Dagur - 16.12.1983, Blaðsíða 7

16. desember 1983 - DAGUR - 7
imn
Guðrún Guðmundsdóttir:
, A aðfangadagskvöld
og jólanótt eni
aUir heitna hjá sér“
Kolbeinn Sigurbjömsson.
Kolbeinn Sigurbjörnsson:
Annar sokkurhm jóla-
gjöf en hinn
afmæUsgjöf“
„Ætli fyrsti afmælisdagurinn
minn sem ég man eftir hafi
ekki verið þegar ég varð 4ra
ára,“ segir Kolbeinn Sigur-
björnsson, en hann er fædd-
ur 24. desember árið 1946 og
verður þvi 37 ára á aðfanga-
dag.
„Þetta er það fyrsta sem ég
man. Amma mín var að reyna að
kenna mér að lesa og ég fékk
jólafrí frá stautinu. A þessum
merka degi í lífi mínu er ég varð
4ra ára fannst mér það illbærilegt
að eiga afmæli þennan dag. Það
kom e.t.v. par af sokkum úr jóla-
pakkanum og þá varð annar
sokkurinn að heita jólagjöf og
hinn afmælisgjöf. Þetta var
grimmdarlegt óréttlæti.
Það var svo merkilegt að það
voru alltaf þeir sömu sem mundu
eftir þessu, en þessi þáttur í há-
tíðinni vildi mjög gjarnan gleym-
ast. Menn vöknuðu upp við þetta
eins og vondan draum þegar ég
var orðinn hnípinn og skeifan
orðin nógu verkleg til þess að
eftir henni var tekið. Þá rann það
upp fyrir fólki að eitthvað var að
og því var reynt að bjarga með
ýmsu móti. Oft höfðu einhverjir
munað eftir þessu á föstunni og
gert þá einhverjar ráðstafanir en
svo gleymdist afmælið þar til
langt var liðið á kvöldið."
- En hvernig var þetta eftir að
árunum fjölgaði, var .ekki auð-
veldara að sætta sig við þetta þá?
„Jú, og merkisafmælisdögum
eins og 21. afmælisdeginum var
bjargað í horn með því hreinlega
að færa hann yfir á gamlársdag og
hafa þá eitthvert tilstand. Núna
er ég alveg himinlifandi með
þennan afmælisdag því þetta er
eini dagur ársins sem hægt er að
eiga stórafmæli á og þurfa ekki
að vera að heiman. Ég þarf ekk-
ert að auglýsa að ég verði að
heiman í dag því þetta er eini
dagur ársins sem allir haida sig
heima við. Það má treysta því að
það koma engir í afmælisveislu á
þessum degi.“
- Þrítugsafmæli er talið nokk-
uð gott tilefni til þess að gera sér
og öðrum dagamun, hvernig
leystir þú það mál?
„Ég hélt í rauninni ekki upp á
það afmæli. Ég bauð reyndar
þeim sem komu að deginum í
jólaskilaleiðangri upp á koníak
með kaffinu. Það er ekki nokkur
vafi að ég hefði gert þetta á
annan hátt ef ég ætti afmæli ein-
hvern annan dag. En ég er alveg
himinsæll með þetta nú orðið,
sennilega jafn ánægður nú og ég
var óhress á meðan ég var barn.“
Guðrún Guðmundsdóttir er
fædd á aðfangadag árið 1908
og samkvæmt því sem við
komumst næst elsti Akureyr-
ingurinn sem á afmæli 24. des-
ember. Nú á aðfangadag verð-
ur hún 75 ára. Skyldi verða
eitthvert tilstand þá vegna þess
eða hafa verið svo þegar hún
hefur átt stórafmæli?
„Það hefur aldrei verið haldið
upp á mitt afmæli, og verður ekki
einfaldlega vegna þess að það er
á þessum degi. Ég er fædd á
Tjörnum í Sléttuhlíð í Skagafirði
og ólst þar upp til 15 ára aldurs
og aðfangadagur og jólanótt voru
haldin eins og venja var til á öðr-
um heimilum.
Ég fann aldrei neitt fyrir þessu
sem krakki, það var mikil fátækt
þarna á bæjunum og ekkert gert
af því að halda upp á afmæli
krakka, hvort sem það var á þess-
um degi eða öðrum.“
- En þegar árunum fjölgaði og
það kom að svokölluðum stóraf-
mælum eins og fimmtugs- og sex-
tugsafmælum?
„Ég hef aldrei haldið neitt upp
á það sérstaklega vegna þess að
á aðfangadagskvöld og jólanótt
eru allir heima hjá sér, og mér
hefur aldrei þótt þetta neitt
miður. Það hefur komið fyrir að
ég hef fengið svona aukajólagjaf-
ir frá mínum bestu vinum. Ég
held að það hljóti að vera erfið-
ara fyrir þá sem eru ungir í dag
að eiga afmæli á þessum degi,
það eru meiri kröfur sem gerðar
eru nú á dögum til allra hluta.
Ég hef aldrei verið með neinar
vangaveltur vegna þessa, fólk er
heima hjá sér á þessum degi og
ég heima hjá mér og þetta hefur
verið ágætt, jafnvel glatt mig
svona með sjálfri mér að ég skuli
eiga afmæli á þessum degi,“ sagði
Guðrún.
Guðrún Guðmundsdóttir.
Ljósmyndir Hallgríms Einarssonar
Akureyri í upphafi nýrrar aldar

Myndin er aðeins eitt
sýnishorn af fjölmörgiim
Akureyrarmyndum í bókinni
Akureyri 1895-1930, bókinni
þar sem höfuðstaður
Norðurlands birtist í myndum
á hverri síðu. Saga Akureyrar
er skýrt dregin í listafaliegum
Ijósmyndum Hallgríms
Einarssonar, Ijósmyndara.
Myndaperlur Hallgríms eiga
erindi inn á hvert heimili, þar
sem menn unna fögru
handverki - fallegum myndum
- góðri bók - og sögu
forfeðranna, fólksins sem lagði
grunn að velferð okkar í dag.
Ungir Akureyringar slá köttinn úr tunnunni á hverjum öskudegi. Sá siður barst hingað með frændum
okkar Dönum til höfuðstaðar Norðurlands einhverntíma á 19. öldinni. Við eigum Hallgrími Einarssyni,
Ijósmyndara, að þakka að andlit og nöfn í liði ungra kattarsláttumanna úr innbænum árið 1928 hafa
varðveist.
BÓKAÚTGÁFAN HAGALL Barugötu 11, Reykjavík sími 17450.