Þjóðviljinn - 27.10.1940, Blaðsíða 3

ÞJOÐVILíJINN
Sunnudagur 27. október 1940
Aldrei hefur veilð skrifað og
skeggrætt um íslenzka Þjóðrækni
jafnmikið sem nú. Aldrei annarr
eins áhugi fyrir sameiningu fs-
lenzkrar æsku til stórra átaka sem
nú — og aldrei heldur eins óvenju
legir tímar fyrir oss Islendinga sem'
nú.
Landið okkar er chernumið, það
veit hvert einasta mannsbarn á Is-
landi.
Brezkir hermenn halda nú „vörð“
um „sjálfstæði“ okkar — standa á
verði gegn því að við verðum ekki
villimennsku Hitlers að bráð.
Þessi* „sjálfsagði" hlutur, hertaka
landsins okkar skeði svo óvæní
að við Islendingar í seinagangi
hugsana okkar eruni tæplega búnir
enn að skilja nauðsynina fyrir því.
— En okkur er sagt að pað geri
ekkert til, pví á hærri stöðum eig-
um við menn, sem kj/ma «3 hugsa
og skilja — og hafi meira að segja
afgangshugsanir fyrir okkur hina —
og einnig ráðsnilld fyrir okkarViagi
— iDg vér trúum.
En Adam var ekki lengi í Para-
dís. Undarlega fljótt komu ýmsar
hjáróma raddir gegn pessu, sem
eins og bergmáluðu lengst innan úr
þjóðlífi hinnar litlu og vamarlausu
hernumdu íslenzku þjóðar — um hin
rniður hollu áhrif þessara ágætu,
brezku „vemdara“.
Og pað" var sví> undarlegt, að
þessum óþjóðlegu, hjáróma röddum
óx fylgi dag frá degi, og hljómur
þeirra varð sterkari iog sterkari.
Grunnur hinnar íslenzku yfirstétt
arþjóðrækni, sem ekkert fann at-
hugavert við hina eriendu „vemd“
skalf nú fyrir fyrirlitningu þeirra
manna, sem voguðu sér að brjóta
hugsanaokið, — sem ekki vom al-
veg hárvissir um að forráðamenn
þeirra í ráðherrastólnUim hugsuðu
fyrst og fremst út frá sjónarmiði-
sæmilega þjóðrækinna íslendinga,
héldu fast á málum islenzku þjóð-
arinnar gegn hinum erlenda innrás-
arher.
Þá var það sem bombunni var
kastað og vettvangurinn valinn, —
íslenzki æskulýðurinn. Afstöðuleysi
þjóðstjórnarihaldsins í málum þess
um var orðið þeim hættulegt þar
sem kosníngar vom eigi langt und|
an landi.
Félagsskapur ungra íhaldsmanna
var þvi sendur út af stjómarörkinni
með mikinn gleðiboðskap — sjá
„öllum“ æskulýðsfélögum þessa bæj
ar skyldi boðið á einn mikinn æsku
lýðsfund til að „ræða“ ástandið
og marka þær leiðir, sem framund
an voru og fara skyldi.
„öllum“ æskulýðsfélögum var
boðin þátttaka — nema einu — þ.
e. Æskulýðsfylkingu Reykjavikur.
Það v ar allt of hættulegt fyrir þjóð
stjórnaríhaldsöflin að bjóða Æ. F.
R. að vera þátttakandi í almennuim
æskulýðsfundi, þar sem marka ætti
að einhverju leyti þær leiðir, Sem
íslenzkri æsku væri í framtíðinni
ætlaðar að fara með tilliti til
þess ástands sem skapasft hefur
með komu innrásarhersins — þvi
með því hefði sú míkla hætta ver-
ið innibyrgð hjá fDrráðamönnum
fundarins, að fundurinn hefði verið
tekinn alvarlega og með honum
markað spor í viðleitni æskulýðsins
til að nota samtök sín sem tæki til
þroskunar og eflingar sjálfstæði ís-
lenzku þjóðarinnar og til varnar ís-
lenzku þjóðerni.
Tilganginum var því náð, að því
er hinir pólitísku skollaleikendur
fundarins hugðu.
Hinum sameinuðu íhaldsöflum, er
hafa smeygt sér inn í_ raðir æsku
lýðsins með því að villa á sér heiin
ildir, tókst að þéssu sinni að
blekkja ýms ópólitísk æskulýðsfé-
lög til að ganga á snið við visst
atriði stelnuskrár sinnar og gerast.
þátttakendur í fundi þessum með
sér, sem án efa hefur verið gert
til öryggis um að geta fyllt húsa-
kynni þau, sem fengin voru fyrir
fundarstað. — En vitað er að inn-
an ' þessara ópólitísku æskulýðsfé-
laga var mjög sterk óánægjuaida
gegn því að taka þátt í funtíi, er
sjáanlega væri aðeins pólitískur
loddaraleikur gagnvart mjög svo
aðkallandi og þörfu málefni.
