Dagur - 08.10.1958, Blaðsíða 4

4
DAGUR
Miðvikudaginn 8. október 195§
DAGUR §
;? Aðalritstjóri og ábyrgðarmaður: >>
| ERLINGUR DAVÍÐSSON |
» Meðritstjóri: <>
| INGVAR GÍSLASON |
;? Auglýsingastjóri: >>
:| Þorkell Björnsson |z
:| Skrifstofa í Hafnarstræti 90 — Sími 1166 >|
‘A Árgangurim kostar kr. 75.00 «
í* Blaðið kemur út á miðvikudögum
» og laugardögum, þegar efni standa til ?<
« Gjalddagi er 1. júlí S
« Prentverk Odds Björnssonar h.f. ?Z
Búskapiirinii í Eyjafirði
PALL ZÓPHONÍASSON gerði búskapinn í
Eyjafirði að umtalsefni á bændasamkomu í Frey-
vangi í sumar og benti þá meðal annars á ýmsar
staðreyndir um þróun þessa atvinnuvegar í sýsl-
unni. Meðal annars sagði hann að túnin í Eyja-
fjarðarsýslu hefðu verið 1600 ha. fyrir 50 árum,
en væru nú 5500 ha. Fyrir hálfri öld hefði taðan
verið liðlega 50 þús. hestb., en væri nú 250000
hestb., eða fimm sinnum meiri en fyrir 50 árum.
Alls telur Páll heyskapinn um 280 þús. hestb. nú.
En útheyskapurinn hefur farið mjög minnkandi
og ennfremur, að nú vinna um 60 af hundraði
færra fólk við heyskapinn en fyrir 50 árum. Árið
1910 voru 1600 nautgripir í sýslunni (Siglufj., Ól-
afsfj. og Akureyri ekki meðtalin í þessum tölum
um búskapinn), en nú á sjötta þúsund og afurðir
hafa aukizt um þriðjung á hverja kú. Árið 1917
voru í sýslunni um 42 þús. fjár, en nú 34 þús.,
þrátt fyrir fjárskiptin, og það er slátrað meira en
einum dilk eftir hverja á með 14,5 kg. meðalvigt.
Á nálega 80% jarðanna hafa verið byggð ný íbúð-
arhús með margvíslegum þægindum, auk pen-
ingshúsa.
„Augljóst má vera,“ sagði Páll, „að allar þessar
miklu framkvæmdir, allar þessar miklu umbætur
á jörðum, húsum og skepnum hafi kostað mikla
vinnu, mikla fyrirhyggju og mikið fjármagn. Ey-
firzkir bændur hafa, eins og aðrir átt völ á lánum
til margra þessara framkvæmda, en þegar þess er
gætt að þau eru 15—60% ,af áætluðum kostnaði
framkvæmdanna, má öllum vera Ijóst, að þau
hafa hrokkið skammt. Þeir hafa líka fengið sitt
jarðræktarframlag, 15—30% af áætluðu kostnað-
arverði, svo að skammt hrekkur það. Hér þarf
fleira til að koma, ef skilja skal, hvernig þeir hafa
afkastað þessu öllu. Bændur þessa lands hafa
aldrei verið aktaskrifarar. Þeir hafa aldrei hugs-
að um, hvað þeir mundu bera úr býtum fyrir
þetta eða hitt handtakið. Kaupstaðarmanninum
láist oft að gera mismun á vinnu áhugamannsins
og hengilmænunnar, þegar hann lítur á fram-
kvæmdirnar og reynir að gera sér grein fyrir
kostnaðinum. Menn aðgæta ekki mun þess
manns, sem leggur sig óskiptan í verkið og vinn-
ur að því af kappi, og hins, sem kastar til þeSs
hendinni, áhuga- og hugsunarlaust. Hér kemur
h'ka fleira til. Þið hafið haft ykkar kaupfélag og
langfíestir skipt við það. Frá því hafið þið árlega
fengið ykkar verzlunargróða, og þá líka lagt í
ykkar sameignarsjóði, en þeir hafa gert ykkur
mögulegt að búa svo að ykkar kaupfélagi, að
framleiðsluvörur ykkar hefur verið hægt að til-
reiða sem fyrsta flokks vörur. Því miður veit eg
ekki, hve verzlunarágóðinn hefur verið mikill
síðan um aldamót, en eg veit hver hann hefur
verið á þriðja áratug, en það eru krónur
13.261.384.13, mér er nær að halda, að þið hafið
gert alla ykkar nýrækt fyrir verzlunarágóðann
frá kaupfélaginu og jarðræktarstyrkinn. Nýrækt-
in er um 900 ha.... í skjóli verzlunarsamtaka
ykkar, stofnuðuð þið mjólkursamlag, fluttuð
mjólkina í sameiningu og unnuð hana í samein.
