Þjóðviljinn - 13.09.1939, Blaðsíða 3

n V í T. -T i N N
Mivikudagurinn 13. september 1939
Ekki'árásarsamningnr Sovétríkjanna við Þýzkaland
er signr fyrir heimsverkaiýðinn
Fáir atburðir síðari tíma liafa
valdiö eins miklu umtali, eins og
ekk i-árásarsamningu r Sovét rik jann a
við Fýzkaland. Enda er það eng-
in furða. i einu vetfangi breytt-
ust hlutföll kraftanna í heiminum.
i einu vctfangi sáu fjögur helztu
auðvaldsrikin áqjtlanir sinar að
engu gerðar.
Hvað sýnir pessi staðreynd? Hún
sýnir hinn gífuriega styrk verka-
manna- og bændhríkisins, sem læt-
ur ekki hafa sig að ginningarfifii
né bjóða sér smánarkosti. Hún sýn
ir að miðdepill stjórnmálanna, stj'rk
urinn er huorki í London, París
eða Berlín, heldur i höfuðborg hins
sósialistiska verklýðsrikis Mosk-
va
Þegar Ribbentrop flaug til Mosk-
va lustu þjóðstjórnarblöðin upp á-
mátlegu ópi. Einnig þau fundu að
strik hafði verið sett í þeirra reikn
ing. Jafnvel þessi blöð, scm aldrei
hafa litið Sovétríkin réttu auga,
fóru nú að ásaka þau fyrir svik
við friðinn. En vel að merkja: Það
kvað við annan tón hjá skriffinnum
þjóðst jórnarinnar, þegar Chamber-
lain flaug til Múnchen til þess að
svíkja Tékkóslóvakíu.
Það er gömul regla verklýðs-
hreyfingarinnar að sannprófa sína
eigin stefnu m. a. með tilliti til
þess, hvernig andstæðingarnir bregð
ast við henni. Ef íslenzkir verka-
menn vilja sannprófa framkomu
Sovétríkjanna nú, þá skulu þeir
taka vandlega eftir hinum sanr-
hljóma æsingaskrifum afturhalds-
blaðanna hér á islandi. Afstaða
þeirra er út at fyrir sig ekki
veigalitil bending.
Fjöldi íslenzkra alþýðumanna
veltir þeirri spurningu fyrir sér,
hvort Sovétríkin hafi með samn-
ingi þessum brug'pist heimsverka-
lýðnum eða ekki. Slíkar Irollalegg-
ingar eru ekkert undarlegar. Þær
sýna annarsvegar hve takmárkaður
skilningur á utanríkisstefnu Sovét-
ríkjanna er, en hinsvegar hið mikla
iraust, sem greipt er í hjarta al-
þýðunnar til þeirra.
En hverskonar skref er þá ekki-
árásarsamningurinn? i hverju felst
þýðing hans? Hún er fólgin í eftir
farandi;
1. Samningurinn um að Sovétrikin og
Þýzkaland skuli ekki ráðast hvort
á annað jafngildir því, að þýzki
fasisminn sér fyrirætlanir sinar um
árás á Sovétríkin ekki rætast í
bili. Sovétrikin hafa þannig beygt
svírann á svarnasta andstæðingi sin
upi og knúið hann til þess að
semja um frið. En það þýðir aukið
öryggi Sovétrikjanna.
2. Samningurinn sundrar, eins og
()egar er sjáanlegt orðið, heims-
samtökum fasismans, og veikir þar
með fasistaveldin hvert í sinu lagi,
ekki aðeins Japan, heldur einnig
Þýzkaland. En slík sundrun á sam-
tökum fasismans þýðir styrkta að-
stöðu lýðræðisaflanna að sama
skapi.
3. Hrun fasistasamsteypunnar ein-
angrar Japan 'alveg sérstaklega og
veikir þar með aðstöðu þess gagn-
vart Kína. En að sama skapi eyk-
ur þaö mögtileika kínversku þjóð-
arinnar fjórða hluta mannkyns-
ins til þess að sigra í þjóðfreJs
isstríði sínu. En slíkur sigur getur
haft hinar stórkostlegustu afleið-
ingar í för með sér í freþsisbaráttu
allra undirokaðra þjóða.
4. Samningurinn liefur algerlega
eyðilagt fyrirætlanir brezka aftur-
haldsins um að etja Sovétríkjun-
um og Þýzkalandi sainan i strið.
Brezka auðvaldið óttast fasismann
þ. e. hina hamslausu ágengni þýzka
auðvaldsins. En það óttast Sovét-
rikiti og mögulega verklýðsbyltingu
i Þýzkalandi, ennþá meir en fas-
ismann. Þessvegna hafnaði Charn-
berlain kröfu Sovétstjórnarinnar um
að Rauði herinn fengi að fara inn
í Pólland þ.e. einnig inn í Þýzka-
Effír Eggert Þorbjarnarson
land . Allt frá frönsku bylting-
unni miklu 1789 hefur enska auð-
mannastéttin verið liinn svarnasti
óvinur hverskonar frelsisbaráttu al-
þýðunnar. En það hefur alltaf kos-
ið að Iáta aðra ber.jast fj'rir sig.
