Þjóðviljinn - 29.09.1951, Blaðsíða 1

Laugardagur 29. sept. 1951 — 16. árgangur — 221. töl'ublað
Æ.F. R.
SKÁLAFERÐ
Aðal vinnuferð haustsins
verður farin í dag kl. 3.
Farið verður frá Þórsgötu 1.
Skrifið ykkur á listann. —
Skálastjórn.
Heimsmet í okri á neyzluvörum:
Ránsfengur ríkisstjórnarmnar meira
en helmingur útsöluverðsins
A!lt kátagfalcfteyriskerfið
er ftögfieysa frá rótum
Rannsókn sú sem framkvæmd hefur veriö á verzlun-
armálunum sýnir m. a. aö þegar almenningur borgar
7 milljónir króna fyrir bátagjaldeyrisvörur, skiptast þau
útgjöld á þessa leið:
Upphaflegt innkaupsverð .............. 1,2 millj.
Gengislækkunin 1950 ................. 0,8 miHj.
Bátagjaldeyrisokriö ................. 2,6 millj.
IJpphafleg álagning heildsala og smásala ..1,1 millj.
Hin nýja okurálagning heildsalanna .... 1,3 millj.
Af 7 milljónum sem almenningur greiöir eru 3.4
milljqnir ránsfengur ríkisstjórnarinnar, eða um þaö bil
helmingur. Er hún þannig margfalt stórtækari en verzl-
unarstéttin isem á sama tíma hefur „aðeins“ hækkaö
álagningu sína um 1,3 milljónir — og þó meira en tvö-
faldaö hana. Og í þessum útrsikningi er svo ekki reiknaö
meö söluskatti og tollum, sem ríkisstjórnin hiröir í þokka-
bót, og eru talsveröur hluti af álagningu verzlunarstétt-
arinnar. Með þeim veröur hlutur ríkisstjórnarinnar meira
en helmingur af útsöluveröinu.
I þeim umræðum sem nú fara
fram um þetta mál er vert að
vokja sérstaka athygli á því
að ríkisstjórnin er langstærsti
okrarinn, og heildsalamir
blikna gersamlega við irlið
hennar.
ALLT LÖGBKOT
Þá er einnig ástæða til að
vekja athygli á því að allt báta-
gjaldeýriskerfið er lögleysa frá
rótum. Það var sett á laggirnar
utan alþingis þvert ofan í lög.
Undirstaða þess er sem kunn-
ugt er sú að veitt er einokun á
innflutningi ákveðinna vöru-
tegunda fyrir bátgjaldeyri og
heimilt að leggja á þær vörur
að geðþótta. Ríkisstjómin hef-
ur sem sagt bannað að þær vör-
ur væru fluttar inn á skaplegu
verði, það er hennar „frjálsi
innfiutningur"! Til slíkrar ein-
cfrunarverzliínar er eltki snefill
af heimild í lögum, og gegnir
furðu að enginn innflytjandi
skuli hafa farið í mál yið rík-
isstjórnina út af þessum ákvæð
um. Væru bátagjaldeyrisvör-
umar fluttar inn á venjulegan
hátt yrðu þær um það bil helm-
ingi ódýrari í útsölu en þær
cru nú!
Afstaða Adenauer
gagurýod
Biöð í Austur ‘Þýzkala'idi
fegja í gær, að svar Adenauers
íarsætisráðiherra Vestur-Þýzka-
lands við tillögunni um viðræð-
ur um kosningar í öllu Þýzka-
landi sýni, að hann vilji cdki
semja heldur gefa, fyrirskipanir.
Markmið hans sé auðsjáanlega
að koma í veg fyrir slíkar kosh-
ingar.
HEIMSMET í OKRI
í skjóli þessa taumlausa ok-
urs ríkisstjórnarinnar hafa
heildsalarnir svo auðvitað
gengið greitt inn á sömu braut,
og í sumum tilfellum tífaldað
fyrri álagningu sína!
I viðbót við þessa óhcmju-
legu féflettingu kemur svo sölu-
skattur ríkisstjórnarinnar, sem
tekur til alls innflutnings. Hann
mun á þessu ári nema hátt
á annað hundrað milljónum
króna, enda þótt hann væri ,,að
eins“ áætlaður í fjárlögum 55
milljónir. Með honum rænir rík-
isstjórnin landsmenn þannig
ca. 100 milljónum á einu ári of-
an á allt annað okur. Islenzka
ríífisstjórnin hefur vissulega
heimsmet í okri, líkt og cörum
athöfnum, og eins og sjá má
eru afrek hinna fógráðugu
heildsala allt að því feimnisleg
við hlið Eysteins og Bjarna
Ben.
SEPTEMBEKKVÖLD, fyrsta kjmningarkvöld Listvinasalarins,
fyrir styrktarriieðlimi, verður í kv/ökl. Þar lesa þeir Agnar
Þórðarson, Sigfús Daðason, Stefán Hörður Grímsson og Geir
Kristjánsson upp úr óprentuðum verkum sínum og llutt verður
tónverk cftir FjölrJ Stefánsson. Þá verður einnig opnuð sýning
á verkum Barböru og Magnúsar Á. Árnasonar. — Verður hún
opnuð fyrir almenning lfl1. 1 á morgun.
