Þjóðviljinn - 14.06.1950, Blaðsíða 4

ÞJÓÐVILJirs
Miðvikudagur. 14. júní 1950.
Þióðviljinh
Útgefandl: Samelníngarf lokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.) Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason,
Blaðamenn: Ari Kárason, Magnús Torfi Ólafsson,
Eyjólfur Eyjólfsson.
Auglýslngastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Rltstjórn, afgreiðsla, auglýslngar, prentsmiðja: SkölavörCu-
Stíg 19. — Sími 7500 (þrjár linur).
Askrifcarverð: kr. 14.00 á mán. — Lausasöluverð 80 aur. elnt.
Prentsmiðja Þjóðviljans h. f.
1 Hefur utanríkisráðherrann
í misst málið?
' Ef íslendingar heföu gert sér ljóst hvað verið var
að gera með samþykkt Keflavíkursamningsins, Marshall-
samnings og samningnum um Atlanzhafsbandalag, hefðu
þeir samningar aldrei verið gerðir. Mótspymuhreyfing-
in hefði orðið nógu sterk til að hindra jafn freklegt
afsal íslenzkra landsréttinda, hindra þá glæpsamlegu
ákvöröun þrjátíu og sjö alþingismanna að ísland skuli
gert að vígvelli næstu styrjaldar. Nú er fleiri og fleiri
íslendingum að verða það Ijóst að þátttaka í hernaðar-
bandalagi vestrænu auðvaldsrikjanna hlýtur að þýða
þetta svo framarlega að friðaröfl heimsins verða ekki
nógu sterk til að hindra stríðsóða auðhringa Banda-
ríkjanna og bandamanna þeirra í tendrun ófriðarbálsins.
t opinberum umsögnum frá stríðsráðstefnum Atlanzhafs-
toandalagsins undanfarið hefur hvergi verið minnzt á
iiina margnefndu ,,sérstöðu“ íslands, enda vitað mál að
það hugtak var einungis upp fundið til áróðursblekk-
ingar. Með samningnum um Atlanzhafsbandalagið var
ísland, vopnlaust og herlaust land, er lýst hafði yfir
ævarandi hlutleysi, gert að leiksoppi hernaðarstórveld-
anna sem að samningnum stóðu, og fyllsta ástæða er
að ætla að Vesturveldin hafi fyrirhugað íslandi eitt
þungbærasta hlutverkið i styrjöldinni sem þau æsa nú
itil af móði.
Utanríkisráðherra íslands er að sjálfsögöu stefnt
fUtan á stríðsfundi bandalagsins. Honum er leyft fyrir
náð að flytja þar broslegár delluræður á leppensku sinni,
ien hitt er ólíklegt að bandarísku húsbændurnir spyrji
hann ráða um það sem úthluta á íslandi af undirbún-
tingi atómstríðs „ofurmennanna“ fyrir vestan. Þeir af-
henda honum kröfur sínar um þátttöku íslands í stríðs-
(undirbúningnum, og telja það að. sjálfsögðu ,hans verlc
hverja aðferð íslenzku þríflokkarnir kjósa til þess að
komast kringum svai'dagana um ,.engar herstöðvar á
friðartímum“, og auglýsa fyrir þjóðinni að „sérstaða“
íslands í hernaðarbandalagi hiris stríðsóða auðvalds var
•einungis áróðursblekking.
í ' Það mun ekki ofmælt að öll þjóðin bíði þess í ofvæni
:að utanríkisráðherra íslands skýri frá því sem hinir
toandarísku húsbændur hans krefjast" nú. En þrátt fyrir
•anargítrekuð tilmæli hefur ráðherrann aldrei þessu vant
ekki fengizt til að opna kjaft síðan hann kom af -stríðs-
tfundinum, og bendir þáð til þess að hönum þyki nokk-
íiirs undirbúnings þurfa þau skilaboð sem íslenzka þjóðin
iá nú í vændum vógna þess að hún var svikin inn í
hernaðarbandalág.
I Samtímis halda bandarísk blöð áfram að tala um
ísland sem herstöð í fremstu víglínu þeirrar hryllilegu
iheimsstyrjaldar sem auðvald Bandaríkjanna stefnir að.
JKortið úr „Life“ sem Þjóðviljinn birti í gær sýnir að
þegar er reiknað með radarstöðvum og'herflugstöðvum
já ísl'andi. En utanríkisráöherra íslands og ríkisstjórnin
jöll, Bjami Benediktsson, Hermann Jónasson, Björn Ólafs-
þbn, Eysteinn Jónsson, Ólafur Thórs og Steifigrímur
ÍSteinþórsson, virðast telja það sæmilegt að bandarískum
jþlaðasnápum sé kunnugra um hið ægilega hlutskipti,
eem verið er að úthluta íslendirigum, fái auðváldið fram-
gengt vilja sínum um atóms.tyrjöld, — en íslendingum
tfjáifum. : ’ fvsIÁ . , . •.. • '.