Og nú áiti að leika sama leikinn.
Sovétríkin og Þýzkaland áttu að
örmagna hvort annað og siðan ætl-
aði Chamberiain að setja skilmál-
ana og hirða ágóðann. Það er þessi
svikatnylla, sent hefur verið rofin.
Þegar þjóðstjórnarblöðin eru að
fjargviðrast um framkomu Sovét-
rlkjann, þegja þau vandlega um
i þá staðreynd, að Chatnberlain neit-
aði Rauða hemum að fá að fara inn
i Pólland til að mæta þýzkum her.
En ekkert sýnir afdráttarlausar en
þessi staðreynd, að það voru ekki
Sovétrikin heldur Chamberlain, er
hindruðu að varnarbandalagið gegn
fasismanum yrði gert. Engir nema
þeir, sem bergmála stefnu enska
afturhaldsins, geta fullyrt, að Sovét-
ríkin hafi ekki verið reiðubúin og
séu það framvégis til að gera heið
arlega samninga um vörn gegn
striðsæsingarmönnunum.
Stefna Sovétríkjanna hefúr ekki
breytzt. Það sem breyzt hefur er
það. að samtök fasismans hafa lát-
ið í minni pokann fyrir riki sósí-
alismans og beðið við það stór-
hnekki. Það sem breytzt hefur, er
ennfremur það, að griman hefur
verið rifin af andliti enska aftur-
haldsins. En friðarstefna Sovétrikj
anna hefur ekki lireytzf. Hún ec
sú sama ög tekin var upp 1917:
barátta fy rir friðnum, friður við
öll lönd hurt séð frá því, hvaða
stjómarfar í'æður í þeim, en enga
undanlátssemi við ])á, sem reyna
að særa fram styrjöld og kúga aðr-
ar þjóðir. Þessi ákveðna stefna
veldur því einnig, að Sovétríkin
hyggja ekki á landvinninga og
munu ekki hyggja á þá. Það er
eins fjarri þeim eins og bað væri
ósamrýinanlegt hugsunarhætti is-
lenzkra verkamanna. Astæðan er
binföld: i Sovétríkjunum er verklýðs
stéttin ráðandi og hún hefur enga
hagsmuni af því að leggja önnur
löiid undir sig. Þvert á móti. Hún
styður frelsisbaráttu kúgaðra þjóða
eins og bezt hefur sýnt sig á Spáni
ög i.Kina. Og þessvegna mun æs-
ingamönnunum við Alþýðuhlaðið
ekki verða að von sinni um það,
að Sovétrikin ráðist á Pólland. Einn
ig þessi von Skjaldborgarinnar
mun bregðast.
Lævíslegasta „röksemd1' Skjald-
borgarinnar er sú, að samningurinn
hafi neikvæð áhrif á verklýðshreyf
inguna í Vesiur-Evrópu. Með þessu
á að reyna að skjóta inn fleyg
á milli verklýðshreyfingarinnar .í
auðvaldslöndunum og Sovétrikjunum
og láta líta svo út sem hagsmunir
verkalýðsrikisins og verkalýðs auð-
valdslandann.a fari. ekki saman, þ.
e. að Sovétrikin hafi ofurselt hags
muni hans.
Vissulega eru þeir verkamemf til
sem eiga erfitt með að skilja þetta
skref Sovétstjórnarinnar. Það er
árar.gur ])ess áróðurs, sem Skjald
borgin og hægri foringjar sósíal-
demókrata i öllum löndum hafa
rekiö tii þess að tortryggja land
sósíalismar.s i augum verkalýðsins.
En þar fyrii er engum nema skrif-
finnum Alþýðublaðsins ætlandi að
krefjast þess, að Sovétrikin hagi
utanrikisstefnu sinni eftir þvf, hvort
Skjaldhorginni hafi tekizt að blekkja
verkamenn eða ekki. Sovélrikin hafa
aldrei miðað stefnu sína \að póli-
tík uppgjafadátanna og hægri
broddanna, þau vita mæta vel, að
hagsmunir verklýðs Vestur-Evrópu
eru hinir sömu og hagsmunir Sov-
étverkalýðsins. Þau vita mæta vel
að sundrun fasistaveldanna og ein-
angrun þeirra e<u hagsmunir verk-
lýðs allra landa, eining Vestur-Ev-
rópu,- að sigur kínversku þjóðar-
innar er einnig sigur fyrir verka-
lýð Vesturlanda, að ósigur ensKa
og, franska afturhaldsins er sigur
enska og franska verkalýðsins og
að aukið öryggi Sovétríkjanna þýð-
ir aukinn styrkur heimsverkalýðsins.
En þetta allt saman þýðir að
hagsmunir Sovétríkjanna og hags
niunir verkalýðs allra landa fara
saman í þessu sém öðru. En það
þýðir jafnframt að hagsmunir heims
verkalýðsins og hægri foringja sösi
aldemókrata fara ekki saman, af
þvi hægri foringjarnir hafa gerzt
taglhnýtingar auðvaldsins enda eru
nú alþjóðasamtök þeirra að liðast
í sundur.
