þann bæ. Herir þeirra
nú um 300 km. frá vígstöðvum
Konievs við Neisse-fljót. Frakk-
ar hafa farið yfir Rín syðst á vest-
urvígstöðvunum og hafa tekið
Karlsruhe. Rússar taka Brati-
s'lava í Tékkóslóvakíu og undir-
búa áhlaup á Vínarborg. Loft-
árásir gerðar á Japan. Banda-
ríkjamenn sækja fram á Oki-
nava.
6. APRÍL. Bretar sækja til
Bremen. Bretar og Bandaríkja-
menn komnir yfiir Weser-fljót.
(Framhald á 5. *fðu).
Ársfundur MjólkursamTags K.
E. A. var haldinn hér í bænum
sl. fimmtudag. Fundinn sóttu 81
fuilltrúi úr deildum samlagsins,
auk framkvæmdastj. K. E. A.,
samlagsstjóra, stjórnar félagsins
og fjölda gesta.
Jónas Kristjánsson, samlagsstj.,
gerði grein fyrir rekstVi og af-
komu Mjólkursamlagsins á ár-
inu 1944. Samlaginu bárust alls
4.181.000 ltr. af mjólk og er það
370 þúsundum lítra meira en ár-
ið 1943. Mjólkurframleiðslan í
héraðinu hefir því enn aukizt að
mun. Meðalfita mjólkurinnar
varð 3,536%, og er það örlítið
lægri tala en árið áður. Af mjólk-
urmagninu voru 1,584,590 ltr.
seldir sem nýmjólk, eða 38% af
heildarmagninu, en 62% fóru til
vinnslu. Smjörframleiðslan varð
42,124 kg. og af mjólkurosti var
framleitt 165000 kg. og af mysu-
osti 21000 kg.
Reksturskostnaður samlagsins
varð rúmir 20 aurar á ltr. og
hafði hækkað um 1,36 aura á ltr.
á árinu. Útborgað meðalverð til
bænda nam 98 aurum á ltr. og
eftirstöðvar á rekstursreikningi
námu um 24 aurum á ltr. Sam-
r
Ungur Islendingur
ákærður fyrir morð
•>
í Bretlandi
Verður dæmdur af
amerískum herrétti
FYRIR SKÖMMU handtók
lögreglan í bænum Bourne-
mouth í Englandi ungan íslend-
ing, í húsi nokkru þar í bænum,
og var hann ákærður fyrir að
hafa myrt unga stúlku úr brezka
hernum. Lögreglan tók mann-
inn, þar sem hann stóð við lík
stúlkunnar, að því er segir í
fréttaskeytum frá London. Virt-
ist hann þá ekki gera sér grein
fyrir því, að stúlkan væri látin.
Þegar maðurinn var leiddur
fyrir brezkan dómara, nú fyrir
skemmstu, mætti í réttinum liðs-
foringi úr flutningadeild amer-
íska hersins og óskaði þess, að
hann yrði afhentur amerískum
yfirvöldum til dóms, þar sem
hann væri meðlimur ameríska
hersins. Var það gert og mun
verða settur herréttur yfir hon-
Framhald á 8. síðu
svarar þetta því, að bændur fái
kr. 1,22 fyrir lítrann á árinu.
Fundurinn samþykkti tillögu
um að greiða 24 aura uppbót á
lítrann, og tærða 2314 au. út-
borgaðir, en ]/> eyrir legst í sam-
lagsstofnsjóð.
Hafin er viðbótarbygging við
mjólkursamlagshúsið og verður
hún ætluð fyrir ostageymslur og
fleira.
Fundurinn samþykkti að senda
Sig. E. Hlíðar dýrayfirlækni árn-
aðaróskir í tilefni 60 ára afmælis
lians og 10.000 kr. heiðursgjöf,
sem drágist frá útborguðu mjólk-
urverði á yfirstandandi ári.
Kommúnistar reyna
að ná völdum í Iíron
Miklar kosningaæsingar
í liði þeirra í Reykjavík
OSNINGAR til aðalfundar
KRON standa yfir í deild-
um félagsins þessa dagana. Fyrir
tilstilli kommúnista eru kosning-
ar þessar orðnar pólitískt æsinga-
mál og stefna þeir nú að því, að
fá algjör yfirráð í félaginu. Gegn
þessari tilraun þeirra standa
Framsóknarmenn og aðrir lýð-
ræðissinnar, sem vilja vinna að
því, að enginn einn flokkur fái
meirililuta á aðalfundi félagsins.
Kommúnistar bera fram lista
í kosningunum, sem eru skijraðir
kommúnistum einum. Hefir
þeim tekizt að fá lista sína kosna
í þremur deildum af fjórum,
sem búið er að kjósa í. Eftir er að
kjósa í 12 deildum og standa
kosningarnar yfir til 20. þ. m. —
Til þess að koma fyrirætlunum
sínum í framkvæmd hafa komm-
únistar smalað fólki inn í félagið
og skiptir það hundruðum nú
orðið. Auk þess birta þeir æs-
ingatilkynningar í útvarpinu og
fyrirskipanir til flokksmanna
sinna, að mæta á ákveðnum stöð-
um til kosninganna. Munu þeir,
sem heyrt hafa þessi herútboð
þeirra og ekki vita um málavexti
vafalaust hafa haldið, að bylting-
in marglofaða stæði fyrir dyrum!
