Dagur - 19.12.1987, Blaðsíða 27

19. DESEMBER 1987 - DAGUR -
Á jólum á að vera nóg
hjartarými og húsrúm
fyrir alla. Eigi að síður
veit ég, að margir sitja þá
einir. En ég var í góðu
sambandi við uppkomin
börn mín og lét mér ekki
til hugar koma, að þetta
gæti komið fyrir mig.
E»ess vegna varð ég mjög
særð og vonsvikin, þegar
dóttir mín vildi ekki að
ég kæmi í heimsókn á
jólunum. Henni fannst
ég ekki nógu fín til að
vera með ríku
tengdaforeldrunum
hennar.
/
Eg hlakka mikið til jól-
anna núna! Ég held upp
á þau með báðum börn-
unum mínum og þremur barna-
börnum. Á aðfangadagskvöld
verð ég hjá syni mínum og
tengdadóttur og á annan í jól-
um hittumst við öll hjá dóttur
minni og tengdasyni. Þangað
koma foreldrar Páls einnig og
ég hlakka ekki minnst til að
vera samvistum við þau.
Tengdasonur minn á indæla
foreldra. En alveg þangað til á
jólunum í fyrra var ég afar við-
kvæm gagnvart þeim og hélt að
þau litu niður á mig. í rauninni
var það Karínu að kenna, því
að henni fannst líka að ég væri
ekki nógu góð samanborið við
þau . . .
Nú hefur hún, sem betur fer,
áttað sig á því, að hún þarf ekki
að skammast sín fyrir mig. En
það tók langan tíma. Ég á vissu-
lega ekki eins góðan bakgrunn
og þau, og rík hef ég aldrei
verið.
Ég varð snemma ekkja og sat
uppi ein með Þránd og Karínu.
Ég hafði enga menntun, svo að
þ>rautaráðið varð að taka að sér
þvotta til að geta séð okkur
farborða. Við spöruðum og
spöruðum, og loks kom að því,
að mér fannst ég hafa efni á að
taka lán og kaupa mér fyrirtæki.
Ég keypti lítið þvottahús og
íbúð, sem snéri út að baklóð-
inni. Næstu árum fylgdi mikið
strit og mikil sjálfsafneitun, en
lífið gekk líka vel. Ég þénaði
ekki síst á taurúllunni minni.
Og nú er það aftur komið í
tísku að láta stífa og rúlla dúk-
ana sína hjá mér. Þrælstífað
damask lítur vel út á fínu kvöld-
verðarborði.
Ég hef haldið áfram með
fyrirtækið, enda þótt ég sé orðin
nokkuð slitin og ætti að vera
farin að taka eftirlaun, þó að ég
sé ekki orðin svo gömul. En ég
vil ekki bregðast gömlum við-
skiptavinum. Þeir brugðust mér
ekki á erfiðu árunum.
Þegar ég varð ein með
börnin, setti ég mér það
markmið, að þau skyldu fá að
njóta menntunar hvað svo sem
það kynni að kosta mig. Og
þetta tókst mér. Þrándur er
núna blaðamaður. Og Karína
gekk í verslunarskólann og
vann úti í nokkur ár áður en
hún kynntist Páli og giftist inn í
Bang-ættina, sem er vel efnum
búin.
Ég gleymi því ekki hvað hún
var upp með sér, þegar hún
sagði mér frá því, að hún væri
komin á fast með Páli Bang.
- Pabbi hans á ekki minna en
tvær verksmiðjur, mamma,
sagði hún. - Þau eru forrík.
Ég gat svo sem skilið það, að
hún var ekki jafn hreykin af
mér og þeim. Það var ekkert til
að státa sig af, að móðir hennar
væri ■ „rúllukonan“ í bænum.
Undir því nafni geng ég manna
á milli. Það er ekkert niðurlægj-
andi, þvert á móti, en fínt getur
það ekki kallast.
Og ég varð þess fljótlega vör,
að Karína skammaðist sín fyrir
mig. Að sjálfsögðu hitti ég
Bang-fjölskylduna, þegar þau
Páll giftu sig, en þar fyrir utan
sá ég þau aldrei.
