Þjóðviljinn - 01.05.1949, Blaðsíða 4

4
NtX T I MIN W
Suxmudagur 1. maí 1949.
tiigrafaaal: Samelnlngarflokkur alþýðu ;— SósíalistaííckkurJua
Rltrtjórai: Magnife Kjartamssoa. Sígrarður Quðmumdasaa (&b'<
Fréttarl'tatjórl: Jóm Ejaraasoa,
BlaCana.: 4ri Káraaon, JÆagnúa Torti ÖUifsgoa, Jónan Arnasoa.
Ritatj&ro, algiaiSiaía. augiýsinga.r, praníBmið.ía. SkQ/xivöí-ðu-
-■tí* 33 — Sími '.T800 (þrjfir Hnn rí
AAkrlí'arTajrð: kr. 12.00 & mánuði, — Lauaaaölwacð 30 aur. aínt.
■Pma.>at*aaiJI.?a íu t
l8KS*!l»œ»ft«2f.ai'HrikŒrila)a,. Þórsgbtu 1 — Simi TBÍO (þrj&r ii.ntir)
Fyrsti maí í fyrra.
Verkamaður skrifar: —
,,.... Forustumenn stjórnar-
flokkanna ’hljóta að vera búnir
að gleyma óförum sínum á 1.
bæja). c. Leikrit: „Forrtar dyggðir“
eftir Guðmund G. Hagalín. — Leik
stjóri Indriði Waage. 23.05 Dansiög
(plötur). — 01.00 Dagskrárlok.
títvarpið á morgun: 19.30 Þing-
fréttir. — 20.30 Útvarpshljómsveit-
in: íslenzk alþýðulög. 20.45 Um
daginn og veginn (Magnús Jóns-
son lögfræðingur). 21.05 Einsöng-
ar heyrir. Hann mun þusundtun ur; Heir.drich Schiusnus syngur
Og áftur þúsu.ldum sarhan taka (plötur). 21.20 Erindi: Sunnudagur
í Lundi (Jens Hólmgeirsson bú
stjóri). .21.45 Tónleikar (plötur).
21.50 Lög og réttur. Spurningar og
svör (Ólafur Jóhannesson prófess-
or), 22.05 Létt lög (plötur).
* m » «■ — .»> ~ * — *• "• > ~ v “ * •» f
þátt í krofugongu Fulltrúaráðs-
ins og fundinum við Miðbæjar-
skólann, og þannig mun ríkis-
stjómin finna það rækiiegar en
maí í fyrra, úr þvi að þeir þykj- ajnn| fyrri, hvaða hug •)$
sieutÐffliiis
Fyrsti maí er liðs'könnunardagur verkalýðálireyfingar-
innar og hátíðisdagur. Þann- dag öðrum fremur kemur al-
þýðufólk saman til að treysta raðirnar, bera fram kröfur
sínár, íagna sigrum, herða hug sinn gegn ósigrum, stæla
þrek sitt til baráttu. Undir blaktandi fánum, þjóðfánanum,
fána verkalýðshreyfingarinnar, félagsfánum stéttarfélag-
anna, gengur alþýðufólk um götur börga og bæja allra
landa nema fasistalanda, þetta er dagur alþýðunnar, dagur
•verkalýðshreyfingarinnar.
í dag 1949, eru 1. maí-göngur alþýðufólksins voldugri og
sigurvissari en nokkru sinni áður. Ekkert vor hafa alþýðu-
öfl heimsins, öfl sósíalismans, öfl þess sem koma skal, verið
jafn sterk og þetta vor, sjálft auðvaldsskipulagið riðar til
íalls, ekki í einu landi, heldur um heim allan. Við, sem
nú lifum og auðnast að taka þátt 1 ibaráttu íslenzkrar al-
þýðu fyrir alþýðuvöldum á íslandi, lifum mestu breytinga-
tíma, sem mannkynið hefur lifað á þroskabraut sinni, þann
tíma, er alþýðan í einu landinu af öðru nær valdi á örlögum
sínum, veltir í rúst arðránsskipulagi auðvSídsins og byggir
á ný, heim albýðuhyggju, verkalýðshreyfingar, sósíalisma.