og selduð hana og vörurnar úr henni í samein-
ingu. Hvílík lyftistöng þetta hefur orðið má
marka á því, að fyrsta starfsárið, 1928, tók sam-
lagið á móti 1 millj. kg. mjólkur, en á síðastliðnu1
ári 13 millj. kg.“. Og enn sagði
ræðumaður: „Aldamótakynslóðin
var hugsjónakynslóð. Hún skildi,
að enn er Guð að skapa, og hún
tók höndum saman við hann og
vann með honum að því að fegra
Eyjafjörð, að því að búa komandi
kynslóð betri starfsgrundvöll."
Kirkjubrekkan og
F egrunarfélagið.
ÞANN 7. AGÚST sl. hripaði eg
nokkrar lokalínur — að eg hugði
— í Fokdreifar Dags um þetta
gamla og þráláta áhugamál mitt,
Kirkjubrekkuna: „Bros Akur-
eyrar“ og „Fágæt bæjarprýði“.
— Hugði eg þá, að eg myndi eigi
framar þurfa að stinga niður
penna á þessum vettvangi! —
Þar sagði eg m. a., og skal það nú
endurtekið:
„. . . . Og nú er loks tekið að
sinna norðurhlið Kirkjubrekk-
uunar. ... og verður sennilcga
lokið, þótt gætilega sé farið....
Verður nú sennilega bætt fyrir
„brotaglæpi“ neðstu þrepanna
með því að halda beygju 3—4
efstu þrcpanna sem lengst inn í
brckkuna norðan kirkjunnar, svo
að jafnvægi náist I heildarsvip
brckkunnar og fegurðarauki!.. .
Ekki skal farið fram á meira að
sinni. — En þessu verður að
sinna!“
Nú er verkinu lokið. — En
þessu var ekki sinnt! — Og nú er
mér spurn:
Hvernig geta starfandi menn
og sæmilega verklagnir, að því er
virðist, verið svona blindir! —
Og hver segir svona fyrir verk-
um? Og hvar er nú Fegrunarfé-
lag Akureyrar, sem annars er
svo natið að hnýsast í garða ná-
ungans, og jafnvel einna helzt
þeirra, er sjálfir hafa ríka feg-
urðarþrá og framkvæmdavilja á
þeim vettvangi! — Hví hefur
Fegrunarfélagið ekki „lyft aug-
um sínum til hæða Kirkjubrekk-
unnar“ og tekið þar að sér for-
ustuna? Virðist þó fátt annað
liggja því nær! — Kirkjubrekk-
an er þó sameign okkar allra,
bæjarbúa! Hún hefur verið van-
rækt árum saman, og fyrir-
hyggjulítil íhlaupa-fegrun aldrei
verið unnin með heildaryfirsýn
og samræmi!
Nú er Kirkjubrekkan svipur
hjá sjón samanborið við það, sem
hún hefði getað verið, — og
hefði átt að vera að loknu „löngu
verki"!
Að svo mæltu fel eg Fegrunar-
félaginu Kirkjubrekkuna til fram
tíðarfegrunar og umbóta, er þar
að kemur, um leið og eg kveð
hana eftir margra ára samfylgd,
hryggur í huga. — v.
Áheit.