Mér leist vel á Pál alveg frá
því ég sá hann fyrst, hann er svo
blátt áfram og þægilegur og alls
ekkert uppskafningslegur, en ég
gerði mér ljóst, að það hæfði
ekki vel, að ég umgengist aðra
úr fjölskyldu hans . . . Páli
finnst þetta ekki, sagði ég við
sjálfa mig, heldur foreldrum
hans. Þetta særði mig. En ég
hafði aldrei orð á því.
Svona fínu fólki myndi auð-
vitað bara leiðast að vera með
mér. Þess vegna var ég ekkert
að troða mér inn í þeirra félags-
skap. En innst inni fannst mér
nú samt, að Karína hefði getað
boðið mér í eitthvert af þessum
mörgu samkvæmum, sem hún
hélt. Hvað sem öðru leið var ég
þó móðir hennar . . .
En með tímanum vandist ég
af að hugsa um þetta. Og ég
gladdist a.m.k. yfir því, að
Prándur skyldi ekki hafa gifst
inn í svona fína fjölskyldu. Ég
var alltaf velkomin til hans og
Grétu, og ég hlakkaði alltaf til
aðfangadagskvöldanna hjá
þeim. Þau buðu mér annað
árið, foreldrum Grétu hitt
árið. Sami háttur var á hafður
hjá þeim Karínu og Páli.
Alveg þangað til á síðustu
jólum. Þá fór kerfið í hnút, eins
og Þrándur orðaði það. - Ég hef
verið hækkaður í tign, mamma,
sagði hann þegar hann hringdi,
- og framanum fylgir löng við-
skiptaferð norður í landi. Ég
verð ekki kominn heim fyrir jól,
svo að við Gréta ætlum að halda
hátíðina heima hjá foreldrum
hennar að þessu sinni. Það er
auðveldara fyrir mig að fara þar
úr flugvélinni heldur en að
hraða mér heim og vera ekki
kominn fyrr en seint á aðfanga-
dagskvöld. Gerir það svo
mikið, þó að við skiptum um
ár? Þú verður þá hjá Karínu og
Páli þetta aðfangadagskvöld?
Við verðum komin heim aftur
fyrir gamlárskvöld, og þá ert þú
hjartanlega velkomin, mamma.
- Auðvitað breytir það ekki
neinu. Og til hamingju,
Þrándur!
Ég var varla búin að leggja
heyrnartólið á, þegar Karína
hringdi. Rödd hennar var
hvöss: - Þrándur hringir hingað
til mín og segir, að við verdum
að hafa þig á aðfangadagskvöld-
ið, mamma. Það bara gengur
ekki. Þú veist, að foreldrar Páls
koma, og við höfum ekki pláss
fyrir þig líka!
Pláss? hugsaði ég. Þau áttu
stórt hús . . . Það var vitaskuld
ekki plássið, sem skipti máli,
heldur hver ætti að fylla
það ... - Það er í lagi, sagði
ég og tókst að dylja það hve
særð ég var. - Ég reiknaði
heldur ekki með því að koma til
ykkar líka þetta árið, Karína.
Og ég skal láta fara reglulega
vtl um mig hérna heima. Verið
þið ekki að hugsa um mig.
- Fínt! sagði hún í flýti. - Ég
hringi i<l þín einhvern daginn
milli jóla og nýárs.
Ég hlakkaði ekki til að sitja
alein heima á svona kvöldi, en
miklu verra var þó að vita af
því, að Karínu fannst ég ekki
nógu góð. Ég stundi við og
kenndi dálítið í brjósti um sjálfa
mig. En þetta myndi allt ganga
fyrir sig.
Nokkrum kvöldum fyrir
aðfangadagskvöld hringdi dyra-
bjallan, og mér til undrunar
stóð Páll fyrir utan. Hann rétt
mér blómvönd. - Gott kvöld,
tengdamamma. Ætlar þú ekki að
bjóða mér inn?