Þessi viðleitni, sem kom fram hjá
hinum ópólitísku æskulýðsféíögum
til að hindra að fundurinn yrði not
aður sem pólitísk agitation er vit
anlega mjög virðingarverð, sem og
sá þáttur þeirra er vítaverður, að
vera ekki betur á verði um sitt
pólitíska hlutleysi en það, að láta
tælast til að taka þátt í „almenn-
um“ æskulýðsfundi, þar sem allveru
legur æskunnar er útilokaður vegpa
skoðana sinna í þjóðmálum, og
hjálpa þannig hinum póliiísku brodd
um í loddaraleik þeirra, er þeir
sundra þeim samtökum unga fólks
ins, sem miða að hejlbrigðu sam-
starfi til vamar öllu því, sem hverj
um einasta Islendingi ætti að vera
metnaðarmál að berjast fyrir —
frelsi og sjálfstæði þjóðarinnar.
Um nauðsyn almenns æskulýðs
fundar, þar sem öll æskulýðsfélög
standi heil iog óskipt að, dylst eng
um þeim, sem hefur opin augun
fyrir hinum hraðvaxandi og skað-
legu erlendu áhrifum hér á landi,
— og nauðsynin fyrir þvi, að æsku
lýðurinn noti nú samtök sín til
varnar gegn þeiin þjóðhættulegu á-
hrifum, sem knýja nú á dyr hjá
okkur, eru vonandi hverjum æsku
manni ljós.
Það er því óneitanlega hlægilegt
þegar hinir brezk-islenzku náhrafn
ar fara á stúfana leikandi þjóð-
rækna íslendinga, og ætlast til þess
að islenzk æska trúi þeirri fyndni
þeirra, að þeir séu að sameina
æskulýðinn til þjóðræknisbaráttu —
hluta hans frá sinum eigin nmlefn-
am leid og peir útiloka aUríflegan
zim, og reyna að telja mönnum trú
um að æskumenn, sem séu andstæð
(r þeim í þjóðmálum, eigi engan
rétt til þess að kallast Islending-
ar. Hafi alls engan rétt til að
Itaka þátt í þjóðræknis — og sjálf
stæðisbaráttu þjóðarinnar í framtíð
inni af pví þessir menn boði al-
þjóðleg sannindi.
Þetta er hið fullkomna lýðræði!
Formaður félagsskapar ungra i-
haldsmanna er sá „lýðræðis“-postuli
sem gerzt hefur launaður erind-
reki íhaldsins í skollaleik þess í
æsku lýðsmá lunum.
Á sínum tíma keypti ihaldið sál
hans iog hyggst nú að reyna að láta
haní' létta undir með sér í blekk-
ingarstarfsemi sinni. Einn þáttur
Ínn í því blekkingarstarfi, sem Jó-
hanni Hafstein hefur verið falið að
inna af hendi er að hamra það inn
í hausinn á fáfróðum og trúgjöm-
um íhaldsuppskafningum, að allir
þeir, sem ekki geti fylgt þjóð-
stjórnaríhaldinu að málum séu
„kommúnistar" og þar með „svik-
arar við lýðræðið", „landráðamenri,“
„línudansarar frá Moskva“, sem
„gerðir séu út af félaga Stalin“,
og hafi þvi engan rétt til þess að
kallast Islendingar eða að starfa
að íslenzkum málefnum; sem sagt,
allir hinir mörgu sem ekki eiga
nógui mikinn sora í sér og trúgimi
til að trúa allri þeirri skemmtilegu
vitleysu, sem ihaldsagentar eins og
Jóhann Hafstein láta frá sér fara,
eru dæmdir til þess að verða föður
landslausir í sínu eigin landi.
Og helztu sannanir þessara
manna fyrir „þjóðhættulegu“ starfi
„Moskvaliðsins“ eru að málgögnís-
lenskra sósíalista skuli hafa tekið
á móti opinberum fréttaskeyium
frá Moskva, án þess að greiða sendi
gjald þeirra hingað!
Og hin sósíalistiBka stefna er svb
voðalega hættuleg islenzku þjóð-
erni, vegna alpjóðaeðlis síns, að
íslenzkir sósíalistar eru ekki færir
um að taka þátt í umræðum um
verndun þjóðemis íslendinga.
En nú langar mig til að spyrja:
Ætlast þessi ungi íhaldsmaður til
að hann sé tekinn alvarlega þegar
liann gerir að umræðuefni sínu í
Morgunblaðinu 24. þ. m„ „þjóðrækni
og kommúnisini“ og komst að þeirri
dásamlegu niðurstöðu, sem ég hef
lítillega drepið á hér á undan.