Hfnsvegár ættu þ jóðstjórnarherr-
arnir að tala fátt um vináttusamn-
inga. Þvi hverjir hafa fallizt svo
gersamlega i faðma sem hinir görnlu
„ðvinir'* foringjar þjóðstjórnarflokk
anna. Þeir hafa ekki aðeins gert
ekki-ár'ásarsamning sín á milli, held
ur og árásarsanwing gegn íslenzk-
um verkalýð og íslenzku lýðræði.
Vonandi verða íslenzk lýðræðisöfl
þess megnug að sundra þessu banda
lagi íslenzka afturhaldsins eins vel
og Sovétrikin nú hafa sundrað
trandálagi fasistaveldanna.
Enn einu sinni hafa Sovétrikirr
sýnt að þau eru það vígi heims-
verkalýðsins og friðarins, sem
boðaföll og klæ-kir auðvaldsins fá
ekki beygt né brotið. Enn einu sinni
hefur hið sósíalistiska land gefið
framfaraöflum umheimsins hin
sterkustu vopn tii baráttu á
móti fasismanum, gegn auðvaldiiiu.
Nú er allt undir því komið hvern-
ig þau kunna að handleika þessi
vopn. Og það er ekki ástæðulaúst
að ætlp, að í kjölfar styrjaldar
þeirrar, sem nú er hafin, sigli fleiri
yerklýðsríki en þau, sem nú eru
til.
Eggert Þorbjarnarspn
Tíl
leígu
Þríggja herbergja íbúð ut-
an víð bæínn. Símí 4606
Sósíalísiaíélag R.víbur
Fundur i 3« deíld
verður haldínn fímmtud.
14. þ. m. hl. 8,30 i Hafn-
arstræti 21, uppí.
FUNDAREFNI:
1. Félagsmál.
2. Heímsástandíð.
Fjölmenníð og mætíð
stundvíslega.
Deíldarsfjórnín.
Sbrífstofa Sósíafístafé~
lags Reybjavibur,
í Hafnarstræti 21 er opin
alla virka daga, en aðeins
fr4 kl. 5—7 síðdegis fyrst
um sinn. — Sími 4824.
Hugfeíðíngar
Orvarodds
Tíminn heimskar sig á pvi nýlega
ad pykjast finna mótsagnir inilli
pess, sem Þjódinljiiui segi ad hcegt
vceri jgrir England og Fmkkland
að gera friðarbandalag við Sovét-
rikín, og pess ákvceðis i pgzk
rássnoska sáttmdlánum að hvorugt
rikið skuli taka pátt i bandalag'
•gegn oðru.
Þac bandalag, sem England, Frakk
land og Sovétrihin hafa talað umað
mynda hefur aldrei átt að beinast
opinbérleya gegn neinu sérstöku
riki, 'hvorki Þj/zkalandi né öðm
heldur átti aðeins að vera varncm-
tceki. , Eins var samningur F-ivkk-
lands, Tékkóslóvakiu og Sovétrikj-
anna. Þýzkalandi stóð opið að ger-
ast aðiti að homan ef pað vildi.
Timinn cetti ekki að vem að aug -
lýsa vanpekkingu sina á einföld-
ustu formsatriðum i milHrikjasamn-
inguin með pvi að blaðra meira
um pýzk-rússneska sátimáktnn. Blað
inu vcvri ncer ac fara mi að leið-
retta stcersfu Iggcir sútar tim hann.
Frð Aknreyrl
um Akranes næstkomandi míðvíkudag og laug-
ardag, Frá Reykjavík um Akranes sömu daga,
Steindór.

•:•
I
I
$
SPEGILLINN
t
bj'Sur nyjum áskrii'enduin, sem bætasl viS,
þaS sem eftir er ársins, allan yfirstandandi
árgang fyrir
hálfvirði - 5 krónnr
ÁskriftargjaldiS fylgi pönlun, utan af landi,
en i Reykjavik greiðist j)aÖ vib áskrifl gegn
afhendmg þes.s, scm komiS er af árganginum.
TekiS' er viS áskriftum i þessum bóka- og papp:
irsverzlunum:
X
1
Sigfúsar Eymundssonar.
Bókdbúð Austúrbæjar.
Bókasiöð Eimreiðarinnar.
G. Gamalíclssonar.
X
X
■ M i
ÍsafoUtarprentsmiðju.
Þór. B. Þorlakssonar.
Mimir h. f.
Pdþpirsdeild V. B. K.
/^Vikki IAús lendir í ævintýrum. 178
Ný vandkvæðí
— Hann skuli strá peningum i
kringum sig eins og milljónam<ær-
ingur. En það verðxir ekki Iengi!
Ætli hann haldi að hann
geti farið með mig eins og
honuin sýnist. Hann skal fá
á baukinn!
— Ef við náum i þennan Bara
strák getum við tekið völdin Músíus. Illa
í okkar hendur. Þú verður aö skyldi vera
ná i hann.
að hertoginn finni nú
færi fyrir mér ef hann
týndur.