Allar umbyltingar liðinna alda eru smávægilegar hjá þess-
ari breytingu, engin barátta horfinna kynslóða jafnafdrifa-
rík.
Á fáum áratugum hefur íslenzk verkalýðshreyfing mark-
að skýra drætti í svip þjóðarinnar, alþýðan skipast í sveitir
og sækir rétt sinn í hendur þeirra þjóðfélagsafla, sem sétið
hafa yfir hlut hennar öldum saman, afla afturhalds og'kúg-
unar, á tuttugustu öldinni: afla erlends og innlends auð-
valds. Mikið hefur unnizt, hver sem man svo langt að bera
saman reisn og kjör íslenzkrar alþýðu um aldamótin og
svipbragð og kjör verkamanna nú, gæti fundizt hann kom-
inn í annan heim. Enn fer því þó f jarri að öll alþýða ís-
lands viti vitjunartíma sinn, skilji hlutverk sitt, þekki
skyldu sína. Enn sér verulegur hluti alþýðunnar ekki nógu
glöggt samhengið milli hinnar Iátlausu, fórnfreku baráttui
verkalýðshreyfingarinnar og beirra lífskjara og réttindaj
sem hún býr við. í trausti þess iðkár auðvald og afturhald
íslands blekkingalistir sínar, tekur á sig ýmis gerfi og
reynir jafnvel að telja verkamönnum trú um, að einmitt
auðvaldsöflin, sem barizt hafa gegn hverri einustu r.éttar-
bót og kjarabót verkalýðsins, séu nú snögglega orðin al-
þýðuvinir, jafnvel íhaldsflokkurinn, flokkur auðburgeis-
anna. sem einskis hefur látið ófreistað að kæfa og lama
verkalýðshreyfinguna, reynir nú að stela hátíðisdegi alþýð-
unnar 1. maí, eftir þeirri fyrirmynd, sem honum er jafnan
tömust, fyrirmynd hins þýzka morðingjaflokks Hitlers.
Verkalýðshreyfingin íslenzka hefur ekki einungis ger-
breytt kjörum og réttindum íslenzkrar alþýðu. Hún hefur
sýnt að aukinna áhrifa og valda neytir hún til glæsilegrar
framfarasóknar fyrir þjóðina alla, nýsköpunarhugsjónin og
framkvæmd hennar, framlag íslenzkra sósíalista til stjórn-
mála landsins fyrstu árin eftir lýðveldisstofnunina, sýnir
hvernig ihin sósíalistíska verkalýðshreyfing íslands neytir
aukinna áhrifa og valda. Baráttan um sjálfstæði landsins,
stofnun lýðveldisins, og baráttan gegn lualegum fjörráðum
Bandaríkjaleppa við þjóð sína og land, er óræk sönnun
þess, að einnig í sjálfstæðisbaráttunni er ekki orðið annars-
staðar forystu að vænta en frá verkalýðshreyfingunni.
Óveðursskýin yfir þeim hluta heims, sem enn þjáist í fjör-
'j&rotum auðvaldsstcipulagsins. munu ekici. siæva -hmn heita
a,3t þess umkómnir að efna til
útifundar aftur núna á degi
verkalýðsins. Því þeir ættu ann
ars að gera sér grein fyrir því,
að fyrirlitning verkalýðsins á
þeim hefur aukizt enn til muna
á þessu ári, sem liðið er síðan,
og sem ríkisstjórnin hefur not-
að til að magna á öllum sviðum
árásir sínar á lífskjör verka-
iýðsiiis....Tilstand stjörnár-
liðsins á 1. maí í fyrra varð
því sjáífu til hinnar mestu háð-
ungar. En ennþá meiri háðung
hlýtur það að hafa af tilstand-
inu ajö þessu sinni.
★
Vegna fjölda áskorana verður
barnaskemmtunin, seip sýnd. var
og 'haldin annan páskadag, cndui -
tekin í dag, Sunnudaginn 1. maí,
kl. 4,30 I Góðtemplarahúsinu.