Það vekur nokkra athygli í
Reykjavík, að Morgunblaðið
hefir ekkert minnzt á þetta ein-
ræðisbrölt kommúnista. Alþýðu-
blaðið aftur á móti stutt lýðræð-
isöflin i KRON.
SOVÉT-MARSKÁLKUR
Myndin er al Koniev marskálki,
er stjórnar herjum Rússa í
Slésíu. Bilið milli liersveita hans
og þriðja ameríska hersins var
í gær um þrjú hundruð km.
Nýja útgerðarfélag-
ið verður stofnað í
næstu viku
Hlutaféð verður 540 þús.
y GÆR vantaði aðeins 21 þús-
L und króna hlutafjárloforð til
þess að lágmarkinu í hhitafjár-
söfnun hins fyrirhugaða útgerð-
arlélags hér í bænum væri náð,
en það er 540 þús. kr. Má gera
ráð fyrir, að það fé fáist nú næstu
daga, enda er ráðgert að halda
stofnfund félagsins í næstu viku.
Af jressum 540 jrús. kr. leggur
bærinn fram 25% og KEA 20%.
Afgangurinn kemur frá einstakl-
ingum og félögúm í bænum.
Þeir bæjarbúar, sem enn hafa
lista söfnunarnefndarinnar og
hafa ekki gert sk.il, eru góðfús-
lega beðnir að gera það nú næstu
daga og senda hlutafjárloforð sín
til Helga Pálssonar á Skömmt-
unarskrifstofunni.
Viðbótarsending af
erlendum áburði
væntanleg
AMKVÆMT heimildum K.
E. A. er viðbótarsending af
erlendum áburði væntanleg
hingað um næstk. mánaðamót.
Kemur Jrá það, sem óafgreitt er
af Kalí og sömuleiðis það, sem
óafgreitt er af stækju og ammon-
(Framhald á 8. síðu).
Umræður um bátakaup
íslendinga í sænskum
, blöðum
t SÆNSKU blöðunum „Göte-
[ borgs Handels och Sjöfarts-
tidning“ og „Bohusláningen" frá
19. og 21. febrúar sl„ er rætt um
bátakaup íslendinga í Svíþjóð
og greint frá gerð bátanna og
horfum urn afhendingu þeánra.
Eins og kunnugt er ákvað fyrrv.
ríkisstjórn að láta smíða 45 fiski-
báta í Svíþjóð fyrir reikning rík-
isins, en bátarnir voru síðan seld-
ir einstaklingum og félögum hér.
1 greininni í „Bohusláningen"
er skýrt frá þvr, að fyrsta íslenzka
bátnum hafi verið hléyjrt af
stokkunum hinn 16. febrúar sl.
Segir svo frá þéim atburði í
greininni: — Föstudagurinn 16.
febrúar var merkilegur í sögu
skipasmíðastöðvar Johannssons-
bræðra í Djupvik í Bohuslán. Þá
var hleyjrt af stokkunum fyrsta,
íslenzka fiskibátnum, en svo sem
alkunna er, hafa íslendingar
samið um smíði á mörgum fiski-
báturn í Svíþjóð. íslenzkir og
sænskir fánar blöktu yfir skijra-
smíðastöðinni í tilefni dagsins.
Nokkur sjrennandi augnablik
liðu áður en báturinn tæki skrið-
inn, en allt fór að lokum vel, og
báturinn seig virðulega niður
stokkana og út á vatnið. Stytzta,
en ekki jrýðingarminnsta þættin-
um í binni löngU för bátsins var
lokið. Eftirlitsmaðurinn, Herluf
Ryel, hafði skoðað nákvæmlega
verk hinna sænsku skipasmiða
og var harla ánægður með jrað.
Ef allir hinir bátarnir verða jafn
vel og traustlega byggðir og sá,
sem fyrstur hljóp af stokkunum
í Bohuslán, verður það glæsileg-
ur floti, sem á sinni tíð siglir til
íslands.
— í viðtali við blaðið segir
Herluf Ryel, skijrasmíðameistari
(Balduins Ryel kaupmanns á
Akureyri), að hann sé ánægður
með Jrað, hvernig sænsku skij)a-
smiðirnir leysa verkefni sín af
höndum. Telur hann, að í öll-
um skipasmíðastöðvunum sé
unnið af kunnáttu, natni og sgm-
vizkusemi.
Hið sænska blað gerir saman-
burð á gerð íslenzku bátanna og
á gerð sænskra fiskibáta, og seg-
ir, að íslenzku bátarnir séu yfir-
leitt lengri og rennilegri. Sér-
staklega bendir blaðið á það, að
miklu meiri og betri þægindi séti
(Framhald 6 5. síðu).