Borðið hrökkbrauð an ekki opinbera skýringu á
með soðningunni því ástandi sem er að verða
1 upphafi þessa mánaðar kom alvarlegt vandamál allra heim-
í búðirnar lítill slatti af við- ila í landinu. Er það ef til vill
reisnarkartöflum úr eyðilegg- Fjárhagsráð sem stjómar þess-
ingarhaugum Bandaríkjanna og um vinnubrögðum, og fjárhags-
hafði þá verið alger kartöflu- ráðsmaðurinn Jón ívarsson sem
skortur um nokkurt skeið. torveldar 'grænmetiseinkasölu-
Þessi slatti kom í búðimar forstjóranum Jóni ívarssyni
vegna vísitölunnar, og í henni störfin?
var samkvæmt því reiknað með
nægilegu magni af kartöflum á
86 aura kílóið, enda heimilar
júnívísitalan enga hækkun á
kaupi. Síðan hefur einu sinni j viðtali sem birt var hér í
komið lítið magn af kartöfl- }-jiaðinu a sunnuaag lét Aðal-
um í búðirnar. Vom það út- ijjgr Pétursson falla ummæli
sæðiskartöflur(!), og kostaði um tilfinningaleysi sitt andspæn
kílóið kr. 1,75. Að öðm leyti jg ginum verstu örlögum þeirra
hefur verið algerlega kart- manna >(Sem hafa reynt að
öflulaust, en í staðinn heyrast seija fösturjörðina sjálfa“. 1
daglega í útvarpinu auglýsing- gær tekur Morgunblaðið þessi
ar, þar sem fólk er hvatt til ummæii til sín, og er það ný og
að borða hrökkbrauð í stað virðingarverð játning.
kartaflna, hraðfryst hvítkál í Mér þóttu ummæli Aðalbjöras
stað kartaflna, og hver Veit vanstillingarleg. En hvað eru
Orð og gerðir
hvað í stað kartaflna.
Kartöflur fást
1. júlí!
Kartöflubirgðir munu
sama og engar til í landinu.
nu
ORÐ hans hjá GERÐUM hinna
sem nú þykjast hneykslaðir. Á
undanfömum árum hefur ver-
ið unnið að því að svipta þjóð-
ina dýrustu eignum sínum,
efnahagslegu og stjórnarfars-
Þó er eitt fullvíst. Grænmetis- tegu sjáifstæði, og leiða á ný
einkasalan lumar á örlitlu yfir aimennmg hörmungar fá-
magni, sem dreift verður í tæktar og vonleysis. ísland hef-
verzlanir 1. júlí næstkomandi, ur verið innlimað í árásarbanda-
daginn sem vísitalan er reikn- |ag vesturheimska c.uðvaldsins,
uð fyrir þann mánuð!
•
Þrjár hliðstæðar
stofnanir
Það er einkasala á kartöflum
í landinu. Enginn má flytja inn
kartöflur nema þessi eina stofn-
un, sem gegnir þar með mjög
mikilvægu og þörfu hlutverki
í daglegu lífi þjóðarinnar. Hlið-
stæðar stofnanir eru áfengis-
einkasalan og tóbakseinkasalan.
Tvær hinar síðasttöldu stofn-
anir sjá ævinlega viðskiptavin-
um sínum fyrir nægilegu ó-
skömmtuðu magni, en græn-
metiseinkasölunni mistekst ár
eftir ár að sjá þjóðinni fyrir Swedeuhielm-fjölskyldan, og
var hýn gerð eftir hinu víð-
og þeir menn sem það hafa
gert eru ábyrgir ef Reykvík-
inga bíða sömu örlög og íbú-
anna í Hírósíma. Andspænis
slíkum glæpum er ekki að
undra þótt mönnum verði á að
missa taumhald á tungu sinni,
og situr sízt á þeim sem illvirk-
in hafa unnið að þykjast
hneykslaðir á orðum þeirra sem
fyrir verða.
Beiðni ‘iil
Austufbæjarbíós
Um síðustu helgi sýndi Aust-
urbæjarbíó danska kvikmynd,
H Ö F N I N:
1 gser fór ísborg úr slipp, en
Akurey var tekin í slipp. Fylkir
var væntanlegur af veiðum í morg
EIMSKIP:
Brúarfoss kom til Reykjavíkur
10.6. frá Hull. Dettifoss fór vænt-
anlega frá Kotka 13.6. til Raumö
í Finnlandi. Fjallfoss fór frá
Gautaborg 10.6. til Islands. Goða-
foss kom til Amsterdam 10.6. fer
þaðan 15.6. til Hamborgar, Ant-
verpen og Rotterdam. Gullfoss fór
frá Leith kl. 24.00 í gærkvöld 12.6.
til Reykjavíkur. Lagarfoss er í
Reykjavík. Selfoss fór frá Reyðar
firði 5.6. til Gdynia og Gautaborg-
ar. Tröllafoss fór frá Reykjavík
13.6. til N. Y. Vatnajökull fór frá
N.Y. 6.6. til Reykjavíkur.