- Jú, auðvitað. Ég átti bara
ekki von á . . .
- Ég var niðri í bæ á fundi,
sem stóð frameftir, sagði hann
þegar hann hafði sest, - og á
leiðinni út í bílinn rakst ég á
Þránd. Hann sagði, að þau yrðu
í burtu yfir jólin. En þá kemur
þú að sjálfsögðu til okkar!
Mamma og pabbi koma líka,
svo að þetta verða regluleg fjöl-
skyldujól!
- Hefur þú - talað við Karínu
um þetta?
- Karína verður glöð yfir
þessu, nema hvað! Það er tími
til.kominn, að þú og mamma og
pabbi haldið upp á jólin saman.
Og hugsaðu þér hvað það verð-
ur gaman fyrir krakkana!
- Ég veit ekki, Páll . . .
- En ég veit! greip hann fram
í fyrir mér. - Ég sæki þig um
klukkan 12, þá getum við fengið
okkur síðbúinn hádegisverö
saman áður en viö förum í
kirkju. Þú ert hjartanlega vel-
komin, Elna!
Það var greinilegt, að ég var
ekki svo hjartanlega velkomin
til Karínu, þegar ég kom
þangað. Hún virtist eirðarlaus
og órólcg og svaraði niér mjög
stuttaralega, þegar ég reyndi í
rólegheitum að útskýra það, aö
Páll hefði ekki viljað hlusta á
neitt nei. Ég var líka óstyrk og
gröm yfir því, að ég skyldi ekki
hafa fundið upp einhverja
afsökun. Það hlutu að vera
mciri höfðingjasleikjurnar þess-
ir foreldrar Páls fyrst Karína var
svona hrædd við að ég hitti
þau . . .
Það reyndist nú vera eitthvað
annað. Þuríður Bang faðmaði
mig að sér um lciö og hún sá
mig, og Pétur þrýsti hönd mína
innilega. - Loksins verðum við
saman á aðfangadagskvöld!
sögðu þau bæði tvö. - En hvað
þetta verður notalegt!
Það varð notalegt. Við Þuríð-
ur höfðum svo margt að ræða
saman. Vissulega vorum við
sprottnar úr ólíku umhverfi, en
við vorum á svipuðum aldri, og
það kom í ljós, að við áttum
sameiginlega kunningja. Þegar
við aö lokum fórum að leggja
okkur, var ég bæði glöð og leið.
Glöð yfir því, að þetta hafði
óvænt gengið svona vel. Leið
vegna þess, að nú vissi ég að
það var mín eigin dóttir, sem
var höfðingjasleikjan . . . Það
tók mig mjög sárt. Ég grét dálít-
ið áður en ég sofnaði þetta
kvöld.
Nokkrum vikum síðar kom
Karína óvænt í heimsókn til
mín ásamt börnunum sínum, og
ég gleymi því ekki hvað hún
varð undrandi - eiginlega hálf-
rugluð - þegar hún sá Pétur og
Þuríði sitja í stofunni minni og
vera að drekka kaffi. Það var
ekki í fyrsta skiptið, sem þau
heimsóttu mig, en Karína hefur
greinilega ekki vitað neitt um
það.
Pétur lyfti upp brauðsneið-
inni, sem hann var að smyrja:
- Hún móðir þín býr til þá
bestu lifrarkæfu, sem ég hef
nokkurn tíma bragöað, Karína,
sagði hann, - þú ættir að fra vel
að henni og biðja um uppskrift-
ina!
Eftir þennan dag varð breyt-
ing á henni dóttur minni. Augu
hennar lukust upp fyrir því, að
manngildið tekur ekki mið af
bankabókinni. Og henni varð
ljóst, hve heimsk hún hafði
verið. Ekki þar fyrir, að við höf-
um nokkru sinni rætt uni það
berum orðum, en nú skiljum
við hvor aðra. Og sambandið
okkar á milli er orðið miklu
betra. Það lítur helst út fyrir að
hún sé hreykin af mér.
(Þýtt úr norsku. - ÞJ.)