Heldur Jóhann Hafstein að nokkur
geti tekið skrif hans alvarlega eft-
ir það, sem hann lét frá sér fara
í ræðuformi á æskulýðsfundinum i
Gamla Bíó og þeim þjónslunduðu
fundarályktunum undir hinu brezka
málstað, sem hann stóð þar að?
Er Jóhann Hafstein verulega hat
ursmaður alþjóðástefna?
Veit hann ekki lofurvel að margir
hans lærimeistarar hafa verið i
alþjóðahreyfingum, og máske að
hann sjálfur hafi verið í etnhvelTi
svo sem K. F. U. M.
Bða máske er hann að afhjúpa fá
fræði sína í augljósustu atriðum
dægunnálanna um leið og hann
leitast við að falsa staðreyndir.
Hversvegna vega ekki skrumarar
ihaldsins eins að t .d. kristindómn
um eins >og að sósíalismanuim, —
hvbrttveggja alþjóðlegar stefnur?
Hversvegna ætli ihaldið skammi
ekki Jesú frá Nazaret og Sigurgeir
biskup eins og það skannnar Staliin
og Einar Olgeirsson?
Ráðningin liggur einmitt í þvi,
að kristindóminn hafa þeir fyrir
löngu yfirunnið og dekiið í sína þjón
ustu, og notfæra sér nú sein eitt af
hinurn allra nauðsynlegustu ,gögn-
urn gegn þeim .hugsjónum, sem
Jesú .frá Nazaret .barðist fyrir. Þess
vegna er nú óþarfi fyrir þá að of-
sækja kristindómsjátendur, þar sem
frumsannindi kristindómsins hafa
værið látin taka álika miklum
breytingum gegnum aldjrnar elns og
mjólk, sem látin ,er síast gegnum
kolaspotta" eins og Marteinn gamli
Lúther sagði. Þessvégna veru játend
Háskóla>
hátíðín í gær
Framhald af 2. síðu.
Guðfræðideild 23. Læknadeild
108. Lagadeild 109. Heimspeki-
deild 44. Verkfræði 6.
Sjóðír og gullkeðja
í ræðu sinni gat rektor þess að
prófessor Guðmundur Hannesson
hefði nýl. afhent háskólanum sjóð
að upphæð 5166,62 kr. er nefnist
Frarrifarasjóður stúdenta. Er sjóð-
ur þessi stofnaður af nokkrum stú-
dentum, sem luku prófi 1887 og 88.
„Tilgangur sjóðsins er að styðja ís-
lenzka menningar- og framfaravið-
leitni, sérstaklega allt það sem væn
legar þykir til að efla atvinnuvegi
vora og bæta efnalega afkomu al-
mennings“.
Þá skýrði hann frá þvi að nokkr-
ir „akademiskir borgaTar“ hefðu gef
ið háskólanum gullkeðju, er rektor
ætti að bera við hátíðleg tækifæri.
Rektor bar keðju þessa við þetta
tækifæri.
Spáð óvæntum
atburðum
Framh. af 1. síðu.
Bandarikjanna skýrði frá því í
gær, að Roosevelt forseti hafi
sent frönsku stjóminni orðsend-
ingu fyrir nokkru, þegar líklegt
þótti að tili náinnar .samvinnu
kynni að draga við Hitlersstjóm-
ina. Hull vildi ekkert láta uppi
um efni þessarar orðsendingar.
Leiðrétting. Fyrsta málsgrein
greinarinnar „Þeir seku þegja”
sem birtist í blaðinu í gær, átti að
vera þannig;
„Þjóðviljinn skýrði frá því í
gær, að leiðtogar Alþýðuflokksins
sem í krafti hinna alræmdu laga
Alþýðusambandsins ráða lögum
og lofum í fulltrúaráði verkalýðs-
félaganna í Reykjavík, hefðu raun
verulega selt sjálfum sér alþýðu-
húsið Iðnó fyrir imi 130 þús. kr.,
en það er 100—150 þús. fyrir neð-
an sannvirði”.
’TiLKymNc
St. Framtíðin nr. 173. Fundur
í kvöld kl. 8,30. Hagnefndaratriði.
Upplestur og fleira.
ur Jesú ekki lengur hættulegir, því
í málum þeirra situr nú íhaldið að
völdum.
En það er ,öðru máli að gegna
með fylgjendur »sósíahsmans, sem
virðast hafa erft ,hugsjónir Jesú
í, svo ríkum ^mæli, aukið þær og
endurbætt, og eru ,á góðum vegi
með að framkvæma . þær í sjötta
hluta veraldarinnari
Þótt skemmtilegt sé vað hlusta á
„skarplegar“ skýringar formanns
Heimdallar um „þjóðræknina , og
kommúnismann“ þá yrði ennþá
skemmtilegra að hlusta ,á hans
„skarplegu" skýringar um „,Dunns-
hatta“-þjóðrækni þeirra manna er
stjóma hinúm misheppnuðu póh-
tisku skrifum háns.