Hélgidagslæknir: Eagno.r Sigurð?
reykvísk alþýða ber tií hennar.
:Verkama5ur.“
★
Öryggismál og viímu-
paiiar.
Ósk. skrifar: — ,,Er ekki til son, Sigtúni 51, sími 1086
hein regiUgerð um það, hvaða
öryggisrá.ðstafanir beri að gera
um. vinnupalla við hús? Þo.ð
hlýtur að minnsta kosti eítt-
hvað að vera bogið við þá reglu
gerð, ef hún er til. Mér hefur
oft blöskrað kæruleysið í þessu
efni. Pöllum þessmn er iðulega
tildrað upp og verkamennirn-
ir látnir ganga á lausum fjöl-
Í’ramuhiald á 6. stðu.
Á Araarhdíi og við
Hoistein.
Allir muna hver.nig fór
með kratafundinn á Arnarlióli í
fyrra. Þar stóð forsætisráðherr
ann fyrir framan styttu land-
námsmannsins og þrumaði lof-
ræðu.um stjórn sína yfir örfá-
um manneskjum en óteljandi ný Einarsson & Zoöga:
sprottnum grasstráum, o-g nafni Foldm Eor frá Reyk^avilc 1 gær'
kvöld áleiðis til HúU. Spaarest-
hans, ritstjóri kratablaðsir.s, Ioom for fr4 Akranesi í gær, laug
æsti sig upp Úr Öllu valdi Út af ardag, til Amsterdam. Lingestroom
vonzku „kommúnista", en und- er á förum frá Álabor§:- Reykjanes
Ksrk.ia: Messa k!.
11 f. tt. ffsrniíng.
Séra Jnkob
Jóusson. Méssa kl,
Guðsþjwnnsrvr S
dag: — HaHgrfms-
5 e. h. Séra Sigurjón Árnason. (Til
þess er setlazt áð foreldrar barn-
anna og nánustu ættingjar þeþirra
lcomi til kirkju kl. 10,30. Kirkjan
verður ekki opnuð almenningi fyir
en 10 mín. áður en athöfnin hefst
og er það gert til.að reyna að að
tryggja að vandamenn fermingai-
þarna þurfi ekki aö standa Utan-
dyra. Er þess vænst, að fólk sætti
sig við þessa ráðstöfun). — Lauga
arneskirkja. Messa kl. 11 f. h. (At-
hugið breyttan messutíma).
Séra Garðar Svavarsson. Earna-
guðsþjónusta lcl. 10 f.h. — Uóm-
kirkjan. Messa kl. 11 f. h. Altaris-
ganga. — Séra Bjarni Jónsson. —•
Messa kl. 5 e. h. — Séra Jón Auð-
uns. Barnasamkoma í Tjarnarbíói
kl. 11. — Séra Jón Auðuns. —•
Fríkirkjan. Ferming kl. 2 e. h. --
Séra Árni Sigurðsson.
irtektir þeirra sem á hlýddu
voru æði; þágbornar, m. a. vegna
þess að gras getur ekki klapp-
að. — Og niður við Holstein
hélt íhaldið sinn „verkalýðs‘S
fund, sem reyndar lognaðist út .. ... . _ ..
af í miðju kafi, þar sem ekki hóimi í gær á leið tii Gilsfjarðar.
fengust aðrir til að mæta en lít-
fermir í Amsterdam 5. n. m.
BiKISSKIP:
Esja er í Reykjavík. Hekla er í
Rvík og fer héðan næstkomandi
þriðjudag austur um-land í hring-
ferð. Herðubreið er á Austfjörð-
um á suðurleið Þyrill var í Hval-
il börn, sem hvort eð yar voru
koinin til a ðleika sér á Au.st-
urvelli, ;
★
Nú safnast verkalýður-
ittn að Miðbæjar-
skólanum.