AHEIT eru eins konar happ-
drætti um hamingjuna, þó án
áhættu, því að ekkert þarf að
greiða fyrr en óskin er uppfyllt.
Alkunn er hin fræga Strandar-
kirkja fyrir áheit. Þangað hefur
fólk um allt land leitað með áheit
sín. Kirkjan er orðin stórauðug á
okkar mælikvarða. Auk þess að
hafa fengið miklar endurbætur
og vera vel búin hið ytra sem
innra á hún í sjóði hátt á þriðju
milljón króna. Fé þetta geymir
hinn Almenni kirkjusjóður og
ávaxtar í útlánum til endurbóta
á kirkjum og kirkjubygginga. —
Má af þessu sjá hversu mikill
fjárhagsstuðningur áheitin eru
fyrir það málefni, sem þeim er
beint að.
Áður hefur verið frá því sagt,
að hafin sé bygging nýrrar
kirkju í Reykjahlíð við Mývatn.
Þetta er fjárfrekt fyrirtæki, en
fámennur söfnuður. Mikil ástæða
er til að ætla að þessi kirkja
muni verða vel við áheitum. —
Kirkjan, sem jarðeldurinn,
hraunflóðið mikla, hikaði við að
i'áðast að, en sneiddi fi’am hjá. —
Er þegar fengin nokkur reynsla
um þetta. Þegar hefur dálítill
hópur manna hafið áheitaleiðina
og orðið vel til. Nöín þessa fólks
fara hér á eftir:
Bára Sigfúsd. kr. 50 og aftur
kr. 50. — Kristjana Hallgrímsd.
kr, 50 og aftur kr. 500. — Rósa
Sigurjónsd. kr. 50. — Kristín
Sigfúsd. kr. 180. — Sólveig Stef-
ánsd. kr. 50 og aftur kr. 300. —
Kristín Jónasd. kr. 100. — Sigfús
Hallgrímss. kr. 200. — Guðfinna
Stefánsd. kr. 100. — Sigurður
Bárðarson kr. 50. — Helgi Þor-
steinsson kr. 100. — Ónefndur
kr. 50.
Fyrir hönd kirkjunnar færi eg
þessu fólki kærar þakkir.
Áheitum veitir undirritaður
móttöku.
Vogum, 27. sept. 1958.
Sigfús Hallgrímsson.
Hvar er Iögreglan?
í VIKUNNI sem leið var tölu-
verð ölvun og drykkjulæti í
miðbænum. Einn af borgurum
bæjarins, sem góða aðstöðu hef-
ur til að fylgjast með slíku, kom
að máli við blaðið og hafði ófagra
sögu að segja af þessu. — Eitt
kvöldið, þegar drykkjulætin
voru mest, var enginn lögreglu-
þjónn sjáanlegur í Hafnarstræti
í heila klukkustund og langtím-
um saman sést enginn lögreglu-
þjónn á vakt hér í miðbænum og
er það í sannleika hart, sagði
hann.
Hinn fríði flokkur lögreglu-
manna í Akureyrarkaupstað
saman stóð af 13 mönnum í sum-
ar, en telur nú 10 manns síðan
um miðjan sept. sl. Minna mætti
nú sjá, mun einhver hugsa. En
þegar betur er að gáð starfa lög-
regluþjónarnir aðeins 8 klukku-
stundir á dag og hafa auk þess
sína frídaga og sumarfrí. Þeir
þi'ír lögreglumenn, sem bætt er
við á sumrin, vega tæpast á móti
sumarfríum hinna föstu lög-
reglumanna, svo að lögreglan
hefur þá ekki nema 10 eða tæp-
lega það, á að skipa. Og nú eru
þessir menn 10 talsins og vinna
í vöktum.