Hann gæti máske skýrt okkur frá
— svona rétt til gamans — ýms-
um „dramatískum“ þáttum í verzl
unarmálum Kveldúlfs og , Thorsar-
anna erlendis, og ,aukið þar með
vitneskju okkar um jieirra skín-
andi þjóðrækni. Hann,kannske sagði
okkur frá átakanlegum Nævintýrum
úr lífi Thorsaranna, sém lýstu erfið-
leikum þeirra, að flytja inn í land
ið skjólgóð höfuðföt. ,
Ekki hafa nú l„kommúnistamir“
þurft hingað til að fá fréttaskeyt
in sín frá Moskva á „Dunnshatta"-
máli, en það lýsir auðvitað óþjóð
rækni „kommúnistanna“.
Annars getur vist ahnenningur
vel unnt Tborsurum ^að hafa getað
náð i Dunnshatta, ,hann vonar aðeins
að þeir séu nægjalega vel fóðraðir
til þess þeir komi að tilætluðum
noturn. Og svo .væri nú óneitanlega
gaman að fá að sjá þessi skemmti-
legu höfuðföt einhvemtima við
tækifæri á höfðum eigendanna.
— En hefðu nú „kommúnistarnir“
'hér hieima fengið svona hatta senda
frá Moskva, — þá held ég að Jó-
hann Hafstein hefði mátt halda
ræðu um þjóðrækni ,og kommún-
isma 'á tveim Heimdallarfundum í
röð.
Þá held ég nú að heföi sungið í
dálkum Morgunblaðsins, — þegar
aðeins viss fréttaskeyti ,frá úilönd
um orsaka það að viðtakendumir
hér heima eru vægast sagt dæmd
«
ir óþjóðlegir menn í meira lagi —
handbendi erlends ríkis, aðeins
vegna þess, að þvi er virðist, að
þeir borga ekki sjálfir undir skeyt
in, á leiðinni hingað!
Jóhann Hafstein má yarast að
láta það vitnast , ef einhver kunn-
ingi hans úr íhaldsflokknum brezka
skyldi skrifa honum ,bréf meðhin
um og þessum fréttum í, — frá
því I^ífi, sem hann væri svo einstak-
lega „þjóðrækinn“ að jiynna sér
í Bretlandi á sinni tið .kostaður af
íslenzka íhaldsflokknum — ef hann
fær ekki að borga burðargjald und
ir bréfið!
Eins gæti Jóhann Hafstein sjálf-
sagt sagt okkur hvemig stæði á
þeirri dæmalausu þjóðrækni blaðs
þess, sem hann ,skrifar svo oft í
að eftir mjög ,svo „góða“ breytni
eftir „gestrisnis-vina“-boðskap for
sætisráðherrans í garð brezka inn
rásarheísins, hampar það jramari í
lesendur sína myndum .brezkra dýr
linga sinna er .þeir koma hingað til
að misbjöða leyfum hins islenzka
sjálfstæðis okkar.
Þá gæti Jóhann Hafstein máske
sagt okkur álit vsitt á þvi, hvers
vegna hinir „þjóðræknu", Dunshatta
menn hans sitji með svo sérstakri
ánægju i ríkisstjóm með mönnum
sem geta ekki hýst meiri þjóðrækni
en svo, að ,þeir gefa út blað sitt
fyrir erlent fé. — Sér er nú hver
þjóðræknin hjá þessum .háu herr
um. ,
Vjldi Jóliann Hafstein ekki hafa
toanndóm; í þér til að þora að bjóða
hinum „óþjóðlegu kommúnistum“ í
opinberar umræður um .þessi mál,
til þess að hann mætti öðlast dá-
lítið þjóðlegri fræðslu um hin auð
veldustu atriði íslonzkra (stjórnmála,
sem nauðsynlegt er fyrir mann í
hans hlutverki að vita... — — En
meðan vanmáttartilfinningar íhalds
ins ráða gjörðum hans og „Dunns
hatta“-þjóðrækni skýlir honum fyr
ir ýmsu þvi, sem ekki er hollt að
ikomi fram í dagsljósið, — vitum við
að því miður þorir hann ekki að
mæta okkur á jafnréttisgrundvelli
í umræðuin um þe-si ,eða ennur mál.
— Því hans st-efnuleysi virðist vera
svo langt yfir alla gagnrýni hafið,
að þjóðrækni hans dregst jafnvel
aftur úr.
Æ.F.R.-félagi nr. 181
«