Brezkt bsninga
loforð. sem Is-
lendinga varðar
íhaldsmenn loía að-
gerðum gegn fisksölu
útlendinga í Bretlandi
í kosningastefnuskrá
brezka Ihaldsflokksins, er
birt var í gær, er því
heitið, að komist flokk-
urinn til valda skuli gerð-
ar ráðstafanir til' að
vernda brezka útgerð fyr-
ir verðfalli á fiski rtieð því
að hindra að erlend fiski-
skip flytji óhóflegt magn
til landsins. 1— Hefur það
lengi vcrið krafa brezkra
útgerðarmanna að fisk-
sala íslenzkra og fær-
eyskra togara í Bretlandi
verði takmörkuð.
KUÓÐVILJINN
35
k o m n i r
I gær bárust Þjóðviljanum
9 — níu — áskrifendur, og
er það glæsilegur árangur á
einum degi.
Þá eru alls komnir 35 nýir
áskrifendur síðan söfnun hófst
og lítur út fyrir að söfnunin
ætli að komast upp í 50 fjrir
mánaðamót.
Tilkynnið tafarlaust nýja á-
skrifendur í símana 7500 og
7511. Komið á deildafundina á
mánudag!
HVER FER TIL AUSTUR-
ÞÝZKALANDS?
Ráðgert er að biðja SÞ að
leggja blessmi sína yfir
brezka innrás í Iran!
Brezka sósíaldemokratastjórnin ráðgerir, að reyna að
fá öryggisráöið til að veita sér heimild til innrásar í Iran.
Peron segist hafo yfirbugoð
uppreisnar- og morðtilraun
Peron forseti í Argentínu segist hafa komið í veg
fyrir uppreisnartilraun og samsæri um að ráða sig og
konu sína af dögum.
Fréttir af atburðum þessum
hafa aðeins borizt frá útvarpi
Peronstjórnarinnar. Var um
miðjan dag í gær lýst yfir hgrn-
aðarástandi um allt landið og
skömmu síðar hvatti forseti al-
þýðusambands peronista verka-
menn til að leggja niður vinnu
og koma til að verja stjórnina.
Síðdegis flutti Peron útvarps-
ræðu og sagði að fámenn klíka
í hernum hefði gert uppreisn-
artilraun og samsæri um að
ráða sig og konu sína af dög-
um.
Útvarpið í Buenos Aires skýr-
ir svo frá, að tveir hershöfð-
ingjar hafi fengið deild úr flug-
hernum og herskólanemendur
til að gera uppreisnartilraun en
eítir loftárás á flugstöð þeirra
hafi þeir gefist upp og foringj-
arnir flúi’ð. Forsetaefni sósíal-
demokrata í kosningunum, sém
fram eiga að fara 11. nóvember
hefur verið handtekinn.
Þess hefur verið getið til að
uppreisnartilraunin sé tilbún-
ingur einn og átylla til að setja
herlög vegna þess að vart hef-
ur orðið vaxandi stnðnings við
mótframbjóðendúr hans í for-
úM'a knsninffunum.
Frcttaritarar höfðu það eftir
stjórnmálamönnum í London í
gær, að í bréfi til Attlee for-
sætisráðherra hefði Truman
Bandaríkjaforseti lagt fast að
honum að grípa ekki til ör-
iþrifaráða gegn Iran. Vegna
íhöndfarandi iþingkosninga seg-
ist brezka stjórnin elkki geta
látið það afskiptalaust að Bret-
ar séu með öllu reknir frá Iran
og liefur því orðið að ráði að
hún og Bandaríkjastjórn reyni
að fá öryggisráðið til að heim-
ila innrás í Iran. Gerðar hafa
verið ráðstafanir til að lcalla
ráðið til fundar fyrirvaralaust.
Herlið aukið í Abadan.
Fréttaritari brezka útvarps-
ins í irönsku oliuborginni Aba-
dan sagði í gær, að stöðugt
væri fjölgað irönsku herliði þar.
Bretum væri bannað að koma
nálægt hafnarmannvirkjum og
Iransher væri að stöðugum æf-
Ingum í bandarískum skriðdrek-
um.
Tveir brezfcir . tundurspillar
voru í gær sendir til liðs við
fjóra aðra og eitt beitiskip, sem
legið hafa undan Abadan.
Brezka íhaldsblaðið „Daily
Mail“ segir í gær, að ófarimar
í Iran séu ein mesta auðmýking,
sem- Bretland hafi orðið að
þola. „Yorkshire Post“ segir að
vegna hiks stjórnarinnar sé
ekki hægt að senda brezkan lier
lengur til Abadan sem verndar-
lið, hann verði nú að lcoma
þangað sem hernámslið.
A1 jíýð u Ii eriii n
sækir á
Bandaríska herstjórnin sagði
í gær, að norðanmenn hefðu
gert áhlaup víða á vígstöðvun-
um og játa að þeim hefði orðið
nokkuð ágengt á einum stað.
Kosningaloforð
Churchills:
Æðsta markmiðið
samkomuiag við
Sovétríkin
Kosningastefnuskrá íhalds-
manna i Bretlandi kom út í gær
undirrituð af Winston Churc-
hill. Lýst er yfir, að komist
flokkurinn til valda verði æðsta
von hans í utanríksmálum að
jafna deilumálin milli Sovét-
rikjanna og Vesturveldanna.
Ihaldsþingmaðurinn Richard
Stanley hefur lýst yfir í kosn-
ingaræðu. að ef Churchill myndi
stjórn eftir kosningarnar verði
eitt fyrsta verk hans að fara
á fund Stalíns og mælast til
vináttu við hann.