SkipadeiUl S.I.S.
Arnarfell er á Isafirði. Hvassa-
fell er í Kotka.
Ríkissklp:
Hekla er i Glasgow. Esja fór
frá Akuréyri í gær austur um
land til Reykjavíkur. Herðubreið
fór frá Reykjavík í gærkvöld aust
ur um land til Siglufj. Skjald-
breið fer frá Reykjavík í dag til
Snæfellsnesshafna, Gilsfjarðar og
Flateyjar. Þyrill er í Reykjavík.
Ármann fór frá Reykjavik síðdeg-
is í gær til Vestmannaeyja.
Næturvörður er i Laugavegsapó-
teki, sími 1616.
Næturlæknir er 4 læknavarðstof-
unni, Austurbæjarskóianum. —
Sími 5030.
FUNDUR ? kvöld kl.
8.30 á venjulegum stað.
STUNDVÍSI.
Nýiega hafa ópin-
berað trúlofun
sína, ungfrú Sól-
veig Þorsteinsdótt-
ir, flugfreyja og
Sverrir Jónsson,
flugmaður. — Nýlega opinberuðu
trúlofun sína ungfrú Karen Guð-
laugsdóttir frá Húsavík og Þráinn
Þórðarson, Hjarðarholti í Dölum.
— Nýlega opinberuðu trúlofun
sína, Guðríður Guðjónsd., Kára-
stíg 2 og Halldór Guðmundsson,
Skipasundi 49.
&
þeirri neyzluvöru sem algeng-
ust er og óhjákvæmilegust, þótt
aldrei hafi tekið eins í hnjúk-
ana og nú.
kunna leikriti Hjalmars Berg-
mans. Myndin var afbragðsgóð
og léku í henni' ýmsir beztu
kvikmyndaleikarar Dana, m. a.
Paul Réumert, Ebbe Rode og
Mogens Wieth. En því miður
gekk myndin aðeins þrjá daga,
Jón Ivarsson gegn
Jóni fvarssyni?
Hvað veldur þessum mjög eins og því miður er titt þá
svo andstæðu vinnubrögðum sjaldan góðar inyndir eru á
þriggja hliðstæðra ríkisstofn- boðstólum. Nú hef ég verið
ana? Sízt mun ástæða til að beðinn að koma þvi á framfæri
ætla að forstjóri og starfsfólk við eigendur Austurbæjarbíós
grænmetiseinkasölunnar séu ver að þeir reyni að taka myndina
hæf í' störfum sínum en að- upp aftur.; það em margir sem
standendur hinna stofnananna. vilja sjá hana en misstu. af
En hvað veldur þá? Hvers henni vegna þess hversu sjald-
vegna gefur grænmetiseinkasal- an hún var sýnd.
Þjóðin á heimtingu á vitneskju um stríðsbrall
Atlanzhafsbandalagsins. Hver dagur sem .ríkisstjórnin
lætur líða án þess að svara því hyað gerzt hefur.varðandi
ísland á bandaiagsfundunum undanfaríð, þyngir áfellis-
dóm {jjóðarirmaryfir rágherraþjófmm. hin^; erlpndft valds.
19.30 Tónleikar: Ó-
perulög. 20.30 Út-
vafpssagan: „Ket-
illinn“ eftir Wili-
iam Heinesen; III.
(Vilhjálmur S. Vii
hjálmsson blaðamaður). 21.00 Tón
leikar: Klarínetttríct °P- 114 eftir
Brahms. 21.25 Frásaga: Galdra-
Leifi (Gunnar Finnbogason cand.
mag.). 21.45 Erindi: Gætið gerðra
ljóða (Sigurður Jónss. frá Brún),
22.10 Danslög. 22.30 Dagskrárlok.
Loftlelðir:
í dag er áætiað að
fljúga til Vestm.-
eyja kl. 13.30 til
Akureyrar kl. 15.30
til Isafjarðar og
til Siglufjarðar. 1
gær var flogið til Vestmannaeyja,
Akureyrar, Isafjarðar, Patreksfj.,
Bíldudals, Flateyjar, Þingeyrar og
Hólmavíkur. Á morgun er áætlað
að fljúga til Vestmannaeyja kl.
13.30 til Akureyrar kl. 15.30 og til
Isafjarðar og Patreksfjarðar.
Barnaheimlllð Vorboðinn, Rauð-
hólum. Börn, sem eiga að vera
á Barnaheimili Vorboðans í Rauð
hólum í sumar, komi til læknis-
skoðunar í Líkn, miðvikudaginn
14. júní kl. 10—12, börn sem hafa
No. .1—41 og kl. 4—5 börri, sem
hafa No. 41—80. Starfsstúlkur,
sem ráðnar eru á barnaheimilið
komi á sama tímá til læknisskoð-
unar. (Athygil skal vákha Aþviað
þessl tilkynnlng yar skökk í blað-
teu. í g*Hvv