Á kvöldvaktinni eru aðeins
þrír lögregluþjónar, og er það
heldur lítið, þegar eitthvað er um
að vera í bænum, svo sem þegar
skip eru í höfn eða margt ferða-
manna í bænum. Af þessum
þremur er 1 bundinn á varðstof-
unni en tveir úti til að gæta laga
og réttar. Fer þá að verða skilj-
anlegt hvers vegna lögregluþjón-
arnir sjást svo sjaldan í mið-
bænum. Það getui' einfaldlega
stafað af því að þeir komist ekki
yfir meira langtímum saman, en
sinna beiðnum um aðstoð hér og
þar út um bæ. Borgararnir vilja
vissulega að lögreglan sé alltaf
reiðubúin til að koma til aðstoð-
ar þegar eitthvað bjátar á, bæði
á samkomur og í heimahús og
svo eru líka gerðar þær kröfur
að hún sé hvarvetna nálæg, þar
sem þess er þörf á götum úti. Og
þetta þarf líka svo að vera til að
veita borgurunum það öryggi,
sem æskilegt er. En því er eins
varið um lögregluna og aðra
þjónustu, að hún kostar peninga.
Bær og ríki leggja fram mikið fé
til lögreglumála og sumum mun
vart finnast það endurgoldið. —
Margt mælii' með því, að lög-
regluþjónum sé fjölgað hér í
(Framhald á 7. síðu.)
Akureyrarmeistari 1958
Akureyrarmót í knattspyrnu fór fram 28. sept. sl.
Þá vann Þór KA með 4 mörkum gegn 1 og varð
því Akureyrarnieistari 1958.
ÞANKAR OG ÞÝÐINGAR
Hvernig getur sú þjóð verið frjáls, sem ekki hef-
ur lært að vera réttlát? (Sieyés.)
——■—o-------
Ivy Baker Priest ritar grein í bandarískt kvenna-
blað og nefnir liana:
Sýnum við börnum okkar nógu mikið afskipa-
leysi?
í grein þessari segir meðal annars:
„Faðir minn var vanur að segja:
Barn þarf á fernu að halda: Það þarfnast niikils
kærleika, mikillar og hollrar fæðu; það þarf mikla
sápu og ósköpin öll af vatni, en að því búnu þarf
barnið helling af góðu og hollu afskiptaleysi.“
-----------------------o------
Sú, sem speglar sig oft, spinnur iítið. (Franskur
málsháttur.)
Jón Forni Sigurðsson
Fæddur 3. maí 1930.
Dáinn 26. ágúst 1958.
Sverfur að lijarta, sorg að dyrum lemur,
sól virðist liverfa bak við þykkan múr.
Hugurinn gjarnan rauna sáhna semur,
sízt er að undra, falli harmaskúr.
Ungur og virtur heiðurssmaður horfinn,
hart er og fastan óðalsgarður sorfinn.
Brátt fölna hlíðar, sumri senn að halla,
sveitin mun ckki þola í raðir skörð.
Því verður sárt þá klukkur dauðans kalla,
hver getur varizt, hér á mennskri jörð.
Hverfulir hlutir, svo er einnig sálin,
sortanum bregður marg oft frarn í álinn.
Ljúfmenni er kallað, för á enda farin,
frjálsmannlegt. bros og vingjarnt slokknað er,
mikill á velli, undir brúnum arin,
andlega styrkur, gætti vel að sér.
Þennan mann harmar sveitin gróður sæla,
svo mun og Iíka allur fjöldinn mæla.
Minningar góðar, hugann löngum laga,
ljúfar og kærar, gefa sálar frið.
Astvinir fá ei þennan þunga skaða
þrautar og sorgar bættan, aðeins grið.
Bænir og vonin, brjósti þungu sefar,
blessun frá drottni, hver einn tæpast efar.
Húsfreyjan unga, sorgar byrði sára,
sínuisr á herðum þyngsta allra ber.
Ungbörnin skynja ekki tregann tára
til þess of ung, og una að leikjum sér.
Ættmanna hópar aftur sáran sakna
svo fer ög vinum, lindir hjartans vakna.
Til þín og nafni, lítið ljóð er sniðið,
Ijúf var og göfug æ þín karhnanns lund,
einróma þakka, árin allt scnn liðið
allir þér kynntust, þína ævi stund.
Beðið er hljótt, að blessun guðs þig leiði,
brosi þér dýrðin. Skíni sól í heiði.
J. G. P.