„... . Svona fór nú um allt
tilstand stjórnarflokkanna í
fyrra. En á meðan héldu. hinir
sönnu forustumenn verkalýðs- vlkur-
ins fund á Lækjartorgi, og þang
að söfnuðust þúsundirnar. Sá
fundur var eins glæsilegur og
hinir voru ógiæsilegir. Á Lækj-
artorgi sýndi verkalýður
Reykjavíkur ótvírætt álit sitt á
ríkisstjórninni ....
1 þetta sinn hefur málsvör-
um
Geýsir fór til Lon-
don í gærmorgun
með 44 farþega, og
var væntanlegUr
hingað kl. 10—11 í
gærkv.ld. Hekia
er í Reykjavík. Loftleiðir sendu
flugvélar í gær til Akureyrar óg
Vestmanna.eyja. GuIIfa.xi lenti í
Kaupmannahöfn kl. 14.43 í gær
með 33 farþega. Kemur hingað kl.
5—6 í dag. Vélar F.í. fóru 3 ferðir
til Akureyrar í gær og-einnig vár
flogið til Vestmanno.eyja. og Kefla.-
/W íeí
l&tvarpið í <Iag:
.00 Morguntón-
leikar (plötur): a)
Fiðlusónata nr. 5
í C-dúr eftir Bach.
þ) 4 Moments
mu.sicaux eftir Schubert. c) Harn-
konsert í Es-dúr (K447) eftir Moz-
art. 15.15 Miðdegistónleikar. 16.15
Sigurður Árnason sjómaður, Suð
urgötu. 43, Keflavík, er fimmtUgur
í dag.
1 gær voru gef-
in saman í
hjónaband af
séra Jóni Thor-
arensen, ungfrú
Sigríður Hans-
dóttir, Kjartansgötu 10 og S-iggeir
Vilhjálmsson, Sóiavallagötu 34. —•
Heimili ungu hjónanna verður að
Sólvallagötu 34. — í gær voru gefin
Útvarp til íslendinga erlendis:. saman í hjónaband af séra Jóni
verkalýðsins verið neitað Fréttir og erindí (Benedikt Grön- Thórarensen, ungfrú Guðrún
um Lækjartorg til fundarhalds dal' hlaðámáður). 1S.30 Barnátími Hjaltálín Jónsdóttir og Jón Magn-
- , .. . , ... , (Þorsteinn Ö Stephenseri). 19.30 ússon járnsmiður. Heimili þeirra
. mai. Nazis,inn i logreglu- Xónleikar: Ljóðræn svita bp. 54 er á Ásvállagötu 25. — 1 gær voru
stjóraemtaættinu hefur séð svo eftir Grieg. (piötur). 20.20 Hátið-
um. Þeir sem svikið hafa rnál- isdagur verkalýðsfélaganua: a) út-
varpskórinn syngur, undir stjórn
Róberts Abraham (ný söngskrá).
b) Ávörp (Stefán Jóh. Stefánsson
félagsmálaráðherra, Helgi Harines-
son forseti Alþýðusambands Is-
lands og Ólafur Björnsson formað-
ur Ba.nda.lags starfsmanna ríkis og
stað verkalýðsins halda þarna
fund að þessu sinni. En þeir
munu aðeins uppskera ennþá
meiri háðung en í fyrra. Verka
lýðurinn veit hvað til síns frið
gefin saman í hjónaband af séra
Bjarna Jónssyni, ungfrú Magnea
Jónsdóttir Nesveg 37 og Kristinn
Björnsson rafvirki frá Hólmavík.
Heimili ungu hjónanna veröur á
Nesveg 37.
og tæra fögnuð vaknaðrar og vaknandi alþýðu heimsins í
dag, í fylkingunum undir blaktandi fánum, Um allan heim
hljómar frá þeim fylkingum sigurþragur sókndjarfrar al-
..þýðu,.-,4Íguvbragur..sósialiiímíHns. ~ .
Nýlega opinberuðu
trúlofun sína, Odd-
rún Sigurðardóttir
"frá Seyðisfirði og
Albert Óiafsson
bakari, Linda.rgötu
32. — Nýlega opin-
beruðu trúiofun sína, ungfrú Kelga
Axelsdóttir. frá Slragaströnd
Bjóím Bjárnasoii fra' Neskaupstftð,